بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحیمِ شمارهٔ ۱۷۶ سلام هرچه در إکرام جناب پدر و والدهٔ ماجدهٔ مکرّمه بگوییم کم است. تکریم پدر و مادر به حدّی أهمیت دارد که در چندین موضع در کنار توحید و عدم شِرْک به خداوند متعال، إحسان به والِدَیْن توصیه شده است. ۱— لا تَعْبُدُونَ إِلَّا ٱللّٰهَ وَ بِٱلْوالِدَیْنِ إِحْساناً ( بقره ۸۳ ) ۲— وَ ٱعْبُدُوا ٱللّٰهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِٱلْوالِدَیْنِ إِحْساناً ( نِساء ۳۶ ) ۳— أَلّا تُشْرِکُوا بِهِ وَ بِٱلْوالِدَیْنِ إِحْساناً ( أنعام ۱۵۱ ) ۴— وَ قَضیٰ رَبُّکَ أَلّا تَعْبُدُوا إِلّا إِیّاهُ وَ بِٱلْوالِدَیْنِ إِحْساناً ( إِسْراء ۲۳ ) در این مقال إکرام به ( والِدَیْن ) را با مقایسهٔ دو آیهٔ شریفه در نظر دارم. ألف— یَوْمَ یَفِرُّ ٱلْمَرْءُ مِنْ أَخیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنیهِ لِکُلِّ ٱمْرِئٍ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنیهِ ( عَبَسَ ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ و ۳۷ ) قیامت روزی است که آدمی از برادرش و پدرش و مادرش و همسرش و فرزندانش فرار می‌کند. در چنین روزی هر کدام را گرفتاری هست که او را کفایت می‌کند. ب— یَوَدُّ ٱلْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدي مِنْ عَذابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ أَخیهِ وَ فَصیلَتِهِ ٱلَّتي تُؤْویهِ وَ مَنْ في ٱلْأَرْضِ جَمیعاً ثُمَّ یُنْجیهِ ( معارج ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ ) فرد مجرم آرزو می‌کند که ای کاش فرزندانش و همسرش و برادرش و خاندانش که پناهشان می‌داده و تمام آنانکه در زمین هستند را فدا کند سپس از عذابِ چنین روزی نجات یابد. ( به ترجمه إعتماد نکنید ) سؤال اینجاست که در آیهٔ ( ألف ) ذکری از ( پدر و مادر ) آمده ولی در آیهٔ ( ب ) سخن از آن دو بزرگوار نیامده است. چرا؟ آیهٔ ( ألف ) خبر از أهوال قیامت است. چنان مردم به پروندهٔ أعمال خود مشغول هستند که همگان از یکدیگر گریزان خواهند بود. پروندهٔ بنده به حدّی سیاه است که در عرصهٔ قیامت إمکان رسیدگی و کمک به دیگری را ندارم. حتّی اگر آن شخص، برادر یا پدر یا مادر یا همسر یا فرزندانم باشند. آیهٔ ( ب ) خبر از وقوع فردِ مجرم در عذاب است. چنین فردی آرزو دارد شخص دیگری به جای او عذاب شود و او از این عذاب هولناک رهانیده شود. آن شخص دیگر چه کسی باشد؟ هر کس بجز پدر و مادر. چرا؟ چون اگر آرزو کند که پدر و مادر بجای او عذاب شوند، خشم خداوند متعال نسبت به او مضاعف خواهد شد. چون حضرت ذُو الجَلال ( عَظُمَ شَأْنُهُ وَ جَلَّتْ قُدْرَتُهُ ) به إکرامِ پدر و مادر أمر فرموده است. فردِ مجرم جرأت ندارد در بحبوحهٔ عذاب إسمی از پدر و مادر بیاورد. گویا اینگونه از جانب خداوند متعال جواب بیاید که آیا اینچنین است إکرامِ والِدَیْن که تو را بدان أمر کرده بودم؟ و این مدل دیگری از إکرامِ والِدَیْن است. هرکس پدر و مادر دارد قدر بداند و تکریم کند و هر کس هر دو را و یا یکی را از دست داده است، از خداوند منّان طلب غفران و رحمت کند. جالب است که در مقام إکرام و نیز در مقام دعاء لفظ ( والِدَیْن= پدر و مادر ) آمده است: وَ وَصَّیْنَا ٱلْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ ( لُقمان ۱۴ و آیات دیگر که در شمارهٔ ۱۷۲ صحبت گذشت ) رَبَّنَا ٱغْفِرْ لي وَ لِوالِدَيَّ ( إبراهیم ۴۱ ) رَبِّ ٱغْفِرْ لي وَ لِوالِدَيَّ ( نوح ۲۸ ) ( والِدَیْن ) از ریشهٔ ( وَ لَ دَ ) مشتقّ است یعنی ( ولادة ) یعنی ( زایمان ) و لذا در آیاتی که حاوی توصیه به إحسان به ( والِدَیْن ) است، سخن از حَمْل و وَضْع حَمْل آمده تا گویای غلبهٔ ( والِده = مادر ) بر ( والِد = پدر ) باشد. و این نوع بیان گویای إحسان به هر دو است ولی مادر بیشتر و گویای دعاء برای هر دو است ولی مادر بیشتر. حال آنکه در مقام غلبهٔ پدر بر مادر ( مثل أحکام تقسیم إرث ) لفظ ( أَبَوَیْن = پدر و مادر ) آمده است: وَ لِأَبَوَیْهِ لِکُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا ٱلسُّدُسُ ( نِساء ۱۱ ) إلتماس دعاء هشتم شوّال ٱلْمُکَرَّم ۱۴۴۵ ألحقیر: محمّد بن ٱلمرحوم عَليٍ ٱلْقَمْصَريّ

‏فیلم از طرف dr salamtian m

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحیمِ شمارهٔ ۱۷۷ سلام ممکن است مبحث این مقال برای بعض سروران بزرگوار تخصصی باشد که پیشاپیش عذرخواهی میکنم. علماء علم صرف یک فرمول گفتند بنام قاعدهٔ ( إِبْدال جائز ) که طبق این فرمول گاهی حرفی به حرف دیگر تبدیل می‌شود و دو حرف همجنس پدید می‌آید و إدغام صورت می‌گیرد و در نتیجه تشدید بوجود می‌آید. قصد ندارم که بحث را تخصصی کنم. به یک مثال إکتفاء می‌کنم: در کلمهٔ ( یَتَذَکَّرُونَ ) در بعض آیات حرف ( ت ) به ( ذ ) تبدیل میشود ( یَذَذَکَّرُونَ ) حالا دو حرف ( ذَذَ ) إدغام می‌شود ( یَذَّکَّرُونَ ) حالا دو تا تشدید در این کلمه داریم. کلام علماء صرف در همینجا تمام است. ولی یک سوال عمده که محور این مقال است باقی می‌ماند: در کلام وحي هم ( یَتَذَکَّرُونَ ) داریم و هم ( یَذَّکَّرُونَ ) داریم. درست است که ریشهٔ هر دو کلمه ( ذَ کَ رَ ) باشد و وقتی به این شکل آمده، در معنای ( تذکّر گرفتن و پند گرفتن ) است امّا تفاوت کجاست که گاهی بدون إبدال و إدغام آمده و گاهی با إبدال و إدغام؟ به عبارت دیگر ( یَتَذَکَّرونَ ) که غیر از ( یَذَّکَّرُونَ ) نیست. پس چرا گاهی چنین و گاهی چنان وارد شده است؟ به کلمهٔ ( یَتَذَکَّرُونَ ) توجه کنیم: چند مقطع دارد؟ یعنی به قول بچه‌های مدرسهٔ إبتدائی، چند بخش دارد؟ ( یَ ) ( تَ ) ( ذَکْ ) ( کَ ) ( رُون )= پنج مقطع حال به کلمهٔ ( یَذَّکَّرُونَ ) توجه کنیم: چند مقطع دارد؟ ( یَذْ ) ( ذَکْ ) ( کَ ) ( رُون )= چهار مقطع کلمهٔ ( یَتَذَکَّرُونَ ) که در لفظ دارای مقطع بیشتر است، در معنا هم دارای طول زمان بیشتر است. یعنی در آیاتی که حاوی معنای طول زمان است کلمهٔ ( یَتَذَکَّر ) آمده: وَ جیءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ یَوْمَئِذٍ یَتَذَکَّرُ ٱلْإِنْسانُ وَ أَنّیٰ لَهُ ٱلذِّکْریٰ ( فَجر ۲۳ ) در چنین روزی جهنّم آورده می‌شود و آدمی ( آنچه را که انجام داده ) یاد می‌کند. کی انجام داده؟ در طول عمرش. فَإِذا جاءَتِ ٱلطّامَّةُ ٱلْکُبْریٰ یَوْمَ یَتَذَکَّرُ ٱلْإِنْسانُ ما سَعیٰ ( نازعات ۳۴ ) پس آنگاه که ( ٱلطّامَّةُ ٱلْکُبْریٰ = یکی از أسماء قیامت است با معنائی تکان دهنده ) واقع شود در چنین روزی آدمی آنچه را که کرده، به یاد می‌آورد. کی آن أعمال را انجام داده؟ در طول عمرش. أَوَلَمْ نُعَمِّرْکُمْ ما یَتَذَکَّرُ فیهِ مَنْ تَذَکَّرَ ( فاطر ۳۷ ) آیا به شما آنقدر عمر ندادیم که هرکس بخواهد پند بگیرد زمان برای تذکّر گرفتن داشته باشد؟ ( استفهام تقریری است ) یعنی اعتراف و إقرار کنیم که بله. زمان برای پند گرفتن داشتیم و زمان را هدر دادیم. حال به تعداد تشدید دقت کنیم: ( یَتَذَکَّرُونَ ) که به روال عادی آمده است فقط یک تشدید دارد. ( یَذَّکَّرُونَ ) که إبدال و إدغام شده، دو تشدید دارد. دو تشدید یعنی مفهوم مبالغه و شدّت و تأکیدِ بیشتر. فَإِمّا تَثْقَفَنَّهُمْ في ٱلْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ ( أنفال ۵۷ ) حکایت از طول زمان نیست. صحنهٔ جنگ است. باید ترسانده شوند. باید تهییج شوند. لذا لفظ با إبدال و إدغام همراه شده و با دو تشدید آمده تا شدّت و سختیِ جنگ را بیان کند و مردم را برای مقاومت تشجیع نماید. أَوَلا یَرَوْنَ أَنَّهُمْ یُفْتَنُونَ في کُلِّ عامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَیْنِ ثُمَّ لا یَتُوبُونَ وَ لا هُمْ یَذَّکَّرُونَ ( توبه ۱۲۶ ) آیا نمی‌بینند که آنها در هر سال یک بار یا دو بار به فتنه می‌افتند سپس توبه نمی‌کنند و پند نمی‌گیرند. أصلاً سخن از طول زمان نیست. هر سال یکی دو بار که بیانگر طول زمان نیست. این آیهٔ شریفه گویای أهمیت و شدّت و مبالغهٔ در فتنه است. فتنه را در کلام وحي معاني هفده باشد. اینکه فتنه در این آیهٔ شریفه چیست بماند برای مقال دیگر. إن شاء الله. ناگفته نماند که شبیه به موضوع مطرح شده در این مقال در کلمات دیگر قرآن مجید هم وجود دارد: إبدال و إدغام: کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّروا آیاتِهِ ( ص ۲۹ ) عدم إبدال و إدغام: أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ ٱلْقُرْآنَ ( نِساء ۸۲ ) و ( مُحَمَّد ۲۴ ) إبدال و إدغام: وَ ٱللّٰهُ یُحِبُّ ٱلْمُطَّهِّرینَ ( توبه ۱۰۸ ) عدم إبدال و إدغام: وَ یُحِبُّ ٱلْمُتَطَهِّرینَ ( بقره ۲۲۲ ) إبدال و إدغام: إِنَّ ٱلْمُصَّدِّقینَ وَ ٱلْمُصَّدِّقاتِ‌...( حدید ۱۸ ) عدم إبدال و إدغام: ....وَ ٱلْمُتَصَدِّقینَ وَ ٱلْمُتَصَدِّقاتِ...( أَحزاب ۳۵ ) ألبته که یک حکم برای همهٔ موارد فوق ٱلْإشاره وجود ندارد بلکه هر کدام را تفسیری است خاصّ به خود که مقال های متعدد دیگر می‌طلبد. إلتماس دعاء نُهُم شَوّال ٱلْمُکَرَّم ۱۴۴۵ ألحقیر: مُحَمّد بن ٱلمرحوم عَليٍ ٱلْقَمْصَريّ

‏فیلم از طرف dr salamtian m

هوالعلیم باران، همیشه نعمت نیست گاهی هم بلاست!! بسکه در "ریا و تظاهر" غرق شده ایم! وقت تذکر رسیده که در غرقاب سیل غرق شویم تا شاید به خود آییم!!! از تگرگ نامتعارف تا سیل دور از انتظار، نشان از "بلا" دارد! تا مگر جماعتی که حتی به خود و اطرافیان خود رحم نمی کنند به خود آید! روزگاری شده که هیچ همسایه ای مراعات همسایه و هیچ جوانی مراعات پیر و هیچ اداره ای پاسخگوی ارباب رجوع و هیچ دینداری جز تظاهر، به اصل اسلام که احترام به همنوع و برآوردن حاجات اوست، نمی پردازد! میلیون ها تومان خرج جشن های مذهبی می شود، ولی حاجت حاجتمندی را پاسخگو نیست! لاقل برای یک بار هم که شده، خداوند چشم ها را برای درک بصیرت واقعی (نه شعاری) با خلق این مناظر،ان شاء اللّه گشوده است!! فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ🖋️📚✅

هوالرحیم أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ برای سلامتی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران جناب آيت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی حفظهم اللّه تعالی و همراهان، لطفاً دعا کنید تا بخیر و عافیت باشند ان شاء اللّه 💐🙏

: السلام علیک یا علی بن موسی الرضا المرتضی علیکم آلاف التحیه والثنا ای باتمام غربت من آشناترین هرکس که درکنارتو باشد، غریب نیست ! #saapoem

بسم اللّه الرحمن الرحیم إناللّه و إنا الیه راجعون «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ». کسی که در راه ما جهاد کند ما او را هدایت می کنیم و خدا با محسنین است. مردان با عظمت تاریخ را نوع زحمات آنان برای رضای خدا و صواب و ثواب اعمالشان برای مردم و همنوعان، تعریف می کند! "شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی رضوان اللّه تعالی علیه" شهید جهاد في سبیل الله است همراهان ایشان در"کاروان شهدای خدمت دولت" نیز همگی از خوبان روزگار بودند، امیدواریم در محضر حضرت حق جلّ جلاله الشریف نیز به علو درجات قرب نائل شوند، آمین یارب العالمین. این حادثه ناگوار را خدمت مقام معظم رهبری حفظهم اللّه تعالی ، خانواده محترم شهدای حادثه، دولت خدمتگزار و بخصوص ملت عظیم الشان ایران تسلیت و تعزیت عرض می کنیم. انجمن پژوهشگران ادبیات دینی ایران موسسه فرهنگی، هنری سعا سیدعلی اصغرموسوی قم - ٣١ اردیبهشت ١۴٠٣ https://eitaa.com/saa_institute

📢 «رئیسی عزیز خستگی نمی‌شناخت» ✍️ پیام تسلیت رهبر انقلاب اسلامی و اعلام عزای عمومی در پی درگذشت شهادت‌گونه رئیس‌جمهور و همراهان گرامی ایشان 📝 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی شهادت حجت‌الاسلام والمسلمین سیّدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران، دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین آل‌هاشم نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی، دکتر رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و همراهان گرامی ایشان در سانحه هوایی را تسلیت گفتند. 📝 متن پیام تسلیت رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است: بسم الله الرّحمن الرّحیم انا لله و انا الیه راجعون ▪️با اندوه و تاسف فراوان خبر تلخِ درگذشتِ شهادت گونه‌ی عالم مجاهد، رئیس جمهور مردمی و با کفایت و پرتلاش، خادم‌الرضا علیه السلام جناب حجة الاسلام و المسلمین آقای حاج سید ابراهیم رئیسی و همراهان گرامی ایشان رضوان الله علیهم را دریافت کردم. ▪️این حادثه‌ی ناگوار در اثنای یک تلاش خدمت‌رسانی اتفاق افتاد؛ همه‌ی مدت مسئولیت این انسان بزرگوار و فداکار چه در دوران کوتاه ریاست جمهوری و چه پیش از آن، یکسره به تلاش بی‌وقفه در خدمت به مردم و به کشور و به اسلام سپری شد. ▪️رئیسی عزیز خستگی نمیشناخت. در این حادثه‌ی تلخ، ملت ایران، خدمتگزار صمیمی و مخلص و با ارزشی را از دست داد. برای او صلاح و رضایت مردم که حاکی از رضایت الهی است بر همه چیز ترجیح داشت، از این رو آزردگیهایش از ناسپاسی و طعن برخی بدخواهان، مانع تلاش شبانه روزیش برای پیشرفت و اصلاح امور نمیشد. ▪️در این حادثه‌ی سنگین شخصیتهای برجسته‌ئی مانند حجةالاسلام آل هاشم امام جمعه‌ی محبوب و معتبر تبریز، جناب آقای امیر عبداللهیان وزیر خارجه‌ی مجاهد و فعال، جناب آقای مالک رحمتی استاندار انقلابی و متدین آذربایجان شرقی و گروه پروازی و دیگر همراهان نیز به رحمت الهی پیوستند. ▪️اینجانب پنج روز عزای عمومی اعلام میکنم و به ملت عزیز ایران تسلیت میگویم. جناب آقای مخبر طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی در مقام مدیریت قوه‌ی مجریه قرار میگیرد و موظف است به همراهی رؤسای قوای مقنّنه و قضائیه ترتیبی دهند که ظرف حداکثر پنجاه روز رئیس جمهور جدید انتخاب شود. ▪️در پایان تسلیت صمیمی خود را به مادر گرامی جناب آقای رئیسی و همسر فاضل و بزرگوار ایشان و دیگر بازماندگان رئیس جمهور و خانواده‌های محترم همراهان بویژه والد ماجد جناب آقای آل هاشم معروض میدارم و صبر و تسلای آنان و رحمت الهی برای درگذشتگان را مسألت میکنم. سیّدعلی خامنه‌ای ۴۰۳/۲/۳۱ 💻 Farsi.Khamenei.ir

🖋️در سوگ یار مردم (شهید آیت الله دکتر آل هاشم) کتاب صبره آیت، آل هاشم نماد استقامت آل هاشم سیادت دودمانینده آچوب گؤز قویوب تاج سیادت آل هاشم حسین بن علی‌نون مکتبیندن آلوبدور درس عزّت آل هاشم گئجه گؤندوز اونا فرق ایلموردی چوخ ائتدی خلقه خدمت آل هاشم او قدری یاخشی‌لیق گورستدی، جان تک اولوب محبوب ملّت آل هاشم نماز جمعه‌نین حق سنگرینده ائدوب عالی امامت آل هاشم گؤرنده چوخ تبسّم‌له ائدردی جوانلاره محبت آل هاشم یامان گؤن‌لرده یار اولدی نظامه قیلوب حقدن حمایت آل هاشم گئدوب تئز، اهل آذربایجانی ائدوب غرق مصیبت آل هاشم رئیسی‌نون کنارینده وئروب جان یوزونده گَردّ غربت آل هاشم شب میلاد مسعود رضاده تاپوب فیض شهادت آل هاشم غرض بیر تسلیت عرض ایلماقدی بهشته ائتدی هجرت آل هاشم یانورسان یاز «بشیر»ا! اولدی پرپر گل گلزار جنّت آل هاشم سید بشیر حسینی میانجی ✍️کانال ادبی فرهنگی سید بشیر https://eitaa.com/sbh110

📹 بخش‌هایی از سخنان منتشر نشده حجت‌الاسلام والمسلمین آل هاشم نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز در حضور رهبر انقلاب. ۲۹ بهمن ۱۴۰۲ 💻 Farsi.Khamenei.ir https://eitaa.com/saa_institute

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحیمِ شمارهٔ ۱۸۱ سلام ألف— تَجْري مِنْ تَحْتِهَا ٱلْأَنْهارُ ب— تَجْري تَحْتِهَا ٱلْأَنْهارُ أولاً علماء بلاغت می‌گویند در این عبارت قرآنی ( مجاز عقلي ) وجود دارد یعنی فعل به غیر فاعل حقیقی خود نسبت داده شده یعنی در واقع ( نَهْر = رودخانه ) جاری نمی‌شود بلکه آن چیزی که جاری می‌شود ( آب ) است که در ( رودخانه ) موجود است. فرموده است ( رودخانه ها جاری می‌شوند ) ولی مراد ( آب موجود در رودخانه ها ) است. به کار بردن مجاز عقلی به ( علاقه = إرتباط ) نیاز دارد و علاقه در این مجاز عقلی ( حالّ و محلّ ) است. یعنی ( محلّ ) را گفته یعنی محلّ جاری شدنِ آب را یعنی ( أَنْهار ) را فرموده ولی ( حالّ ) را یعنی ( آب ) را که در ( محلّ ) واقع می‌شود إراده فرموده است. آنچه گفته شد یک مبحث تخصصی بیانیِ بلاغی است که منظور بنده در این مقال نیست. امّا نکتهٔ قرآنی در این مقال: در آیهٔ ( ألف ) کلمهٔ ( مِنْ ) آمده ولی در آیهٔ ( ب) این کلمه نیامده است. چرا؟ آیهٔ ( ب ): تَجْري تَحْتَهَا ٱلْأَنْهارُ فقط در یک موضع از کلام وحي وارد شده است: وَ ٱلسّابِقُونَ ٱلْأَوَّلُونَ مِنَ ٱلْمُهاجِرینَ وَ ٱلْأَنْصارِ وَ ٱلَّذینَ ٱتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ رَضيَ ٱللّٰهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْري تَحْتَهَا ٱلْأَنْهارُ خالِدینَ فیها أَبَداً ذٰلِکَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظیمُ ( توبه ۱۰۰ ) در این آیهٔ شریفه پاداش مهاجرین و انصار و کسانی‌که در إحسان و نیکوکاری از آنها پیروی کردند بیان شده است و اینکه خداوند متعال از آنها رضایت دارند و متقابلاً آنها هم راضي هستند و اینکه خداوند برای آنها بهشت هایی فراهم کرده که چشمه ها از زیر آنها جاری است و این همان فَوز و رستگاری عظیم است. در این آیهٔ شریفه سخنی از وجود أنبیاء عِظام ( عَلَیْهِمُ ٱلسَّلامُ ) نیامده است و از این آیهٔ شریفه برنمی‌آید که لزوماً ورود به سرچشمه نصیب آنها بشود. آیهٔ ( ألف ): تَجْري مِنْ تَحْتِهَا ٱلْأَنْهارُ کلمهٔ ( مِنْ ) را در آیهٔ ( ألف ) إصطلاحاً ( إِبتدائیه ) گویند. حکایت از ( سرچشمه ) دارد. صفای نهر آب در سرچشمه از جاهای دیگر بیشتر است. در جای جای کلام وحی وقتی به أنهار جاریه در جَنّات عَدْن إشاره شده کلمهٔ ( مِنْ ) هم وارد شده است که دالّ بر ورود به سرچشمه باشد. در تمامی این آیات أنبیاء عِظام ( عَلَیْهِمُ ٱلسَّلامُ ) حضور دارند. به عنوان نمونه: لِیُدْخِلَ ٱلْمُؤْمِنینَ وَ ٱلْمُؤْمِناتِ جَنّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا ٱلْأَنْهارُ خالِدینَ فیها ( فَتْح ۵ ) سخن از ایمان است که أنبیاء بزرگوار إلهی ( عَلَیْهِمْ جَمیعاً سَلامُ ٱللهِ ) در إیمان به توحید و نبوت و معاد و عدل و إمامت سرآمد هستند. نکتهٔ ظریف دیگر اینجاست که وقتی ( آب ) بصورت راکد بماند گندیده می‌شود و وقتی در جریان باشد زلال و پاکیزه است. در یک آیهٔ شریفه سخن از ( آب ) آمده که جاری بودن آن را نگفته است لذا آن را به گندیده نشدن وصف فرموده: فیها أَنْهارٌ مِنْ ماءٍ غَیْرِ آسِنٍ ( مُحَمَّد ۱۵ ) که چون سخن از جریان آب نیست، کلام را به عدم أُسُون و عدم گندیدگی محدّد و مقیّد فرموده ولی در آیات دیگر که سخن از جَرَیان آب هست ( تَجْري ) نیاز به قیدِ غیر آسِن نیست لذا کلمهٔ ( آسِن ) را فقط در آیهٔ مذکور، داریم و در هیچ آیهٔ دیگری نداریم. إلتماس دعاء سیزدهم شَوّال ٱلْمُکَرَّم ۱۴۴۵ ألحقیر مُحَمّد بن ٱلمرحوم عَليٍ ٱلْقَمْصَريّ

‏فیلم از طرف dr salamtian m

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحیمِ شماره ۱۸۲ سلام ألف— وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا ٱلسَّمٰواتُ وَ ٱلْأَرْضُ ( آل عمران ۱۳۳ ) ب— وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ ٱلسَّماءِ وَ ٱلْأَرْضِ ( حدید ۲۱ ) سؤال اینجاست که در آیهٔ ( ألف ) کلمهٔ ( ٱلسَّمٰوات ) و در آیهٔ ( ب ) کلمهٔ ( ٱلسَّماء ) آمده است. چرا؟ برای مقایسهٔ این دو عبارت قرآنی باید إبتداء تفاوت مفهومی دو کلمهٔ ( سَماء ) و ( سَمٰوات ) را دانست. کلمهٔ ( سَماء ) در إستعمال قرآنی به دو معنا آمده است: ۱— همان معنای معهود و معروف که در کلام وحي از آن به ( سَمٰوات ) تعبیر شده است: وَ لَقَدْ زَیَّنَّا ٱلسَّماءَ ٱلدُّنْیا بِمَصابیحَ ( مُلک ۵ ) وَ زَیَّنَّا ٱلسَّماءَ ٱلدُّنْیا بِمَصابیحَ ( فُصِّلَتْ ۱۲ ) ۲— آنچه که بالای سر واقع شده است. مثلاً به فضا ( سَماء ) گفته شده: أَلَمْ یَرَوْا إِلَی ٱلطَّیْرِ مُسَخَّراتٍ في جَوِّ ٱلسَّماءِ ( نَحل ۷۹ ) کَأَنَّما یَصَّعَّدُ في ٱلسَّماءِ ( أَنعام ۱۲۵ ) و یا به ( ابر ) هم کلمهٔ ( سَماء ) إطلاق شده: أَنْزَلَ مِنَ ٱلسَّماءِ ماءً ( بقره ۲۲ ) با این حساب گسترهٔ معنای ( سَماء ) از معنای ( سَمٰوات ) بیشتر و وسیع تر است. به چه دلیل ( سَماء ) از ( سَمٰوات ) وسیع تر است ؟ قالَ رَبّي یَعْلَمُ ٱلْقَوْلَ في ٱلسَّماءِ وَ ٱلْأَرْضِ ( أنبیاء ۴ ) قُلْ أَنْزَلَهُ ٱلَّذي یَعْلَمُ ٱلسِّرَّ في ٱلسَّمٰواتِ وَ ٱلْأَرْضِ ( فرقان ۶ ) برای ( قَوْل ) کلمهٔ ( سَماء ) و برای ( سِرّ ) کلمهٔ ( سَمٰوات ) آمده. دامنهٔ ( قَوْل ) از دامنهٔ ( سِرّ ) وسیع تر است چون ( قَوْل ) را اگر صد در صد فرض کنیم پنجاه درصد ( سِرّ ) و پنجاه درصد ( جَهْر ) باشد. ولی ( سِرّ ) پنجاه درصد ( قَوْل ) است. ساده‌تر بگویم: کلام آدمی دو حالت دارد یا ( راز ) است یا ( آشکار ) ولی ( راز ) راز است. حال برمی‌گردیم به آیات مورد بحث. آیهٔ ( ألف ): وَ سارِعُوا إِلیٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها ٱلسَّمٰواتُ وَ ٱلْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقینَ ( آل عمران ۱۳۳ ) اولاً که آیه با ( وَ ) شروع شده یعنی در ارتباط با آیات قبل است که به جهت إختصار صرف نظر کردم. ثانیاً می‌فرماید ( و سرعت بگیرید به سوی مغفرت پروردگارتان و بهشتی که عرض آن عرض سَمٰوات و زمین است که برای متّقین مهیّا شده است.) رسیدن به چنین بهشتی شرائط خاص دارد: ۱— مخصوص متّقین است ۲— مخصوص مُنْفِقین است چه در فراخ دستی و چه در تنگدستی: أَلَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ في ٱلسَّرّاءِ وَ ٱلضَّرّاءِ ۳— مخصوص فرو برندگان خشم است: وَ ٱلْکاظِمینَ ٱلْغَیْظَ ۴— مخصوص عفو کنندگان است: وَ ٱلْعافینَ عَنِ النّاسِ ۵— مخصوص کسانی است که خداوند متعال آنها را بخاطر إِحسان، دوست میدارد: وَ ٱللّٰهُ یُحِبُّ ٱلْمُحْسِنینَ ( آل عمران ۱۳۴ ) ۶— مخصوص کسانی است که وقتی گناهی را مرتکب می‌شوند یا ظلم به نَفس می‌کنند هم خدا را یاد کنند و هم إستِغفار کنند: وَ ٱلَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا ٱللّٰهَ وَ ٱسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ ( آل عمران ۱۳۵ ) پس آیهٔ ( عَرْضُهَا ٱلسَّمٰواتُ ) عمل می‌خواهد و مسلّم است که در این مسیر ریزش وجود دارد. لذا کلمهٔ ( سَمٰوات ) آمده که گسترهٔ معنائی کمتری دارد. امّا آیهٔ ( ب ): سابِقُوا إِلیٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ ٱلسَّماءِ وَ ٱلْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذینَ آمَنُوا بِٱللّٰهِ وَ رُسُلِهِ عمل نخواسته است بلکه عقیدهٔ راسخ خواسته است. چنین بهشتی مهیّا شده برای کسانیکه به خداوند متعال و أنبیاء عِظام ( عَلَیْهِمُ ٱلسَّلامُ ) إیمان داشته باشند پس مسیر به سوی این بهشت هم فراخ تر و هم شامل جماعت بیشتر است. لذا اولاً در ابتدای آیه ( وَ ) نیامده و ثانیاً فرموده ( سابِقُوا = سبقت بگیرید ) و ثالثاً فرموده ( ٱلسَّماء ) که گسترهٔ معنائی بیشتری دارد. و این که به مجرّد إیمان به خداوند متعال و أنبیاء بزرگوار إلهی ( عَلَیْهِمْ جَمیعاً سَلامُ ٱللهِ ) بهشت را نصیب می‌کند، چیزی جز فَضل حضرت ذُو الجَلال نیست. ( عَزَّ ٱسْمُهُ وَ جَلَّ جَلالُهُ ): ذٰلِکَ فَضْلُ ٱللّٰهِ یُؤْتیهِ مَنْ یَشاءُ وَ ٱللّٰهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظیمِ ( حَدید ۲۱ ) به عبارت دیگر آیهٔ ( ألف ) در زمرهٔ آیات أخلاقیِ قرآن مجید و آیهٔ ( ب ) در زمرهٔ آیات إعتقادیِ قرآن مجید قرار دارد. إلتماس دعاء چهاردهم شَوّال ٱلْمُکَرَّم ۱۴۴۵ ألحقیر: مُحَمّد بن ٱلمرحوم عَليٍ ٱلْقَمْصَريّ

‏فیلم از طرف dr salamtian m

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحیمِ شمارهٔ ۱۸۳ سلام هر دو آیهٔ مورد بحث در بارهٔ جناب خَلیل ٱلرَّحْمٰن است. ( عَلَیْهِ وَ عَلیٰ نَبِیِّنا وَ آلِهِ ٱلصَّلوٰةُ وَ ٱلسَّلامُ ): ألف— وَ آتَیْناهُ أَجْرَهُ في ٱلدُّنْیا ( عَنْکَبُوت ۲۷ ) ب— وَ آتَیْناهُ في ٱلدُّنْیا حَسَنَةً ( نَحْل ۱۲۲ ) سؤال معلوم است: ۱— در آیهٔ ( ألف ) کلمهٔ ( أَجْرَهُ ) و در آیهٔ ( ب ) کلمهٔ ( حَسَنَةً ) آمده است. چرا؟ ۲— در آیهٔ ( ألف ) عبارت ( في ٱلدُّنْیا ) مؤخّر و در آیهٔ ( ب ) مقدّم آمده است. چرا؟ با اندکی دقّت در سیاق این دو آیهٔ شریفه جواب این دو سؤال معلوم می‌شود. جواب سؤال أوّل: آیهٔ ( ألف ): ( أَجْر ) در مقابل ( عَمَل ) است. یازده آیه در خصوص جناب ابراهیم ( عَلیٰ نَبِیِّنا وَ آلِهِ وَ عَلَیْهِ ٱلسَّلامُ ) آمده است. ( عَنْکَبُوت ۱۶ تا ۲۷ ) إبتدای رسالت: و به یاد آور جناب إبراهیم را وقتی به قومش گفت حضرت ذُو الجَلال را پرستش کنید: وَ إِبْراهیمَ إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ ٱعْبُدُوا ٱللّٰهَ و سپس سخن از ( رِزْق ) فرمود. اینان که غیر از خداوند أَحَد واحِد می‌پرستید مالک رزق و روزی شما نیستند: إِنَّ ٱلَّذینَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ ٱللّٰهِ لا یَمْلِکُونَ لَکُمْ رِزْقاً رِزق را فقط از خداوند متعال جستجو کنید: فَٱبْتَغُوا عِنْدَ ٱللّٰهِ ٱلرِّزْقَ تا آنجا که قرار گذاشتند او را یا به قتل برسانند یا بسوزانند: فَما کانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلّا أَنْ قالُوا ٱقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ خلاصه اینکه گزارشی وارد شده از عملکرد آن عالیجناب در راه تبلیغ توحید و دعوت مردم به ترک پرستش أَصْنام و أَوْثان و بُتها. با این حساب آن بزرگوار مستحقّ ( دستمزد ) است و پاداش و دستمزد او را بیان فرموده است. ۱— بخشیدن دو فرزند بزرگوار به او: وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحٰقَ وَ یَعْقُوبَ ۲— قرار دادن نبوّت و پیامبری در نسل او: وَ جَعَلْنا في ذُرِّیَّتِهِ ٱلنُّبُوَّةَ وَ ٱلْکِتابَ ۳— دادن دستمزد و پاداش دنیوی به او: وَ آتَیْناهُ أَجْرَهُ في ٱلدُّنْیا ۴— دادن مقام صالحین در قیامت به او: وَ إِنَّهُ في ٱلْآخِرَةِ لَمِنَ ٱلصّالِحینَ امّا آیهٔ ( ب ): در سورهٔ مبارکهٔ ( نَحْل ) فقط همین سه آیهٔ شریفه در بارهٔ جناب خَلیل ٱلرَّحْمٰن ( سَلامُ ٱللهِ عَلَیْهِ وَ عَلیٰ نَبِیِّنا وَ آلِهِ ) آمده و بس: إِنَّ إِبْراهیمَ کانَ أُمَّةً قانِتاً حَنیفاً وَ لَمْ یَکُ مِنَ ٱلْمُشْرِکینَ ( نَحْل ۱۲۰ ) بدرستیکه جناب إبراهیم إمام و قانِت و حَنیف بود و از گروه مُشرکین نبود. شاکِراً لِأَنْعُمِهِ ٱجْتَبیٰهُ وَ هَدیٰهُ إِلیٰ صِراطٍ مُسْتَقیمٍ ( نَحْل ۱۲۱ ) او شاکرِ نعمتهای الهی بود که خداوند متعال او را برگزید و او را به صراط مستقیم هدایت فرمود. در دو آیهٔ فوق الذّکر خداوند متعال چه عملی از جناب ابراهیم خواسته است؟ هیچ. فقط خبر داده که آن عالیجناب این خصوصیات را داشته است. پس سخن از ( أَجْر ) نیست چون سخن از ( عَمل ) نیست. خداوند در قبال شکرگزاری، به او ( حَسَنه ) داده: وَ آتَیْناهُ في ٱلدُّنْیا حَسَنَةً و در آخرت او را در زمرهٔ صالحین قرار داده: وَ إِنَّهُ في ٱلْآخِرَةِ لَمِنَ ٱلصّالِحینَ ( نَحْل ۱۲۲ ) جواب سؤال دوم: با توجه به آنچه گفته شد أَجْر و حَسنه و پاداش أُخرویِ آن بزرگوار در هر دو موضع یکسان است. چون در هر دو آیه سخن از صالِح بودنِ آن بزرگوار در قیامت بطور یکسان آمده. ولی در حیات دنیویهٔ آن پیامبر محترم، در مقام بیان ( أَجر= دستمزد ) عبارت ( في ٱلدُّنْیا ) مؤخّر شد و ( أَجْرَهُ ) مقدّم آمد بخاطر أهمیتِ دادن دستمزد و ( حَسَنَة ) مؤخّر شد و ( في ٱلدُّنْیا ) مقدّم آمد بخاطر اینکه آن بزرگوار در دنیا ( شاکِر ) بود و در دنیا ( حَسَنه ) و پاداش این شکرگزاری را دریافت کرد. یعنی اگر کسی به نعمتهای الهی شاکِر باشد أثر این شکرگزاری بلافاصله در همین زندگی دنیائی برای او ملموس و محسوس خواهد بود. إلتماس دعاء نیمهٔ شوّال ٱلْمُکَرَّم ۱۴۴۵ ألحقیر مُحَمّد بن ٱلمرحوم عَليٍ ٱلْقَمْصَريّ

‏فیلم از طرف dr salamtian m