💐 »»» آیه ی روز :
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ
حشر - ١٩
💐 و همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به «خود فراموشی» گرفتار کرد، آنها فاسقانند.
******
💐 نکته ها :
این آیه شگفت آور است، زیرا:
▪️1- نشان می‌دهد که ریشه‌ی همه‌ی بدکاری‌های و نافرمانی‌های انسان، خودفراموشی است، آن هم نه هر خودفراموشی‌ای؛ آن خودفراموشی‌ای که خداوند سببِ آن شده باشد.
▪️2- خداوند کسانی را از یاد خودشان می‌بَرَد که خدا را از یاد برده باشند.
▪️3- در جمله‌ی صله‌ی « نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ»، «ف‍َ» در «فَأَنسَاهُمْ» جوابِ شرط است، بدین معنی: همانند کسانی مباشید که خدا را فراموش کردند، پس خدا آنها را از یادِ خودشان بُرد. چون خداوند ما را از انجامِ کار گذشتگان باز داشته است، پس معنایِ بخش دومِ آیه، به آیندگان نیز برمی‌گردد، یعنی هر که خدا فراموش کند، خدا هم او را از خودش می‌فراموشاند. پس حکمِ آیه همیشگی و جاودانه است.
▪️4- در این آیه، #خود در برابرِ #ناخود است، که آن ناخود، خداست؛ یک دو گانه‌ی شناختیِ بسیارِ زیبا. یا انسان خودش را در برابرِ خدا می‌بیند و با شناختِ خدا، خودش را به یاد می‌آورَد و با شناختنِ خودش، از گناه و سرکشی دوری می‌کند؛ یا خدا را فراموش می‌کند و خدا هم خودِ او را از یادِ خودش می‌بَرَد و او سرکش و نافرمان میشود.
💐 این دو گانه‌ی خدا در برابرِ خود، که فرجامِ یکی عبودیّت است و فرجام دیگری نافرمانی(فسق)، چیزی است که در هیچ آیه‌ی دیگری نمونه ندارد. نکته‌ی بسار جالب این آیه است که خود را تنها و تنها در برابرِ خدا می‌شناسانَد، نه در برابرِ هیچ کسِ دیگری، گویی که جز خدا و بنده کسی در جهان نیست، و بنده تنها با خداست که می‌تواند کیستیِ خود را دریافته و خود را بشناسَد.
💐 نبودنِ شناخت از خود، سببِ از دست رفتنِ حسّ حضور شده و انسان را افسار گسیخته، یله و رها و چراگاه شیطان می‌کند و از این رو از او کارهایِ ناشایست سر می‌زنَد.
▪️5- این جا دو پرسشِ مهم پیش می‌آید:
1) چگونه خدایِ نادیده و ناشناخته این اندازه شناختنی و دریافتنی است که هم آغاز شناخت از اوست و هم فراموشی‌اش، مایه‌ی فراموشیِ خود میشود؟!
و 2) چه چیز در فراموشی خدا هست که سببِ سرکشی میشود؟
💐 پاسخ: صمدیّت و عظمت و کبریایی خداوند متعال.
خدایِ فراگیرنده و پُر که هیچ چیز و جایی از او تهی نیست، و خدایِ بزرگ که در برابرِ او همه هموم کوچک و بی اهمیت اند. این دو، مایه‌ی شناختِ خدا و فرمانبرداری از اوست.
▪️6- کسی که خدا را و خودش را فراموش کند، از درون تهی میشود، دچار کبر میشود؛ زیرا چیزی نیست که او را پُر کند، پس دستاورد و برون‌دادی نخواهد داشت و مانندِ کاه، سرگردانِ بادهایِ گوناگون شده و به هر بی‌راهه‌ای می‌رود. این آغازِ نافرمانی است. چه این که فرمان‌بری در سر به راهِ خدا بودن و پذیرشِ حضورِ اوست، همان که به تعبّد از آن یاد شده است.
▪️7- چه عذابی از این بالاتر؟ که خدا کسی را از یادِ خودش ببَرَد و او را در سراشیبِ نافرمانی بیندازد. گویی که ریشه‌ی همه‌ی نافرمانی‌ها در این خودفراموشاندگی است.
@samen_72tan
