📜نامه انسان ساز
🌱قسمت اول
امیرالمؤمنین علیه السلام در نامه ۳۱ نهج البلاغه می فرماید:
- من والد الفان، المقر للزمان، المدبر العمر، المستسلم للدنیا، الذام الدنیا
از پدر فانی، اعتراف دارنده به گذشت زمان، زندگی را پشت سر نهاده که در سپری شدن دنیا چارهای ندارد و مذمت کننده دنیا
امیرالمؤمنین علیه السلام تسلیم دنیا نشده است؛ اما نمی تواند با دنیا در گذشت عمر مبارزه کند، همانطور که مرگ به پیامبر نزدیک بود و ایشان تسلیم مرگ بودند: «إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَيِّتُونَ»
- الساکن المساکن الموتی
پدر تو در مساکن مردگان ساکن است
امیرالمؤمنین علیه السلام میفرماید: همین بازار و خانهها روزی مساکن مردگان بودند که اکنون در زیر خاک هستند و در حال حاضر من ساکن این خانه ها و بازارها هستم
و به راستی که مرگ به انسان ثابت می کند که تنها است و هیچ است!
- و الظاعن عنها غدا
و من فردا کوچ کننده هستم [و دیگری ساکن این مسکن خواهد بود]
ابن ابی الحدید میگوید: و این کلام از سوی امیرمؤمنان علیه السلام، کلام کسی است که به فراق و جدایی یقین کرده است. (شرح ابن ابی الحدید ج ۱۶ ص ۵۶)
از حضرت نوح علیه السلام نقل شده است که فرمود: «وَجَدْتُ الدُّنْيَا كَبَيْتٍ لَهُ بَابَانِ دَخَلْتُ مِنْ أَحَدِهِمَا وَ خَرَجْتُ مِنَ الْآخَرِ» دنیا را مانند یک خانه دو درب (درب دخول و درب خروج) دیدم که از یک در داخل و از در دیگر خارج شدم. و این وضع و حال و برداشت نوح صفی الله و برگزیده خدا است و چگونه خواهد بود وضع و حال کسی که به دنیا تکیه و اعتماد کند و عمر گرانبها را در تعمیر و مرتب ساختن آن صرف نماید و در دستیابی به آن دین خود را از دست بدهد؟
"ظعن" به معنای "رهن" است.
- إلی المولود المؤمل ما لا یدرک
این نامه را چنین پدری به فرزندی مینویسد که آزمند چیزهایی است که درک نمیشود
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید: انسان بما هو انسان سر تا سر آرزو است که نمیتواند به آن برسد.
ابن ابی الحدید میگوید: مراد حضرت تنها جنس بشر بوده و نه خود امام حسن علیه السلام و هچنین سایر اوصافی که به دنبال این لفظ میآید به ایشان بعینه اختصاص ندارد. (شرح ابن ابی الحدید ج ۱۶ ص ۵۶)
- السالک سبیل من قد هلک
این مولود به راه کسانی می رود که هلاک میشوند؛ یعنی مسیر زندگی مادی هلاکت است و اما تولد در جهان دیگر است.
"هلک" لزوما معنای منفی ندارد و اساسا "هلک" در نهج البلاغه در سه معنا بکار رفته است:
۱. خطبه ۱۶: «من أبدی صَفحَتَهُ للحقِ هَلَکَ» اگر کسی در مقابل حق قرار بگیرد هلاک میشود.
در اینجا هلاکت بمعنای نابودی است.
۲. خطبه ۲۰۳: «إنَّ المرءَ إذا هلکَ قالَ الناسُ: ما ترکَ؟ و قالتِ الملائکةُ ما قدمَ؟» کسی که هلاک شد(مرد) مردم میگویند: چه باقی گذاشت؟ اما فرشتگان میگویند: چه پیش فرستاد؟
در اینجا هلاکت به معنای مرگ عادی است.
۳. خطبه ۱۲۱: «بعضٌ هلکَ و بعضٌ نجا» در توصیف سپاه شهدا حضرت امیر میفرماید: بعضی هلاک شدند و بعضی نجات یافتند.
در اینجا هلاکت بمعنای شهادت است.
- غرض الأسقام
انسان در عالم مادی هدف مرض و گرفتاری است
"سقیم" صفت مشبه و مصدر آن "سقم" است و جمع آن "أسقام" است.
"صحیح" مقابل "سقیم" قرار دارد؛ "سقیم" یعنی بیماری.
- و رهینة الأیام
و در گِرو روزگار است.
#نامه_انسانساز
#نهج_البلاغه
@saelane_zahra
مجموعه فرهنگی سائلان حضرت زهرا{س}
📜نامه انسان ساز 🌱قسمت اول امیرالمؤمنین علیه السلام در نامه ۳۱ نهج البلاغه می فرماید: - من والد الفا
📜نامه انسان ساز
🌱قسمت دوم
امیرالمؤمنین علیه السلام در ادامه میفرماید:
- و رمیة المصائب
و انسان آماج مصیبت است
"رمیة" از "رمی" به معنای پرتاب تیر است؛ گویی مصیبها مانند پرتاب تیر به سوی انسان پرتاب میشود
- و عبد الدنیا
و انسان عبد دنیا است؛ یعنی انسان گرفتار دنیا است و آزاد نیست.
- و تاجر الغرور
و انسان تاجر الغرور است
"غرور" به معنای ضرر است؛ در حقیقت دنیا تجارتی دارد که همراه با ضرر است.
- و غریم المنایا
و انسان همیشه از نیستیها و نابودیها متضرر است.
"منایا" به معنای نابودیها و نبودنها است.
- و أسیر الموت
و انسان در چنگال مرگ است[همیشه مرگ در دنبال او است]
- و حلیف الهموم
و انسان هم سوگند با رنج و مصیب است
"حلیف" از "حلف" به معنای سوگند است.
- و قرین الأحزان
و انسان همسایه حزن است.
- و نصب الآفات
و انسان هدف آفتها و آسیبها است.
- و صریع الشهوات
و انسان به خاک افتاده شهوات است.
گویی انسان همواره در جدال با شهوات است و اغلب اوقات مغلوب میشود و به خاک میافتد.
- و خلیفة الأموات
و انسان جانشین مردگان است.
این سخن امیرالمؤمنین علیه السلام بازگشت به "ساکن مساکن" دارد که گذشت.
و بدان که امیرالمؤمنین علیه السلام تاکنون هفت صفت از نفس خویش برشمرد و از صفات فرزندش چهارده صفت را برشمرد که در حقیقت بازگشت به نوع انسان دارد، پس به ازای هر یک از آنِ خویش، دو تا برای او قرار داد، پس باید در آن اندیشه روا شود.
#نامه_انسانساز
#نهج_البلاغه
@saelane_zahra