ارتباط تنبیه و تشویق با اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان
تشویق مناسب و بهجا میتواند تأثیر بسزایی در تقویت اعتماد به نفس کودک داشته باشد. زمانی که والدین کودک را برای تلاشهایش (نه فقط نتیجه) تشویق میکنند:
- کودک یاد میگیرد که تواناییهایش ارزشمند هستند.
- احساس امنیت و خودباوری در او تقویت میشود.
- تلاشهای بعدی او با انگیزه و پشتکار بیشتری همراه خواهد بود.
💢نکات مهم در تشویق:
🔸- رفتار و تلاش را ستایش کنید نه فقط نتیجه: «آفرین که اینقدر تلاش کردی»
🔸- تشویق کلامی بیشتر از پاداش مادی: جملات مثبت اثرات عمیقتری دارند.
🔸- اعتدال را رعایت کنید:تشویق بیشازحد میتواند کودک را وابسته به تأیید دیگران کند.
تنبیه اگر هدفمند و سازنده باشد، میتواند به رشد مسئولیتپذیری و خودکنترلی کمک کند.
💢هرگز از تنبیه بدنی استفاده نکنید. تنبیه غیرسازنده (مثل تنبیه بدنی یا تحقیر) اعتماد به نفس کودک را نابود میکند.
🔸- تنبیه باید منطقی و متناسب با رفتار باشد.
🔸- هدف تنبیه، آگاهی دادن و یادگیری است نه سرزنش یا ایجاد ترس.
نکات مهم در تنبیه:
🔸- بهجای تمرکز روی کودک، روی رفتار اشتباه تأکید کنید: بگویید «کاری که کردی اشتباه بود» نه «تو بچه بدی هستی».
🔸- زمان تنبیه کوتاه و بلافاصله بعد از رفتار باشد: تا کودک ارتباط رفتار و پیامد را درک کند.
🔸- همراه با توضیح باشد: «من تو را به دلیل شکستن قانون تنبیه کردم تا یاد بگیری مسئول رفتار خودت باشی.»
تشویق و تنبیه صحیح زمانی مؤثر خواهد بود که منظم، منطقی و به دور از افراط و تفریط باشد. والدین باید توجه داشته باشند که هدف از این رفتارها، پرورش کودکی مسئولیتپذیر و با اعتماد به نفس است. کودک شما زمانی رشد خواهد کرد که احساس کند تلاشهایش دیده میشود و اشتباهاتش فرصتی برای یادگیری است.
صفا امامی آل آقا
روانشناس بالینی
درمانگر کودک،نوجوان و خانواده
پژوهشگر دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
♦️ایتا
@safa_emami
♦️تلگرام
https://t.me/safa_emami_psychology
♦️اینستاگرام
@safa.emami.aleagha
چطور به فرزندانمان استفاده امن از اینترنت را یاد بدهیم؟
اینترنت فضایی جذاب برای کودکان است، اما نیاز به راهنمایی ما دارد. فراموش نکنیم استفاده از فضای مجازی حتما باید تحت نظارت والدین باشد.
چند راهکار ساده برای کمک به کودکان و نوجوانان
1. اطلاعات شخصی را خصوصی نگه دارند:
به فرزندتان بگویید هیچوقت شماره تلفن، آدرس یا رمز عبورشان را به کسی ندهند.
💡 مثال: "اگر کسی توی بازی شماره خواست، بگو نمیتونم بدم و به من خبر بده."
2. زمان استفاده را محدود کنید:
با فرزندتان توافق کنید که مثلاً بعد از تکالیف، یک ساعت آنلاین باشد.
💡 مثال:"بعد از درسهات میتونی نیم ساعت بازی کنی."
3. به محتوای مناسب هدایت کنید:
تشویق کنید از سایتهای آموزشی یا ویدیوهای مفید استفاده کند.
💡 مثال: "دوست داری با هم یه ویدیوی جالب درباره حیوانات ببینیم؟"
4. رفتار با غریبهها را آموزش دهید:
به آنها بگویید به پیامهای افراد ناشناس جواب ندهند و شما را مطلع کنند.
💡 مثال:"اگه کسی که نمیشناسی بهت پیام داد، سریع به من بگو."
5. الگوی خوبی باشید:
خودتان هم در استفاده از اینترنت تعادل داشته باشید.
💡 مثال: "بیا به جای وقت گذروندن تو گوشی، یه بازی فکری آنلاین با هم انجام بدیم."
🔸نکته بسیار مهم:
کودکان نباید تبلت و یا گوشی شخصی داشته باشند، اما در صورت دارا بودن هیچگاه آن را در اتاق خواب و یا کمد کودک قرار ندهید و سعی کنید از آن در یک مکان مشترک و پر رفت و آمد در خانه استفاده شود.
با این روشها میتوانید به فرزندتان کمک کنید تا از اینترنت بهصورت امن و مسئولانه لذت ببرد!
صفا امامی آل آقا
روانشناس بالینی
درمانگر کودک،نوجوان و خانواده
پژوهشگر دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
♦️ایتا
@safa_emami
♦️تلگرام
https://t.me/safa_emami_psychology
♦️اینستاگرام
@safa.emami.aleagha
تا حالا فکر کردید چرا آدم ها گاهی دروغ میگویند؟
دروغگویی در کودکان دلایل متعددی دارد. این رفتار میتواند ناشی از ترس، نیاز به جلب توجه، خیالپردازی، یا تلاش برای اجتناب از پیامدهای منفی باشد. درک علل دروغگویی به والدین کمک میکند تا با رویکردی مناسب با این مسئله برخورد کنند.
💢دلایل اصلی دروغگویی کودکان:
🔹 ترس از تنبیه و مجازات
🔹 اجتناب از سرزنش
🔹جلب توجه و محبت
🔹خیالپردازی و داستانسرایی
🔹حفظ عزت نفس و خودنمایی
🔹تقلید از رفتار والدین
🔹دستیابی به خواستهها
🔹احساس شرم یا خجالت
✅ رفتارهای درست والدین:
🔸 ایجاد فضای امن برای گفتگو
🔸 گوش دادن بدون قضاوت
🔸تشویق صداقت و شجاعت در بیان حقیقت
🔸آموزش پیامدهای دروغگویی به شکلی مثبت
🔸 تقویت عزت نفس کودک
🔸الگوسازی رفتار صادقانه
💢 رفتارهای نادرست والدین:
❌ تنبیه شدید یا تهدید به مجازات
❌سرزنش و تحقیر کودک
❌ مقایسه با دیگران
❌بیتوجهی به نیازهای عاطفی کودک
❌دروغ گفتن در حضور کودک
❌واکنشهای هیجانی شدید
با درک علل دروغگویی و اتخاذ رویکردهای مثبت، والدین میتوانند به کودکان خود کمک کنند تا ارزش صداقت را درک کرده و اعتماد به نفس لازم برای بیان حقیقت را پیدا کنند
صفا امامی آل آقا
روانشناس بالینی
درمانگر کودک،نوجوان و خانواده
پژوهشگر دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
♦️ایتا
@safa_emami
♦️تلگرام
https://t.me/safa_emami_psychology
♦️اینستاگرام
@safa.emami.aleagha
چگونه از فرزند خود تعریف کنیم؟
وقتی فرزندتان موفقیتی به دست میآورد، اجازه دهید حس کند این موفقیت کاملاً متعلق به خودش است.
گاهی وقتی بچهها در آزمونی قبول میشوند، مسابقهای را میبرند یا به هدفی میرسند، والدین ناخواسته تلاش خودشان را پررنگتر از تلاش کودک نشان میدهند. مثلاً:
- "دیدی گفتم روش من جواب میده؟!"
- "اگه من مجبور نمیکردم کلاس زبان بری، این مدرک رو نمیگرفتی."
این جملات شاید در ظاهر بیضرر به نظر برسند، اما میتوانند اعتمادبهنفس کودک را کاهش دهند و باعث شوند او به تواناییهای خودش شک کند.
چرا این طرز برخورد مشکلزاست؟
وقتی والدین تلاش کودک را به کمک خودشان گره میزنند، بچهها یاد میگیرند که موفقیتهایشان وابسته به دیگران است، نه تلاش و پشتکار خودشان. این موضوع در بلندمدت میتواند باعث احساس کمارزشی و تردید در تواناییهایشان شود.
💢چطور بهدرستی از فرزندمان تعریف کنیم؟
✅ تلاشش را ببینید و تحسین کنید:
به جای تأکید بر نقش خودتان، موفقیت را به تلاش او نسبت دهید. مثلاً:
- "چه عالی! واقعاً دیدم چقدر برای این امتحان وقت گذاشتی."
- "تو توی تمرینات شنا خیلی زحمت کشیدی، نتیجهاش رو هم گرفتی!"
✅ به جزئیات اشاره کنید:
به جای تعریف کلی، به یک نکته خاص اشاره کنید. این کار باعث میشود کودک احساس کند واقعاً تلاشش دیده شده. مثلاً:
- "خیلی خوب بود که حتی وقتی خسته بودی، دست از تمرین نکشیدی."
- "دیدی چطور مسئلههای سخت رو حل کردی؟ واقعاً عالی بود."
✅ اجازه بدهید موفقیت را خودش جشن بگیرد:
به او فرصت بدهید تا حس کند مالک این پیروزی است. مثلاً اگر در یک مسابقه برنده شده، به جای گفتن "من همیشه بهت گفتم میتونی!"، بگویید:
- "این نتیجه زحمات خودته. به خودت افتخار کن!"
چند مثال :
- اگر فرزندتان در مدرسه نمره خوبی گرفت:
"خیلی خوبه که اینقدر وقت گذاشتی برای درست. کارت واقعاً عالی بود."
- اگر در کاردستی یا نقاشی چیزی خلق کرد:
"این همه دقتی که کردی نتیجه داده. چقدر قشنگ شده."
- اگر در ورزش مدالی گرفت:
"دیدی تمریناتت چقدر تأثیر داشت؟ به خودت افتخار کن!"
حمایت کردن از فرزندتان به این معنا نیست که تلاشهای خودتان را برجسته کنید. او نیاز دارد باور کند موفقیتهایش حاصل تلاش و پشتکار خودش است. این شیوه نهتنها اعتمادبهنفس او را تقویت میکند، بلکه باعث میشود یاد بگیرد مسئولیت موفقیتها و حتی شکستهایش را بپذیرد.
📌 به یاد داشته باشیم: تعریف و تمجید باید مثل آبی باشد که نهال اعتمادبهنفس بچهها را رشد میدهد، نه ابزاری برای کنترل آنها.
🧡 برای تقویت روحیه فرزندانتان، به جای قهرمان بودن، مربی دلسوز باشید.
صفا امامی آل آقا
روانشناس بالینی
درمانگر کودک،نوجوان و خانواده
پژوهشگر دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
♦️ایتا
@safa_emami
♦️تلگرام
https://t.me/safa_emami_psychology
♦️اینستاگرام
@safa.emami.aleagha
تلفن تماس(با هماهنگی)
۰۹۱۵۳۹۰۲۵۰۵