#جاه و #رياست نوعى سلطه بر مردم و تسخير آنان است و در هر دو، اطاعت و انقياد وجود دارد، با اين تفاوت كه رياست فرمانروايى بر ابدان مردم است و قدرت اجرايى آن نيروها ى مادى است،

#جاه ، مالكيت دلهاست و عاملى كه مردم را به اطاعت وا می‏دارد، نفوذ معنوى و محبوبيت صاحب جاه است.

مردم جهان به طور طبيعى به #جاه و محبوبيت و همچنين به مقام و #رياست علاقه دارند، ولى هر يك از آن دو ممكن است از دو راه نصيب گردد: يكى آنكه جاه و رياست از پى افراد لايق بروند و آنان را به مالكيت قلوب و فرمانروايى بر ابدان مردم برسانند، و ديگر آنكه عاشقان جاه و رياست از پى محبوبيت و مقام بروند و با تسبيب اسباب، خواه مشروع باشد يا نامشروع، خويشتن را به هدف برسانند، دلها را قبضه كنند يا كرسى ‏ها ى مقام را اشغال نمايند.

در صورتى كه افراد لايق بدون سعى و كوشش به جاه و محبوبيت نايل گردند، لازم است متوجه باشند كه علاقه‏ ى دلها ى مردم به آنان از نعمتها ى حضرت بار ى تعالى است، بايد قدرش را بشناسند و از آن سوء استفاده ننمايند، و با اعمال زشت آن را از ميان نبرند، بعلاوه بايد خدا را در اعطا ى اين نعمت شكر گويند

شكر نعمت جاه و محبوبيت: حمايت مظلومان، خدمت به ضعفا و بينوايان، برآوردن حوايج نيازمندان، و از اين قبيل اعمال است.

پاداش دنيو ى شكر جاه، افزايش محبوبيت و ازدياد قدر و منزلت است. لئن شكرتم لازيدنكم. اگر شكر نموديد، نعمت را بر شما فزونتر خواهم نمود. و اگر با وجود جاه، به درخواست ضعفا بى ‏اعتنا باشيد، كفر نعمت نموده‏ايد و كيفر آن از بين رفتن محبوبيت و قدر و منزلت است. شكر نعمت، نعمتت افزون كند كفر، نعمت از كفت بيرون كند

امام صادق (علیه السلام) فرمود: ما من مومن بذل جاهه لاخيه المومن الا حرم الله وجهه عل ى النار و لم يمسسه قتر و لا ذله يوم القيامه. هيچ مومنى نيست كه #جاه و محبوبيت خود را در راه برآوردن نياز برادر دينى خود صرف كند، مگر آنكه خداوند رويش را بر آتش دوزخ حرام می‏نمايد و در قيامت دچار تنگناى و ذلت نخواهد شد.

جاه و محبوبيت همانند مال و ثروت در قيامت مورد پرسش است و تخلف از اداى وظيفه‏ ى نعمت جاه، كيفر الهى را در بردارد. پیامبر اکرم صلى الله عليه و آله : خداوند از جاه بنده همانند مالش سئوال می‏كند، می‏فرمايد: يا عبدى رزقتك جاها فهل اعنت به مظلوما او اغثت به ملهوفا. بنده‏ ى من! به تو جاه و محبوبيت روزى نمودم، آيا مظلومی را مورد حمايت قرار داد ى؟ آيا به استغاثه‏ ى ستمديده‏ ى مضطربى پاسخ گفتى؟

صاحب #جاه و محبوبيت كه در دنيا به نفع برادر دينى خود قدم برندارد، علاوه بر مجازات دنيو ى، در قيامت نيز كيفر خواهد داشت: امام صادق (علیه السلام) فرمود: ايما مومن بخل بجاهه على اخيه المومن و هو اوجه جاها منه الا مسه قتر و ذله فى الدنيا و الاخره و اصابت وجهه يوم القيامه نفحات النيران معذبا كان او مغفورا له. آن كس كه بخل كند بر جاه خود درباره‏ ى برادر دينيش با آنكه محبوبيت و ى بيش از محبوبيت آن برادر مومن است، مجازاتش در دنيا و آخرت مضيقه و ذلت خواهد بود، بعلاوه امواج حرارت آتش در قيامت پيوسته با صورتش در تماس است و او را رنج می‏دهد، خواه او اهل عذاب باشد و خواه از مشمولين عفو و غفران الهى.

رسول اكرم صلى الله عليه و آله بر اثر خدمتها ى بزرگ و سعادت ‏بخشى كه نسبت به دنيا و دين مردم نمود، دلها به وى گرايش يافت، از عالى‏ ترين درجات محبوبيت و جاه برخوردار گرديد، آنچنان قلبها مجذوب وى شد كه از ديدن رويش و شنيدن صدايش شاد می‏شدند و از دست مباركش و قطرات آب وضويش تبرك می‏جستند. اين جاه عطيه‏ ى بزرگ الهى و نعمت گرانقدر بار ى تعالى بود، اين جاهى است كه پيمبر اكرم (ص) از پى آن نرفته، بلكه جاه خود را به پيامبر رسانده است. هم اكنون بعد از گذشت چهارده قرن، محبوبيت آن حضرت در اعماق قلوب صدها ميليون انسان جا ى دارد و به حضرتش عشق می‏ورزند. رسول گرامی (ص) تا زنده بود از جاه و محبوبيت خود به نفع حق و عدالت و حمايت از مظلومين و مستضعفين استفاده نمود و اين روش مرضى خداوند را اكيدا به پيروان خود نيز توصيه فرمود.

مقام و رياست براى اميرالمومنين (علیه السلام) همانند جاه و محبوبيت برا ى رسول اكرم (ص)، ناشى از شايستگى و صلاحيت بود، نه علاقه و عشق به رياست.

على (علیه السلام) از پى مقام نرفت، بلكه مقام در خانه‏ ى او آمد. موقعى كه مردم جمع شدند و با اصرار از آن حضرت می‏خواستند كه امر خلافت را قبول نمايد و زمام امور كشور اسلام را به دست بگيرد، حضرت در پاسخ آنان فرمود: دعونى و التمسوا غيرى. #نهج_البلاغه_خطبه_92 مرا ترك گوييد و از ديگر ى بخواهيد كه پذيرا ى خلافت شود. https://eitaa.com/sahife2/51140 ولى مردم از آن حضرت دست نكشيدند، آنقدر اصرار كردند تا او را به قبول اين مقام واداشتند. على (علیه السلام) ضمن سخنانى برنامه‏ ى كار خود را در امر خلافت تذكر داد و مردم را متوجه نمود كه هدفش از قبول اين مقام، اقامه‏ ى حق و عدل است. از آن جمله در زمينه‏ ى پاره‏ا ى از قطائع عثمان كه به اشخاص داده بود، فرمود: و الله لو وجدته قد تزوج به النساء و ملك به الاماء لرددته فان فى العدل سعه و من ضاق عليه العدل فالجور عليه اضيق. #نهج_البلاغه_خطبه_15 قسم به خدا اگر بيابم كه با آن قطائع، زنانى به ازدواج درآمده يا كنيزان ى خريدار ى شده، به نفع مسلمين برمی‏گردانم، چه آنكه در عدل سعه و گشايش است، و اگر در نظر كسى، عدل مضيقه و تنگى باشد، جور و ستم برا ى وى مضيقه‏ ى زيادتر ى خواهد داشت. https://eitaa.com/sahife2/47810