3 2 ‏ 1 ✳️ و يك حالت طغيانى روحى است كه وقتى بجنبد، عقل را از فعاليت باز دارد، در اين هنگام فشار خون به قلب هجوم كند و خون از قلب با حدّت و حرارت عادى به رگ‏ها فشار آورد و به سوى مغز بالا رود، چهره خشمناك راگلگون سازد، شقيقه هارابه ضربان اندازد، خون در سينه بجوشد و چين‏هاى مخوفى به پيشانى قرار دهد و حالت انقباضى به لب‏ها افكند، تاآن جا كه دندان‏ها را نمايان سازد. در چنين حالت، انسان خشمناك جز انتقام نخواهد، عطش خون ريختن، عطش خون خوردن و عطش انتقام، جان خشمناك را به طاقت آورد. شاعر عرب به اين مناسبت گويد: من درميان دشمنان بشر، پس از يك امتحان دقيق هيچ دشمن را عنودتر و لجوج‏تر ازغضب نديده‏ام. عوامل خشم و غضب و آثار آن‏ افراطى اعصاب 3- سوء تربيت 4- سوء تغذيه. و نيز گفته‏اند: اين عوامل انگيزه خشم را تحريك مى‏كنند: 1- نخوت و كبريايى 2- خود خواهى و خويشتن دوستى 3- شوخى 4- مسخرگى 5- ننگ و بدنامى 6- حيله‏گيرى 7- حرص بسيار در جمع مال و كسب مقام. اين هفت خصلت كه عموماً در رديف اخلاق نكوهيده قرار دارند غضب را برانگيزانند و مسلم است تا اين خصلت‏ها ترك نشوند، از شرّ خشم رهايى نخواهد بود. 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏ 7 ، ص: 206 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2