.
✅ آشنایی با صفت مشبهه و اوزان مختلف آن:
«صفت» برای بیان ویژگی یک شخص یا یک چیز می آید مانند: شجاع، بزرگ و... در ادبیات فارسی به آن ها صفت ساده می گوئیم امّا در عربی علاوه بر صفت ساده، صفات دیگری نیز وجود دارد از جمله: صفت مُشَبَّهِه.
صفت مشبهه برای بیان یک ویژگی ثابت و پایدار در یک فرد می اید که دارای اوزان خاصی است.
از میان این اوزان، برخی مشهورترند که می توان به: «فعیل»، «فَعْل»، «فَعْلان» و «فَعِل» اشاره کرد.
1- فَعيل : شَريف ، كريم ، لطيف ،
2- فَعْل : صَعْب ، سَهْل ، خَصْم ،
3- فَعْلان : جَوْعان ( گرسنه ) ، عَطشان ( تشنه ) ، غَضْبان ( عصباني )
4- فَعِل : خَشِن ، فَرِح ، حَذِر ( بيمناك ) ، كَسِل (تنبل )
✅ دو وزن بسیار مهم صفت مشبهه:
✔️ صفاتی که زوال آنها به کندی صورت می گیرد مثل سیر یا گرسنه شدن بر وزن "فَعْلان" که مؤنثش بر وزن " فَعْلَى" می آید. (دسته سوم مثالهای بالا)
عطشان، عطشی
جوعان، جوعی
غضبان، غضبی
✔️ صفتی مثل رنگ که صفتی تقریبا پایدار است، یا عیب و نقصی مثل کوری و ... بر وزن "أَفْعَل" و مؤنثش بر وزن "فَعْلاَء" است; مانند: أَبْيَض (سفيد، مذكر) بَيْضَاء (سفيد، مؤنث). أَعْرَج (لنگ، مذكر) عَرْجَاء .
اسود، سوداء
اعوج، عوجاء
اشیب، شیباء
ابکم، بکماء
✅ جمع مکسر وزن افعل، بر وزن فُعْل می آید:
صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ
ﻛﺮ ﻭ ﻟﺎﻝ ﻭ ﻛﻮﺭﻧﺪ، ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﺯﻧﻤﻰ ﮔﺮﺩﻧﺪ .(بقره، ١٨)
❌ نکته بسیار مهم:
وزن صفت مشبهه در غیر ثلاثی مجرد با وزن اسم فاعل و برخی مواقع اسم مفعول مشترک است و بر اساس معنی متوجه می شویم صفت مشبهه است یا اسم فاعل:
مستقیم، معتدل، منقطع، مختلف
#صفت_مشبهه
#صرف
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
صرف و نحو + مکالمه
. ✅ آشنایی با صفت مشبهه و اوزان مختلف آن: «صفت» برای بیان ویژگی یک شخص یا یک چیز می آید مانند: شجاع
.
✅ تمامی اسامی مشتق (اسم فاعل، اسم مفعول، صیغه مبالغه، صفت مشبهه، اسم تفضیل) در شش صیغه صرف می شوند:
1️⃣مفرد / 2️⃣مثنی / 3️⃣جمع مذکر
4️⃣مفرد / 5️⃣مثنی / 6️⃣جمع مؤنث
✔️در برخی از مشتقات، با افزودن تای تأنیث به اسامی مذکر، مؤنث آن ساخته می شود:
مثال از صفت مشبهه:
1️⃣حَسَنٌ 2️⃣حَسَنَانِ 3️⃣حَسَنُونَ
4️⃣حَسَنَةٌ 5️⃣حَسَنَتَانِ 6️⃣حَسَنَاتٌ
✔️اما برخی صفتها برای مؤنث شان وزن خاصی وجود دارد:
مثال از صفت مشبهه:
1️⃣أَحْمَرُ 2️⃣أَحْمَرانِ 3️⃣أَحْمَرُونَ
4️⃣حَمْرَاءُ 5️⃣حَمْرَاءَانِ 6️⃣حَمْرَاءَاتٌ
#صفت_مشبهه
#صرف
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
نكته ي بسيار مهم در تشخیص صفت مشبهه و اسم مبالغه:
صفت مشبهه و اسم مبالغه شباهتشان اين است كه هر دو به عنوان صفت به كار می روند.
✔️صفت مشبهه حالت پايدار و دائمي دارد
✔️ولی اسم مبالغه به زياد بودن يك صفت در انسان يا بسيار پرداختن بدان ، دلالت می كند.
مانند :
✔️صفت مشبهه: خَشِن (خشمناك) ، شَريف ( انسان باشرف )
✔️اسم مبالغه: سَتّار ( بسيار پوشاننده ) ، علّامة ( انسان بسيار دانا ) ، « أمّارة » ( بسيار امر كننده )
❌نکته قابل توجه:
در صفت مشبهه و اسم مبالغه وزن (فَعيل) وجود دارد.
براي تشخيص اينکه وزن فعیل صفت مشبهه است و يا اسم مبالغه بدين صورت عمل می كنيم:
✅ اگر از وزن فعیل توانستيم اسم فاعل بسازيم آن وزن فعيل، اسم مبالغه می باشد و گرنه صفت مشبهه است:
✅ صیغه مبالغه:
سمیع، علیم، حَكيم ، حَميد ، شَهيد (سامع، عالم، قادر ، حاكم ، حامد ، شاهد )
✅ صفت مشبهه: شریف، کبیر، لطیف.
نکته دیگر که در مورد وزن فعیل کمک کننده است:
صفت مشبهه معمولا از فعل لازم گرفته میشود و صیغه مبالغه از فعل متعدی.
#صیغه_مبالغه
#صفت_مشبهه
#صرف
https://eitaa.com/sarf_nahv
.