✏️📖 #رابطه_علم_و_دین 📖✏️
✨مقدمه✨
✅مقوله علم و دین تنها در جهان اسلام مطرح نیست بلکه امروزه رویکرد جوامع غرب بر این است که حتما دین بایستی در جامعه انسانی رواج داشته باشد، لذا عدهای آمدهاند دین را با علم توجیه میکنند که دین را در محدوده تجربیات علمی خودشان بگنجانند که انحراف را دامن زدهاند.
✅لازمه سعادت و پیشرفت عمل به دین هست بماهو دین که هم علم را داراست هم ایمان را که نجات بشری در این است.
#علم
#دین
✏️📖 #رابطه_علم_و_دین 📖✏️
💥 قسمت اول 💥
✨معرفی اجمالی_۱✨
✅علم و عالمان در هر جامعه و مرکز علمی، تابعیتی از هویت فرهنگی آن جامعه و مرکزند و اصولا مؤسسههای آموزشی و پژوهشی، طبق فرهنگ و ایدئولوژی، اقدام به برنامهریزی و ساماندهی میکنند و این تصور که از طریق نظام آموزشی غربی میتوان به اهداف اسلامی دست یافت، ادعایی فریبکارانه است؛ زیرا نظام مذکور با جهتگیری سکولار تدوین شده است و در نتیجه، با جهتگیری اسلامی در تعارض یا تزاحم خواهد بود.
✅ادعای نوشتار فوق این است که نه تنها عموم مردم، بلکه عالمان علوم تجربی نیز در تخصص و گرایش علمی خود از دین انتظار دارند و در تحقق فرایند علمی، به آموزههای دینی نیازمندند و اگر در بستر متافیزیک دینی نمو نیابند، اسیر متافیزیک سکولار خواهند شد.
✅مسئلهی علم دینی، مقولهای نیست که تنها در جهان اسلام مطرح شده باشد؛ در جهان مسیحیت نیز در دو دههی اخیر، این مسئله با قوّت، مورد بحث قرار گرفته و حتّی در خصوص آن کنفرانسهایی برگزار شده است که آخرین آنها، کنفرانس علم در یک زمینهی خداباورانه بود (Science in theistic content) که در تابستان ۱۳۷۷. هـ. ش/ ۱۹۹۸. م در کانادا برگزار شد.
#علم #دین
✏️📖 #رابطه_علم_و_دین 📖✏️
💥 قسمت دوم 💥
✨معرفی اجمالی_۲✨
✅علم جدید در دوران شکوفایی پوزیتویستی و روشنگری سکولار مآبانه، پای به سرزمینهای اسلامی نهاد؛ علمی که از متافیزیک خدامحور و دینگرا فاصله گرفت و تفکر بیدینی و گاه ضددینی را با خود یدک میکشید. براین اساس، ایدهی تعارض علم و دین رواج یافت.
✅آیا تاکنون از خود پرسیدهایم که چرا جهان اسلام که قرنها پرچمدار علم و فلسفه بود، در این چند قرن اخیر، دچار انحطاط و عقبماندگی شد؟ مگر مسلمانان برای شش قرن رهبری علمی جهان را در دست نداشتند؟ (۳۵۰ سال رهبری مطلق و ۲۵۰ سال رهبری مشترک با مسیحیان). آیا جوامع اسلامی دانشمندان، ریاضیدانان، طبیعتشناسان پزشکان، شیمیدانان و جغرافیدانان بزرگی چون جابرین حیان، خوارزمی، رازی، مسعودی، بیرونی، ابوالوفا، خیام، ابن سینا، خواجه نصیر الدین طوسی، ابن رشد و ابن طفیل نپرورانده است؟
✅هرمان راندال، در اینباره میگوید: «مسلمین در قرون وسطا نمایندهی همان نوع تفکر علمی و زندگی صنعتی بودند که ما امروزه به مردم آلمان نسبت میدهیم. مسلمین بر خلاف یونانیان از آزمایشگاه و آزمایش کردن با صبر و حوصله بیزار نبودند و در رشتههای طب و مکانیک و در حقیقت در همهی فنون، به نظر میرسد که به حکم طبیعت خود، علوم را به خدمت بلا واسطهی زندگی بشر گماشتهاند؛ نه این که علوم را به عنوان غایتی برای خود (بدون ارتباط با زندگی) در نظر بگیرند».
#علم
#دین
✏️📖 #رابطه_علم_و_دین 📖✏️
💥 قسمت سوم 💥
✨دلیل سیر قهقرایی✨
✅پارهای علّت عقبماندگی را فاصله گرفتن از دنیای غرب دانستهاند و راه چاره را در پیروی کامل از باورهای مغرب زمین منحصر ساختهاند؛ عدهای منشاء افول تمدن عظیم اسلامی را فقدان سودای سر بالا و نداشتن جسارت اندیشیدن معرفی کردهاند و برخی به فهم نادرست گزارههای دینی و گروهی نیز به استعمار بیرونی یا استبداد درونی تمسک جستهاند؛ و بیشک تمام عوامل مذکور در پیدایش این پدیدهی نامیمون مؤثر بودهاند؛ ولی نباید از نفوذ علم سکولار در جوامع اسلامی و نقش آن در استمرار عقبماندگی مسلمانان غفلت کرد؛ زیرا هم چنان که در مباحث آینده ثابت خواهیم کرد، علمی که خنثی بوده و فارغ از پارادیم و پیش فرضهای معرفتشناختی، هستیشناختی، متافیزیکی و ایدئولوژیکی باشد، نداریم؛ بنا بر این گاهی فرایند علم در زمینهای دینی و متافیزیک خداباورانه نضج میگیرد و گاهی پیش فرضهای غیر دینی و ضد دینی آن را تحقق میبخشند.
✅به نظر میرسد بحران هویت و دوگانگی ذهنی و روحی دانشپژوهان مسلمان و تودهی مردم را باید به همین عامل مهم برگرداند، زیرا جامعهای که به لحاظ فرهنگی و اجتماعی، اسلامی است، آن گاه که با اندیشههای سکولار در دوران تحصیلی دانشگاهی آشنا شود، دچار بحران هویتی و دو شخصیتی میشود.
✅برای توصیف و تبیین دقیق مقولهی علم دینی، باید به توضیح اجمالی محورهایی چون تعریف علم، دین، متافیزیک، انواع رابطهی علم و دین، تعریف علم دینی، انگیزه و اهمیّت طرح علم دینی و انواع تاثیرگذاری دین بر علم پرداخت.
#علم
#دین
✏️📖 #رابطه_علم_و_دین 📖✏️
💥 قسمت چهارم 💥
✨چیستی علم_۱✨
واژهی علم، مشترک لفظی است و در معانی متعددی به کار رفته است:
- کاربرد علم در مقابل جهل که بر همهی دانستنیها اعم از تصورات و تصدیقات، علوم حصولی و علوم حضوری، علوم عقلی، حسی و شهودی و نقلی، تک گزارهها یا رشتههای علمی اطلاق میشود.
- علم به معنای قطع و یقین و متعلق آن، گزارههایی است که مورد یقین آدمی باشد؛ اعم از این که آن گزارهی یقینی، صادق و مطابق با واقع باشد یا کاذب و خلاف واقع بوده باشد. علم در این کاربرد، مقابل شک و ظنّ و وهم قرار دارد.
- علم به معنای نظام و سیستمی از گزارههای حصولی ـ که با روشهای مختلف کسب معرفت به دست آمدهاند ـ است؛ مانند علوم تجربی، فلسفی، تاریخی، عرفانی، ادبی و...
- علم به معنای نظام و سیستمی از گزارههای حصولی ـ نه حضوری ـ است که با روش حسی و تجربی تحصیل شده و به صورت فنی، طبقهبندی شدهاند؛ مانند علوم تجربی، طبیعی و انسانی. در این اطلاق، فقه، اصول، کلام، فلسفه، عرفان و علوم ادبی و تاریخی، علم به شمار نمیآیند.
#علم
#دین
✏️📖 #رابطه_علم_و_دین 📖✏️
💥 قسمت ششم 💥
✨چیستی دین✨
✅در آغاز این مجموعه، به تعاریف و رویکردهای مختلف دین پرداختیم و مراد ما از دین در این گفتار عبارت است از گزارههای موجود در متون دینی و آموزههای دینی که به دو صورت تعالیم توصیفی یا اخباری (Descriptive) و تعالیم هنجاری و ارزشی (Normative) ظاهر میگردند و نیز انگیزهی دینی دینداران و هم چنین فهم و معرفت دینی، یعنی برداشت ضابطهمند و روشمندی که از سوی عالمان دین، نسبت به متون دینی و نیز تصدیقات عقلی، نسبت به حقایق دینی تشکیل میگردد و به صورت شخصی و خصوصی یا همگانی و مشاع ظاهری میشود.
#علم
#دین