یک معجزه شنیدنی
در کتاب «وفاء الوفاء» به اخبار دارالمصطفی صلی الله علیه و آله و سلم شریف سمهودی حکایتی نقل نموده است که ترجمه آن به طور اختصار این است: که خالد بن ولید بن حارث روز جمعه بر منبر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم ایستاد و گفت: پیغمبر به علی عمل و ولایت داد و حال اینکه میدانست او … است ولی فاطمه دخترش از او شفاعت نمود.
در این هنگام دیده شد که دستی از قبر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بیرون آمد مکرر فرمود: کذِبْتَ یا عَدُوَ اللهِ، کذَبْتَ یا کافَرَ؛ دروغ گفتی ای دشمن خدا دروغ گفتی ای کافر.
حادثه ناگوار دیگر
از حوادث بسیار تأسف بار که نمونه دیگر از جسارتهای آشکار رژیمهای غاصب به مقام مقدس پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم بود و مسجد مدینه شاهد آن گردید دستگیری امام هفتم و عبد صالح حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام به امر هارون طاغوت و جباری که هم عصر آن حضرت بود.
مسجد مدینه مدرسه بود
معلوم باشد که مسجد مدینه از آغاز تأسیس یک مدرسه و مرکز بزرگ تعلیم و تربیت بود اما در عصر پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم که وضع مسجد روشن است؛ پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم معلم اول اسلام و عالم انسانیت بود مدرسهاش و محل درسش و هدایتش بیشتر و به طور عمده و رسمی همین مسجد بود.
او معلّمی بود که همه مسلمانان، شاگرد مدرسه و مسجد او هستند، و مسجد مدینه مادر صدها هزار و بلکه میلیونها مدرسه و مسجد شد که از اسپانیا تا چین در طول قرنها تأسیس شد. بزرگترین دانشمندان را در رشتههای مختلف علوم به عالم تحویل داد.
بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز در همین مسجد، مسائل علمی و هدایتها و ارشادات اسلامی مطرح میشد، هر چند معیارهایی که به آن عمل میشد معیاری که پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم تعیین فرموده بود یعنی تمسک به قرآن و عترت نبود، مع ذلک در حدودی مسائل در مسجد بازگو میشد و گاه گاه دور از گوش آن دو نفر، احادیث را نقل میکردند و امیرالمؤمنین علیه السلام که باب علم پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم بود نیز ابتداء یا پس از آنکه به آن حضرت مراجعه میکردند پاسخ لازم میفرمود اما روی هم رفته سیاست بر این بود که فرموده علی علیه السلام معیار تام و عام نباشد، و تا میتوانند دیگران را هم وارد در صحنه نمایند، و سخنان و آرای نامعتبر آنها را در حکومت معتبر قرار دهند و این بزرگترین انحرافی بود که از تعلیم پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و حدیث متواتر ثقلین بوجود آوردند، و این اصل اسلامی را که اگر تمام اصحاب پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم به راهی بروند و در مسألهای نظر واحد بدهند و امیرالمؤمنین علی علیه السلام نظر مخالف داشته باشد باید نظر علی را معتبر و حق شناخت، کنار گذاردند.
پس از عصر امیرالمؤمنین علیه السلام باز هم مسجد مدینه، مدرسه علمی بود و حضرت امام حسن و امام حسین علیهما السلام در حدی که امکان داشتند این مدرسه را ترک نکردند، و خودشان و شاگردان امیرالمؤمنین علیه السلام مثل ابن عباس و غیره به نشر علم و ارشاد میپرداختند، و همانطور که حتی معاویه توصیف حلقه علمی و ارشادی حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام نمود آن حضرت در مسجد مدینه حلقهای که دانشجویان و کسانی که میخواستند از منبع زلال و صافی علم سیراب شوند و شربتی بنوشند در آن مجمع و حلقه حضور مییافتند.
پس از آن همه در عصر حضرت امام زین العابدین علیه السلام با جلوه دعا و نیایش اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم که بنیانگذار و صاحبان واقعی این مدرسه بودند علیرغم سیاستهای بسیار خشن و خونبار، این مدرسه را ترک نکردند تا در زمان امامت امام محمد باقر علیه السلام و مخصوصاً عصر حضرت صادق علیه السلام کل مدینه یک دانشگاه بزرگ علوم اسلامی و دانشهای دیگر گردید که البته مرکز آن مسجد و خانههای این دو امام بزرگوار بود، و حضرت صادق علیه السلام در رشتههای مختلف علوم بهترین علما و متخصصان را تربیت کرد که از جمله «ابن عقده» چهار هزار نفر از شاگردان آن حضرت را نام برده و از هر کدام علمی و حدیثی نقل نموده است.
و بالأخره این مسجد همواره در معرض حوادث و تحولات بوده و از ستم بیشتر سیاستمداران غاصب رنج میبرده، و تصرّفات و مداخلات سیاسی آنها آن را از جریان عادی و سیر تکاملی مانع بوده است.
مع ذلک همیشه به عبادت و پرستش خدا معمور و مظاهر عبادت در آن متجلّی بوده است و از جهت علم هم در رشتههایی، مثل تعلیم و قرائت قرآن و تجوید و حدیث هر چند احادیث موضوعه بوده از صورت مدرسه و موقعیتی که باید این مسجد داشته باشد بالمره خارج نشده است، و امید است در این عصر که مسلمانان آگاه شده اند، بتوانند این مسجد را نیز از سیاستهای حکومتها آزاد کنند تا در آن سیاست اسلامی و بیان حقائق و بررسی عقاید در روشنائی عقل و هدایت قرآن مجید و احادیث معتبر و صحیح در اختیار همگان قرار بگیرد ان شاء الله تعالی.
مساحت مسجد النبی صلی الله علیه و آله و سلم
این مسجد شریف در قلب مدینه، در سمت شرقی آن قرار دارد و چنانچه صاحب مرآه الحرمین گفته است شبه مستطیل است.
طول آن از شمال به جنوب 25/116 متر و عرض آن از جهت قبله 25/86 متر و از جهت شمال 66 متر است و اغلب آن مسقّف و مشتمل بر رواقها و صدها ستون است. در نهایت زیبائی و از جهت هنری نیز ممتاز و با اهمیّت است.
اشیاء و مواضع مقدس در آن مانند منبر و محراب همه جالب و مورد توجه و هجوم زوّار برای زیارت و تبرّک جستن به آنها است.
ما بین منبر و قبر شریف 22 متر در 15 متر است، در اینجا نیز آیات هنری و ارزنده بسیار است وصف منبر و همچنین محراب نبوی را که در قسمت شرقی منبر قرار دارد و بر سمت غربی آن نوشته شده است: «هذا مصلی رسول الله صلی الله علیه (و آله) و سلم».
کسانی که موفق به زیارت نشدهاند در مرآه الحرمین و آثار المدینه المنوره و کتابهای دیگر در این موضوع و کسانی که موفق میشوند اگر ازدحام جمعیت فرصت بدهد که در موسم حج فرصت نمیدهد شخصاً مشاهده مینمایند.
و اما مساحت فعلی مسجد پس از آخرین تعمیر و توسعه شانزده هزار و سیصد و بیست و هفت متر مربع است.
و مخفی نماند که بر گلدستهها و مأذنههای مسجد پنج مأذنه دیگر افزوده شده، چنانکه پنج در نیز بر درهای سابق افزوده گردیده که دیگر در نامگذاری آنها نیز سیاست و تعصب مذهبی کنار گذارده نشده است.
هر کس ملتفت میشود با اینکه به زعم این متولیان حرمین شریفین، علی بن ابیطالب علیه السلام آخرین خلفای راشدین است مع ذلک در اینجا حذف نام آن حضرت بیقصد اهانت و بیاعتنائی به آن بزرگوار و دشمنی با اهل بیت نمیباشد. و این حاکی از این است که اگر میتوانستند نام علی را از تاریخ اسلام حذف نمایند هم از آن اِبا ندارند، انصافاً بسیاری از گذشتگان آنها از اینها منصفتر بودهاند.
صفت حجره شریفه
حجره شریفه که به مقصوره شریفه نیز نامیده شده است به طوری که صاحب مرآه الحرمین نگاشته است این حجره که در زاویه جنوب شرقی مسجد قرار دارد، طول هر ضلع جنوبی و شمالیش 16 متر و شرقی و غربی آن 15 متر است.
حجره شریفه دارای چهار باب است به نامهای باب التوبه و باب التهجد و باب فاطمه سلام الله علیها و بابی در سمت غرب قرار دارد که متأسفانه به واسطه اینکه داخل مقصوره بر اساس تعصّب وهابیها که استعمار بر آنها تحمیل کرده و آنها را به ابقای آن تشویق مینمایند تاریک است از بیرون داخل آن قابل رؤیت نیست و لازم به تذکر است که حجره حضرت فاطمه علیها السلام یا قبر آن حضرت نیز در همین زاویه و در داخل بخشی که حجره شریفه را احاطه کرده است قرار دارد و پشت آن محرابی است که به محراب فاطمه علیها السلام موسوم است صورت قبر حضرت زهرا علیها السلام دراین حجره باقی است و ضریح و صندوق آن نمایان است.
و این جمله در این مکان نوشته است «هذا قبر فاطمه» هر چند در سفر دوم این جمله را نیافتم یعنی در اثر ازدحام و هجوم جمعیت برای زیارت موفق نشدم که چنانکه باید داخل شباک را به دقت ببینم.
یک واقعه جالب و معجزه
چنان که در تواریخ مدینه منوره نوشتهاند ملک نورالدین شهید سنه 557 خندقی عمیق گرداگرد حجره شریفه حفر نمود و آن را با رصاص پر کرد برای اینکه دسترسی به جسد شریف سید رسل خواجه کل حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم ممکن نباشد، مبادا کسانی با زدن نقب و عملیات حفاری زیر زمین دستبردی به حجره رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بزنند و علت این اقدام خواب عجیبی است که این پادشاه دید و در اثر آن جریان خیانت بزرگ و توطئه بیگانگان کشف گردید.
کیفیت تشرف به مسجد النّبی صلی الله علیه و آله و سلم و زیارت حجره شریفه
مسجد النبی صلی الله علیه و آله و سلم که حجرهی شریفه و «قبه الخضراء» و بیت حضرت زهرا سلام الله علیها در آن واقع است درهای متعدد دارد که بعضی از آنها مختص به زنها و بعضی مختص به مردها است و گاه هم زن و مرد از یک در وارد میشوند و همانطور که اشاره شد در نامگذاری درها نظرات سیاسی و مذهبی را کاملا رعایت کردهاند چنانکه در نامگذاری خیابانها نیز همین نظرات را ملاحظه نمودهاند و بیشتر نامگذاریها یا بیمعنی و بیمفهوم و غیر مهمّ است و یا به نام اشخاص و افرادی است که موضعشان موضع عداوت و مخالفت با اهل بیت علیهمالسلام بوده و یا حداقل سلطه و استکبار رژیم وهابی غاصب را نشان میدهد.
باری بر حسب دستوری که از کفعمی قدسسره نقل شده است قصد باب امین وحی جبرئیل علیه السلام را نمودیم در اینجا اذن دخول خوانده شد.
موضع خواننده اذن دخول که درخواست اجازه شرفیابی مینماید موضع بسیار حساسی است که اگر اینجا توانست بار یابد و اجازه تشرف حاصل کند در انجام برنامههای بعد همان بزرگواری که اجازه فرموده است، شخص را یاری مینماید و مورد عنایت قرار میدهد.
باید کسی که قصد تشرف دارد سعی کند که بیاذن وارد نشود چنانکه در قرآن مجید میفرماید: یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لاتَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِی اِلاّ اَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ
و اگر چه اذن عام داده شده است و استحباب مؤکد زیارت مفهومش اذن بلکه دعوت است، اما اذنی که در هنگام اذن دخول میخوانیم معنای دیگر است که حصولش از قلب و از حالی که شخص پیدا میکند معلوم میشود و خود شخص میفهمد که در چه درجه او را اذن داده و پذیرفتهاند.
توجه به استیذان و اینکه شخصی مانند این حقیر رو سیاه چگونه اهلیّت و شایستگی قبول و بار یافتن خواهم یافت و ملاحظه عدم قابلیت درک این سعادت و فقری که به لطف و عنایت حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم که رحمت برای عالمیان است داریم مقدمه حصول اذن است و به هر صورت بین خوف و رجاء و بیم و امید، پس از بوسیدن عتبه باب اگر ممکن شود (که غالباً با ممانعت مأمورین متعصب و خشن ممکن نمیشود) مشرف به ورود به مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم میشویم و سپاس و حمد خدای را بجا میآوریم که به چنین افتخاری بزرگ هر کس را بخواهد سرافراز مینماید.
هنگامی که شخص وارد مسجد میشود باید توجه داشته باشد که در یکی از بهترین و شریفترین مظاهر بهشت و قرب الهی در این جهان وارد شده است مکان مقدسی که محل آمد و شد جبرئیل امین و نزول وحی بوده و هم اکنون خدا دانا است که در هر روز و هر ساعت چه تعداد بیشماری… از ملائکه به زیارت آن میآیند.
از آن روزگاری یاد مینمائید که پیغمبر صلیالله علیه وآله وسلم در اینجا آمد و شد و مجلس دیدار عام داشت و حسنینش را در آغوش مهر و محبت خود میگرفت و بر زانوی لطف و عطوفت خویش مینشاند و بر دوش مبارک سوار میکرد و حضرت زهرا علیهاالسلام به دیدار او میرفت و پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم از جای خود به احترام زهرا علیها السلام بر میخاست و دست او را میبوسید و میفرمود بوی بهشت از او استشمام مینمایم از هر سفر که مراجعت میفرمود نخستین کسی را که به دیدارش میرفت فاطمه بود و به هر سفر که میرفت آخرین کسی را که با او وداع میکرد زهرای عزیزش بود.
فضایل و مناقب او و علی را برای مردم میفرمود تا حدّی که مردم ظرفیت شناسائی و معرفت آنها را داشتند ایشان را معرفی مینمود.
تشرف به مسجد
پس از ورود به مسجد و پس از گفتن یک صد تکبیر که در اینجا مفهوم و معنای بیشتری دارد و مفهومش تنها خدا بزرگتر است یا بزرگتر از هر چیز است یا بزرگتر از اینکه وصف شود، نیست در اینجا انسان خواه و ناخواه تحت تأثیر بزرگی و عظمت بزرگترین بندگان خدا قرار میگیرد.
با دیدن مناظر مختلف چنان شعور به عظمت محمد صلی االله علیه و آله و سلم پیدا میکند، که در برابر آن شخصیتی که این اوضاع را بوجود آورد و تاریخ را عوض کرد و چهارده قرن است بر قلوب میلیاردها بشر حکومت میکند و همه را شیفته و دلباخته خود ساخته است خواه و ناخواه خاضع و خاشع میشود اینجا باید خدا را به بزرگی و بزرگتر بودن یاد کرد و گفتن تکبیر در اینجا با گفتن آن در مواقع و اوقات عادی بیشتر بلاغت دارد.
مفهومش این است که آن خدا است که محمد صلی الله علیه و آله و سلم را این همه عظمت بخشیده و او را از جانب خود مؤید فرموده تا مظهر این عظمتها شود خدا است که دست قدرتش از آستین برگزیدهترین و شایستهترین بنده خود یعنی محمد که به ظاهر یتیمی بود بیکس و بییار و یاور و بیعده و نفرات و لشگر بیرون میآید تا اسلام را که معجزه بزرگ در تاریخ بشریّت است به جهانیان عرضه بدارد.
خداست که منت بر مؤمنین گذارد و آنها را به چنین پیغمبری سرافراز کرد این محمد صاحب خُلق عظیم فقط با نیروی الهی و امداد غیبی این موفقیتهای بزرگ را که نصیب احدی از بشر نشده است کسب کرد و این محمد صلی الله علیه و آله و سلم با این همه عظمت و بزرگیها اولین و ممتازترین افتخارش این است که بنده خاص و خالص خدا است.
اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ
افتخارش این است که خدا او را بنده خود خواند و سر خط بندگی او را امضا کرده است.
سُبْحانَ الّذی اَسْری بِعَبْدِهِ
هُوَ الَّذی یُنَزِّلُ عَلی عَبْدِهِ آیات بَیِّنات
همه جا عظمت خدا نمایان است و همه جا باید تکبیر گفت امام هنگام استشعار به عظمت و تذکر شکوه آفرینش، گفتن (الله اکبر) حاکی از معرفت خاص و درک خاص است.
آن کیهان شناسی که غرق در مطالعه اجرام سماوی و منظومهها و کهکشانها میگردد و (الله اکبر) میگوید با این جمله بینشها و دریافتهای بزرگ خود را که جز به اراده ذات الهی نمیتوان مستند کرد بیان میکند.
آن که در حال سیر در بیابانها و دیدن کوهها و سفر دریاها و اقیانوسها و دیدن جنبندگان و حیوانات کوچک و بزرگ و عجائب عالم خلقت و شگفتیهای وجود خود انسان و اسراری که در آفرینش یک ذره و آیات دیگر الهی الله اکبر میگوید با دیگر الله اکبر گویان از زمین تا آسمان فرق دارد.
همه باید الله اکبر بگویند و همه باید با عمل تحقق معنای الله اکبر را در وجود خود نشان دهند اما مفهوم الله اکبر خدا جویان و خداشناسان با مفهوم الله اکبر بنده نادان و بیبصیرتی مثل من فقط در مفهوم لفظی مطابقت دارد.
بنابراین این تعلیم که صد مرتبه در هنگام تشرف به مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و زیارت روضه آن حضرت و سایر مشاهد، الله اکبر بگویند تعلیمی است که موحد را به توحید بیش از پیش متوجه میکند تا هر چه را میبیند جلوه عظمت او و دلیل یکتائی و توانائی او ببیند و عظمت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم و علی علیه السلام و سایر ائمه را عظمت الهی بداند.
آری رسول خدا و خواجه دو سرا و عقل کل و هادی سبل، اعظم تمام مخلوقات است، اما در برابر هیچ خلقی خود را از آن حضرت ضعیفتر و نیازمندتر به خدا احساس نمینماید، و همین بزرگترین یا یکی از بزرگترین فضایل و صفات برجسته آن حضرت است.
باری پس از نماز تحیت مسجد هر کس به هر نحوی که شایق و راغب است به زیارت و دعا مشغول میشود یا دعاهای وارده و زیارتهای مأثوره را که اکثراً به آنها مداومت مینمایند میخواند و یا با زیارتهایی که به زبان عربی یا هر کس به زبان محلی خود انشا میکند، و همچنین هر نوع میخواهد دعا میکند و نماز به جا میآورد و به حجره رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم برای تقبیل و تبرک هجوم میآورند، و اظهار شوق و حبّ و علاقه میکنند، و همچنین در مبادرت به دعا و زیارت نزد منبر و ستونهای مسجد مثل ستون ابولبابه و زیارت حضرت زهرا علیهاالسلام بین قبر و منبر که پیغمبر صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: ما بَیْنَ قَبْری وَ مِنْبَری رَوْضَهٌ مِنْ رِیاضِ الْجَنَّهِ
و زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم در بالای سر و نیز زیارت حضرت زهرا علیها السلام در برابر حجره آن حضرت که یکی از اماکن شریفهای است که محتمل است قبر آن مظلومه در آنجا باشد.
خلاصه به همه این نقاط جمعیّتهای بشری مانند سیل هجوم میآورند و در آنجا مراسم دعا و زیارت و نماز بر یکدیگر سبقت میگیرند و با اینکه برخوردها و تزاحم زیاد است کسی بر کسی خشم نمیگیرد و تا میتوانند مواظبت مینمایند به کسی تنه نزنند و در کمال تواضع و مهر و ملاطفت رفتار مینمایند.
سیاه و سفید، ایرانی و اندونزی و هندی و پاکستانی و سودانی و بنگلادشی، و سنگالی و سریلانکایی، و ترکیه ای و مغربی و تونسی و الجزایری و بحرینی و کویتی و لیبیائی و مصری و اریترهای و لبنانی و افغانی و عراقی و حبشی و سومالیائی و اردنی و عمانی و مالزیائی و تایلندی و بالأخره اروپائی و آسیائی و آفریقائی و آمریکائی و استرالیائی همه با هم در این مسجد متحد و مجتمع شدهاند و احدی فرقی بین خود و دیگران نمیبیند، و به هیچ یک از این نسبتها خود را به خدا مقربتر از دیگران نمیشمارد و روحانیت و صفای خاصی بر این اجتماع حکومت دارد که هرگز نمیتوان در اجتماعات دیگر نظیر آن را یافت.
حرکات و سکنات و مناجات و زیارتها و برنامههایی که انجام میدهند اخلاص باطنی آنها و شدت محبت و علاقه آنها را به مقام رسالت آشکار میسازد.
هر کس به زبان خود و در خور فهم خودش با دعا و انجام آداب، سیرها و پروازهای معنوی دارد و با پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در گفتگو میباشد بعضی به شدت گریه میکنند.
بعضی نماز میخوانند. جمعی ذکر و اوراد میگویند. گروهی صلوات میفرستند.
عدهای آیه اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِّی یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلیماً را قرائت مینمایند.
جمعی مصاحف را گشوده و قرآن تلاوت میکنند. بعضی دعا میخوانند.
در عین حال همه مواظبت دارند که به احترام حرم صدایشان را بلند نکنند و فریادهایی که بعضی جهال و نادانان در سایر حرمها میدهند و مردم را از دعا و توجه و حضور قلب باز میدارند کمتر شنیده میشود یا اصلا شنیده نمیشود ضمناً گروهی هم در این اجتماع روحانی و ایزدی که بین این همه متفرقات جمع کرده و آنها را متحد نموده و در حالات آموزنده آنها غرق تأمل و تفکّر میشوند بعضی هم به تماشای ظاهر این اجتماع و بنای مسجد و بررسی خصوصیات آن مشغولند و آیات و روایاتی را که بر در و دیوار نوشته شده میخوانند.
اینجا همه مسلمانند و اختلافات سیاسی و حتی مذهبی مطرح نیست، و اگر کسی مانند وهابی که عمداً این اختلافات را جلو میآورند و میخواهند دیگران را با جبر و اکراه به مذهب خود سوق دهند نسبت به مذاهب دیگر تعصب نشان ندهد و از عمل هر فرقه و اهل هر مذهب به مذهب خود عکس العمل نشان ندهند وحدت کل مسلمین در اصول و مسایل مشترک چنان تجلی دارد که عکس العمل اختلافات دیگر را تحت الشعاع قرار میدهد و میتواند برخوردها را با این مسائل برخورد منطقی و حق طلبی و سازنده قرار دهد.
راستی حالات و توجهات مردم در روضه مطهره جالب و تکان دهنده است.
مردی که نزدیک چهارده قرن است از جهان رحلت کرده است چگونه قلوب صدها میلیون بشر را از فیلسوف و فقیه و شاعر و روشنفکر و کارگر و کشاورز و سیاستمدار و اصناف دیگر را در طول قرون، صاحب و مالک شده که تمام آنها در برابر مقام و شخصیت والای او متواضع و فروتن باشند.
این همه تواضع و حالات روحی مردم و احساساتی که اظهار میکنند قابل توصیف نیست، و محیط مسجد و روضه شریفه مردمان آگاه را به حقایق بسیار عالی رهبری میکند و روحانیت آن آدمی را از این دنیا و آلایشهای آن نجات میبخشد، و انسان را به عالم غیب متوجه مینماید.
آیات خدا فقط کوه و دریا و ستاره و آفتاب و ماه و زمین و انسان نیست این امور نیز از آیات بزرگ خدا است.
وجود پیغمبر و قرآنش و تعلیماتش و بقای دینش و نفوذ فرمان و احکامش همه از آیات بزرگ خدا است. من حقیقتاً از خود بیخود شده بودم و پیش خود میگفتم: اینکه میبینم به بیداری است یا رب یا به خواب.
گریه میکردم، اشک میریختم، سلام عرض میکردم، زیارت میخواندم، التماس مینمودم، مراسم معمول و مندوبه را چنانکه در مناسک و کتابهای دعا است بجا میآوردم و از اینکه یک روز میآید که باید با این روضه مقدسه وداع کنم از همین حالا سخت ناراحت و نگران بودم، کاش همینجا میماندم و کاش میتوانستم مجاور این حرم مقدس باشم.
ناراحتیم از این جهت زیاد بود مثل اینکه خود را شقی و بدبخت و محروم از سعادت میبینم که نمیتوانم تا عمر دارم به این خاکی که فرشتگان آسمان شب و روز به تقبیل آن آمد و شد دارند سرمسکنت بسایم.
خدایا چه کنم این درد را چگونه درمان نمایم به پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و به حبیبه اش فاطمه زهرا علیها السلام شکایت میکردم، دلم آرام نمیگیرد همان مصداق شعر معروف شده ام:
محنت قرب ز بعد افزون است
جگر از محنت قربم خون است
نیست در بعد جز امید وصال
هست در قرب همه بیم زوال
یک علت بزرگ دیگر برای تأثر و فشار و تألمات روحی بر انسان در این روضه شریفه پنهان بودن قبر مطهر حضرت زهرا سیده نساء عالمیان علیها السلام است.
که خود بخود این سؤال را برای انسان پیش میآورد که فاطمه محبوبترین افراد در نزد پیغمبر و یگانه فرزندی بود که از آن حضرت به یادگار ماند، قبرش کجا است؟
هر کس در لباس اهل علم باشد، وقتی در حرم مطهر مشرف است سؤال پیچ میشود، زن و مرد از قبر فاطمه علیها السلام میپرسند. این میپرسد قبر فاطمه زهرا علیها السلام کجا است؟
دیگری میپرسد آیا راست است که بین منبر و روضه است؟ اگر اینجا است در کدام نقطه است؟
یکی سؤال میکند میگویند قبر فاطمه زهرا در حجره آن حضرت است؟
یک خانم که عرب بود سؤال میکرد «أین قبر فاطمه الزهرا؟»
جواب دادم: «قبرها مخفی».
بعضی میگفتند مگر قبر فاطمه علیها السلام در بقیع نیست؟
این سؤالات پی در پی انسان را سخت تحت تأثیر و فشار و غم و اندوه قرار میدهد و دیدگان را اشکبار میسازد.
مثلا آنچه از صورت قبرهای یگانه دختر پیغمبر فاطمه زهرا علیها السلام باقیمانده در دو محل است یکی در بقیع نزدیک قبور فرزندان مظلوم و عزیزش که بعضی هم احتمال میدهند قبر فاطمه بنت اسد مادر مکرّمه امیرالمؤمنین علیه السلام باشد و دیگر در بیت آن حضرت که به حجره حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم متصل است، اکنون هم صورت قبر مطهر آن حضرت در این بیت باقی است و از پشت شباک داخل حجره کاملا دیده میشود و ضریح و صندوق آن نمایان است که به طور قطع میتوان گفت اینجا محل یکی از قبور منتسبه به آن حضرت است؛ زیرا خود همین وجود ضریح و صندوق در یک نقطه معین بیت شاهد معتبری است و احتمالا میتوان گفت که همین جا قبر آن حضرت است و صورت قبرهای بقیع برای آن بوده که اشخاصی که مورد عنایت زهرا نبودند و زهرا خشمناک و ناراضی از آنها از دنیا رفت و خاطر شریفش را رنجاندند و او را آزار دادند و محسن عزیزش را سقط نمودند از محل قبر مطلع نشوند و این سند نارضایتی زهرا علیهاالسلام در تاریخ از آنها باقی بماند.
و محل دیگری که حضرت زهرا را در آن محل زیارت میکنند، ما بین قبر و منبر است که این احتمال هم مؤید به حدیث معروف «ما بَیْنَ قَبری وَ مِنْبَری رَوْضَهٌ مِنْ رِیاضِ الْجَنَّهِ» است به هر صورت قبر زهرای اطهر سلام الله علیها مخفی است و این سؤال همچنان باقی است.
وَلأیّ اْلاُمُورِ تُدْفَنُ سِرّاً
بَضْعَهُ الْمُصْطَفی وَ یُخْفی ثَراها
السلام علیکم یا اهل بیت النبوه
به جهت عرض تسلیت به ساحت مقدس حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا له الفداء مراسم عزاداری شهادت حضرت امام باقر علیه السلام با حضور علما و شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام برگزار میگردد.
مکان: قم – خیابان چهارمردان (انقلاب) کوی ۶
حسینیه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
زمان: جمعه ۷ ذی الحجه ۱۴۴۵ (۲۵ خرداد ماه ۱۴۰۳)
ساعت: ۸ الی ۹ صبح
🌐https://www.saafi.ir/?p=1661
May 11
انبوه جمعیت
جمعیت زوار در مدینه منوّره در موسم حج شاید بیشتر از هر موقع باشد به طوری که از کثرت جمعیت، آمد و شد در خیابانها دشوار است و اگر کسی فرصت داشته باشد و وضع رفتار و روش این جمعیتهایی که هر کدام و هر گروهی نماینده یک نوع فرهنگ و عاداتی میباشند که با تفاوتهایی که دارند همه در فرهنگ اسلام بهم پیوسته اند یا به نظر بعضی همه نمایش فرهنگ اسلام هستند به مسائل جالب و دانستنیهای مهم آگاهی مییابد.
بهترین فرصت برای بررسی اوضاع اجتماعی ملل مسلمان همین موسم است اینجانب آنچه توانستم در این اجتماع بشری بیندیشم در تمام آنها جمال معنویت اسلام را بیشتر ظاهر میدیدم اگر چه از جهت وضع لباس و حتی چهره برای برخی جالب نیستند اما از نظر معنویت همه جالبند، و از همانهایی که شاید به نظر عقب مانده و نادان جلوه کنند چنان انسانیت و وقار عبادت و پرستش خدا و تواضع در برابر او و خلوص نیت ظاهر است که قابل توصیف نیست.
باور کنید برای بعضی از این گروهها که فاقد وسایل آسایش هستند، و لباسهای ژنده و کهنه در بر دارند و از راههای دور در حالی که بسیاری از آنها در سن پیری و کهولت یا در عنفوان جوانی میباشند این مسافرت جهاد اکبر است که جز با همت و تصمیم مؤمنان کسی بدان اقدام نخواهد کرد.
من همیشه و هر وقت از منزل بیرون میروم و این مردم را از اهل هر شهر و دیار که میبینم از همت و تصمیم و خلوصشان لذت میبرم و تعجب میکنم و بر صاحب آن مکتبی که این ایمان را در بشر ایجاد کرده که چهارده قرن است انسانیت را در این زمین با این جلوه تابناک در معرض نمایش قرار میدهد درود میفرستم.
در این مظاهر و در این اوضاع است که انسان به معنی پاسخ خدا به فرشتگان تا حدی آگاه میشود که وقتی ملائکه گفتند:اَتَجْعَلُ فیها مَنْ یُفْسِدُ فیها وَ یَسْفِک الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِک وَ نُقَدِّسُ لَک؟
در جواب آنها فرمود: اِنّی اَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ
بدیهی است این جماعت بزرگ بشری به آن مرحله از کمال که اسلام پیشنهاد نموده و مکتب اهل بیت علیهم السلام و تمسک به قرآن و عترت میپروراند نرسیده اند اما انسان اثر اسلام و تعالیم نجات بخش و انسان ساز اسلام را در اینها مشاهده میکند، و میفهمد که اینها کلاسهایی را که سازنده اند طی کرده و به مراحلی از خودسازی دست یافته اند هر چند کلاسهای بسیار دیگر در جلو دارند.
تفاوت اشخاص از جهت تسلیم در برابر احکام خدا
در صدر اسلام هم تأثیر اسلام و تسلیم اشخاص در برابر دستورات، و فرمانهای رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم مساوی نبود.
بعضی تسلیم محض و کامل بودند، و به آنچه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم خبر میداد یا به آن امر میفرمود صد درصد مؤمن بودند و ذرهای احتمال خلاف آن را نمیدادند، مانند علی علیه السلام که سوابق ایمان و مواضع و مواقف او در اسلام همه روشنگر این حقیقتند که ایمانی سنگینتر و محکمتر از ایمان او قابل تصور نیست و حتی یک لحظه در برابر حکم خدا و فرمان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در یک مورد هم اندیشه دیگر والعیاذ بالله خود رأیی اظهار ننمود و بلکه چنان شخصیتی که به اتفاق همه، علوم و معارفی از او صادر شد که جهان را پر نمود، و دانشمندترین فلاسفه الهی نتوانسته و نخواهند توانست در توصیف و تنزیه و سپاس حق تعالی مانند او سخن برانند و آن زبانی که پس از پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم اینهمه درفشانی کرد و علوم و معارف بشری و اسلامی را برای مردم بیان فرمود در عصر پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم آنچنان ساکت و خاموش بود که هرگز در خور عشری از اعشار و یک از هزار علوم و حکمتها و دانشهایش از او شنیده نشد.
آری این است حقیقت فناء در محبوب که: با وجودت ز من آواز نیاید که منم.
این است ادب علوی و معرفت او نسبت به پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و این است تسلیم کامل در برابر خدا و رسول که مافوق آن تصور ندارد.
و این است معنی بندگی و عبودیت و عمل به آیه: وَ ما کانَ لِمُؤْمِن وَ لا مُؤْمِنَه اِذا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ اَمْراً اَنْ یَکونَ لَهُمُ الْخِیَرَهُ.
اینجا است که مقام کنْتُ سَمْعَهُ الَّذی یَسْمَعُ بِهِ وَ بَصَرُهُ الَّذی یُبْصِرُ بِهِ وَ لِسانُهُ الَّذی یَنْطِقُ بِهِ وَ یَدَهُ الَّتی یَبْطِشُ بِها و معنای: وَ ما رَمَیْتَ اِذْ رَمَیْتَ وَلکنَّ اللهَ رَمی، فعلیت و تحقق خارجی مییابد.
بنده آن باشد که بند خویش نیست
جز رضای خواجه اش درپیش نیست
گر (ببرّد) خواجه او را پا و دست
دست دیگر آورد کاین نیز هست
نه ز خدمت مزد خواهد نه عوض
نه سبب جوید ز امرش نه غرض
نقطه مقابل و ضد این بینش موضع ابلیس مآبانه بعضی دیگر بود که ابلیس گرچه به ظاهر سوابق زیادی در عبادت و پرستش خدا داشت اما انانیت و تکبر و خودبینی او در برابر خدا بر جای مانده و به مقام توحید نرسیده بود و فرمان خدا را برای اطاعت نمیبرد لذا زبان به اعتراض گشود و گفت: اَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنی مِنْ نار وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طین.
در بین افرادی که به اصطلاح به آنها صحابه اطلاق میشود و در بین مردم دیگر و در عصر ما نیز بعضی در برابر حکم خدا و رسول خدا اظهار عقل و رأی مینمایند و زبان معترضانه به چون و چرا باز میکنند و گاه به صراحت حکم خدا را رد مینمایند و این بیماری در عصر ما بسیار شایع شده و بسا کسانی که صبح میکنند در حالی که از دین خارج شده اند.
تلبیس ابلیس
نکته دیگر که از مشاهده مناظر اظهار شوق و ارادت و عبادات اینهمه مردم که متأسفانه به راه ولایت راه نیافته اند درک میشود تلبیس ابلیس است که چگونه در این مناظر و برنامه ها که به صورت عبادت و اطاعت است وارد شده و برنامه های اسلامی را در بعض موارد بالمره تغییر داده یا در آن تصرف کرده و نقش خود را در آنها پنهان نموده است و به صورت پیروی از فلان و بَهمان و ابوهریره ها و…خود را وارد کرده و دستورات شخصیتهایی را که در طول تاریخ اسلام را از تحریف غالین و ابطال مبطلین حفظ فرموده اند کنار گذارده است.
این تلبیس ابلیس که از آستین منافقین درآمد به قول ابودرداء همه برنامه هایی را که در عهد رسول خدا بود حتی نماز را تغییر داد وبزرگترین چهره زشت و وحشتناکش غصب خلافت اهلبیت علیهم السلام بود.
مسؤولیت آنها که از روز اوّل خشت کج بکار گذارده و موجب گمراهی این همه مردم شده و سنّت سیئه را تأسیس کردند مساوی است با مسؤولیت تمام گناهکاران و خطاکارانی که در طول تاریخ از راه آنها پیروی نموده اند و بلکه بیشتر است.
بقیع
بقیع یکی از دو قبرستان معروفی است که در صدر اسلام و عصر رسالت مسلمین، اموات خود را در آنها دفن نموده اند و تاکنون هم دفن اموات در آنها به مناسبت شأن و فضیلتی که همه مسلمانان برای این دو گورستان قائلند و جنبه های تاریخی آنها ادامه دارد قبرستان دیگر همان قبرستان معروف مکه مکرمه (حجون) است که در آینده به آن خواهیم رسید.
قبرستان بقیع پیش از هجرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به مدینه منوره، قبرستان نبود و بر حسب بعض نقلها اولین نفری که از انصار در این مقبره مدفون گردید اسعد بن زراره بود سپس از مهاجرین اولین کس عثمان بن مظعون بود که هر دو از صحابه عالیقدر بودند و به امر پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم این زمین برای قبرستان آماده گردید و پس از رحلت ابراهیم فرزند عزیز پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم که به امر آن حضرت او را نیز در بقیع در جنب عثمان بن مظعون دفن کردند این قبرستان رسمیت یافت و به دفن اموات مسلمین در آنجا اختصاص پیدا کرد.
این قبرستان در سمت شرقی مدینه واقع است و طول آن بر حسب تعیین بعضی 150 متر و عرض آن 100 متر است و ظاهراً این طول و عرض قطعه ای است که فعلا بقیع نامیده میشود و الاّ عرض و طول آن کمتر بوده است و مکان قبر عثمان که به نام (حش کوکب) موسوم بوده است خارج از بقیع قرار داشته است که چون مسلمانان مانع از دفن او در مقبره مسلمین شدند و حتی ابتداء انقلابیون از دفن او هم مانع میشدند چند تن از بنی امیه او را روی دری گذاردند و چون در (حش کوکب) که مقبره یهود بود حفرهای کندند و خاک بر آن ریخته جسدش را مخفی کردند این مکان را بنی امیّه بعدها ضمیمه بقیع نمودند.
باری این قبرستان از چهارده قرن پیش تا امروز همواره زیارتگاه مسلمین و مرکز بیداری و تذکار خاطرات رجال و شخصیتهای بزرگ اسلام و رویدادهای زشت و زیبا بوده است.
و این قبرستان پس از روضه مقدسه نبویه یکی از منابع تاریخ اسلام است که وجود شخصیتهای تاریخی اسلامی را اثبات و تأیید مینماید.
در حدود ده هزار نفر از صحابه در این قبرستان مدفون میباشند.
از معاریف و مشاهیری که در این قبرستان مدفون هستند و از بانوان نخست به احتمال حضرت زهرا علیها السلام را باید نام برد و نفر دوم به طور مسلم نیز فاطمه بن اسد ام الوصی و ام الائمه است که نسبت به پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم به مناسبت پرستاری و کفالتی که از آن حضرت داشت مقام مادری دارد و بر حسب احادیث پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم او را مادر میخواند و فرمود بعد از ابوطالب کسی نسبت به من نیکی کنندهتر از او نبود و در مقام تجهیز و تشییع و تکفین و دفن او عنایتهایی فرمود که مورد تعجب و جلب توجه گردید، از جمله اینکه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم پیراهن خود را برای کفن او مرحمت کرد و در قبر او خوابید و از جمله قبور محترمه قبر ام البنین مادر حضرت عباس ابی الفضل شهید در کربلا است، و قبور زوجات النبی نیز به غیر از حضرت خدیجه علیها السلام که در مکه مکرمه و میمونه که در سرف مدفون میباشند، در بقیع میباشد و همچنین قبور دیگر بنات پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و صفیه عمه بزرگوار آن حضرت و جمعی از بانوان معظمه اهل بیت از بنات بلا واسطه یا مع الواسطه ائمه علیهم السلام نیز در بقیع است.
اما از مردان نیز شخصیتهای بسیار در این قبرستان مدفونند که عزیزترین و بزرگترین آنها نخست سبط اکبر حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام سید جوانان اهل بهشت و دیگر حضرت امام زین العابدین علی بن الحسین علیهما السلام و حضرت امام محمدباقر و حضرت امام جعفر صادق علیهما السلام میباشند (امام دوم و چهارم و پنجم و ششم) که تواریخ زندگی مشحون از افتخارات و فضایل و بزرگواریِ آنها مستقلاً و در ضمن صدها تاریخ معتبر نوشته شده است و دیگر قبر جناب عباس عموی پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و عقیل عموزاده آن حضرت و عبدالله جعفر و از جمله چنانکه قبلا گفته شد قبر مطهر جناب ابراهیم فرزند عزیز و عالیمقام رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است که بالخصوص در بقیع زیارت میشود.
وضع کنونی قبرستان بقیع
وضع قبرستان بقیع در حال حاضر بسیار موهن است و اهانتی که به رجال و شخصیتهایی که در این گورستان مدفونند شده، فوق العاده تأسف آور و رقت انگیز است تقربیاً جز اقلیت غیر قابل توجهی که به اسم وهابی نامیده شده و موجودیت دارند و گروهی از مردم غافل از حقایق جریانها و دخالت سیاست در امور که فریب تبلیغات عوام فریبانه آنها را خورده اند، اکثریت مسلمانان از این استخفاف و اهانت سخت ناراحت و آزرده خاطرند.
در هیچ کجای دنیا نسبت به قبور بزرگان خود این همه بیادبی و بیاحترامی روا نمیدارند و در هر کجا دفن اموات مرسوم است قبور اموات و مقبره آنها نیز محترم است.
نقشه تخریب آثار و ابنیه اسلامی نقشه بسیار عمیق و خائنانه ای بود که بیگانگان برای محو مستندات و شواهد عینی و اثری تاریخ اسلام کشیده بودند و در موقعی که برای تسلط بر کشورهای اسلامی دست به تفرقه و فرقه سازی بودند، مثلا علی محمد شیرازی و حسینعلی نوری را در ایران به ادعای بابیت و مهدویت و نبوت و بلکه الوهیت برانگیختند و در هند غلام احمد قادیانی به اصطلاح فرقه مزدور احمدیه را و در عربستان نیز فرقه وهابی را وسیله دست ساختند و محمدبن عبدالوهاب را به مزدوری گرفتند و مهمترین مقصد آنها علاوه بر غارت معادن بزرگ نفت، از میان بردن آثار اسلامی بود که حتی روضه مقدسه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم را نیز فرا گرفت.
بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله تعالی: وَلِلهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَه غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ
حج بیت الله الحرام، در بین واجبات و فرایض دین اسلام دارای موقعیّت خاص و جایگاه ویژه است. حکمتها و منافع تربیتی، اجتماعی و سیاسی آن بسیار است.
حج، مدرسه عالی و دانشگاهی است که در کلاس هایش بخشهای مهمی از معارف قرآن کریم و عقاید و هدایتهای اسلام، ضمن عمل به ارکان و دستورات آن آموخته میشود.
اسلام حقیقی، که تسلیم محض در برابر احکام و اطاعت خالص از خداوند متعال است در عمل به برنامههای آن ظاهر میگردد. همه مواقف و مشاعر آن سازنده و موجب رشد فکر و پرواز روح به عوالم غیرمتناهی و درس و جهاد با نفس و سیر در فضاهای رحمانی و ملکوتی است.
حج، مشتمل بر عبادات و وظایف مهم دینی است مثل نماز و دعا، انفاق و خضوع و خشوع در درگاه الهی، خویشتن داری و صبر و بازداری از مشتیهات، آشنایی با مسلمانان و مسائل اجتماعی و سیاسی جهان اسلام و اعلای کلمه اسلام و ظهور
نفوذ دعوت حضرت خاتم الانبیا صلی الله علیه و آله وسلم در شرق و غرب و دورترین نقاط و حضور در یک اجتماع میلیونی از نمایندگان مردم سراسر جهان و امور بسیار دیگر، همه در حج مندرج است. خلاصه فضائل این فریضه بزرگ بسیار بوده و ثوابهایی که برای یکایک آن اعمال مقرراست بی شمار میباشد. باید کسانی که به حج مشرف میشوند درک تشرف انجام این مراسم نورانی و حضور در این اجتماع پرفیض را توفیقی بزرگ شمرده و خودسازی و استفادههای معنوی در هر کدام از مواقف آن را نصب العین خود قرار داده و خصوصاً برای تعجیل فرج حضرت صاحب الامر - ارواح العالمین له الفداء - در همه آن مشاهد مقدسه دعا و ندبه کنند.
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع ولائی حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره بمناسبت ماه ذی الحجه و روز ترویه و شروع مراسم حج
بعضی از مسائل مهم حج را برای تسهیل در امر حجاج محترم و علاقه مندان به احکام شرعی
در اختیار کاربران گرامی گذاشته است .
https://www.saafi.ir/?p=1657
🔰 گزارش تصویری مراسم عزاداری شهادت حضرت امام باقر علیه السلام
🔹با حضور علما و شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام
🔸حسینیه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
🔻جمعه ۷ ذی الحجه ۱۴۴۵ (۲۵ خرداد ۱۴۰۳)
جهت مشاهده گزارش تصویری از لینک زیر استفاده نمایید.
🌐https://www.saafi.ir/?p=1703
📚 چه زمانی ظهور حضرت حجت علیه السلام فرا می رسد؟
📘حدیثی از حضرت باقر العلوم علیه السلام
https://www.saafi.ir/?p=1719
🔸در روز عرفه از خدا چه بخواهیم ؟
🔹سفارش آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره در روز باشکوه عرفه
🔻🔻🔻🔻🔻
🌐https://www.saafi.ir/?p=1723
🔰همراه با غدیر
📌سلسله مقالات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
📍۱. عجز همگان از وصف امیرالمؤمنین علی علیه السلام
🔻🔻🔻🔻🔻
🌐https://www.saafi.ir/?p=1939
بسمه تعالی
✅ مسابقه کتابخوانی به مناسبت عید سعید غدیر خم
🔶 دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره با همکاری موسسه دارالزهرا سلام الله علیها به مناسبت عید بزرگ غدیر خم
اقدام به برگزاری مسابقه کتابخوانی می نماید.
کتاب پیام غدیر
تالیف آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
https://www.saafi.ir/product/کتاب-پیام-غدیر/
زمان آزمون عیدقربان تا عید غدیر
لینک جهت دانلود کتاب
https://www.saafi.ir/wp-content/uploads/2024/06/Ghadir-Message-Book.pdf
لینک آزمون
https://www.digisurvey.net/u/daralzahra/6t6cf
به همراه جوائز و کمک هزینه سفرهای زیارتی
May 11
🔰همراه با غدیر
📌سلسله مقالات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
📍2. امیرالمؤمنین علی علیه السلام اعظم آیات الهی
🔻🔻🔻🔻🔻
🌐https://www.saafi.ir/?p=1961
🔰همراه با غدیر
📌سلسله مقالات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
📍3. روز غدیر اعلام رسمی ولایت و خلافت امیرالمومنین علی علیه السلام
🔻🔻🔻🔻🔻
🌐https://www.saafi.ir/?p=1981
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔹️چگونه مروّج غدیر باشیم؟
🔸️سفارش های آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
⚘️پیرامون ترویج غدیر
🌐https://www.saafi.ir
🔰همراه با غدیر
📌سلسله مقالات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره
📍4. پیامبر اعظم به تبلیغ موضوع مهم ولایت و امامت از جانب خداوند مامور شد
🔻🔻🔻🔻🔻
🌐https://www.saafi.ir/?p=2164