« #جاه » عبارت از قدر و منزلتى است كه نصيب افراد محبوب می‏شود و محبوبيتشان ناشى از مزايا و كمالاتى است كه واجد آنها هستند و مردم نيز به آن مزايا علاقه دارند، مانند: رهبر آزاد ى‏ بخش و عزت‏آفرين، راهنماى مردم به سعادت و رستگار ى، حامی مظلوم و دفع كننده‏ ى ظالم، دستگير ى از افتادگان و خدمت به ضعيفان، علم و تقوى، سخاوت و شجاعت، و ديگر سجايا و صفات ى از اين قبيل.

#جاه و #رياست نوعى سلطه بر مردم و تسخير آنان است و در هر دو، اطاعت و انقياد وجود دارد، با اين تفاوت كه رياست فرمانروايى بر ابدان مردم است و قدرت اجرايى آن نيروها ى مادى است،

#جاه ، مالكيت دلهاست و عاملى كه مردم را به اطاعت وا می‏دارد، نفوذ معنوى و محبوبيت صاحب جاه است.

مردم جهان به طور طبيعى به #جاه و محبوبيت و همچنين به مقام و #رياست علاقه دارند، ولى هر يك از آن دو ممكن است از دو راه نصيب گردد: يكى آنكه جاه و رياست از پى افراد لايق بروند و آنان را به مالكيت قلوب و فرمانروايى بر ابدان مردم برسانند، و ديگر آنكه عاشقان جاه و رياست از پى محبوبيت و مقام بروند و با تسبيب اسباب، خواه مشروع باشد يا نامشروع، خويشتن را به هدف برسانند، دلها را قبضه كنند يا كرسى ‏ها ى مقام را اشغال نمايند.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: ما من مومن بذل جاهه لاخيه المومن الا حرم الله وجهه عل ى النار و لم يمسسه قتر و لا ذله يوم القيامه. هيچ مومنى نيست كه #جاه و محبوبيت خود را در راه برآوردن نياز برادر دينى خود صرف كند، مگر آنكه خداوند رويش را بر آتش دوزخ حرام می‏نمايد و در قيامت دچار تنگناى و ذلت نخواهد شد.

صاحب #جاه و محبوبيت كه در دنيا به نفع برادر دينى خود قدم برندارد، علاوه بر مجازات دنيو ى، در قيامت نيز كيفر خواهد داشت: امام صادق (علیه السلام) فرمود: ايما مومن بخل بجاهه على اخيه المومن و هو اوجه جاها منه الا مسه قتر و ذله فى الدنيا و الاخره و اصابت وجهه يوم القيامه نفحات النيران معذبا كان او مغفورا له. آن كس كه بخل كند بر جاه خود درباره‏ ى برادر دينيش با آنكه محبوبيت و ى بيش از محبوبيت آن برادر مومن است، مجازاتش در دنيا و آخرت مضيقه و ذلت خواهد بود، بعلاوه امواج حرارت آتش در قيامت پيوسته با صورتش در تماس است و او را رنج می‏دهد، خواه او اهل عذاب باشد و خواه از مشمولين عفو و غفران الهى.

رسول اكرم (ص) و حضرت زين‏العابدين عليه السلام طالب #جاه نبودند و از پى آن نرفتند، بلكه جاه از پى آنان آمد. على (علیه السلام) طالب رياست نبود و از پى آن نرفت، بلكه رياست سر وقت آن حضرت آمد و آن بزرگواران، جاه و مقام را در راه اعلاى حق و اقامه‏ ى عدل به كار گرفتند و در راه رضا ى بار ى تعالى صرف نمودند.

امام زين ‏العابدين عليه ‏السلام در دو جمله‏ ى اول اين قطعه از دعا ى شريف «مكارم ‏الاخلاق» كه قبلا عنوان شد ، از پيشگاه خداوند درخواست نمود: بار الها! #آبرو ى مرا با گذران سهل و آسان محافظت فرما (وَ صُنْ وَجْهِي بِالْيَسَارِ) و با مضيقه و تنگ ى معاش، #جاه و منزلتم را در جامعه سبك و خوار مگردان. ( وَ لَا تَبْتَذِلْ جَاهِي بِالْإِقْتَارِ ) چند جمله ‏ا ى كه در اين قطعه‏ ى دعا امروز است، با فاء تفريع آغاز شده، بدين معنى كه محتوا ى دعا ى امروز با مطلب دعا ى قبل ارتباط دارد، عرض می‏كند: بار الها! اگر دعايم را در گشايش زندگى مستجاب نفرمايى و در مضيقه قرار گيرم، اين عوارض را در بردارد: اول، از كسانى طلب روز ى كنم كه خود روز ى ‏خوار تو هستند، (فاسترزق اهل رزقك) دوم، بر اثر تنگدستى در اين مشكل قرار گيرم كه از شرار خلقت درخواست عطا نمايم، (و استعطى شرار خلقك) سوم، آزمايش شوم به ستايش كسى كه به من اعطا نموده است، (فافتتن بحمد من اعطانى) چهارم، مبتلا شوم به ذم كسى كه محرومم ساخته است، با آنكه تو ولى و صاحب اختيار هر عطا و منعى. (و ابتلى بذم من منعنى، و انت من دونهم ولى الاعطاء و المنع.) اين چند جمله از كلام امام (علیه السلام) حاوى عوارض و پى‏ آمدهاى نامطلوبى است كه بر اثر تنگى معاش، ممكن است دامنگير افراد گردد.

امام سجاد (علیه السلام) در جمله‏ ى اول اين قطعه از دعا، چنين درخواستى را از پيشگاه الهى دارد: و صن وجه ى باليسار. بار الها! #آبرو ى مرا در جامعه با گذران سهل و آسان محافظت فرما. اگر بر اثر نيامدن باران، زراعت و درختها بخشكند، يا سيلى بنيان كن به جريان افتد، آنها را بشويد و با خود ببرد، يا طوفانى شديد و ممتد وزيدن گيرد و نابودشان نمايد، در اين صورت مضيقه و تنگى معاش آغاز می‏گردد و اولين اثر آن كاهش #جاه و محبوبيت و سبك شدن قدر و منزلت اجتماعى است، و اين همان است كه حضرت زين ‏العابدين (علیه السلام) در جمله‏ ى دوم اين قطعه از دعا، به پيشگاه الهى عرض می‏كند: و لا تبتذل جاهى بالاقتار. بار الها! مورد حمايتم قرار ده و موجباتى را فراهم آور كه وزن و ارزشم در افكار عمومی كاهش نيابد و در معرض خوارى قرار نگيرم.

#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_20 #دعای_بیستم_صحیفه_سجادیه #دعا_بیستم_26 وَ صُنْ وَجْهِي بِالْيَسَارِ وَ لَا تَبْتَذِلْ جَاهِي بِالاقْتَارِ #عزت_نفس_در_توانگرى_و_تنگدستى 4 #جاه_و_منزلت‏ 1 ✳️ «#جاه» عبارت از منزلت و مقامى است كه نصيب انسان‏هاى دوست داشتنى مى‏شود. و آن بر دو گونه است: الف- جاهى كه محبوبيت در آن بر اثر كمالاتى است كه به خاطر آن عمر و مال و خانواده خود را فدا مى‏كند. هدايت مردم، راهنمايى انسان‏ها، حمايت از مظلومان و انزجار از ستمگران، خدمت به محرومان و بينوايان، كسب علم، تقوى، سخاوت، شجاعت و ... و از اين قبيل؛ مقام‏هاى بلند و معنوى پديد مى‏آورند. هر كه داراى آنهاست بر دل‏ها و جان‏ها حكومت مى‏كند و مورد الطاف الهى و امداد غيبى و تأييد معصومان و اولياى الهى قرار مى‏گيرد. ب- جاه به گونه ديگر، در دنيا نوعى سلطه به مردم است كه رياست و فرمانروايى بر ابدان و اموال مردم است و قدرت اجرايى آن نيروهاى مادى و نظامى هستند كه با نابودى حاكم و سلطه او، تمامى مقامات و وابستگى‏هاى او از بين مى‏رود. ارزش جاه و مقام در دنيا به استفاده درست در راه حق و بندگان خداست، يعنى در خدمت آفرينش حق بودن تا اراده خداوند اجرا گردد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 55 ادامه دارد ... #بیستم ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2