⚡️🌸⚡️🌸⚡️🌸⚡️🌸⚡️
🌸
⭕️ #خویشتن_داری_جوان
🔷ارزش هر انسانی قبل از هر چیز به گزینش ارزشها و میزان دلبستگی به آنها در زندگی اش مربوط می شود. معیار تعادل او بستگی دارد به این که حقیقتا او تا چه اندازه بر اعصاب خود، مسلط بوده و از #اعتماد_به_نفس برخوردار است. هنگامی #جوان می تواند خود را #صاحب_اراده_ای_قوی فرض کند که بتواند در مقابل خواسته ها و #امیال_نفسانی اش بایستد و با #صبر و بردباری و به کار گیری #عقل و اندیشه، مشکلات زندگی را یکی پس از دیگری از سر راه خود بردارد و بر هوا و هوس خود غلبه کند.
🔷اصولا باید توجه داشت که انسان جز از طریق #خویشتن_داری نمی تواند به انسانیت، دست یابد، زیرا #نفس و غریزه به طور طبیعی به طرف لذات و شهوات تمایل دارد و اگر انسان در برابر این کششهای غریزی مقاومت نکند، عملا قدم به قدم به ورطه حیوانیت و سقوط و تباهی نزدیکتر می شود. انسانیت از این جا آغاز می شود که انسان در برابر #کششهای_نفسانی مقاومت و پایداری کند و تسلیم امیال و شهوات زودگذر خود نگردد تا زمینه برای رشد و #پرورش_استعدادهای_روحی و ملکوتی در او فراهم شود.
🔷بدون چنین خویشتن داری راه به روی #انسانیت و #معنویت، بکلی مسدود است، لذا می توان گفت که لازمه هر کمالی در انسان، #خویشتن_داری در برابر #امیال و شهوات است. از طرفی تحمل هر ناگواری و محرومیتی همراه با یک گشایش باطنی و راحتی است، چنان که قرآن می فرماید: «فان مع العسیر یسرا؛ با هر سختی البته گشایشی و راحتی است.» او باید بداند که همواره در معرض بزهکاری و لغزش به سوی شهوات قرار دارد و تنها با #تقویت_ایمان و #رعایت_تقوا می تواند بر اهریمن درون (تمایلات شهوانی و وسوسه های شیطانی و دشمن برون (عوامل منحرف و دوستان ناباب) پیروز شود.
🔷اگر جوانی مرتکب عمل انحرافی و معصیت گردید، باید بلافاصله در پیشگاه خدا #توبه کند و تصمیم جدی بر ترک گناه بگیرد تا رفتار ناشایست به شکل یک #خصلت زشت و ناروا در وجود او جایگزین نگردد و به صورت #عادت_ثانوی در نفسش رسوخ نکند. او باید بداند که #تواناییهای_لازم را برای اصلاح رفتار خویش دارد و در ضمن، #قدرت_پذیرش او از افراد مسن بیشتر بوده و از تعصبهای بیجا به دور است. #قرآن_کریم پس از بیان خطاهایی که ممکن است انسان، مرتکب آنها بشود، #توبه را به عنوان #راه_حل_اصلی اصلاح رفتارش پیشنهاد می کند. «إلا الذین تابوا من بعد ذلک وأصلحوا فان الله غفور رحیم» (نور، آیه ۵)
🔷پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: توبه از گناه و خطا به این معناست که فرد، دیگر قصد نداشته باشد که به سوی آن گناه باز گردد. #جوان نباید خطای خود را هر چند هم اندک است کوچک بشمارد، تا این که در او #ملکه_گناه پیدا نشود. (ملکه حالت و صفتی پایدار در فرد است که به صورت عادت در می آید و تغییر آن بسیار مشکل بوده و در بعضی اوقات، محال است). اگر جوان، مطیع خواسته ها و شهوتهای خود گردید، خود را به هلاکت می اندازد. اصولا #نفس_انسان، میل به بدی دارد و جوان، تنها با #ایمان و #توجه_به_خدا می تواند آن را به طرف خوبیها بکشاند. «إن النفس لأمارة بالسوء إلا ما رحم ربی؛ به راستی که نفس، انسان را به سوی بدی امر می کند، مگر این که مورد رحمت خداوند قرار بگیرد.» (یوسف، آیه ۵۳).
🔷جوان با رعایت #خویشتن_داری (تقوا) باید خود را برای #زندگی_آینده آماده سازد و بداند که این دوران کوتاه به زودی سپری خواهد شد و او نیز به گروه بزرگسالان خواهد پیوست و در آینده ای نه چندان دور عهده دار #مسؤولیت_اجتماعی شده و تشکیل زندگی خانوادگی خواهد داد. باید بداند و هوشیار باشد که: کسانی در پذیرش و انجام مسؤولیت اجتماعی و خانوادگی موفق خواهند بود .
⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️
☄
⭕️دشمن درونی انسان (بخش اول)
🔶دشمن حقیقی انسان کیست؟
🔷یکی از مسائلی که در خودسازی انسان نقش اساسی دارد #دشمن_شناسی است؛ ما باید بدانیم دشمن ما کیست و از چه راه ها و ابزارهایی برای شکست ما استفاده میکند. طبق آیات و روایات انسان دو گونه دشمن دارد: ۱) #دشمن_درونی یا دشمن نزدیک - ۲) #دشمن_بیرونی یا دشمن دور. نزدیکترین دشمن به آدمی #نفس_اوست که به فرمایش امام علی (ع): «اعدی عدوک نفسک التی بین جنبیک؛ دشمن ترین دشمنان، #نفس توست که در کنار توست. این روایت از پیامبر اکرم (ص) نیز نقل شده است. آری نفس، این #نفس_اماره که آدمی را دائما به بدی دعوت می کند، #دشمن_نزدیک است. «شیشه نزدیکتر ازسنگ ندارد خویشی/ هر شکستی که به انسان برسد ازخویش است!»
🔷اما #دشمن_دور #شیطان است؛ طبق فرمایش قرآن، شیطان فقط #وسوسه_گر است؛ او انسان را به سمت بدیها تحریک میکند، این انسان است که با اختیار خود به سمت بدی میرود. شیطان بیش از این قدرتی ندارد، لذا وقتی در قیامت انسان ها جلوی شیطان را میگیرند و اعتراض میکنند که تو باعث شدی ما جهنمی بشویم، او در پاسخ میگوید: «فلا تلومونی ولوموا انفسکم؛ مرا ملامت وسرزنش نکنید نفستان را ملامت کنید، من فقط وسوسه می کردم و این شما بودید که به دنبال بدی میرفتید». بهترین وسیله براى #دشمن_شناسى، مراجعه به #قرآن است که دشمنان مختلف را در آیات نورانى خویش معرفى کرده است. برخى از آنان عبارتند از: ۱- شیطان هاى جن و انس، ۲- هواهاى نفسانى، ۳- کافران و اهل کتابى که در صدد مقابله با مسلمانان باشند، ۴- جهل و نادانى و... .
🔷 #شیطان موجودی حقیقی است که با وسوسه و دگرگون ساختن واقعیات امور، و زینت بخشیدن به زشتیها و گناهان، و ناگوار جلوه دادن نیکیها و طاعات، سعی در اغوا و #انحراف انسان دارد. در واقع حوزه اصلی فعالیت شیطان در حالات روانی انسان و جنبه تخیل و توهم او است که حقایق را وارونه و بر خلاف واقعیت آنها جلوه میدهد، و انسان را به خیال و توهم در مورد واقعیات وادار میسازد. از منظر قرآن کریم شیطان تنها وسوسه میکند و در قوه خیال و وهم انسان تصرف میکند و حقایق را دگرگون میسازد: «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُرِیَ عَنْهُما»[اعراف،۲۰] و «فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ الشَّیْطانُ قالَ یا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلى شَجَرَةِ الْخُلْدِ»[طه،۱۲۰]. شیطان زشتیها را زیبا جلوه میدهد و اعمال ناپسند را زینت و آرایش کرده و آن را پسندیده و درست در اذهان ظهور میدهد: «وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ ما کانُوا یَعْمَلُونَ»[انعام،۴۳] و «وَ إِذْ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ لا غالِبَ لَکُمُ الْیَوْمَ مِنَ النّاسِ»[انفال،۴۸]. بت پرستیها و تکبرها و ایستادن در برابر حق و حقیقت نمونه هایی از اعمال نفوذ و تصرف شیطان در وهم و خیال انسان است که بخشی از حوزه فعالیتهای روانی انسان هستند.
🔷اما هوای نفس و نفس اماره، چیزی خارج از وجود انسان و موجودی مستقل همانند شیطان نمیباشد، بلکه مرحله ای و بخشی از وجود خود انسان است. در حقیقت #نفس_اماره که به زشتیها و گناهان و پستی ها امر میکند و هوای نفس با فرمان و خواست و اراده او شکل می گیرد، مرتبه پایین و پست و تربیت نیافته از نفس و حقیقت انسان است. نفس انسان در مرحله پایین و پست خود، حیوانی است که همه صفات و آثار حیوانیت، مانند شهوت و درندگی را دارا است. تعبیراتی که در روایات در مورد #نفس_انسان آمده و آن را بدترین دشمن و هلاک کننده و غیر قابل اعتماد دانسته اند و به مبارزه و جهاد با آن و مهار کردن و کنترل نمودن آن آمده است، مربوط به همین مرحله پایین نفس یعنی مرحله حیوانیت او است.
#برای_آگاهی_بیشتر رجوع کنید به:
۱. خودسازی (ابراهیم امینی)، بحث روح انسانی و حیوانی
۲. تعلیم و تربیت در اسلام (مرتضی مطهری)
۳. فلسفه اخلاق (مرتضی مطهری)