❓پرسش 65:
در #حدیث_علوی « لَولا حُضُورُ الحاضِرِ، و قِيامُ الحُجَّةِ بِوُجودِ الناصِرِ، و ما أخَذَ اللّهُ عَلَى العُلَماءِ أن لا يُقارُّوا على كِظَّةِ ظالِمٍ، و لا سَغَبِ مَظلومٍ ، لأَلقَيتُ حَبلَها على غاربِهِا» ، «لولا» در کلام حضرت علی«علیه السلام» چه نوع لولایی است؟
✍️پاسخ:
⭕️لولا در این حدیث شریف لولای نوع اول که برخی آن را لولای امتناعیه نام نهاده اند می باشد. و ترجمه آن چنین است: اگر حضور حاضران و تمام شدن حجت به سبب وجود یاری دهندگان، و آنچه که خداوند پیمان گرفته از عالمان که بر پرخوری ظالم و گرسنگی مظلوم سکوت نکنند، (اگر اینها) نبود، می انداختم طناب هدایت این امر را بر پشتش و آن را رها می کردم.
♨️برای توضیح بیشتر قابل ذکر است که لولا سه وجه اصلی دارد:
1️⃣ #لولای_امتناعیه : برای بیان امتناع جملۀ دوم(جواب) به سبب وجود جمله اول(شرط) است. که بعد این لولا اسم قرار میگیرد و نقش آن مبتدا است و خبرش «موجودٌ» محذوف است. به بیان دیگر، این لولا بر سر جمله اسمیه ای داخل میشود که خبر آن طبق نظر مشهور، همیشه محذوف است.
🍀مثال: لولا علی«علیه السلام» لهلک فلانٌ. اگر علی«علیه السلام» نبود فلانی هلاک می شد(اما علی«علیه السلام» وجود دارد. )
2️⃣ #لولای_تحضیضیه : برای تحضیض و طلب با تندی است که مابعد آن فعل مضارع یا موول به آن قرار میگیرد.
🍀مثال: لولا تستغفرون الله: چرا استغفار نمیکنید؟ یعنی استغفار کنید! (46/نمل)
3️⃣ #لولای_عرضیه : برای طلب با نرمی است که مابعد آن فعل مضارع یا موول به آن قرار میگیرد.
🍀مثال: لَوْ لا أَخَّرْتَنی إِلى أَجَلٍ قَریب (10/منافقون)
4️⃣ #لولای_توبیخیه یا #لولای_تندیمیه : برای توبیخ و سرزنش و پشیمان کردن فرد برای ترک فعل است که مابعد آن فعل ماضی می آید.
🍀مثال: لولا جاءوا علیه بأربعه شهداء. یعنی چرا نیاوردند بر مدعایشان چهار شاهد؟! (نور/13)
🔅نکته: برخی برای لولا، معنای استفهام به معنای هل استفهامیة را نیز ذکر کرده اند لکن اغلب نحویون #لولای_استفهامیه را نپذیرفته اند.
#معنای_لولا #اقسام_لولا #لولا
#شرح_ابن_عقیل #البهجة_المرضیة #مغنی_اللبیب #نحو_الوافی
#نحو #ادبیات_عرب
📚شرح ابن عقيل: جلد2، صفحه7 و جلد3، صفحه398
📚البهجة المرضية:صفحه 202
📚مغنی اللبیب، جلد1، صفحۀ272
📚النحو الوافي: جلد4، صفحه477
https://eitaa.com/saluni