❓پرسش 33:
نظریه «خطابات قانونیه» و «انحلال» را توضیح دهید؟
✍پاسخ:
🔴مقدمه: یکی از مهم ترین مباحث اصولی، بحث ماهیت و #حقیقت_حکم شرعی است و خطابات قانونیه و انحلال، دو ديدگاه مختلف درباره چگونگى تشريع احكام است که می تواند در بسیاری از مباحث اصولی و فقهی اثرگذار باشد.
🔵توضیح: خطابات و تكاليفى كه از طرف مولا به اشخاص مىشود به سه شکل متصور است:
🌀ممکن است خطاب شخصى باشد؛ به اين معنا كه مولا خصوص يك فرد در نظر گرفته شده و به آن فرد بالخصوص مىگويد اين كار را بكن، يا اين كار را نكن؛ امر يا نهى مىكند. در خطابات شخصیه، از ابتدا خطاب متوجه فرد عاجز نمی شود.
🌀ممکن است خطاب ظاهرش کلی باشد اما انحلال به افراد و حالات و زمان ها پیدا کند. یعنی مثلاً گفته شود خطاب «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ» مجموعی از خطابات شخصیه است که متوجه آحاد مکلفین غیر از افراد عاجز و غافل می باشد.
🌀اما گاهى خطاب، شخصى نيست و يك تكليف به صورت قانون و به نحو کلی جعل مىشود. و تكليف روی عنوان رفته است اما شامل اشخاص نیز می شود. مثلا مىگويند «هركس كه به تكليف رسيد، وظيفه اش اين است كه نماز بخواند.» به این نحوه از خطاب، خطابات قانونیه گفته می شود. در خطابات قانونیه، خطاب متوجه فرد عاجز و غافل نیز هست اما تکلیف در حق او منجز یا فعلی نیست.
🔅تذکر: دو تفاوت اصلی بین نظریه انحلال خطابات و خطابات قانونیه وجود دارد:
💢اولاً در انحلال خطابات، تکلیف به آحاد مکلفین غیرمعذور تعلق می گیرد اما در نظریه خطابات قانونیه، تکلیف به عنوان تعلق می گیرد و به تبع شامل افراد اعم از معذور و غیر معذور می شود.
💢ثانیاً در خطابات قانونیه، خصوصیات و حالات افراد مورد توجه حاکم نبوده بخلاف خطابات انحلالی.
#خطابات_قانونیه #انحلال_خطابات
#کتاب_خطابات_قانونیه
#اصول_فقه
📚برای مطالعۀ بیشتر، به کتاب خطابات قانونیه مراجعه شود.
https://eitaa.com/saluni