🔹مصادیق #توریه در قرآن کریم (1) 🔸بیماری حضرت ابراهیم(ع) در داستان بت‌شکنی حضرت ابراهیم(ع)، هنگامی که قوم او را دعوت به شرکت در جشن کردند وی در جواب آنان بیماری را عذر نرفتن خود به جشن بیان می‌کند.(1) برخی از مفسران شیعه(2) و اهل سنت(3) این کلام حضرت ابراهیم را بر توریه حمل کرده و چنین تفسیر نموده‎اند که مراد وی، بیمار شدن در آینده و یا بیماری قبل از مرگ و همچنین خود مرگ بوده است.(4)علامه مجلسی تصریح دارد که بسیاری از روایات جهت تجویز توریه به این آیات استناد کرده‌اند.(5) در مقابل این نظر، علامه طباطبایی چنین استدلال می‌آورد که دلیلی بر بیمار نبودن حضرت ابراهیم(ع) وجو ندارد(6) و اصولاً سخن گفتن به روش توریه، چون موجب سلب اعتماد از گفتار پیامبران می‌شود، برای آنان روا نیست.(7) 1.سوره صافات، آیه۸۸-۸۹ 2.رجوع کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۲۶ق؛ طباطبائی، ذیل آیات ؛ توحیدی، مصباح الفقاهة، ۱۳۱۷ش، ج ۱، ص۳۹۹-۴۰۰، ۴۰۲ 3. از جمله جَصّاص، احکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج ۴، ص۳۹۳؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، بیروت؛ ثعالبی، الجواهرالحسان، بیروت؛ آلوسی، روح المعانی، مصر، ذیل آیات 4. برای معانی دیگر رجوع کنید به ابن جوزی، زادالمسیر، ۱۴۰۴ق، ذیل آیه؛ توحیدی، مصباح الفقاهة، ۱۳۱۷ش، ج۱، ص۴۰۲ 5. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۱۲، ص۵۰ 6. طباطبایی، ذیل آیات 7. مقایسه کنید با طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۲۶ق، ذیل سوره انبیاء آیه ۶۳ @sadeghoun

🔹مصادیق #توریه در قرآن کریم (2) 🔸شکستن بت‌ها توسط ابراهیم(ع) پس از شکستن بت‌ها توسط حضرت ابراهیم(ع) هنگامی که او را دستگیر و از او بازخواست کردند وی این عمل را به بت بزرگ نسبت می‌دهد. مفسران چنین بیان می‌کنند که مراد حضرت ابراهیم(ع) این بوده که اگر این بت‌ها سخن می‌گویند پس شکستن آن‌ها نیز کار بت بزرگ است و برای اثبات بطلان اعتقاد بت‌پرستان عمل را به شرطی محال تعلیق می‌کند. (1) در تایید این نظر روایاتی نیز بیان شده است.(2) همچنین برخی از مفسران واژه خطیئه در سوره شعرا (3) که درباره گفتارهای حضرت ابراهیم ذکر شده را توریه تفسیر کرده (4) و نظر مخالف آن مبنی بر دروغ گفتن و انجام گناه توسط او، که با عصمت انبیا ناسازگار است را رد نموده‌اند.(5) 1-رجوع کنید به زمخشری؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۲۶ق؛ ابن جوزی، زادالمسیر، ۱۴۰۴ق؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، ذیل آیه 2- رجوع کنید به طباطبائی، ذیل آیه؛ برای دیگر تفاسیر آیه مبنی بر توریه رجوع کنید به زمخشری، همان؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۵۴، ج۶۹، ص۲۳۹-۲۴۰ 3-سوره شعرا، آیه۸۲ 4-رجوع کنید به نَوَوی، شرح النووی، ۱۳۹۲ق، ج ۱۵، ص۱۲۳؛ رجوع کنید به بیضاوی، انوارالتنزیل، ۱۴۱۶ق؛ شوکانی، فتح القدیر، بیروت، ذیل شعراء: ۸۲ 5- سرخسی، کتاب المبسوط، ۱۴۰۶ق، ج ۳۰، ص۲۱۱ @sadeghoun

🔹مصادیق #توریه در قرآن کریم (3) 🔸داستان سرقت برادران یوسف(ع) و چند نمونه دیگر داستان برادران حضرت یوسف(ع) در بازگشت از مصر که اشاره به اعلان سرقت توسط آن‌ها و پیدا شدن جام پادشاه همراه کاروان آن‌ها شده (1) برخی از مفسرین آن را توریه دانسته و مراد از آن را سرقت یوسف از پدرش و یا در مقام استفهام گرفته‌اند. این تفسیر در روایات نیز تایید شده است.(2) آیات دیگری نیز هستند که مفسران آن‌ها را مصداق توریه و یا دارای اشاره به این موضوع دانسته‌اند. از این آیات می‌توان به آیه ۷۳ سور کهف(3) و آیه ۱۲۵ سوره نحل(4) و همچنین آیات دیگری از سوره یوسف اشاره نمود.(5) همچنین به موجب احادیث و داستان‌های تاریخی، گاه مصالح مهمی وجود داشته که به اقتضای آنها پیامبران و امامان(ع) و بزرگان دینی دربارۀ اموری با توریه سخن می‌گفتند.(6) 1.سوره یوسف، آیه ۷۰ 2.رجوع کنید به بیضاوی، انوارالتنزیل، ۱۴۱۶ق؛ آلوسی، روح المعانی، مصر، ذیل آیه ؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۴۱، ج ۷۲، ص۴۲۵؛ توحیدی، مصباح الفقاهة، ۱۳۱۷ش، ج ۱، ص۳۹۹-۴۰۰، ۴۰۲-۴۰۳؛ برای معانی دیگر رجوع کنید به نَحّاس، معانی القرآن الکریم، ۱۴۰۸-۱۴۰۹ق؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، ذیل آیه 3. رجوع کنید به طبری، جامع البیان، بیروت؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۲۶ق؛ بیضاوی، انوارالتنزیل، ۱۴۱۶ق، ذیل آیه ۷۳ و ۸۸ سوره کهف 4. رجوع کنید به قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، ذیل آیه 5. رجوع کنید به طبری، جامع البیان، بیروت، ذیل آیه؛ برای آیات دیگر رجوع کنید به زرکشی، البرهان فی علوم القرآن، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۴۹۳-۴۹۴؛ سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۸۳ ۸۴ 6. رجوع کنید به مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲۰۹، ج ۲۶، ص۲۲۶، ج ۵۲، ص۱۲۰ @sadeghoun

🔹#توریه در سیره رسول گرامی اسلام: موارد متعددی در سیره پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که ایشان توریه نموده و یا آن را تجویز کرده است، از آن جمله اینکه آن حضرت هنگامی که آهنگ سفر یا جهاد داشت، با توریه قصد خود را پنهان می‌کرد تا دشمنان از آن آگاه نشوند،(1) همچنین آن حضرت سوگند سُوَید بن حنظله را مبنی بر آنکه وائل بن حجر برادر اوست، با حمل سخن او بر توریه تأیید فرمود.(2) 1.رجوع کنید به ابن اثیر، النهایه، ۱۳۸۳م، ج ۴، ص۱۶۰؛ ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۸، ص۱۱۷؛ نراقی، جامع السعادات، ۱۳۷۵ق، ج۲، ص۳۲۳ 2.رجوع کنید به ابوداوود، سنن ابی داود، قاهره، ج ۳، ص۲۲۴؛ برای نمونه‌های دیگر توریه در سیره آن حضرت رجوع کنید به بخاری جُعْفی، صحیح البخاری، ۱۴۰۱ق، ج۷، ص۱۲۱-۱۲۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص۲۳۹) @sadeghoun

🍃حکم شرعی #قسم خوردن برای نفی یا اثبات چیزی ، چیست؟ 🔹کسى که براى اثبات یا نفى چیزى قسم مى‏خورد، اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او #مکروه است و اگر #دروغ باشد حرام و از #گناهان_بزرگ است ولى #کفاره_قسم را ندارد. ولى اگر براى این که خودش یا مسلمان دیگرى را از شر ظالمى نجات دهد، #قسم_دروغ بخورد اشکال ندارد بلکه گاهى واجب مى‏شود امّا اگر بتواند #توریه کند؛ یعنى: موقع قسم خوردن طورى نیّت کند که دروغ نشود بنا بر احتیاط واجب باید توریه نماید؛ مثلا اگر ظالمى بخواهد کسى را اذیت کند و از انسان بپرسد که او را ندیده‏اى؟ و انسان یک ساعت قبل او را دیده باشد، می تواند بگوید او را ندیده‏ام به این قصد که از پنج دقیقه پیش ندیده‏ ام 📗توضیح المسائل مراجع، ج ‏2، ص 623، چاپ هشتم، انتشارات جامعه مدرسین، قم، سال 1424 @sadeghoun

🍀دروغ در زبان ما شکل میگیرد یا در ذهن مخاطب؟ اگر ما از لفظ هایی استفاده کنیم که ظاهرا دروغ نیست، اما چیزی که در ذهن مخاطب ایجاد می شود، با واقع متفاوت باشد، #دروغ تلقی می شود؟ 🔸در واقع به این عمل در زبان دین #توریه می گویند. «توریه آن است که لفظی به کار ببری که ظاهر در معنایی است ولی خود، معنایی دیگر از آن اراده بکنی که آن لفظ شامل آن نیز می‌شود، لکن آن معنا خلاف ظاهر لفظ است».(احمد بن محمد فیومی، مصباح المنیر، ماده وری، ص656.) در باب حکم توریه، باید به انواع توریه بر حسب قصد متکلم توجه داشت. اگر مقصود از توریه، صرفاً پنهان داشتن مقصود اصلی خویش از کلام باشد، بدون اینکه با عدم نصب قرائن کلامی لازم یا نصب قرائن انحرافی، موجب فریب مخاطب شود،‌ در آن صورت توریه جایز است؛ زیرا پنهان کردن مقصود اصلی و واقع،‌ فی حد نفسه، ‌عمل غیراخلاقی نیست مگر عناوین ثانویه بر آن مترتب شود. اما اگر در توریه قصد فریب مخاطب وجود داشته باشد و گوینده بخواهد معنای خلاف واقع به مخاطب تفهیم کند، توریه مصداق فریب بوده و جایز نیست مگر در موارد جواز فریب. @sadeghoun

🔸سوال: آيا مي توانيم در بعضي مواقع مثل اين كه كسي از ما پول يا چيزهاي ديگري قرض بخواهد، به #دروغ بگوييم نداريم يا توريه كنيم؛ چرا كه مطمئن هستيم يا احتمال قوي مي دهيم اگر قرض بدهيم، برنمي گرداند. 🔸پاسخ: #توريه جايز است؛ يعني سخني را بگويد كه ظاهر آن دروغ است. ولي او معنايي را قصد كرده كه دروغ نيست، هر چند خلاف ظاهر باشد. 📗استفتا از دفتر آيت الله سيستاني، توسط سايت اسلام كوئست. @sadeghoun

🔸سوال: مادربزرگ من بيماري روحي دارد كه به صورت افراطي نگران مي شود. اگر به او بگويم تنها مسافرت مي روم، نگران مي شود و براي سلامتي او مضر است. آيا مي توانم به #دروغ به او بگويم با دوستانم به مسافرت مي روم؟ آيا سفرم حرام نمي شود؟ 🔸پاسخ: در فرض سئوال اگر مي توانيد بايد #توريه كنيد و از دروغ گفتن پرهيز نماييد و اگر ممكن نيست و راست گفتن خطر زيادي براي ايشان دارد، مي توانيد دروغ بگوييد. اما اين دروغ موجب حرام شدن سفر نمي شود. 📗استفتاء از دفتر آيت الله خامنه اي در قم منبع: سايت اسك دين. @sadeghoun