تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ «56»
پس از اصلاح زمين، در آن دست به فساد نزنيد و خداوند را با بيم و اميد بخوانيد، قطعاً رحمت خداوند به نيكوكاران نزديك است.
جلد 3 - صفحه 83
نکته ها
آيهى قبل، رابطهى انسان با خدا را مطرح كرد، اين آيه رابطهى انسان با مردم را.
امام باقر عليه السلام فرمود: «خداوند به واسطهى پيامبر و قرآن، زمين را اصلاح كرد و فرمود: بعد از اصلاح فساد نكنيد». «1» آرى، آمدن هريك از انبيا، يك اصلاح بزرگ اجتماعى را بدنبال دارد و انحراف از آيين و دستورات آنان، عامل فساد و تباهى در جامعه است.
بين دو فرمان «ادْعُوا» در آيهى قبل و اين آيه، جملهى «لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ» آمده تا اشاره كند كه دعاى زبانى بايد همراه با تلاش اصلاح طلبانهى اجتماعى باشد، نه با زبان دعا كردن و در عمل فساد نمودن.
اين آيه و آيهى قبل، شرايط كمال دعا و آداب آن و زمينههاى استجابت را مطرح كرده است، كه عبارتند از:
الف: دعا، همراه با تضرّع. «تَضَرُّعاً»
ب: دعا، پنهانى و دور از ريا. «تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً»
ج: دعا، بدون تجاوز از مرز حقّ. «إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ»
د: دعا، همراه بيم و اميد. «خَوْفاً وَ طَمَعاً»
ه: دعا، بدون تبهكارى. «لا تُفْسِدُوا»
و: دعا، همراه با نيكوكارى. «الْمُحْسِنِينَ»
لقمان حكيم به فرزندش فرمود: «فرزندم! اگر دل مؤمن را بشكافند در آن دو نور خواهند يافت؛ يكى نور ترس الهى و ديگرى نور اميد و رحمت كه هر دو با هم يكسانند». «2»
پیام ها
1- جامعهى اصلاح شده نيز در معرض خطر است. وَ لا تُفْسِدُوا ... بَعْدَ إِصْلاحِها
2- انقلابيون اصلاحگر، بىنياز از دعا و مناجات نيستند. وَ ادْعُوهُ خَوْفاً ...
3- آبادىهاى زمين را تخريب نكنيد. «وَ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها»
«1». كافى، ج 8، ص 58.
«2». تفسير اثنىعشرى.
جلد 3 - صفحه 84
4- انسان بايد ميان خوف و رجا باشد. اين اعتدال را خداوند، «احسان» ناميده است. «قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ»
5- سيره و روش نيكوكاران، دورى از فساد است. لا تُفْسِدُوا ... قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ
6- احسان، زمينهساز دريافت رحمت الهى است و بدون آن، انتظار رحمت بىجاست. «قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ» آرى، دعاى مستجاب همراه بانيكوكارى است.
7- دست نياز به جانب حقّ دراز كردن و دورى از فساد، احسان است. وَ لا تُفْسِدُوا ... وَ ادْعُوهُ ... قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ
#سوره_اعراف_آیه_پنجاه_شش
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه_پنجاه_شش
➰➰➰🌺🌱🌼➰➰➰
@saleheinmaryam313114
➰➰➰🌺🌱🌼➰➰➰
اللّھمَّعَجِّلْلِوَلِیِّڪَالفَرج
🔶برگزیده تفسیر نمونه 🔶
(سوره اعراف _ آیه ۵۶ )
در این آیه اشاره به حکمی شده است که در واقع یکی از شرایط تأثیر دعا است، میفرماید:
«در روی زمین فساد مکنید بعد از آن که اصلاح شده است»
(وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها). بنا براین هیچ گاه دعای افراد مفسد و تبهکار به جایی نخواهد رسید.
در روایتی از امام باقر علیه السّلام میخوانیم:
«زمین فاسد بود و خداوند به وسیله پیامبر اسلام آن را اصلاح کرد».
باز دیگر به مسأله دعا میپردازد و یکی دیگر از شرایط آن را بازگو میکند، میگوید:
«و خدا را با ترس و امید بخوانید»
(وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً).
نه آن چنان از اعمال خود راضی باشید که گمان کنید هیچ نقطه تاریکی در زندگی شما نیست که این خود عامل عقبگرد و سقوط است،
و نه آن چنان مأیوس باشید که خود را شایسته عفو خدا و اجابت دعا ندانید،
بلکه با دو بال «بیم» و «امید» به سوی او پرواز کنید،
امید به رحمتش و بیم از مسؤولیتها و لغزشهای خود.
و در پایان آیه
برای تأکید بیشتر روی اسباب امیدواری به رحمت خدا، میگوید: «رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است»
(إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ).
در این دو آیه اشاره به
پنج قسمت از شرایط قبولی دعا شده است:
نخست این که از
روی تضرع و در پنهانی باشد،
دیگر این که از
حدّ اعتدال تجاوز نکند،
سوم این که
با تولید فساد و تبهکاری همراه نگردد،
چهارم این که
توأم با بیم و امید متوازن باشد، پنجم این که
با نیکوکاری توأم گردد.
#سوره_اعراف_آیه_پنجاه_شش
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه_پنجاه_شش
➰➰➰🌺🌱🌼➰➰➰
@saleheinmaryam313114
➰➰➰🌺🌱🌼➰➰➰
اللّھمَّعَجِّلْلِوَلِیِّڪَالفَرج
🔷تفسیر اهل بیت علیهم السلام🔷
(سوره اعراف آیه ۵۶)
🔹الباقر (ع)-عَنْ مُیَسِّر، عَنْ أبِیجَعْفَر(ع) قَالَ: قُلْتُ: قَوْلُ اللهِ عَزّوَجَلّ: وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ بَعْدَ إصْلَاحِهَا؟ قَالَ: فَقَالَ: یَا مُیَسِّرُ إِنَّ الْأَرْضَ کَانَتْ فَاسِدَهًًْ فَأَصْلَحَهَا اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها.
امام باقر ( میسّر گوید: از امام باقر (دربارهی آیه: وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ پرسیدم. فرمود: «ای میسّر! همانا که زمین تباه و فاسد بود، پس خدای عزّوجلّ بهوسیلهی پیامبرش (آن را اصلاح کرد و فرمود: وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا».
🔹الرّضا (علیه السلام)- فِی قَوْلِهِ خَوْفاً وَ طَمَعاً قَالَ خَوْفاً لِلْمُسَافِرِ وَ طَمَعاً لِلْمُقِیمِ.
امام رضا (ع) خَوْفاً وَ طَمَعاً؛
ترس نسبت به مسافر
و طمع نسبت به مقیم است.
🔹الصادق (ع)- جَاءَ رَجُلٌ إِلَی أَبِیذَرٍّ (ره) فَقَالَ یَا بَا ذَرٍّ مَا لَنَا نَکْرَهُ الْمَوْتَ فَقَالَ لِأَنَّکُمْ عَمَرْتُمُ الدُّنْیَا وَ أَخْرَبْتُمُ الْآخِرَهًَْ فَتَکْرَهُونَ أَنْ تُنْقَلُوا مِنْ عُمْرَانٍ إِلَی خَرَابٍ فَقَالَ لَهُ فَکَیْفَ تَرَی قُدُومَنَا عَلَی اللَّهِ فَقَالَ أَمَّا الْمُحْسِنُ مِنْکُمْ فَکَالْغَائِبِ یَقْدَمُ عَلَی أَهْلِهِ وَ أَمَّا الْمُسِیءُ فَکَالْآبِقِ یَرِدُ عَلَی مَوْلَاهُ قَالَ فَکَیْفَ تَرَی حَالَنَا عِنْدَ اللَّهِ قَالَ اعْرِضُوا أَعْمَالَکُمْ عَلَی الْکِتَابِ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِی نَعِیمٍ وَ إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِی جَحِیمٍ قَالَ فَقَالَ الرَّجُلُ فَأَیْنَ رَحْمَهًُْ اللَّهِ قَالَ رَحْمَةُ اللهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ.
امام صادق (ع)فرمودند:
مردی نزد ابوذر آمد و گفت:
«ای ابوذر!
چرا ما مرگ را نمیخواهیم»؟
ابوذر گفت:
«زیراشما دنیای خود را آباد کرده اید و آخرت خود را خراب نموده اید».
به همین سبب از اینکه از خانه آبادان به خانه خراب بروید، بیزارید». آن مرد پرسید:
«رفتن ما به سوی خداوند چگونه خواهد بود»؟
ابوذر گفت:
«رفتن انسان نیکوکار از میان شما مانند رفتن مسافری است که به خانه خود بر میگردد.
و رفتن انسان بدکار
مانند غلام گریزپای خواهد بود که او را به سوی صاحب خود بر میگردانند».
باز پرسید:«حال ما نزد خدا چگونه خواهد بود»؟ ابوذر فرمود:
«اعمال خود را به کتاب خدا عرضه کنید. خداوند می فرماید: بهیقین نیکان در نعمتی فراوانند.و بدکاران در دوزخند. (انفطار/۱۴۱۳)»
آن مرد گفت:«پس رحمت خدا کجاست»؟ ابوذر گفت:
«رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است».
🔹السجاد (ع)- قَالَ طَاوُسُ یَمَانی: رَأَیْتُ رَجُلًا یُصَلِّی فِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ تَحْتَ الْمِیزَابِ یَدْعُو وَ یَبْکِی فِی دُعَائِهِ فَجِئْتُهُ حِینَ فَرَغَ مِنَ الصَّلَاهًِْ فَإِذَا هُوَ عَلِیُّبْنُالْحُسَیْنِ(ع) فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَرَسُولِ اللَّهِ(ع)رَأَیْتُکَ عَلَی حَالَهًِْ کَذَا وَ لَکَ ثَلَاثَهًٌْ أَرْجُو أَنْ تُؤْمِنَکَ مِنَ الْخَوْفِ أَحَدُهَا أَنَّکَ ابْنُ رَسُولِ اللَّهِ(ع)وَالثَّانِی شَفَاعَهًُْ جَدِّکَ وَ الثَّالِثُ رَحْمَهًُْ اللَّهِ فَقَالَ یَا طَاوُسُ أَمَّا أَنِّی ابْنُ رَسُولِ اللَّهِ(ص)فَلَا یُؤْمِنُنِی وَ قَدْ سَمِعْتُ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ وَ أَمَّا شَفَاعَهًُْ جَدِّی فَلَا تُؤْمِنُنِی لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ وَ لا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضی وَ أَمَّا رَحْمَهًُْ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ إِنَّهَا قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ وَ لَا أَعْلَمُ أَنِّی مُحْسِنٌ.
امام سجاد(ع) فرمودند:
طاوس گوید: دیدم مردی مشغول نماز است و زیر ناودان خانهی خدا دعا میکند و اشک میریزد پس از پایان نمازش پیش او رفتم دیدم علیّبنالحسین (است.عرض کردم:
«ای پسر رسول خدا(تو را در چنین حالتی دیدم با اینکه شما دارای سه امتیاز هستی که هریک از آنها مایهی امید نجات است.
یک؛فرزند پیامبری
دو؛شفاعت جدت
سه؛رحمت خدا».
فرمود:
«اینکه فرزند پیامبرم مایهی امیدی نیست
زیرا خداوند میفرماید:
هیچیک از پیوندهای خویشاوندی میان آنها در آن روز نخواهد بود و از یکدیگر تقاضای کمک نمیکنند[چون کاری از کسی ساخته نیست]!(مومنون/۱۰۱)
شفاعت جدم نیز امیدوارکننده نیست؛
زیرا خداوند میفرماید:آنها جز برای کسی که خدا راضی [به شفاعت برای او] است شفاعت نمیکنند.(انبیاء/۲۸)
امّا رحمت خدا خودش
میفرماید:
إِنَّ رَحْمَتَ اللهِ قَرِیبٌ مِنَ المُحْسِنِینَ ولی من
نمیدانم از نیکوکاران هستم یا نه».
#سوره_اعراف_آیه_پنجاه_شش
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه_پنجاه_شش
➰➰➰🌺🌱🌼➰➰➰
@saleheinmaryam313114
➰➰➰🌺🌱🌼➰➰➰
اللّھمَّعَجِّلْلِوَلِیِّڪَالفَرج