✨❧🔆✧﷽✧🔆❧✨
🔎 #ترنم_وحی
2⃣ #قسمت_دوم
📖 سوره مبارکه حمد آیه ۶
📖«اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ»
مارا به راه راست هدایت فرما
🔻در این قسمت به بررسی واژۀ
«صِراط» میپردازیم.
🔖 واژۀ «صراط» بهصورت
«سِراط» نيز قرائت شده است و برخی از فقها تصريح کردهاند که
هر دو قرائت در نماز صحيح است. حتی برخی احتمال تلفظ با حرف «ز» (زِراط) را نيز مطرح کردهاند.
◽️
علت اين تعدد در قرائت، قاعدهای در زبان عربی است که مطابق آن، اگر پايان کلمهای
پنج حرف «ص، ط، ق، ر، خ» بوده و حرف اول يا دومش «ص» باشد،
میتوان حرف «ص» را با حرف «س» يا «ز» جايگزين و قرائت نمود.
مانند: «بَصَطَ، بَسَطَ؛ صَنْدوُق، سَنْدوُق؛ بُصاق، بُزاق؛ اِصْتَخْر، اِسْتَخْر؛ صُماخ، سُماخ». برخی حرف «غ» را نيز در شمار اين حروف دانستهاند،
مانند: «صُدْغ، سُدْغ». واژۀ «صراط» نيز مشمول اين قاعده است.
🔖
«صراط» در لغت بهمعنای
راه مستقيم است. در قرآن کريم از راه و مسير با سه واژۀ
⓵ «صراط»،
⓶ «سبيل» و
⓷ «طريق» تعبير شده است که برای واکاوی دقيق واژۀ «صراط» لازم است
تفاوت اين
سه تعبير بيان شود :
📖 در قرآن کريم هرگاه
بحث مجاهده و کوشش در راه خدا مطرح میشود، کلمۀ ⓵ «سبيل» بهکار میرود؛
زيرا راههای رسيدن به خداوند متعدد است و «سبیلالله» دارای مسير و گرايشهای گوناگونی است.
◽️مفاهيمی چون علم، زهد، شهادت، عبادت و انفاق مالی يا جانی، همگی مصاديقی برای راهِ بهسوی خداوند هستند و
مشمول کلمۀ «سبيل» میشوند و در عين حال هيچ تزاحم و منافاتی با يکديگر ندارند.
🔖 در زيارت جامعۀ کبيره خطاب به اهلبيت علیهمالسلام آمده است:
◽️ «اَنْتُمُ السَّبيلُ الأَعْظَمُ» (شما راه پهناور بهسوی خدا هستيد)؛ يعنی
گسترۀ وجودی شما در جذب بهسوی خداوند، همۀ خلايق را پاسخگوست و هرکس میتواند مطلوب خود را در سلوک و پيروی از شما خاندان بيابد.
بنابراين «سبيل» راهی است که در عين تنافی و تضاد نداشتن، میتواند متعدد نيز باشد.
🔖⓶ واژۀ
«طَريق» از ريشۀ «طَرْق» بهمعنای
کوبيدن است و راه را به اين لحاظ «طريق» میگويند که
هموار است.
◽️اما
اصل «صراط» با حرف «سين» يعنی
«سِراط» است که در لغت از
ريشۀ «سَرْطْ» بهمعنای بلعيدن و بهکامفروبردن گرفته شده است. راه را «صراط» ناميدهاند؛
چون رهروان بسياری را در طول تاريخ در دل خود فروبرده است .
◽️«صراط» راهی است که
درونِ آن راههای فراوانی وجود دارد؛ مانند
بزرگراهی که باندهای مختلفی دارد، اما ابتدا و انتهايشان يکی است و هيچ
تزاحمی بين آنها نيست.
«صراط مستقيم» راهی است که همه را میپذيرد و اگر تمامی ابنای بشر هم بر آن قدم بگذارند، پذيراست.
◽️البته در اين راه
هرکس در مسير خود حرکت میکند؛ يکی از مسير
انفاق و
سخاوت، يکی
علم و
فقاهت و ديگری
جهاد و
شهادت. مقصد همۀ اين رهپويان يکی است و درواقع، هريک
«سبيلی» را در اين «صراط» واحد میپيمايند.
🔺بههميندليل است که واژۀ
«سَبيل» در قرآن به
«سُبُل» جمع بسته شده است؛ اما
«صراط» مفرد است.
#تفسیر_سوره_حمد
ادامه دارد...
ڪانال زلال مــ💖ــعرفت
@ZolaleMarefat_f
┅═✧❁🔆❁✧═┅