❓پرسش 77: تعریف مجاز عقلی و لغوی و تفاوت آنها را همراه با بیان مثال، شرح دهید؟ ✍پاسخ: 💎مقدمه: #عبدالقاهر_جرجاني ، صاحب دو کتاب نفيس #اسرار_البلاغه و #دلائل_الاعجاز ، به کمک علم بلاغت #اعجاز_قرآن را ثابت کرده و یکی از برتری های #قرآن را #استعاره های شیوا و #مجاز و #کنایه های زیبا دانسته است. لذا بحث از مجاز و استعاره اهمیت فراوانی دارد. در ذیل بحث مجاز، اصطلاحات و انقسامات فراوانی وجود دارد که با توجه به پرسش، به توضیح مجاز و تقسیم آن به مجاز عقلی و لغوی می پردازیم: ⚪️ #حقیقت و مجاز: حقيقت، کاربرد لفظ در معناي اصلي کلمه است و مجاز، کاربرد لفظ در معنايي مشابه معناي اصلي همراه با #قرينه است. مجاز، گذر از مرز معناي اصلي و وضعي و به کار رفتن در معنايي مُشابه و همگون معناي اصلي است. مجاز به دو قسم عقلی و لغوی تقسیم می شود که توضیح آن به شرح زیر است: 🔴مجاز لغوی: مجاز لغوی که به آن #مجاز_لفظی یا #مجاز_افرادی یا #مجاز_کلمه و یا #مجاز_مفرد نیز می‌گویند، استعمال لفظ مفرد در غیر معنای اصلی با وجود قرینه‌ای است که مانع از اراده معنای اصلی باشد. 🌱مثال۱: استعمال فعل امر در استحباب بر فرض این که موضوع له آن طلب وجوبی باشد. 🌱مثال۲: اطلاق کل بر جزء 🔵مجاز عقلی: مجاز عقلی دو معنای متفاوت دارد: 🌀معنای اول: اسناد فعل به فاعل غیرحقیقی، به شرط وجود علاقه را می‌گویند که نامهای دیگر آن، #مجاز_اسنادی ، #مجاز_حکمی و #مجاز_مرکب، #مجاز_در_اثبات ، #مجاز_ملابسه است. به عبارت دیگر، خروج لفظ از مجرای اصلی آن از نظر رابطه یا نسبتی که میان کلمات یافت می‌شود، مجاز عقلی است. 🌱مثال۱: واذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا. (در این جا فعل فزونی ایمان به آیات نسبت داده شده است؛ در حالی که می‌دانیم خداوند سبب تاثیر آیات در افزایش ایمان شده است.) 🌱مثال۲: یذبح ابناءهم. (ذبح به فرعون نسبت داده شده است؛ به این مناسبت که فرمان دهنده او است؛ حال آن که کشتن، کار اطرافیان فرعون بود.) مثال۳: فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ. 🔅نکته: مجاز لغوى‏ در كلمه جريان دارد ولى مجاز عقلى‏ به معنای اول، در اسناد يعنى در نوع ربطى كه بين برخى از كلمات است. 🌀معنای دوم: تصرف در امر عقلی باشد یعنی ما یدرک بالعقل. 🌱مثال: در جمله «رأیت اسدا یرمی» که مراد از اسد، رجل شجاع است، طبق قولی مجاز لغوی است چون استعمال در غیرماوضع له است و طبق قولی مجاز عقلی به معنای دوم است زیرا غیراسد، اسد فرض شده است و این نوعی ادعا و تصرف در امرعقلی است. 🔅نکته: این اختلاف نظر در مثال فوق، به طور کلی در همه موارد #استعاره وجود دارد. #مجاز #مجاز_عقلی #مجاز_لغوی #المدرس_الافضل #المطول #بلاغت #ادبیات_عرب 📚المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول، ج‏6 ص273 و 258 و 354 🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️ دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭━❀❓❀━╮ @saluni ╰━❀📚❀━╯