.......: توسعه روزی به واسطه باران بدون ضرر قوله علیه السلام: [وَ] تُوَسِّعُ بِهِ فِی الاْءَقْوَاتِ. یعنی: وسعت بده به سبب نزول امطار فی اقوات عبادک. القوت: ما یقوم به بدن الانسان من الأطمعة و الاشربة، کما قال تعالی: « قَدَّرَ فِیهَآ أَقْوَاتَهَا [۳] »، فی أوقات معینة و فصول متوالیة. کما قال تعالی فی موضع آخر: خلق السماوات فی أربعة أیام [۴]، أی اربعة أوقات، المعبّر عنها بفصول الأربعة، أعنی: الربیع و الصیف والخریف و الشتاء، التی یخرج اللّه فیها أقوات أهل العالم من الناس و إلیها و الحشرات و السباع ؛ لأنّ فی الشتاء لبرودته نزل الأمطار و یسقی الأرض و الأثمار، ثمّ من بعده یأتی الربیع و هو معتدل، فیخرج الاشجار أثمارها و الارض نباتها، ثم یجی ء الصیف فینضج فیه الثمار والحبوب، ثمّ الخریف لتکمیل الحبوب و الأثمار و حان حین حصاده. و لو کان کلّ الأوقات شتاء لم یخرج النبات، و لو کان کلّه الربیع لم ینضج الثمار، و لو کان کلّه الصیف لاحترق کلّ شی ء علی وجه الأرض. سبحان من قال: « أَ أَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ [۱] ». قوله علیه السلام: سَحَاباً مُتَرَاکِماً. أی انضّم و جمع بعض أجزائها فوق بعض، و ذلک لأجل استیلاء الریاح علیه لإخراج الرطوبات من منافذه و أجوافه، کما قال تعالی: « وَ أَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَآءً ثَجَّاجًا [۲] »، یعنی: از فشرده شده‌ها که سحاب باشد به هبوب ریاح دادیم، به شما ماء سیّال را. قوله علیه السلام: هَنِیئاً مَرِیئاً. أی سهل الغائلة، لایکون فیه تعب و إضرار من فساد الزراعات و انهدام العمارات. قوله علیه السلام: طَبَقاً. أی سحابه، أی تعمّ جمیع بقاع الارض لیس محدود بمحلّ خاص دون محلّ، کما فی دعاء آخر: « أسقنا [۳] مطبقة مغدقة » [۴] . أی شاملة کثیرة. قوله علیه السلام: مُجَلْجَلاً. أی تعمّ الأرض بماء المطر. قوله علیه السلام: غَیْرَ مُلِثٍّ وَدْقُهُ. [۱] اللوث الاسترخاء و البط ء، أی لایکون رطوباتها قلیلة بطیئة فی النزول، قال تعالی: هو « الَّذِی یُرْسِلُ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سَحَابًا فَیَبْسُطُهُ فِی السَّمَآءِ کَیْفَ یَشَآءُ وَ یَجْعَلُهُ کِسَفًا فَتَرَی الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلاَلِهِ ». [۲] قوله علیه السلام: وَ لاَ خُلَّبٍ بَرْقُهُ. الخلب: الخدعة، أی لایکون سحاباً ظهر برقة فی السماء، و ظن الناس أ نّه ممطرهم و لایکون المطر. قوله علیه السلام: اللَّهُمَّ اسْقِنَا غَیْثاً مُغِیثاً مَرِیعاً مُمْرِعاً. أی خصیباً کثیر العشب و الحشیش. [قوله علیه السلام ]: عَرِیضاً وَاسِعاً. أی طال مدّته و عمّ منفعته لایختصّ ببعض البلاد دون بعض. [قوله علیه السلام ]: عَزِیراً، تَرُدُّ بِهِ النَّهِیضَ. أی قام به ما سقط من النبات علی الارض لعدم وصول الماء علیه. [قوله علیه السلام ]: وَ تَجْبُرُ بِهِ الْمَهِیضَ. أی أصلح بسببه ما انکسر منه، کما قال: « یا جابر العظم الکسیر » [۱] بلطفه [۲] . [قوله علیه السلام ]: اللَّهُمَّ اسْقِنَا غَیْثاً [۳] تُسِیلُ مِنْهُ الظِّرَابَ، وَ تَمْلاَءُ مِنْهُ الْجِبَابَ. یعنی: پُر کنی از ماء او، کلّ الأودیة و المسیلات و البروک، حتّی یشرب منه الحیوانات البرّ و الوحوش. [قوله علیه السلام ]: وَ تُفَجِّرُ بِهِ الاْءَنْهَارَ، وَ تُنْبِتُ بِهِ الاْءَشْجَارَ. کما قال: « وَ هُوَ الَّذِی أَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ کُلِّ شَیْ ءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاکِبًا وَ مِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیَةٌ وَ جَنَّاتٍ مِنْ أَعْنَابٍ وَ الزَّیْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَ غَیْرَ مُتَشَابِهٍ ---------- [۳]: ۱ - سوره مبارکه فصلت، آیه ۱۰. [۴]: ۲ - گویی مستند مرحوم مؤلّف سوره مبارکه فصلت، آیه ۱۰ است: « وَ قَدَّرَ فِیهَآ أَقْوَاتَهَا فِی أَرْبَعَةِ أَیَّامٍ سَوَآءً لِّلسَّآئِلِینَ ». [۱]: ۳ - سوره مبارکه واقعه، آیه ۶۴. [۲]: ۴ - سوره مبارکه نبأ، آیه ۱۴. [۳]: ۱ - اصل: سقنا. [۴]: ۲ - الفقیه ج ۱، ص ۵۳۵. [۱]: ۳ - اصل: ودقها. [۲]: ۴ - سوره مبارکه روم، آیه ۴۸. [۱]: ۵ - فلاح السائل، ص ۱۷۵ ؛ مصباح الکفعمی، ص ۷۸ ؛ بحارالأنوار، ج ۱۲، ص ۳۱۹. [۲]: ۶ - واژه « بلطفه » در ذیل دعا موجود نیست، ولی در دیوان امام علی علیه السلام، ص ۱۸۹ آمده است: عسی جابر العظم الکسیر بلطفه / سیرتاح للعظم الکسیر فیجبر. [۳]: ۷ - صحیفه: سقیاً. .......: 📚✍ #شرحی بر صحیفه سجادیه میرزا ابراهیم سبزواری وثوق الحکماء https://eitaa.com/zandahlm1357