🔹نهضت امام خمینی ره
بعد از رحلت آیت الله بروجردی، تحولات اجتماعی و سیاسی به اضافه خصایص حضرت امام خمینی ره، باعث شد از بین مراجع و علمای برجسته آن دوران، جایگاه ایشان بعنوان رهبری نهضت اسلامی ملت ایران علیه ستمشاهی پهلوی از واقعه ۱۵ خرداد تا یوم الله ۲۲ بهمن تثبیت شود. آنچه صدر اصل ۱۰۷ را درباره امام محقق کرد، احراز فقاهت و عدالت و کفایت در ایشان از سوی مبارزان و مبلغان انقلابی و سرایت آن به توده های مردم انقلابی بود.
🔹تولد خبرگان رهبری در خبرگان قانون اساسی
اما از آنجایی که عاقله نظام نوپای اسلامی دوراندیشانه به دنبال رفع بن بست های محتمل ناشی از خلا احتمالی امام در سالهای بعد بود و اجماع عمومی ای که امام را بعنوان رهبر برگزید امری استثنایی و نادر است، در سال ۱۳۵۸ در مجلس خبرگان قانون اساسی طی اصول ۱۰۷ و ۱۰۸، پیش بینی تشکیل مجلسی از خبرگان منتخب ملت انجام شد تا طبق اصول فصل هشتم قانون اساسی نسبت به شناسایی گزینه های احتمالی رهبری و نظارت بر آنها و همچنین نظارت بر رهبری مستقر اقدام نمایند.
🔹تشکیل مجلس خبرگان رهبری
در سال ۱۳۵۹ اولین قانون مربوط به مجلس خبرگان رهبری(که در سالهای بعدی اصلاحات زیادی خورد) طبق اصل ۱۰۸ توسط فقهای شورای نگهبان تنظیم و به تایید امام رسید و نهایتا این قانون با برگزاری انتخابات اولین دوره این مجلس در سال ۱۳۶۱ جامه عمل پوشید. تشکیل خبرگان اول، آخرین مرحله دوران پرتلاطم و خونین تثبیت نظام بود و امام بعد از تشکیل این مجلس تعبیری کردند بدین مضمون که حالا با خیال راحت میتوانم از این دنیا بروم.
🔹تحقق نمایندگی در خبرگان از دیدی دیگر
وقتی افرادی براساس شرایط قانونی اولیه نامزدهای خبرگان، خود را در معرض نمایندگی خبرگان می بینند و در انتخابات خبرگان ثبت نام میکنند و افرادی از میان آنها تایید صلاحیت شده در معرض رای مردم قرار میگیرند و نهایتا برحسب پراکنش و تعداد کرسیها، خبرگان منتخب ملت انتخاب میشوند، در واقع منتخبان نمایندگان مردم (چه حوزه انتخابیه چه کشور) در پیگیری شؤون مرتبط با انتخاب رهبری و نظارت بر عملکرد ایشان هستند.
این نمایندگی صرف یک نمایندگی براساس رای آوردن در انتخابات همچون دیگر انتخاباتها نیست بلکه با نگاهی به نامزدها و منتخبان در ادوار مختلف، متوجه میشویم که در اکثریت حالات، هرکدام از این افراد به واسطه شخصیت و موقعیتشان(اعم از علمی و سیاسی و...) دارای نوعی از پایگاه اجتماعی هستند. این عضو خبرگان در خارج از این مجلس، مثلا یکی از سران قواست، نماینده مجلس است، امام جمعه است، نماینده ولی فقیه است، رئیس مرکز دانشگاهی یا حوزوی است، استاد حوزه یا دانشگاه است، رئیس یک نهاد رسمی یا نهاد انقلابی است، شخصیت علمی و سیاسی برجسته و باسابقه ای است و… . و این پایگاه اجتماعی، نمایندگی نماینده خبرگان از موکلانش در حوزه انتخابیه را محقق میکند و البته که ناظر به وظیفه اش در قبال تمام ملت مسئولیت دارد. حضور خبرگان اهل سنت به نمایندگی از استانهای با جمعیت قابل توجه اهل سنت هم درواقع تحقق نمایندگی از طرف قشر اهل سنت ایران در تحقق وظایف مهم مجلس خبرگان رهبری است.
با نگاهی به فهرست های انتخاباتی ادوار انتخابات خبرگان چه دو فهرست جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم چه فهرستهای برخی جریانات سیاسی در برخی ادوار، در می یابیم که هر کدام از این فهرست ها فارغ از افتراق و اشتراک، هم خود فهرستها دارای بدنه اجتماعی هستند و هم تک تک نامزدها حسب مورد مراتبی از بدنه اجتماعی را دارند.
#خبرگان #نمایندگی #مردم #انتخابات #رهبری
🆔@sajjadmirzaei_ir