✅ علم 🔹 این طور نیست که علم، #قسیمِ دین باشد؛ دو چیز باشند در کنار یکدیگر که یا این باشد یا آن باشد. بلکه اصلاً نسبتِ اینها با وجود انسان، نسبتهای متفاوتی است. دین عبارت است از فضای مطلوب زندگی بشری که اگر بشر بخواهد زندگی مطلوب داشته باشد، باید در این فضا قرار گیرد. ساختن این فضا، طبعاً قوانین و مقرّراتی دارد که باید با رعایت آنها، آن فضابه وجود آید و ساخته شود. وقتی این فضا ساخته شد، در درون این فضا، عالِم به هر علم خاصی، سیاستمداری، پیشه‌وری، جاهلی، هرکسی، طوری زندگی خواهد کرد. لذاست که اینها کاملاً می‌توانند برهم منطبق شوند. یعنی یک متدیّنِ کامل و یک دانشمند کامل که دین او مؤثّر در علم او باشد و علم او متأثّر از دین او باشد، پدید آید. این، آن شکل درست است. 🔸حال می‌خواهیم در این فضای #تحجّریافته‌ی شکل گرفته به آن صورت، #اخلاقِ_پزشکیِ_اسلامی و الهی را اجرا کنیم. این کارِ بسیار دشواری است. در وزارتخانه باید برای این برنامه‌ریزی کرد. در مجلس باید برنامه‌ریزی کرد. در نظام پزشکی باید برنامه‌ریزی کرد. در برخورد معلّمان و اساتیدی که در محیطهای آموزشی، پزشک تربیت می‌کنند، باید این مورد توجّه قرار گیرد و پیاده شود. در اجتماعات و باشگاههایی که عناصر را جمع می‌کنند که این، جزو جاهای مهمّ است «تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر»، چیز بسیار مهمّی است. 🔹 من از دور، به نظرم می‌رسد که یک پزشک باید در دو ناحیه، به مسأله‌ی اخلاق، خیلی اهمیت بدهد: یکی در ناحیه‌ی گرفتن و دیگری در ناحیه‌ی باز پس دادن. آن‌جا که می‌آموزد، یک #اخلاق_اسلامی داریم. یعنی یک زمینه و صحنه‌ی اخلاق اسلامی در آموزش: چگونگی آموزش، محتوای آموزش، از که آموختن، برای چه آموختن؛ اینها همه در مرحله‌ی آموزش است. «رحم الله أمرء عمل عملاً فاتقنه» در آموزش هم هست. یعنی خوب یادگرفتن و همیشه بهترینها را به دست آوردن و داشتن، یک مرحله از اعمال اخلاق است. 🔸مرحله‌ی بعد، مرحله باز پس دادنِ آموخته‌هاست. یعنی آن‌جا که شما با مریض یا با شاگرد در دانشگاه مواجه می‌شوید. این هم مرحله‌ی دیگری است؛ این‌جا هم جای اعمال اخلاق است. وصیتنامه‌ی #بقراط را، سابق در مطبها دیده بودم؛ و نمی‌دانم حالا هم آویزان است یانه؟ خیلی خوشم می‌آمد. هر جا هم می‌رفتم، نگاه می‌کردم و هر طور بود، می‌خواندم. آن را هم ظاهراً برای مراجعین زده بودند؛ برای خودشان نزده بودند! چون در اتاق انتظار بود و در اتاق خودشان نبود. ۱۳۷۲/۰۴/۲۱ 🔹بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضاى «کنگره‌ى اخلاق پزشکى» https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=9438 #سیداحمدرضوی @s_a_razavi