💢 پدیدارشناسی روزه
قسمت بیست و هفتم: جاودانگی
❇️خداوند ما را به ضیافت خود در رمضان دعوت کرده است «هو شهر دعيتم فيه إلى ضيافة اللّٰه» (خطبه شعبانیه پیامبراکرم ص). از طرفی، خدا آدمی را به دار السلام، یعنی منزل سلامت دعوت می کند: «وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَىٰ دَارِ السَّلَامِ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ» (یونس/ ۲۵). بنابر این دو گزاره، ضیافت رمضان که ضیافت خداست، منزل سلامت و سلام و سلٓم (نردبان تعالی) است.
✳️دارالسلام به معنای بهشت نیز آمده است: «لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ» (انعام/ ۱۲۷). بنابر تحلیل بالا، دعوت به ضیافت خدا در رمضان، دعوت به بهشت است. هرچند برای طیفی دعوت به مهمانی خدا در رمضان دعوت به به بهشت آفرین است. بنابرآنکه: «إلهی، اگر بهشت شیرین است، بهشت آفرین شیرین تر است» (الهی نامه علامه حسن زاده آملی ره»)
❇️بهشت هم اوصافی دارد چون جاودانگی و خرمی و فقدان کینه و رهایی از غم و اندوه؛ و همه اینها شاقول روزه داری اصیل است. به عنوان نمونه روزه داری اصیل باید ما را به جاودانگی برساند. جاودانگی هم در باطن هستی است. جاودانگی به روح است که در باطن هستی است و روزه نیز التفات عمیق به باطن هستی است.
✅انسانی که در ظاهر هستی نفس می کشد نیز روح دارد اما التفات یکسره او به بدن و اقتضائات آن، روح را از فعالیت تهی می کند. روح در او هست اما ظهور و کارکردی ندارد. به همین دلیل به جایی می رسد که همه چیز را در بدن می بیند و معاد را منکر می شود. روزه اما ما را به باطن هستی می آورد و در پرتو آن، روح، جان میگیرد و صاحب فعالیت و کارکرد میشود. جاودانگی اصیل هم به روحِ فعال است. پس حقیقت روزه داری، جاودانگی آدمی را تضمین میکند.
✅از سوی دیگر، سلام از نام های خداست. سلام در معنای سلبی اش، به معنای تنزیه از نقایص و بدی هاست و در معنای ثبوتی، به معنای سلامت بخش است و در دیگر معنای ثبوتی، نشانه پیوند است. روزه دار اصیل نیز در دارالسلام است. پس اولا همه از دست و زبان و فکر و برنامه و مدیریت او در امان و سلامت هستند. ثانیا به لطف او همگرایی حاکم است نه واگرایی. ثالثا کارهای جاودانه می کند و در فکر جاودانگی است و جاودانگی را در همه ساحت های وجودش در دستور کار دارد.
✳️سرگرم شدن به دنیا و گناه و لغو در راستای جاودانگی نیست. بنابراین روزه داری اصیل نوعی مشق بهشتی بودن و جاودانگی و تمرین سلامت در همه ساحتهاست. سلامت در طعام، سلامت در حواس پنجگانه، سلامت در متخیله، سلامت در روح و سلامت در ذهن. گفتنی است سلامت در همه این ساحتها، نگهداشت آدمی در باطن هستی و عمق گرفتن در آن است؛ جایی که جاودانگی موج می زند. بنابراین، روزه کمک می کند به جاودانه ماندن در بهار زیبایی ها و نیکویی ها.
عبدالله صلواتی
(استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران)
بیست و هفتم رمضان ۱۴۴۵
#روزه
#پدیدارشناسی_روزه
#جاودانگی
#عبدالله_صلواتی
https://eitaa.com/salavati_hekmatha