📚 علوم انسانی اسلامی از دیدگاه اسلام
🔹شناخت موضوعات و مسایل و روش کار و بحث، سه عرصه ای است که می تواند ما را به شناخت ماهیت علم دینی برساند؛ اعتبار سنجی روش ها در این عرصه بسیار مهم و اثرگذار است.
🔹اگر راه تحقیق صحیح را تنها تجربیات عینی منتج به حس بدانیم،بسیاری از علوم اجتماعی از دامنه علم خارج می شوند زیرا این علوم از جمله خداشناسی و... در آزمایشگاه قابل اندازه گیری و طبقه بندی نیستند.
🖊 #علامه_محمدتقی_مصباح_یزدی
🔖 بخش دوم (بخش آخر)
▫️ آیت الله مصباح یزدی عصرگاه پنجشنبه 7 آذرماه در آیین اختتامیه پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی که در موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینِی(ره) برگزار شد، به سخنرانی پرداختند.
🔸ایشان با ذکر این مطلب که برخی از روانشناسان غربی بدن را تنها در فعل و انفعالات بدن تعریف می کنند، گفت: روان شناسی با این تعریف جزو شاخه ای از زیست شناسی قرار گیرد؛ آیا مساله روانشناسی غربی و مصطلح با روان شناسی اسلامی یکی است؟
🔸عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر راه تحقیق صحیح را تنها تجربیات عینی منتج به حس بدانیم،بسیاری از علوم اجتماعی از دامنه علم خارج می شوند زیرا این علوم از جمله خداشناسی و... در آزمایشگاه قابل اندازه گیری و طبقه بندی نیستند.
🔸ایشان افزود: ارزش های الهی با تجربه حسی قابل اندازه گیری نیست؛ برخی از فلاسفه مغرب زمین می گفتند که اخلاق نیز یک اصل به اصطلاح «من درآوردی» است زیرا اصل، قدرت است و تمام امورات بر حسب قدرت شکل گرفته است و اصولی چون اخلاقیات و رحم محلی از اعراب ندارد.
🔸آیت الله مصباح یزدی اظهارکرد: اگر معقتد شدیم که در کنار حس، منبعی به نام عقل وجوددارد که حقایقی را درک می کند و بر اساس آن بدیهیاتی شکل می گیرد و در نهایت براهین شکل می گیرد و در نتیجه، نتایج یقینی استحصل می شود همه این امور عینیت پیدا می کند.
🔸ایشان گفت: حس و تجربه، اعتبار خود را از عقل می گیرند، زیرا حس نیز ممکن است به خطا بیفتند؛ تا بدیهیات عقل حاصل نشود، ادراکات حسی نیز محلی از اعراب ندارند؛ وقتی عقل، خدا و پیامبر را اثبات کرد باب دیگری برای مبدا شناخت باز می شود؛ وقتی در دانشگاه ها این مساله حل نشده است که آیا دین یک مقوله علمی حسی یا یقینی است، نمی توانیم نظر درستی در این باب ارایه دهیم.
🔸رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با ذکر این مطلب که هنوز برخی از اساتید دانشگاه تصور می کنند همه علوم باید در حوزه تجربی و حسی خالصه شود، بیان کرد: تصور بسیاری از اساتید محترم دانشگاه های ما در چنین فضایی است ولی این مباحث را بروز نمی دهند؛ اما سوال این است که برای حل این معظل چند کتاب و مقاله نوشته شده و چند نشست تخصصی در زمینه تبیین این موضوع برگزار شده است تا نگاه اساتید در یک آوردگاه علمی نقد و بررسی شود.
🔸ایشان گفت: اصل برای ما یقینیاتی است که پشتوانه آن بدیهیات عقلی است؛ امروزه گرایشی که بیش از 2هزار سال پیش بین گروهی از مردم (شکاکیت) مطرح بود امروز برای برخی از دانشمندان نیز وجود دارد؛ گاهی می بینیم که یک استاد برجسته به دلیل همین شکاکیت نمی تواند به یک نگاه و دلیل روشمند علمی و تحقیقی مشخص برسد.
🔸استاد حوزه علمیه تصریح کرد: برای اینکه برای روش تحقیق انگیزه داشته باشیم باید بدانیم که به دنبال چه چیزی هستیم؛ اگر تمام فعالیت های علمی ما به پیشرفت رفاه و زندگی مادی ختم شود و حتی الزام عدالت نیز به راحتی مردم تعبیر شود، در حقیقت کودکی هستیم که به سن 80 سالگی رسیده ایم.
🔸ایشان افزود: شناخت موضوعات و مسایل و روش کار و بحث، سه عرصه ای است که می تواند ما را به شناخت ماهیت علم دینی برساند؛ اعتبار سنجی روش ها در این عرصه بسیار مهم و اثرگذار است؛ هیچ چیزی با بی نهایت قابل مقایسه نیست و شناخت این ماهیت بی نهایت را می توان با شناخت های کودکان مقایسه کرد.
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔅استاد سیداحمد مددی: حدیث لیلة الرغائب یک حدیثی هست که آثار جعل در آن مِن رأسه الی ذیله واضح است!
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
🔅نظر نهایی استاد مددی درباره ی اعمال لیله الرغائب
🔅علاوه بر سند جناب ابن جوزی که اهل سنت است، سندی از سوی علامه حلی هم برای این شب موجود است و نمی توان اعمال امشب را جعلی دانست.
(کلمه موضوع در تصویر به معنای جعلی می باشد)
🔅حتی اگر سند دعایی ضعیف هم باشد، میشود خواند و مشکلی ندارد
👈 در نتیجه به جا آوردن اعمال امشب به نیت ثواب و امید، کاری پسندیده است.
🔅🔅🔅
🔅متاسفانه این بی دقتی در اظهار نظر قبل از تحقیقات کامل و جامع در ایشان دیده می شود
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoufi
🔅نظر حضرت آیت الله سیستانی
صلاه لیله الرغائب لم یثبت استحبابها و لا مانع من الاتیان بها رجاء
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
✅ #روش کشف #سیره_عقلای_معاصر:
استقرا، ارتکاز، اضطرار
🔹الف. روش مستقیم:
1️⃣#استقرا
استقراء رفتار عقلاء و تتبّع در سلوک خارجی آنها
مثال: قاعده ید
2️⃣#ارتکاز و تحلیل وجدانی
رجوع به وجدان و ارتکاز شخصی همراه با نفی احتمال خصوصیات شخصی ما در اتخاذ روش خاص
مثال: ثبوت حقّ اختصاص برای حیازت کننده اشیاء بیارزش
3️⃣#اضطرار و ضرورت
روشی که جامعه ناچار به تتبعیت از این روش است
مثال: عمل به ظواهر
🔹ب. روش غیرمستقیم:
4️⃣#نقل و شهادت
نقل یا شهادت دیگران نسبت به ثبوت سیره
📚 منبع: الفائق فی الاصول، ص۶۰ - ۶۲
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
هدایت شده از میرهاشم حسینی
🌙 سحر رجب و شعبان
🔰با سخنرانی زنده استاد میرهاشم حسینی
🔸همراه با پخش مناجات
✳️ از نیم ساعت مانده به اذان صبح
🆔 پخش در اسکای روم:
https://www.skyroom.online/ch/hmojtahedi/sahar-majazi
----------
📬 تنها کانال رسمی استاد میرهاشم حسینی
▫️اينستاگرام
https://www.instagram.com/Mirhashem_ir
▫️ايتا
https://eitaa.com/Mirhashem_ir
▫️روبیکا
https://rubika.ir/Mirhashem_ir
🔆رهبر معظم انقلاب حفظه الله: درس بزرگ امام جواد(ع) به ما این است که در مقابل قدرتهای منافق و ریاکار، باید همت کنیم که هوشیاری مردم را برای مقابلهی با این قدرتها برانگیزیم.
🌹ولادت امام جواد (علیهالسلام) مبارک
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
🔆معنا شناسی قرآن کریم
🔹مهمترین ویژگی تفکر اسلامی معطوف به معناشناسی کتاب و سنّت است. تمامی علوم اسلامی و همه اختلافات فقهی و نگرشهای مختلف اصولی، هسته و تفکر اولیه اسلامی در بحث معناشناسی شکل میگیرد.
🔹معناشناسی نوین به دنبال کنار گذاشتن معناشناسی سنتی نیست بلکه به دنبال ایجاد تعامل و رابطه به منظور بهرهگیری بیشتر محققان از معنا شناسی قدیم(سنتی) و جدید است.
🔸مهمترین ویژگی تفکر اسلامی معطوف به معناشناسی کتاب و سنّت است. تمامی علوم اسلامی و همه اختلافات فقهی و نگرشهای مختلف اصولی، هسته و تفکر اولیه اسلامی در بحث معناشناسی شکل میگیرد.
🔸معناشناسی با اعلام استقلال دارای چارچوبی نظاممند و دارای روش، مبانی و ساختار شد و اینکه صرفاً مربوط به یک سری اقوال باشد، خارج شد.
🔸معناشناسی نوین به دنبال کنار گذاشتن معناشناسی سنتی نیست بلکه به دنبال ایجاد تعامل و رابطه به منظور بهرهگیری بیشتر محققان از معنا شناسی قدیم(سنتی) و جدید است. معنا شناسی یعنی دانش ناظر بر معناست به عنوان مثال؛ اینکه معنی یک واژه، یک جمله، یک متن چیست؟ بر اساس معنا گرایی زبانی شکل میگیرد.
🔸اینکه یک واژه در یک متن تکرار میشود، آیا دارای یک معنا است یا نه، هر مورد معنای متفاوتی دارد، برگرفته از علم معناگرایی است. کلمه «میزان» در سوره مبارکه الرحمن سه بار تکرار شده است، آیا هر بار این کلمه «میزان» دارای یک معنا و مفهوم است؟ خیر. در واقع اصل سیاقمندی معنا در این موارد اعلام شده است به گونهای که از معنا از موردی به مورد دیگر تغییر میکند.
🔸«معناشناسی فلسفی» که با عنوان علم الدلاله یا علم الفلسفیه از آن یاد میشود، «معناشناسی منطقی» که خود به معناشناسی منطق جدید، منطق گزارهها و منطق موجّهات تقسیم بندی میشود، «معناشناسی نشانه شناختی یا نشانه شناسی» که از دلالت نشانهها بحث می کند مانند: نشانه های زبانی، تصویری، شنیداری و…، «معناشناسی زبانی» که یکی از شاخه های مهم زبان شناسی می باشد که به معنای یک واژه، یک جمله، یک پاراگراف، یک متن معناشناسی زبانی اطلاق می گردد.
🔸رابطه معناشناسی زبانی نسبت به سایر کارویژههای معناشناسی تعامل و ارتباطت بیشتری با قرآن دارد. در واقع دانش معناگرایی، دانشی است که به صورت علمی از معنا در زبانهای طبیعی بحث میکند.
🔸جولان معناگرایی در زبان طبیعی بیشتر از زبان مصنوعی است. زبان طبیعی در واقع زبانهای زنده مانند فارسی، عربی، انگلیسی و.. است و زبان مصنوعی، زبانی است که برای اهداف خاص تاسیس شده باشد مانند؛ زبان صفر و یک در برنامه نویسی کامپیوتر یا زبان ریاضی . زبان طبیعی زبانی که با آن تکلم میشود و همراهی معناگرایی با این نوع زبان است.
🔸اینکه معناشناسی بر روی یک زبان تأکید داشته باشد و محدوده فعالیت خود را به فرض زبان عربی و قواعد آن ، یا زبان فارسی و قواعد آن متمرکز کند در واقع معنا شناسی خاص صورت گرفته است، معنا گرایی مطلق که ناظر به همه زبانها باشد کمتر رخ میدهد و معنا شناسی خاص بیشتر رخ داده است.
🔸معناشناسی به صورت علمی اینگونه بحث میکند که معنای یک واژه، جمله و متن چیست؟ با این رویکرد فعالیت معنا گرایی زبانی دارای چهار عنصر و ریشه؛ «عناصر یا واژه»، « قواعد تکثیر واژهها»، «قواعد ترکیب واژه و خلق واژهای جدید» و «قواعد ساخت جمله » است.
🔸معناگرایی نظام زبانی در واقع نظامی «بل قوه» و «بیپایان» است. دستگاه زبان هم بالقوه و بیپایان است و وقتی فعلیت پیدا میکند به گفتار تبدیل میشود. بخش فعلیت یافته زبان اعم از نوشتاری و گفتاری را شامل میشود و به قول چامسکی توانش زبانی و کنش زبانی حالیست که نظام زبانی از بالقوه به فعلیت رسیده است.
🖊حجتالاسلام دکتر علیرضا قائمینیا
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
هدایت شده از KHAMENEI.IR
🔰 رهبر انقلاب، عصر امروز: یکی از نیازهای مهم جوامع اسلامی عملیاتی کردن مفاهیم دینی است. در هر برههای که این مفاهیم عملیاتی شد، برای کشور و ملت و آبروی جمهوری اسلامی، ارزشمند بود و هرجا که غفلت کردیم از برکات آن محروم شدیم.
🔹️ امام بزرگوار با حضور در صحنه و تبیین مفاهیمی همچون توکل، تکلیف، ایثار، جهاد و شهادت، آنها را در جامعه و زندگی مردم رایج کردند و نتیجه آن، پیروزی ملت ایران در یک جنگ هشت سالهی بین المللی بود.
🔹️ روزآمد کردن نرم افزارِ نظام اسلامی وظیفه فضلای صاحب نظر است. البته این بهروزرسانی به معنای دستکاری در منظومه مفاهیم دینی نیست بلکه به معنای کشف حقایق متناسب با نیازهای داخلی و بین المللیِ نظام اسلامی است.
🔹️ تغذیه عقبه فکری نظام اسلامی و بهروزرسانی نرم افزار آن را باید فضلا و متفکرین صاحب صلاحیتی بهعهده بگیرند که از جمود فکری و تحجر، و همچنین از افکار التقاطی بهدور باشند. ۹۹/۱۲/۴
#بسته_خبری
🌺 اسلامیسازی علوم انسانی از دیدگاه #علامه_مصباح
🔹بايد توجه داشته باشيم که هر علمي که از آيات و روايات استخراج ميشود را هم نميتوان علم ديني قلمداد کرد، چرا که برخي از اين معلومات (همچون مثالهاي قرآن) تنها نقشي ابزاري براي تبيين هدف دين دارند و خود جزئي از علم ديني نيستند.
🔹با توجه به تعاريف علم (کشف حقيقت) و دين (برنامه جامع فردي و اجتماعي، دنيوي و اخروي) ترکيب علم ديني شکل ميگيرد. در تعريف صحيح علم ديني بايد شأن ذاتي دين و هدف اصلي آن حفظ شود که همانا بيان حقايقي است که دسترسي به آنها از راههاي متعارف و عمومي فهم امکانپذير نيست.
🖊 #علامه_محمدتقی_مصباح_یزدی:
🔖قسمت اول
▫️متن پيشرو ديدگاههاي حضرت آيتالله مصباح يزدي ـمد ظلهـ درباره "علم ديني و اسلاميسازي علوم انساني" است كه از آثار معظمله استخراج و در قالب پرسش و پاسخ تنظيم گرديده و پيش از اين با تغييراتي در شماره 86 ماهنامه معارف منتشر شده است.
1⃣ از آنجا که برخي قائل به توليد علوم ديني در تمامي حوزهها (افراط) و برخي اصولاً مخالف امکان علم ديني (تفريط) و برخي اسلاميزه کردن علوم را تنها در حيطه علوم انساني ميدانند، به نظر شما در عبارت «توليد علم ديني» مراد از «علم» و «علم ديني» چيست؟
🔸بعد از دوران رنسانس در اروپا تحولاتي جهاني در عرصه آموزش اتفاق افتاد که سبب شد بسياري از ارزشهاي علمي روز، جايگاه خود را از دست داده و ارزشهاي ديگري جايگزين آنها شود.
🔸اين موضوع سبب ايجاد تقابل و تعارض ميان علوم قديم (علوم ديني) و جديد (علوم تجربي) شد که تا مدتها باعث بروز بحران فکري و مروج گرايش شکگرايي در قرون وسطي بود. جامعه حوزوي و دانشگاهي کشور بايد تاريخچه و مباني پيدايش علوم جديد در اروپا و جهان را با دقت بررسي کنند تا بتوانند با موج علوم غربي مسلط بر فضاي علمي کشور مقابله کنند.
🔸در تعاريف مصطلح امروزي در جوامع غربي، علم ديني در برابر علم دانشگاهي و مرادف با علوم قديم دانسته ميشود که با توجه به نام ديگر علوم دانشگاهي که علوم جديد است در واقع تقابل علم ديني و دانشگاهي تقابل علم جديد و قديم تصور ميشود. متفکران غربي و طرفدارن آنها براي علوم به اصطلاح قديم جايگاهي قائل نيستند و معتقدند که تنها علوم جديد نتايج ارزشمندي براي بشر به همراه داشتهاند. بايد به اين نکته توجه داشت که علم برابر با تجربه نيست بلکه علم آشنايي با تمام حقايق و به بيان ديگر کشف حقيقت است.
🔸دين نيز در اصطلاح علماي اسلامي از سه عنصر اعتقاد به خدا، قيامت و رابطه وحياني ميان خدا و خلق تشکيل شده و به تمامي شئون زندگي انساني اعم از فردي و اجتماعي رنگ خدايي ميدهد، سليقهاي و دلبخواهي نيست، و جديترين مسأله در زندگي بشر به شمار ميآيد.
🔸با توجه به تعاريف علم (کشف حقيقت) و دين (برنامه جامع فردي و اجتماعي، دنيوي و اخروي) ترکيب علم ديني شکل ميگيرد. در تعريف صحيح علم ديني بايد شأن ذاتي دين و هدف اصلي آن حفظ شود که همانا بيان حقايقي است که دسترسي به آنها از راههاي متعارف و عمومي فهم امکانپذير نيست.
🔸علم ديني تنها شامل معلوماتي ميشود که از منابع اختصاصي دين ( کتاب و سنت) استخراج شده باشند، که البته اين معلومات بايد نتايجي يقيني باشند که با روشهاي يقيني از منابع يقيني به دست آمده باشند.
🔸بايد توجه داشته باشيم که هر علمي که از آيات و روايات استخراج ميشود را هم نميتوان علم ديني قلمداد کرد، چرا که برخي از اين معلومات (همچون مثالهاي قرآن) تنها نقشي ابزاري براي تبيين هدف دين دارند و خود جزئي از علم ديني نيستند، همانگونه که عقل نيز از نظر اسلام معتبر است ولي همة مدرکات آن (مانند معادلات دو مجهولي يا مسائل منطقي) جزء دين بهشمار نميروند.
🔸در مباحث و گفتوگوهاي علمي نبايد به آيات متشابه و روايات ضعيف تمسک شود چون در آيندهاي نه چندان دور از همين آيات و روايات متشابه و ضعيف در برابر ما استفاده خواهند کرد که زيانهاي جبران ناپذيري براي اسلام به همراه خواهد داشت.
🔸منابع ديني بايد به خوبي شناخته شوند و سهلانگاري در اينکار باعث انحراف و برداشتهاي نادرست از دين ميشود، همانطور که بسياري از انحرافات گروههاي الحادي و التقاطي از نسبت دادنهاي سادهانگارانه به دين ناشي ميشود و باعث خسارات فراواني شده است.
📚(مصباح يزدي، محمد تقي، سخنراني در هشتمين همايش وحدت حوزه و دانشگاه، 4/10/1389.)
📝ادامه دارد...
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi