🔹لَحْمَ
▪️درباره ماده «لحم» معروفترین کاربرد این کلمه همان «لَحْم» به معنای گوشت است؛ و برخی معنای اصلی آن برگرفته از همین کاربرد میدانند و سایر کاربردهای این واژه را به همین برمیگردانند (مفردات ألفاظ القرآن، ص738) و حداکثر توضیح دادهاند که معنای محوری این ماده را این دانسته است که جرم غلیظی بین و پیرامون چیزی تنیده شود به طوری که آن را بپوشاند ، که این معنا به طور خاص در کاربرد کلمه «لحم» در آيه «وَ انْظُرْ إِلَى الْعِظامِ كَيْفَ نُنْشِزُها ثُمَّ نَكْسُوها لَحْما» (بقره/۲۵۹) [و نیز آيه «فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً فَكَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً» (مومنون/۱۴)] مشاهده میشود. (المعجم الإشتقاقي المؤصل لألفاظ القرآن الكريم، ص۱۹۶۴)
▪️اما برخی دیگر معنای دیگری را محور این ماده قرار دادهاند که لحم تنها یکی از مصادیق آن میباشد؛ مثلا:
▫️ابن فارس اصل این ماده را معنای «تداخل» میداند و علت تسمیه گوشت به لحم این است که اجزایش درهم متداخ است، و از نظر او به جنگ بدین جهت «ملحمة» گفتهاند که مردم در هم متداخل میشوند؛ و البته خود وی اذعان دارد که شاید وجه تسمیهاش به خاطر این باشد که کشتهشدگان در جنگ همچون گوشت پراکنده هستند (معجم مقاييس اللغه، ج5، ص238 )؛ یا
▫️مرحوم مصطفوی بر این باور است که اصل واحد در این ماده آن چیزی است که در متن چیزی باشد و موجب تلائم و چسبندگی آن شود؛ که از مصادیق آن گوشت در بدن حیوانات است که درهمتنیدگی آن موجب شکلگیری بدن میشود؛ ویا «لَحمة» را به «پود» در منسوجات گویند که به «تار» میچسبد و تار و پود پارچه را تشکیل میدهند (التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ج10، ص194) .
▪️جمع «لحم»، «لِحَامٌ»، «لُحُومٌ» و «لُحْمَان» است؛ که از این موارد تنها دومی در قرآن کریم به کار رفته است «لن يَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها» (حج/۳۷)؛ و وقتی به صورت فعل به کار برده شود (لَحُمَ الرّجل) به معنای چاق شدن است و رجل لاحم کسی است که گوشت و چربیاش زیاد باشد (= چاق باشد). (مفردات ألفاظ القرآن، ص738 )
▪️از کاربردهای جالب این کلمه، این است که تعبیر «ألحمتُ» که به معنای خوراندن گوشت به کسی به کار میرود وقتی در مورد انسانی به کار رود و بگوییم «أَلْحَمْتُكَ فلانا: گوشت فلانی را به تو خوراندم» به معنای این است که امکان بدگویی و ناسزاگویی نسبت به او را برای تو مهیا ساختم» و ظاهرا به همین مناسبت است که در این آیه غیبت کردن را به «خوردن گوشت» تعبیر کرده است. (مفردات ألفاظ القرآن، ص738 )
📿ماده «لحم» تنها به همین صورت «لَحْم» (و جمع آن: لحوم) در قرآن کریم به کار رفته است، جمعا در ۱۲ مورد.
@yekaye