🔆 حق انسان کهنسال 💠 حقُّ الْكَبِيرِ فَإِنَّ حَقَّهُ تَوْقِيرُ سِنِّهِ وَ إِجْلَالُ إِسْلَامِهِ إِذَا كَانَ مِنْ أَهْلِ الْفَضْلِ فِي الْإِسْلَامِ بِتَقْدِيمِهِ فِيهِ وَ تَرْكُ مُقَابَلَتِهِ عِنْدَ الْخِصَامِ لَا تَسْبِقُهُ إِلَى طَرِيقٍ وَ لَا تَؤُمُّهُ فِي طَرِيقٍ وَ لَا تَسْتَجْهِلُهُ وَ إِنْ جَهِلَ عَلَيْكَ تَحَمَّلْتَ وَ أَكْرَمْتَهُ بِحَقِّ إِسْلَامِهِ مَعَ سِنِّهِ فَإِنَّمَا حَقُّ السِّنِّ بِقَدْرِ الْإِسْلَامِ. 🍃 حق كبير اين است كه سن او را احترام كنى و اسلامش را تجليل نمایى اگر از اهل فضيلت در اسلام باشد به اينكه او را مقدم دانى، و با او طرفيت نكنى و در راه جلو او نروى و از او پيش نيفتى و به او نادانى نكنى و اگر به تو نادانى كرد، تحمل كنى و او را گرامى دارى براى حق مسلمانى و سن او، زيرا حق سن به اندازه مسلمانی است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۸ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق نصیحت کننده 💠 حقُّ النَّاصِحِ فَأَنْ تُلِينَ لَهُ جَنَاحَكَ ثُمَّ تَشْرَئِبَّ لَهُ قَلْبَكَ وَ تَفْتَحَ لَهُ سَمْعَكَ حَتَّى تَفْهَمَ عَنْهُ نَصِيحَتَهُ ثُمَّ تَنْظُرَ فِيهَا فَإِنْ كَانَ وُفِّقَ فِيهَا لِلصَّوَابِ حَمِدْتَ اللَّهَ عَلَى ذَلِكَ وَ قَبِلْتَ مِنْهُ وَ عَرَفْتَ لَهُ نَصِيحَتَهُ وَ إِنْ لَمْ يَكُنْ وُفِّقَ لَهَا فِيهَا رَحِمْتَهُ وَ لَمْ تَتَّهِمْهُ وَ عَلِمْتَ أَنَّهُ لَمْ يَأْلُكَ نُصْحاً إِلَّا أَنَّهُ أَخْطَأَ إِلَّا أَنْ يَكُونَ عِنْدَكَ مُسْتَحِقّاً لِلتُّهَمَةِ فَلَا تَعْنِي بِشَيْ‏ءٍ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى كُلِّ حَالٍ. 🍃 حق ناصح اين است كه نسبت به او تواضع كنى، به او دل بدهى و گوش فرا دارى تا اندرز او را بفهمى، و سپس در آن تأمل كنى و اگر درست گفته خدا را بر آن حمد كنى و از او بپذيرى و نصيحت او را قدر بدانى و اگر درست نگفته به او مهربان باشى و او را متهم نسازى و بدانى كه در خير خواهى تو كوتاهى نكرده جز اينكه خطا كرده مگر اينكه در نظر تو مستحق تهمت باشد كه به هيچ سخن او اعتناء مكن در هر حال. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۷ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق مشورت گیرنده 💠 حقُّ الْمُسْتَشِيرِ فَإِنْ حَضَرَكَ لَهُ وَجْهُ رَأْيٍ جَهَدْتَ لَهُ فِي النَّصِيحَةِ وَ أَشَرْتَ عَلَيْهِ بِمَا تَعْلَمُ أَنَّكَ لَوْ كُنْتَ مَكَانَهُ عَمِلْتَ بِهِ وَ ذَلِكَ لِيَكُنْ مِنْكَ فِي رَحْمَةٍ وَ لِينٍ فَإِنَّ اللِّينَ يُونِسُ الْوَحْشَةَ وَ إِنَّ الْغِلَظَ يُوحِشُ مِنْ مَوْضِعِ الْأُنْسِ وَ إِنْ لَمْ يَحْضُرْكَ لَهُ رَأْيٌ وَ عَرَفْتَ لَهُ مَنْ تَثِقُ بِرَأْيِهِ وَ تَرْضَى بِهِ لِنَفْسِكَ دَلَلْتَهُ عَلَيْهِ وَ أَرْشَدْتَهُ إِلَيْهِ فَكُنْتَ لَمْ‏تَأْلُهُ خَيْراً وَ لَمْ تَدَّخِرْهُ نُصْحاً. 🍃 حق كسى كه با تو مشورت كند اين است كه اگر نظر روشنى در كار او دارى در نصيحت او بكوشى و هر چه دانى به او بفهمانى و بگویى كه اگر به جاى او بودى آن را به كار مي‌بستى و اين براى آن است كه از طرف تو مورد مهر و نرمش باشد زيرا نرمش وحشت را ببرد و سخت‏گيرى انس را به وحشت كشاند، و اگر نتوانى به او نظرى بدهى ولى كسى را بشناسى كه اعتماد به رأى او دارى و براى مشورت خودت‏ او را مي‌پسندى وى را بدان راهنمایى كنى و ارشاد نمایى و درباره او كوتاهى نكنى و از نصيحت او كم نگذارى. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۴ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق مشاور 💠 حقُّ الْمُشِيرِ عَلَيْكَ فَلَا تَتَّهِمْهُ فِيمَا يُوَافِقُكَ عَلَيْهِ مِنْ رَأْيِهِ إِذَا أَشَارَ عَلَيْكَ فَإِنَّمَا هِيَ الْآرَاءُ وَ تَصَرُّفُ النَّاسِ فِيهَا وَ اخْتِلَافُهُمْ فَكُنْ عَلَيْهِ فِي رَأْيِهِ بِالْخِيَارِ إِذَا اتَّهَمْتَ رَأْيَهُ فَأَمَّا تُهَمَتُهُ فَلَا تَجُوزُ لَكَ إِذَا كَانَ عِنْدَكَ مِمَّنْ يَسْتَحِقُّ الْمُشَاوَرَةَ وَ لَا تَدَعْ شُكْرَهُ عَلَى مَا بَدَا لَكَ مِنْ إِشْخَاصِ رَأْيِهِ وَ حُسْنِ وَجْهِ مَشُورَتِهِ فَإِذَا وَافَقَكَ حَمِدْتَ اللَّهَ وَ قَبِلْتَ ذَلِكَ مِنْ أَخِيكَ بِالشُّكْرِ وَ الْإِرْصَادِ بِالْمُكَافَاةِ فِي مِثْلِهَا إِنْ فَزِعَ إِلَيْكَ. 🍃 حق كسى كه به تو مشورتى دهد اين است كه او را در رأى ناموافقى كه به تو دهد متهم نسازى، وقتى بدان تو را اشاره كند زيرا در مرحله نظريات مردم اختلاف دارند و اگر در رأى او بدبينى دارى مختارى ولى نبايد او را متهم سازى در صورتى كه اهل مشورت است و براى اينكه به تو نظر داده و به خوبى وارد شور شده بايد از او تشكر كنى، و اگر به دلخواه تو رأى داد خدا را حمد كن و آن را از برادرت قدردانى كن و در مقام باش كه اگر روزى با تو مشورت كرد به او پاداش دهى. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۵ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق نصیحت خواه 💠 حقُّ الْمُسْتَنْصِحِ فَإِنَّ حَقَّهُ أَنْ تُؤَدِّيَ إِلَيْهِ النَّصِيحَةَ عَلَى الْحَقِّ الَّذِي تَرَى لَهُ أَنْ يَحْمِلَ وَ يَخْرُجَ الْمَخْرَجَ الَّذِي يَلِينُ عَلَى مَسَامِعِهِ وَ تُكَلِّمَهُ مِنَ الْكَلَامِ بِمَا يُطِيقُهُ عَقْلُهُ فَإِنَّ لِكُلِّ عَقْلٍ طيقة طَبَقَةً مِنَ الْكَلَامِ يَعْرِفُهُ وَ يُجِيبُهُ وَ لْيَكُنْ مَذْهَبُكَ الرَّحْمَةَ. 🍃 حق كسى كه از تو نصيحتى جويد اين است كه به اندازه استحقاقش و تحملش به او اندرز دهى و از راهى وارد سخن شوى كه به گوشش خوش آيد و به اندازه عقلش با او سخن‏ گویى زيرا هر عقلى را يك نحو سخن بايد كه آن را بفهمد و درك كند و بايد روشت مهربانى باشد. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۶ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق قربانی 💠 أمَّا حَقُّ الْهَدْيِ فَأَنْ تُخْلِصَ بِهَا الْاِرَادَةَ اِلَى رَبِّكَ وَ التَّعَرُّضَ لِرَحْمَتِهِ وَ قَبُولِهِ وَ لاَ تُرِيدَ عُيُونَ النَّاظِرِينَ دُونَهُ. 🍃 حق قربانى آن است كه آن را تنها براى پروردگارت بخواهى و پذيرش آن را از خدا بطلبى و براى جلب نظر ديگران نباشد. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۱۳ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق شاکی 💠 حقُّ الْخَصْمِ الْمُدَّعِي عَلَيْكَ فَإِنْ كَانَ مَا يَدَّعِي عَلَيْكَ حَقّاً لَمْ تَنْفَسِخْ فِي حُجَّتِهِ وَ لَمْ تَعْمَلْ فِي إِبْطَالِ دَعْوَتِهِ وَ كُنْتَ خَصْمَ نَفْسِكَ لَهُ وَ الْحَاكِمَ عَلَيْهَا وَ الشَّاهِدَ لَهُ بِحَقِّهِ دُونَ شَهَادَةِ الشُّهُودِ وَ إِنْ كَانَ مَا يَدَّعِيهِ بَاطِلًا رَفَقْتَ بِهِ وَ رَوَّعْتَهُ وَ نَاشَدْتَهُ بِدِينِهِ وَ كَسَرْتَ حِدَّتَهُ عَنْكَ بِذِكْرِ اللَّهِ وَ أَلْقَيْتَ حَشْوَ الْكَلَامِ وَ لَفْظَةَ السُّوءِ الَّذِي لَا يَرُدُّ عَنْكَ عَادِيَةَ عَدُوِّكَ بَلْ تَبُوءُ بِإِثْمِهِ وَ بِهِ يَشْحَذُ عَلَيْكَ سَيْفَ عَدَاوَتِهِ لِأَنَّ لَفْظَةَ السُّوءِ تَبْعَثُ الشَّرَّ وَ الْخَيْرُ مَقْمَعَةٌ لِلشَّرِّ. 🍃 حق طرفى كه به تو ادعایى دارد اين است كه اگر درست مي‌گويد دليل او را نقض نكنى و دعوت او را ابطال نكنى، و با خودت طرف شوى و براى او حكم كنى و بى ‌شهادت شهود گواه او باشى زيرا كه اين حق خدا است بر تو و اگر ادعاى او باطل است با او نرمش كنى و او را بترسانى و به دينش قسم بدهى: و با تذكر به خدا از تندى او بكاهى و ناروا نگویى كه تجاوز دشمن را از تو برنگرداند بلكه به گناه او گرفتار شوى و شمشير دشمنى او به اين سبب بر تو تيز گردد زيرا سخن بد شرانگيز است و سخن خوب شر برانداز است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۲ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق متهم 💠 حقُّ الْخَصْمِ الْمُدَّعَى عَلَيْهِ فَإِنْ كَانَ مَا تَدَّعِيهِ حَقّاً أَجْمَلْتَ فِي مُقَاوَلَتِهِ بِمَخْرَجِ الدَّعْوَى فَإِنَّ لِلدَّعْوَى غِلْظَةً فِي سَمْعِ الْمُدَّعَى عَلَيْهِ وَ قَصَدْتَ قَصْدَ حُجَّتِكَ بِالرِّفْقِ وَ أَمْهَلِ الْمُهْلَةِ وَ أَبْيَنِ الْبَيَانِ وَ أَلْطَفِ اللُّطْفِ وَ لَمْ تَتَشَاغَلْ عَنْ حُجَّتِكَ بِمُنَازَعَتِهِ بِالْقِيلِ وَ الْقَالِ فَتَذْهَبَ عَنْكَ حُجَّتُكَ وَ لَا يَكُونَ لَكَ فِي ذَلِكَ دَرَكٌ. 🍃 حق طرفى كه به او دعوى دارى اين است كه اگر آنچه ادعا مي‌كنى درست است در گفتگوى براى خروج از دعوى آرام باشى زيرا ادعا در گوش طرف كوبندگى دارد و دليل خود را با نرمش به او بفهمانى با مهلت و بيان روشن و لطف كامل، و به سبب ستيزگى او با قيل و قال دست از دليل خود برندارى تا دليلت از دستت برود و جبران آن را نتوانى كرد. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۳ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق همراه و معاشر 💠 حقُّ الْخَلِيطِ فَأَنْ لَا تَغُرَّهُ وَ لَا تَغُشَّهُ وَ لَا تَكْذِبَهُ وَ لَا تُغْفِلَهُ وَ لَا تَخْدَعَهُ وَ لَا تَعْمَلَ فِي انْتِقَاضِهِ عَمَلَ الْعَدُوِّ الَّذِي لَا يَبْقَى عَلَى صَاحِبِهِ وَ إِنِ اطْمَأَنَّ إِلَيْكَ اسْتَقْصَيْتَ لَهُ عَلَى نَفْسِكَ وَ عَلِمْتَ أَنَّ غَبْنَ الْمُسْتَرْسِلِ رِبًا. 🍃 حق معاشر با تو اين‌ است كه او را نفريبى و با او دغلى نكنى و به او دروغ نگویى و غافلش نسازى و گولش نزنى و براى او كارشكنى نكنى مانند دشمنى كه براى طرف خود ملاحظه‌اى ندارد و اگر به تو اعتماد كرد هر چه توانى براى او بكوشى، و بدانى كه مغبون كردن كسى كه به تو اعتماد كرده‏ مانند ربا است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۱ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق طلبکار 💠 حقُّ الْغَرِيمِ الطَّالِبِ لَكَ فَإِنْ كُنْتَ مُوسِراً أَوْفَيْتَهُ وَ كَفَيْتَهُ وَ أَغْنَيْتَهُ وَ لَمْ تَرُدَّهُ وَ تَمْطُلْهُ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَطْلُ الْغَنِيِّ ظُلْمٌ وَ إِنْ كُنْتَ مُعْسِراً أَرْضَيْتَهُ بِحُسْنِ الْقَوْلِ وَ طَلَبْتَ إِلَيْهِ طَلَباً جَمِيلًا وَ رَدَدْتَهُ عَنْ نَفْسِكَ رَدّاً لَطِيفاً وَ لَمْ تَجْمَعْ عَلَيْهِ ذَهَابَ مَالِهِ وَ سُوءَ مُعَامَلَتِهِ فَإِنَّ ذَلِكَ لُؤْمٌ. 🍃 حق بستانكار تو اين است كه اگر دارى به او بپردازى و كارش را راه بيندازى و غنى و بی‌نيازش كنى و او را ندوانى و معطل نكنى زيرا رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرموده توانگر، بدهكارى خود را نپردازد، ستم است و اگر ندارى او را به خوش‌زبانى خشنود كنى و از او به آرامى مهلت بخواهى و او را به خوشى از خود برگردانى و با اينكه مالش را بردى با او بد رفتارى نكنى زيرا اين پستى است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۰ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق مال 💠 حقُّ الْمَالِ فَأَنْ لَا تَأْخُذَهُ إِلَّا مِنْ حِلِّهِ وَ لَا تُنْفِقَهُ إِلَّا فِي حِلِّهِ وَ لَا تُحَرِّفَهُ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَ لَا تَصْرِفَهُ عَنْ حَقَائِقِهِ وَ لَا تَجْعَلَهُ إِذَا كَانَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ وَ سَبَباً إِلَى اللَّهِ وَ لَا تُؤْثِرَ بِهِ عَلَى نَفْسِكَ مَنْ لَعَلَّهُ لَا يَحْمَدُكَ وَ بِالْحَرِيِّ أَنْ لَا يُحْسِنَ خِلَافَتَكَ فِي‏ تَرِكَتِكَ وَ لَا يَعْمَلَ فِيهِ بِطَاعَةِ رَبِّكَ فَتَكُونَ مُعِيناً لَهُ عَلَى ذَلِكَ أَوْ بِمَا أَحْدَثَ فِي مَالِكَ أَحْسَنَ نَظَراً لِنَفْسِهِ فَيَعْمَلُ بِطَاعَةِ رَبِّهِ فَيَذْهَبُ بِالْغَنِيمَةِ وَ تَبُوءُ بِالْإِثْمِ وَ الْحَسْرَةِ وَ النَّدَامَةِ مَعَ التَّبِعَةِ. 🍃 حق مال و دارائى اين است كه آن را نگيرى مگر از راه حلال، و صرف نكنى مگر در جاى حلال، و بي‌جا خرج نكنى و از راه درست آن را به جاى ديگر نبرى و چون خدا داده آن را جز به راه خدا و آنچه وسيله راه خدا است بكار نبرى و به كسى كه بسا قدر دانى از تو نكند با نياز خودت ندهى، و سزا است كه درباره آن ترك طاعت خدا نكنى تا به جاى تو ميراث بماند براى ديگران، و كمك به وارث كنى كه از تو آن را بهتر منظور دارد، در طاعت خدا به مصرف رساند، و غنيمت را او ببرد، بار گناه و افسوس و پشيمانى و عقوبت به دوش تو بماند. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۲۹ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق مال 💠 حقُّ الْمَالِ فَأَنْ لَا تَأْخُذَهُ إِلَّا مِنْ حِلِّهِ وَ لَا تُنْفِقَهُ إِلَّا فِي حِلِّهِ وَ لَا تُحَرِّفَهُ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَ لَا تَصْرِفَهُ عَنْ حَقَائِقِهِ وَ لَا تَجْعَلَهُ إِذَا كَانَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ وَ سَبَباً إِلَى اللَّهِ وَ لَا تُؤْثِرَ بِهِ عَلَى نَفْسِكَ مَنْ لَعَلَّهُ لَا يَحْمَدُكَ وَ بِالْحَرِيِّ أَنْ لَا يُحْسِنَ خِلَافَتَكَ فِي‏ تَرِكَتِكَ وَ لَا يَعْمَلَ فِيهِ بِطَاعَةِ رَبِّكَ فَتَكُونَ مُعِيناً لَهُ عَلَى ذَلِكَ أَوْ بِمَا أَحْدَثَ فِي مَالِكَ أَحْسَنَ نَظَراً لِنَفْسِهِ فَيَعْمَلُ بِطَاعَةِ رَبِّهِ فَيَذْهَبُ بِالْغَنِيمَةِ وَ تَبُوءُ بِالْإِثْمِ وَ الْحَسْرَةِ وَ النَّدَامَةِ مَعَ التَّبِعَةِ. 🍃 حق مال و دارائى اين است كه آن را نگيرى مگر از راه حلال، و صرف نكنى مگر در جاى حلال، و بي‌جا خرج نكنى و از راه درست آن را به جاى ديگر نبرى و چون خدا داده آن را جز به راه خدا و آنچه وسيله راه خدا است بكار نبرى و به كسى كه بسا قدر دانى از تو نكند با نياز خودت ندهى، و سزا است كه درباره آن ترك طاعت خدا نكنى تا به جاى تو ميراث بماند براى ديگران، و كمك به وارث كنى كه از تو آن را بهتر منظور دارد، در طاعت خدا به مصرف رساند، و غنيمت را او ببرد، بار گناه و افسوس و پشيمانى و عقوبت به دوش تو بماند. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۲۹ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق طلبکار 💠 حقُّ الْغَرِيمِ الطَّالِبِ لَكَ فَإِنْ كُنْتَ مُوسِراً أَوْفَيْتَهُ وَ كَفَيْتَهُ وَ أَغْنَيْتَهُ وَ لَمْ تَرُدَّهُ وَ تَمْطُلْهُ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَطْلُ الْغَنِيِّ ظُلْمٌ وَ إِنْ كُنْتَ مُعْسِراً أَرْضَيْتَهُ بِحُسْنِ الْقَوْلِ وَ طَلَبْتَ إِلَيْهِ طَلَباً جَمِيلًا وَ رَدَدْتَهُ عَنْ نَفْسِكَ رَدّاً لَطِيفاً وَ لَمْ تَجْمَعْ عَلَيْهِ ذَهَابَ مَالِهِ وَ سُوءَ مُعَامَلَتِهِ فَإِنَّ ذَلِكَ لُؤْمٌ. 🍃 حق بستانكار تو اين است كه اگر دارى به او بپردازى و كارش را راه بيندازى و غنى و بی‌نيازش كنى و او را ندوانى و معطل نكنى زيرا رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرموده توانگر، بدهكارى خود را نپردازد، ستم است و اگر ندارى او را به خوش‌زبانى خشنود كنى و از او به آرامى مهلت بخواهى و او را به خوشى از خود برگردانى و با اينكه مالش را بردى با او بد رفتارى نكنى زيرا اين پستى است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۰ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق همراه و معاشر 💠 حقُّ الْخَلِيطِ فَأَنْ لَا تَغُرَّهُ وَ لَا تَغُشَّهُ وَ لَا تَكْذِبَهُ وَ لَا تُغْفِلَهُ وَ لَا تَخْدَعَهُ وَ لَا تَعْمَلَ فِي انْتِقَاضِهِ عَمَلَ الْعَدُوِّ الَّذِي لَا يَبْقَى عَلَى صَاحِبِهِ وَ إِنِ اطْمَأَنَّ إِلَيْكَ اسْتَقْصَيْتَ لَهُ عَلَى نَفْسِكَ وَ عَلِمْتَ أَنَّ غَبْنَ الْمُسْتَرْسِلِ رِبًا. 🍃 حق معاشر با تو اين‌ است كه او را نفريبى و با او دغلى نكنى و به او دروغ نگویى و غافلش نسازى و گولش نزنى و براى او كارشكنى نكنى مانند دشمنى كه براى طرف خود ملاحظه‌اى ندارد و اگر به تو اعتماد كرد هر چه توانى براى او بكوشى، و بدانى كه مغبون كردن كسى كه به تو اعتماد كرده‏ مانند ربا است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۳۱ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق همنشین 💠 أمَّا حَقُّ الْجَلِيسِ فَأَنْ تُلِينَ لَهُ كَنَفَكَ وَ تُطِيبَ لَهُ جَانِبَكَ وَ تُنْصِفَهُ فِي مجاواة [مُجَارَاةِ] اللَّفْظِ وَ لَا تُغْرِقَ فِي نَزْعِ اللَّحْظِ إِذَا لَحَظْتَ وَ تَقْصِدَ فِي اللَّفْظِ إِلَى إِفْهَامِهِ إِذَا لَفَظْتَ وَ إِنْ كُنْتَ الْجَلِيسَ إِلَيْهِ كُنْتَ فِي الْقِيَامِ عَنْهُ بِالْخِيَارِ وَ إِنْ كَانَ الْجَالِسَ إِلَيْكَ كَانَ بِالْخِيَارِ وَ لَا تَقُومَ إِلَّا بِإِذْنِهِ. 🍃 أما حق همنشين اين است كه او را به خوبى بپذيرى و با او خوشامد بگویى و در گفتگو با او به انصاف رفتار كنى و يكباره ديده از او برنگيرى و قصدت از گفتن با او فهماندن او باشد و اگر تو رفتى‏ و همنشين او شدى مختارى كه هر گاه نمی‌خواهى برخيزى و اگر او آمده بر تو نشسته اختيار با او است و از جا برنخيز جز با اجازه او. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۲۵ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق موذن 💠 أمَّا حَقُّ الْمُؤَذِّنِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مُذَكِّرُكَ بِرَبِّكَ وَ دَاعِيكَ إِلَى حَظِّكَ وَ أَفْضَلُ أَعْوَانِكَ عَلَى قَضَاءِ الْفَرِيضَةِ الَّتِي افْتَرَضَهَا اللَّهُ عَلَيْكَ فَتَشْكُرَهُ عَلَى ذَلِكَ شُكْرَكَ لِلْمُحْسِنِ إِلَيْكَ وَ إِنْ كُنْتَ فِي بَيْتِكَ مُتَّهَماً لِذَلِكَ لَمْ تَكُنْ لِلَّهِ فِي أَمْرِهِ مُتَّهِماً وَ عَلِمْتَ أَنَّهُ نِعْمَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَيْكَ لَا شَكَّ فِيهَا فَأَحْسِنْ صُحْبَةَ نِعْمَةِ اللَّهِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَلَيْهَا عَلَى كُلِّ حَالٍ. 🍃 اما حق کسی که اذان می‌گوید و مومنان را متوجه وقت نماز می‌سازد، آن است که بدانی اذان‌گو به یاد آورنده خداوند در دلها و دعوت کننده تو بـه سوی سود و فایده می‌باشد، او بهترین یاری کننده بر انجام فریضه‌ای است که خداوند بر تو واجب نموده است؛ پس باید از او به خاطر این کار نیکش تشکر کنی و اگر در دل نسبت به بعضی از کارهای او بدبین هستی، در این قضیه بایـد خوشبین بوده و او را بـه چیزی متهـم نکنی که او نعمتی از نعمت‌های خداوند است و با نعمت خداونـد باید برخوردی نیکو و شایسته داشته و شکر گزار پروردگار خویش باشی. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۲۳ —————————‏ ‏‏🇮🇷 مجموعه‌ی فرهنگی سنگر 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر جنگ نرم 🇮🇷 ‏🇮🇷 سنگر سردار دلها 🇮🇷

🔆 حق انسان نیکوکار 💠 أمّا حَقُّ ذِي المَعروفِ علَيكَ فأن تَشكُرَهُ وتَذكُرَ مَعروفَهُ و تُكسِبَهُ المَقالَةَ الحَسَنَةَ و تُخلِصَ لَهُ الدعاءَ فيما بينَكَ وبينَ اللّه ِ عَزَّوجلَّ فإذا فَعَلتَ ذلكَ كنتَ قد شَكَرتَهُ سِرّا و عَلانِيَةً ثُمّ إن قَدَرْتَ على مُكافَأتِهِ يَوما كافَيتَهُ. 🍃 اما حق کسی که برای تو کار خوبی انجام داده است؛ آن است که از او تشکر و سپاس گزاری نموده خوبی‌اش را فراموش نکنی؛ و خوبی‌اش را منتشر نمایی و در حق او مخلصانه دعا کنی؛ که اگر چنین نمودی؛ در ظاهر و پنهان شکر گزاری نموده‌ای و اگر می‌توانی خوبی او را با خوبی جبران نما و چناچه او فعلا نیازمند کمک نیست متوجه و مراقب باش تا اگر مشکلی پیدا کرد فورا برای رفع مشکلش اقدام نمایی. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۲۲ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق برادر 💠 أمَّا حَقُّ أَخِيكَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ يَدُكَ الَّتِي تَبْسُطُهَا وَ ظَهْرُكَ الَّذِي تَلْتَجِىُ اِلَيْهِ وَ عِزُّكَ الَّذِي تَعْتَمِدُ عَلَيْهِ وَ قُوَّتُكَ الَّتِي تَصُولُ بِهَا فَلَا تَتَّخِذْهُ سِلَاحاً عَلَى مَعْصِيَةِ اللَّهِ وَ لاَ عُدَّةً لِلظُّلْمِ بِحَقِّ اللَّهِ وَ لاَ تَدَعْ نُصْرَتَهُ عَلَى نَفْسِهِ وَ مَعُونَتَهُ عَلَى عَدُوِّهِ وَ الْحَوْلَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ شَيَاطِينِهِ وَ تَأْدِيَةَ النَّصِيحَةِ اِلَيْهِ وَ الاِقْبَالَ عَلَيْهِ فِي اللَّهِ فَاِنِ انْقَادَ لِرَبِّهِ وَ أَحْسَنَ الاِْجَابَةَ لَهُ وَ اِلاَّ فَلْيَكُنِ اللَّهُ آثَرَ عِنْدَكَ وَ أَكْرَمَ عَلَيْكَ مِنْهُ. 🍃 اما حق برادرت اين است كه بدانى او به منزله دست تو است كه با آن كار مى‌كنى و پشت و تكيه‌گاه تو است كه به او پناه مى‌برى و عزت توست كه به او اعتماد مى‌ورزى و قوت و نيروى تو است كه با آن دفاع مى‌كنى. او را به عنوان سلاح در نافرمانى خدا به كار مگير و از او به شكل ابزارى براى ظلم به آفريدگان خدا، سود مجوى، درباره خودش يار باش و بر عليه دشمنش كمك كار و حائلى براى رهانيدن او از تسلط شيطان باش و حق اندرز او را به جاى آور و براى رضاى خدا به او رو كن. اگر منقاد پروردگارش شد و به خوبى پذيراى او گشت كه بسيار خوب است، و گرنه خدا نزد تو گرامى تر باشد. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۲۱ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق فرزند 💠أمَّا حَقُّ وَلَدِکَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ مِنْکَ وَ مُضَافٌ إِلَیْکَ فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا بِخَیْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّکَ مَسْئُولٌ عَمَّا وُلِّیتَهُ مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَ الدَّلَالَهِ عَلَى رَبِّهِ وَ الْمَعُونَهِ لَهُ عَلَى طَاعَتِهِ فِیکَ‏ وَ فِی نَفْسِهِ فَمُثَابٌ عَلَى ذَلِکَ وَ مُعَاقَبٌ فَاعْمَلْ فِی أَمْرِهِ عَمَلَ الْمُتَزَیِّنِ بِحُسْنِ أَثَرِهِ عَلَیْهِ فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا الْمُعَذِّرِ إِلَى رَبِّهِ فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ بِحُسْنِ الْقِیَامِ عَلَیْهِ وَ الْأَخْذِ لَهُ مِنْهُ. 🍃 حق فرزندت این است که بدانی او از تو و وابسته به تو است در زندگی دنیا و خیر و شرش با تو است و تو مسئولیت سرپرستی او را از حسن تربیت و راهنمایی او بر خدای عزوجل و کمک او بر طاعت و فرمانبرداری خدا در مورد تو و در مورد خودش به عهده داری. سپس در صورت انجام این مسئولیت، ثواب می‌بری و در صورت کوتاهی، کیفر می‌شوی. پس درباره او به گونه‌ای نیک عمل کن که خوبی اثر او در دنیا مشهود و در پیشگاه پروردگار عذری بین تو و او باشد به سبب سرپرستی خوبی که از او کردی و نتیجه‌ای که از او گرفتی. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۲۰ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق پدر 💠 أمَّا حَقُّ أَبِيكَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ أَصْلُكَ وَ أَنَّكَ فَرْعُهُ وَ أَنَّكَ لَوْلاَهُ لَمْ تَكُنْ فَمَهْمَا رَأَيْتَ فِي نَفْسِكَ مِمَّا يُعْجِبُكَ فَاعْلَمْ أَنَّ أَبَاكَ أَصْلُ النِّعْمَةِ عَلَيْكَ فِيهِ وَ احْمَدِ اللَّهَ وَ اشْكُرْهُ عَلَى قَدْرِ ذَلِكَ. 🍃 امّا حق پدرت اين است كه بدانى او بُن و سرچشمه وجود تو است و تو شاخه او هستى و اگر او نبود، تو نبودى. پس هرگاه در خود چيزى مشاهده كردى كه اعجاب تو را برانگيخت بدان كه اصل و ريشه اين نعمت، پدرت مى‌باشد. پس خدا را ستايش و او را بر اين نعمت سپاسگزار باش. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۱۹ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق همسر 💠 أمَّا حَقُّ رَعِیتِکَ بِمِلْکِ النِّکَاحِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ جَعَلَهَا سَکَناً وَ مُسْتَرَاحاً وَ أُنْساً وَ وَاقِیهً وَ کَذَلِکَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْکُمَا یجِبُ أَنْ یحْمَدَ اللَّهَ عَلَى صَاحِبِهِ وَ یعْلَمَ أَنَّ ذَلِکَ نِعْمَهٌ مِنْهُ عَلَیهِ وَ وَجَبَ أَنْ یحْسِنَ صُحْبَهَ نِعْمَهِ اللَّهِ وَ یکْرِمَهَا وَ یرْفَقَ بِهَا وَ إِنْ کَانَ حَقُّکَ عَلَیهَا أَغْلَظَ وَ طَاعَتُکَ بِهَا أَلْزَمَ فِیمَا أَحْبَبْتَ وَ کَرِهْتَ مَا لَمْ تَکُنْ مَعْصِیهً. فَإِنَّ لَهَا حَقَّ الرَّحْمَهِ وَ الْمُؤَانَسَهِ وَ مَوْضِعُ السُّکُونِ إِلَیهَا قَضَاءُ اللَّذَّهِ الَّتِی لَا بُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ ذَلِکَ عَظِیمٌ وَ لا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ. 🍃 و اما حق همسرت آن است که بدانی خداوند متعال با آفرینش او وسیله آرامش، رفاه، انس و نگهداری تو را فراهم نموده است. بر هرکدام از شما زن و شوهر واجب است که بر نعمت وجود دیگری، خدا را سپاس گوید و بداند که این نعمت الهی است. بر او و بر تو واجب است که نعمت الهی را گرامی داشته و در معاشرت با او، خوش رفتاری و رفق پیشه کنی؛ اگر چه حق تو بر زن سخت‌تر و رعایت محبوب و مکروه تو (اگر زیاده خواهی نباشد)، بر او لازم‌تر است، ولی زن حق مهربانی و انس بر تو دارد و جایگاه آرامش و آسایش، غریزه‌ای است که گریزی از انجام آن نیست و این حق بزرگی است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۱۷ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق همسر 💠 أمَّا حَقُّ رَعِیتِکَ بِمِلْکِ النِّکَاحِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ جَعَلَهَا سَکَناً وَ مُسْتَرَاحاً وَ أُنْساً وَ وَاقِیهً وَ کَذَلِکَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْکُمَا یجِبُ أَنْ یحْمَدَ اللَّهَ عَلَى صَاحِبِهِ وَ یعْلَمَ أَنَّ ذَلِکَ نِعْمَهٌ مِنْهُ عَلَیهِ وَ وَجَبَ أَنْ یحْسِنَ صُحْبَهَ نِعْمَهِ اللَّهِ وَ یکْرِمَهَا وَ یرْفَقَ بِهَا وَ إِنْ کَانَ حَقُّکَ عَلَیهَا أَغْلَظَ وَ طَاعَتُکَ بِهَا أَلْزَمَ فِیمَا أَحْبَبْتَ وَ کَرِهْتَ مَا لَمْ تَکُنْ مَعْصِیهً. فَإِنَّ لَهَا حَقَّ الرَّحْمَهِ وَ الْمُؤَانَسَهِ وَ مَوْضِعُ السُّکُونِ إِلَیهَا قَضَاءُ اللَّذَّهِ الَّتِی لَا بُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ ذَلِکَ عَظِیمٌ وَ لا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ. 🍃 و اما حق همسرت آن است که بدانی خداوند متعال با آفرینش او وسیله آرامش، رفاه، انس و نگهداری تو را فراهم نموده است. بر هرکدام از شما زن و شوهر واجب است که بر نعمت وجود دیگری، خدا را سپاس گوید و بداند که این نعمت الهی است. بر او و بر تو واجب است که نعمت الهی را گرامی داشته و در معاشرت با او، خوش رفتاری و رفق پیشه کنی؛ اگر چه حق تو بر زن سخت‌تر و رعایت محبوب و مکروه تو (اگر زیاده خواهی نباشد)، بر او لازم‌تر است، ولی زن حق مهربانی و انس بر تو دارد و جایگاه آرامش و آسایش، غریزه‌ای است که گریزی از انجام آن نیست و این حق بزرگی است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۱۷ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق شاگرد 💠 أمَّا حَقُ‏ رَعِيَّتِكَ‏ بِالْعِلْمِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ جَعَلَكَ لَهُمْ‏ فِيمَا آتَاكَ مِنَ الْعِلْمِ وَ وَلَّاكَ مِنْ خِزَانَةِ الْحِكْمَةِ فَإِنْ أَحْسَنْتَ فِيمَا وَلَّاكَ اللَّهُ مِنْ ذَلِكَ وَ قُمْتَ بِهِ لَهُمْ مَقَامَ الْخَازِنِ الشَّفِيقِ النَّاصِحِ لِمَوْلَاهُ فِي عَبِيدِهِ الصَّابِرِ الْمُحْتَسِبِ الَّذِي إِذَا رَأَى ذَا حَاجَةٍ أَخْرَجَ لَهُ مِنَ الْأَمْوَالِ الَّتِي فِي يَدَيْهِ كُنْتَ رَاشِداً وَ كُنْتَ لِذَلِكَ آمِلًا مُعْتَقِداً وَ إِلَّا كُنْتَ‏ لَهُ خَائِناً وَ لِخَلْقِهِ ظَالِماً وَ لِسَلَبِهِ وَ عِزِّهِ مُتَعَرِّضا. 🍃 حق شاگرد و دانشجو بر عالم آنست که بداند خداوند متعال او را امام و راهنما قرار داده است به جهت علمی که به او عطا کرده است و کلید خزانه حکمت را به دست او داده است؛ پس اگر با آنها که نمی‌دانند احسان و نیکی کرد و از علمی که خداوند به او عطا کرده با مهربانی به آنها آموخت و در نصیحت و راهنمایی آنان بـا صبر و حوصلـه قدم برداشت و برای نجات جامعه از جهـل و نادانی، از خزانه علمی که خدا در اختیار او گذاشته است، انفاق کرد؛ ایـن عالم و معلم هدایت‌شده و هدایت‌گر است و از روی اعتقاد و ایمان؛ خدمتکار جامعه انسانی است. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺شماره ۱۶ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق زیردست 💠 ولا یستنصر فیما تعاظمه منک إلا [بالله] بالرحمة والحیاطة والاناة و ما أولاک إذا عرفت ما أعطاک الله من فضل هذه العزة و القوة التی قهرت بها أن تکون لله شاکرا. 🍃 برای رهائیش از تو نمی‌تواند به کسی اتکاء کند مگر به خداوند متعال. پس نسبت به رعیت رحیم و مهربان باش و برای حفاظت جان و مال و ناموس رعیـت و حمایت از آنان لحظه‌ای غافـل نباش؛ برای آسایش و آرامش آنها تلاش کن و با حلم و بردباری با ایشان برخورد نما و باید بدانی که تو به فضل خداوند و لطف او حکومـت را به دست آورده‌ای پس خدا را شکرگزار باش. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۱۵ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷

🔆 حق استاد 💠 أمَّا حَقُّ سَائِسِکَ بِالْعِلْمِ فَالتَّعْظِیمُ لَهُ وَ التَّوْقِیرُ لِمَجْلِسِهِ وَ حُسْنُ الِاسْتِمَاعِ إِلَیْهِ وَ الْإِقْبَالُ عَلَیْهِ وَ الْمَعُونَهُ لَهُ عَلَى نَفْسِکَ فِیمَا لَا غِنَى بِکَ عَنْهُ مِنَ الْعِلْمِ بِأَنْ تُفَرِّغَ لَهُ عَقْلَکَ وَ تُحَضِّرَهُ فَهْمَکَ. 🍃 اما حق معلم و آموزگار تو این است که او را بزرگ داری و مجلس او را محترم شماری، گفته های او را خوب گوش کنی و فراگیری و به او روی آوری، او را کمک کنی تا آنچه را که از دانش و علم به آن نیازمندی به تو بیاموزد، به تو یاد بدهد که عقل و اندیشه‌ات را فارغ سازی و فهم و زیرکی ات را به کار گیری. #رساله_حقوق_امام_سجاد_علیه_السلام 🔺 شماره ۱۴ —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷