📌 آیا امام حسن #عسکری (ع) سفری به #گرگان داشتهاند؟
امروزه در شهر گرگان #مسجد و #قدمگاهی منسوب به امام حسن عسکری(ع) وجود دارد. مبنای این باور، خبری است که برخی علمای #شیعه در سده ششم، از جمله ابن حمزه #طوسی در الثاقب فی المناقب (ص214-216) و قطبالدین #راوندی در الخرائج والجرائح (ج1، ص424- 426) نقل کردهاند.
مفاد این خبر به طور خلاصه آن است که شخصی به نام «جعفر بن شریف #جرجانی» ـ از شیعیان جرجان ـ در سفر حج خود به سامرا نزد امام عسکری(ع) رفت و مبلغی را که #شیعیان این شهر به امانت به وی سپرده بودند، به دست امام رسانید.
امام نیز تاریخ #بازگشت وی به جرجان را سوم ربیعالثانی همان سال پیشگویی کرد و به او وعده داد که خود ایشان نیز در همان روز به #جرجان وارد خواهد شد. در تاریخ تعیین شده، امام به #طیّالارض به جرجان رفت و نزد شیعیان خود حضور یافت.
📍 #پاسخ:
❌صرف نظر از ضعیف و بیاعتبار بودن این خبر از منظر رجالی به علت #مجهول و ناشناخته بودن #راوی ❌و عدم نقل آن در منابع کهن و دست اول شیعه، که اصل خبر را محل شک و تردید قرار میدهد، 👈🏻 اما نکته دیگری که حضور امام را در #گرگان با تردید جدّی موجه میسازد آن است که:
❇️بر اساس خبر فوق، امام عسکری(ع) به شهر «جُرجان» وارد شد که منطبق بر شهر « #گنبدکاووس» کنونی است؛ نه شهر گرگان امروزی که در گذشته به «استرآباد» شهرت داشته است.
🔰از اینرو به نظر میرسد #مسجد و قدمگاه امام حسن عسکری(ع) صرفاً یادمانی است که در دورههای متأخر، پس از ویرانه و متروکه شدن #جُرجان تاریخی(گنبد گاووس کنونی)، و با توّهم انطباق #گرگان کنونی بر جرجان کهن به وجود آمده است، لذا نمیتوان برای آن اعتبار تاریخی قائل شد.
🖊دکتر یاوری(دکترای تاریخ شیعه اثناعشری)