28.39M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
7️⃣1️⃣ جلسه هفدهم:
تعلم اسماء الادوات المدرسیه مع قصیده مدرستی
اسم وسایل مدرسه را، همراه با شعر مدرسه من یادبگیر
#مکالمه
#زکریاء
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
المصطلحات🌱
❓چجوری به عربی بگیم «راستی»؟؟
✅فقط کافیه بگیم «علیٰ فِكرَة»
مثال: راستی یادت نره روغن بخری »»» على فكرة لا تنسَ أن تشتريَ الزیت. 🧈
راستی حال داداشت چطوره »» على فكرة كیف حال أخيك.🧑🦱
.
صرف و نحو + مکالمه
✅ اسم از نظر مضاف واقع شدن: اسامی از این جهت که مضاف واقع شوند و بعد از آنها مضاف الیه بیاید به سه
.
✅ اضافه (مضاف و مضاف الیه)
اضافه بر دو قسم است:
1️⃣ اضافه لَفظی
2️⃣ اضافه مَعنوی
1️⃣ اِضافه مَعنوی: اگر مضاف مشتقّ نباشد به آن اضافه مَعنوی گویند. مانند : غُلامُ رَجُلٍ
2️⃣ اِضافه لَفظی: اگر مشتقّی به کلمه دیگر اضافه شود، یعنی مضاف مشتق باشد (اسم فاعل یا اسم مفعول، صفت مشبهه یا صیغه مبالغه) به آن اضافه لفظی گویند.
مانند : ضارِبُ زیدٍ / مسروقُ البیتِ / شرّابُ الماءِ
#نحو
#مضاف_الیه
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
1️⃣ اقسام اضافه ی معنوی
در اضافه ی معنوی، همواره بین مضاف و مضاف الیه معنای یکی از حروف «فی»: (در)، «مِن»: (از)، «لام»: (برای) در تقدیر است.
بر این اساس اضافه ی معنوی سه قسم است:
۱- اضافه ی ظرفیه
که مضاف الیه، ظرف مضاف است. در این قسم بین مضاف و مضاف الیه، حرف فی در تقدیر است.
صلاةُ الليلِ= صلاةٌ في الليلِ
هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ
به دليل: هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلائِفَ فِي الْأَرْضِ
إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا
مِنْ قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ
یا صَاحِبَيَ السِّجْنِ
لَهُمْ عُقْبَى النَّارِ
مَكْرُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ
أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمِ عَظِيمٍ
#نحو
#مضاف_الیه
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
2️⃣ اضافه بیانیه
بین مضاف و مضاف الیه حرف جر مِن در تقدیر است.
شرط مهم: مضاف الیه بیانگر جنس مضاف باشد و بتوان نسبت مبتدا و خبر بینشان برقرار کرد.
خاتمُ فِضَّةٍ= هذا خاتمٌ مِن فضةٍ
یا
هذا الخاتمُ فضةٌ
اما مثلا در حصیر المسجد، نمیتوان رابطه فوق را برقرار کرد.
أُحِلَّتْ لَكُمْ بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ
تِلْكَ آيَاتُ الْكِتاب
نحن اقرب الیه من حبل الورید
#نحو
#مضاف_الیه
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
3️⃣ اضافه لامیه
بین مضاف و مضاف الیه حرف جر لام در تقدیر است و مضاف الیه، مالک یا شبه مالک برای مضاف باشد.
کتابُ المعلمِ
درسُ الفلسفةِ
غلامُ زیدٍ
قومُ نوحٍ
صاحبُ الدارِ
بیتُ اللهِ
مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ في حَرْثِه
عُزَيْرُ ابْنُ اللَّهِ
إِنِّي رَسُولُ الله
رسولُ اللَّهِ
مَطْلَعِ الْفَجْر
هَلْ أَتَاكَ حَديثُ مُوسى
تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ
إنّا لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ
ما يُتْلى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ في يَتامَى النِّساءِ
إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ ميقاتهم
در واقع هر ترکیبی که اضافه ظرفیه یا بیانیه نباشد، اضافه لامیه است، هرچند تقدیر لام بین مضاف و مضاف الیه از نظر معنایی مناسب نباشد.
#نحو
#مضاف_الیه
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
صرف و نحو + مکالمه
. ✅ اضافه (مضاف و مضاف الیه) اضافه بر دو قسم است: 1️⃣ اضافه لَفظی 2️⃣ اضافه مَعنوی 1️⃣ اِضافه مَع
2️⃣ اِضافه لَفظی: اضافه شدن مشتقات وصفی به معمول خود
احمدُ ناصرُ دینِ اللهِ
فلما رأَوْهُ عَارِضاً مُسْتَقبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هذا عارضٌ مُمطِرُنا
لم تعظون قوْمَا اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شديداً
كُل نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ
رب اجعلني مقيم الصلاةِ
إِنَّا مُرْسِلُوا النَّاقَةِ
قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتَأْتِيَنَّكُمْ عَالِمِ الْغَيْبِ
#نحو
#مضاف_الیه
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
صرف و نحو + مکالمه
✅ اسم از نظر مضاف واقع شدن: اسامی از این جهت که مضاف واقع شوند و بعد از آنها مضاف الیه بیاید به سه
.
1️⃣ اسماء دائم الإضافة
ذیل اسامی دائم الإضافة گفتیم:
✅ بعضی از اسماء که ظرف ( قید ) و مبنی می باشند همیشه به جمله اضافه می شوند. مانند:
إذ ، حَیثُ: به جمله اسمیه یا فعلیه
إذا ، لَمّا: فقط جمله فعلیه
❌ نکات مهم درمورد اذای شرطیه ظرفیه و لمّای حینیه شرطیه
1️⃣ هر دو اسمند
2️⃣ نقش نحوی هر دو مفعول فیه است (مبنی بر سکون/ محلا منصوب)
3️⃣ مضاف الیه آنها فعل شرط است.
4️⃣ متعلق به جواب شرط هستند.
5️⃣ از ادات شرط غیر جازم هستند.
وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا
وَلَمَّا جَاءَ مُوسَىٰ لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ
فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنْثَىٰ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ
وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُمْ مَكْرٌ فِي آيَاتِنَا
وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا
فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ يَدْعُنَا إِلَىٰ ضُرٍّ مَسَّهُ
#نحو
#مضاف_الیه
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
سه نوع لمّا داریم:
1️⃣ لمّای حینیه شرطیه 👆👆
2️⃣ لمّای استثنائیه (در معنای إلّا)
إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ
هیچ کس نیست مگر این که بر او نگهبانی هست.
وَإِنْ كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
همۀ این ها جز کالای زندگی دنیا نیست.
3️⃣ لمّای جازمه:
بر سر فعل مضارع می آید.
آن را مجزوم می کند.
معنای ماضی نقلی منفی می دهد.
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ
بَلْ كَذَّبُوا بِمَا لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ
#نحو
#مضاف_الیه
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
✅ نحوه مجهول کردن جمله در عربی:
1⃣ گام اول:
افعال را شناسایی کرده و صیغه یکم مجهول آنها را میسازیم.
2⃣ گام دوم:
فاعل را حذف میکنیم
3⃣ گام سوم:
اگر مفعولٌ به اسم ظاهر است، آن را به عنوان نائب فاعل در نظر میگیریم و آن رو مرفوع می کنیم و اگر مفعول به، ضمیر است به گام چهارم میرویم.
4⃣ گام چهارم:
فعل مجهول را به صیغه متناسب با مفعولٌ به میبریم.
مثال :
این قسمت از زیارت جامعه کبیره را مجهول نمایید.
خَلَقَکُمُ اللَّهُ اَنْواراً فَجَعَلَکُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقینَ حَتّى مَنَّ عَلَیْنا بِکُمْ فَجَعَلَکُمْ فى بُیُوتٍ اَذِنَ اللَّهُ اَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فیهَا اسْمُهُ
خلقکم اللهُ انواراً >>>
مجهول سازی >>>
1⃣ گام اول: خَلَقَ> خُلِقَ؛
2⃣ گام دوم: حذف الله؛
3⃣ گام سوم: مفعول به ضمیر است بنابراین به گام چهارم میرویم.
4⃣ گام چهارم: خُلِقَ > به صیغه ۹ میبریم زیرا ـکم مربوط به این صیغه بوده است > خلقتم
(معلوم) خلقکم اللهُ انواراً = خداوند شما را به شکل انواری خلق کرد.
(مجهول) خُلِقتُم انواراً = به صورت نورهایی خلق شدید.
مجهول: فجُعِلتم بعرشه محدقین حتی مُنَّ علینا بکم فجُعِلتم فی بیوتٍ اُذِنَ أن تُرفَعَ و یُذکَرَ فیها اسمهُ
#مفعول_به
#نائب_فاعل
#جمله_مجهول
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
✅ نقش های مؤَوَّل به صریح:
حروف مصدری عبارتند از : "أنَّ ، أنْ، کَیْ در لِکَیْ ،ما ، لَوْ "
این حروف با قرار گرفتن پیش از فعل ، موجب می شوند آن فعل تأویل به مصدر رود یعنی به جای این حرف و فعل پس از آن مصدر آن فعل قرار می گیرد .
موصولات حرفی + صله = مصدر یا اسم غیر صریح
✅ برایشان نقش تعیین می کنیم: فاعل، مفعول به، نائب فاعل، مبتدا، خبر و...
✅ اعرابشان محلی است.
فاعل
یجب علیکم ان تتعلموا اللغة العربیة
بلغنی أنَّ علیا قائم
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَرِثُوا النِّسَاءَ كَرْهًا..... فَإِن كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰ أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا
سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ
مفعول به
علمت أنّ علیا قائم
رُّبَمَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ كَانُوا مُسْلِمِينَ
#حروف_مصدری
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
🌸🌱 سلام بر مهــــدی؛ بهتــــرین آرزو...
أَيْنَ الْمُؤَمَّلُ لِإِحْياءِ الْكِتابِ وَحُدُودِهِ؟
کجاست آن آرزو شده برای زنده کردن قرآن و حدود آن؟!
.
هدایت شده از 🕋🌸دوستان قرآنی 🌸🕋
.
🌱🌸🌱 قابل توجه دختران گل و بانوان عزیز
آغاز ثبت نام کلاسهای مختلف قرآنی و زبان عربی و انگلیسی:
✅ حفظ یکساله کل قرآن ویژه افراد خاص (حداکثر پنج نفر) آنلاین
✅ آشنایی با معارف و مفاهیم قرآن براساس المیزان علامه طباطبایی مجازی
✅ دوره فشرده صرف و نحو عربی حضوری و آنلاین
✅ کلاس زبان انگلیسی با محیطی کاملا مذهبی حضوری و آنلاین
(حضوری در بلوار دهکده المپیک، شهرک لاله)
🌸 ثبت نام یا مشاوره:
https://eitaa.com/saed135
🌱 کانال حفظ تخصصی قرآن:
http://eitaa.com/QuranicFriends
.
هدایت شده از 🕋🌸دوستان قرآنی 🌸🕋
.
🌱 ان شاءالله اولین جلسه کلاس
✅ حفظ یکساله قرآن
ساعت سه ونیم امروز به صورت آنلاین برگزار میشه.
اگر کسی برای آشنایی با این کلاس تمایل داره در جلسه اول به صورت رایگان شرکت کنه، مشخصاتش رو بفرسته: 👇👇👇
https://eitaa.com/saed135
🌱 کانال حفظ تخصصی قرآن:
http://eitaa.com/QuranicFriends
.
ساخت مصدر میمی در عربی
تعریف مصدر میمی تفاوت چندانی با تعریف مصدر در حالت کلی ندارد. اساسا به اسمی که بر وقوع کاری بدون اشاره به زمان وقوع فعل دلالت داشته باشد مصدر میمی میگویند. مهمترین شاخصه این مصدر، همانطور که از اسمش پیداست، «میم» ابتدای آن است.
اگر کلمه یا اسم ما از ریشه فعل ثلاثی مجرد ساخته شده باشد، میتوانیم مصدر میمی آن را بر وزن «مَفْعَل» بسازیم. برای درک بهتر به مثالهای زیر توجه کنید.
نظر --> منظر
ضرب --> مضرب
ذهب --> مذهب
مَرَّ --> ممرَّ
قالَ --> مقال
نکته: مصدر میمی گاهیاوقات بر وزن «مفعِل» و «مفعلة» نیز ساخته میشود. مانند مثالهای زیر:
سیر --> مسیر
زید --> مزید
رحمة --> مرحمة
این توضیحات مربوط به مصدرهای ثلاثی مجرد است. اگر کلمه ساخته شده ریشه ثلاثی مزید داشته باشد، برای ساخت مصدر میمی باید از فعل مضارع مجهول عربی آن وزن استفاده کنیم. سپس به جای «ي» نشانه مضارع آن حرف «م» میگذاریم و مابقی فعل را همانطور که هست مینویسیم. در کادر رنگی زیر نحوه ساخت مصدر میمی از افعال ثلاثی مزید نشان داده شدهاست.
یُفعَلُ --> مُفعلُ
یُخرج --> مُخرج
يُجتَمع --> مُجتمع
#مصدر_میمی
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
ساخت مصدر صناعی در عربی
گاهی اوقات در زبان عربی، مصدرهایی پیدا میشوند که نه قاعدهمندی مصدرهای قیاسی را دارند و نه بیقاعدگی مصدرهای ثلاثی مجرد. آنها صرفا بر اساس فرمولی خاص و برای رسیدن معنایی خاصتر مورد استفاده قرار میگیرند.
مصدرهای صناعی از این دست کلمات هستند. برای ساخت آنها باید یک «ي» مشدد و تاء تانیث یا تای مربوطه «ة» را به انتهای کلمهای که میخواهیم از آن مصدر بسازیم، اضافه کنیم. با این فرمول از هر کلمهای میتوان مصدر صناعی ساخت و کاری کرد تا کلمه دارای یک معنای کلی، ورای معنی فعلی شود. در کادر رنگی زیر فرمول ساخت مصدر صناعی نمایش داده شدهاست.
کلمه + ي +ة،ة = مصدر صناعی
نکته: به مصدرهای صناعی در زبان عربی مصدر جعلی نیز میگویند.
در کادر زیر مثال برخی از کلمات با مصدر صناعی آنها آمده است.
معذور --> معذوریة (معذور بودن)
أهّم --> أهَّمیة (اولویت داشتن)
عالم --> عالمیة (عالم بودن)
تحت --> تحتیة (زیربنایی بودن)
#مصدر_صناعی
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
مفعول له
مفعول له، یک مصدر منصوب است که بعد از فعل میآید، البته باید دقت کنید که از جنس فعل جمله نمیباشد.
علت و سبب را بیان میکند؛ و روش شناخت آن در جواب لِمَاذَا است.
ترجمه مفعول له در زبان فارسی معادل (بهخاطر، بهجهت، برای) میباشد.
به مثالهای زیر توجه کنید:
نَذْهَبُ إِلَى الجَامِعَة رَغْبَةً فِي التَّعَلُّم.
بهخاطر رغبت و میل به یادگیری به دانشگاه میرویم.
مصدر که به عنوان مفعول له میآید، مفهوم قلبی باید داشته باشد؛ یعنی قلبی و باطنی است.
بدین معنا که مصادری مثل رفتن، خوردن، زدن، نوشتن و ... نیست. در چنین شرایطی مجرور به ل میآید و جارومجرور میشود.
به مثال زیر توجه کنید:
جَلَسْتُ لِلقِرَائَة.
بهخاطر خواندن، نشستم.اگر آن مصدر قلبی که گفتیم بدون ال آید، منصوب میآید. اما اگر ال داشته باشد، با لام جر میآید و جارو مجرور میشود.
به مثالهای زیر توجه کنید:
اَذْهَبُ إِلَى الجَامِعَة رَغْبَةً فِي التَّعَلُّمِ.
بهخاطر میل و رغبت به یادگیری، به دانشگاه میروم.
اَذْهَبُ إِلَى الجَامِعَة لِلرَغْبَة فِي التَّعَلُّم.
بهخاطر میل و رغبت به یادگیری، به دانشگاه میروم.
اگر از غیر مصدر بخواهیم استفاده کنیم باز لام جر میآید و مجرور میشود.
به مثالهای زیر توجه کنید:
خُشُوعًا: بهخاطر فروتنى
تَطْهِيراً: بهخاطر پاكيزگى
حُباً: بهخاطر عشق و محبت
تَكْرِيماً: بهخاطر بزرگداشت
✅ انواع حالات مفعول له
مقرون به «ال»: این نوع غالبا مجرور می باشد. مانند: «وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَهِ – إسراء ۲۴»
مضاف: در اینجا هم نصب جایز است و هم جر. مانند: «لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ»
نه مضاف باشد و نه مقرون به «ال»: این حالت جزء بیشترین حالات استعمال این نوع مفعول می باشد و در بیشتر موارد منصوب می باشد. مانند: «تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا – سحده ۱۶»
#مفعول_له
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
مفعول له را در آیات زیر پیدا کنید:
ما نرسل بالآيَاتِ إِلا تخويفا
مَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِعْمَةٍ تَجْزَى إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى
مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْءَانَ لِتَشْقَى إِلَّا تَذْكِرَةً لِمَن يخشى
أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَ طَعَامُهُ مَتَاعًا لَكُمْ
يُوحَى بَعْضُهُمْ إِلى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً
لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَاباً شَدِيداً قَالُوا مَعْذِرَةً إِلى ربِّكُم
فَفَتَحْنَا أَبْوَابَ السَّمَاءِ ... تجَرِى بِأَعْيُنِنَا جَزَاءً لِمَن كَانَ كُفِرَ
مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَاراً
يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ
#مفعول_له
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
مفعول له مؤوَّل
مصدر مؤول از «أنْ» و فعل به دو روش می تواند مفعول له قرار گیرد:
بصريون: با تقدير «كراهة» يا «مخافة» قبل از «أن» كوفيون: با تقدير «ل + لا قبل فعل
ان الله یمسک السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولا : كراهة أن تزولا
فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوى أَنْ تَعْدِلُوا : كراهية أن تعدلوا يا لا تعدلوا
جَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ «كراهية أن يفقهوه»
فَلَعَلَّكَ بَارِكْ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا... كراهية أن يقولوا
أَلقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُم ) : مخافة أن تميد بكم یا لئلا
#مفعول_له
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
✅ مفعول مطلق تأکیدی
مصدر از ماده ی فعل
يَوْمَ تَمُورُ السَّماء مورا و تسير الجبال سيراً
يُخْرِجُكُمْ إخراجا
كُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاه تفصيلا
كَبـِّره تكبيراً
فجمعناهم جمعا
عَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِلْكَافِرِينَ عَرْضاً
فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَاباً
يُدَعُّونَ إِلى نَارِ جَهَنَّمَ دَعا
#مفعول_مطلق
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
اقسام مفعول مطلق نوعی
۱. مصدر مضاف
كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ
يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِي
أُدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ و أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ
لَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مُبَوَّاً صِدْقٍ أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ
يَرَوْنَهُمْ مِثْلَيْهِمْ رَأَى الْعَيْنِ.
#مفعول_مطلق
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
اقسام مفعول مطلق نوعی
۲- مصدر موصوف
فازَ فَوْزاً عظيماً
تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً
زُلْزِلُوا زِلْزالَا شَدِيداً
جاهدهم به جهاداً كبيراً
يُجْزَاهُ الْجَزاء الأوفى
يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَى
يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ
أَنْ تَمِيلُوا مَيْلاً عَظِيماً
قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفًا
فَنَظَرَ نَظْرَةٌ في النجوم
إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحاً مبينا
#مفعول_مطلق
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
.
در زبان عربی کلماتی هستند که دائماً نقش مفعول مطلق میپذیرند و فعل آنها هم واجب الحذف است؛ مانند:
«حمداً»، «حقاً»، «قطعاً»، «سمعاً»، «طاعة»، «شكراً»، «هَنيئاً»، «يَقيناً»، «بَتَةٌ »، «ألبتة »، «سبحان»، «معاذ»، «تباً»، «بعداً»، «سقياً»، «رعياً»، «حتماً»، «جِداً»، «عُرفاً»، «أيضاً»، «معادَ اللهِ »، «لبيك»، سعدیک»، «عَجَباً»، «آهاً»، «عفواً»، «صراحةً »، «مَهْلاً»، «حجّاً مبروراً»، «سعياً. مشكوراً»، «سفراً میموناً»، «حنانیک»، «دوالیک»، «حتماً».
منبع: نحو کاربردی عالی، جلد دوم، سید حسین ایرانی
#مفعول_مطلق
https://eitaa.com/sarf_nahv
.
حال مفرد (حالی که جمله و یا شبه جمله)نیست. باید از نظر جنس (مذکر و مؤنث بودن) و عدد (مفرد، مثنی و جمع بودن) با صاحب حال مطابقت داشته باشد. به مثالهای زیر توجه کنید.
ذَهَبَ الطَّالِبُ فَرِحاً.
دانشآموز خوشحال رفت.
حال در این مثال فَرِحاً میباشد و با ذو الحال که الطَّالِبُ میباشد در (جنس و عدد) مطابقت دارد.
ذَهَبَتْ الطَّالِبَةُ فَرِحَةً.
دانشآموز خوشحال رفت.
حال در این مثال فَرِحَةً میباشد و با ذو الحال که الطَّالِبَةُ میباشد در (جنس و عدد) مطابقت دارد.
اگر ذو الحال جمع غیر عاقل باشد، میتوان با آن رفتار مفرد مؤنث داشت.
به مثال زیر توجه کنید.
طَارَتْ الطُّيُورُ مُسْرِعَةً.
پرندگان بهسرعت پرواز کردند.
همانطور که گفتیم (میتوان) با صاحب حال جمع غیر عاقل، رفتار مفرد مؤنث داشت.
ممکن است برای یک صاحب حال چند تا حالبیاید.
به مثال زیر توجه کنید.
يَتَكَلَّمُ أَسْتَاذِي هَادِئاً فَرِحاً.
استاد ما آرام و خوشحال صحبت میکند.
ممکن است برای یک صاحب حال چند تا حال بیاید.
ممکن است برای یک حال، چند صاحب حال در جمله بیاید.
به مثال زیر توجه کنید.
رَأَيْتُ المُعَلِّمِين وَ المُهَنْدِسِين نَشِيطِينَ.
معلمان و مهندسان را در کار خود بانشاط دیدم.
در اینجا برای حال (نَشِيطِينَ) دو تا صاحب حال آمدهاست.
حال شبه جمله
گاهی حال بهصورت شبه جمله میآید؛ یعنی یاجارومجرور است و یا ظرف.
به مثال زیر توجه کنید.
شَاهَدْتُ الشَّمْسَ فِي السَّمَاء.
خورشید را در آسمان دیدم.
در این مثال همانطور که مشاهده میکنید حال، شبه جمله میباشد.
دقت داشته باشید صاحب حال (ذو الحال)، اکثراً مقدمبر حال است.
دقت داشته باشید کلمه (وَحدَ) که جامد است و بهمعنای به تنهایی میباشد، پیوسته با ضمیر و به صورت معرفه به کار میرود. مانند: وَحْدَهُ، وَحْدَكِ، ... و نقش آن حال است.
همینطور کلمه مَعاً
جمله حالیه به یک رابط نیاز دارد. رابطی که حال را به ذو الحال مرتبط میکند؛ و گفتیم که بر سه قسم است:
واو حالیهضمیرضمیر و واو حالیه
به مثالهای زیر توجه کنید.
الأسْتَاذُ يَتَكَلَّمُ وَالطُّلَّابُ يَسْتَمِعُون.
استاد حرف میزند و دانشجویان گوش میدادند.
در اینجا رابط واو حالیه است.
ذَهَبَ مُحَمَّد يَرْكُضُ.
محمد با دو رفت.
در اینجا رابط ضمیر هو (موجود در یَرْکُضُ) است.
رَجَعَ عَلِي وَ هُوَ عَطْشَان.
علی برگشت و تشنه بود.
در اینجا رابط واو حالیه و ضمیر است.
تفاوت جمله حالیه با جمله وصفیه
تفاوت آن در این است که جمله حالیه درباره اسم معرفه و جمله وصفیه درمورد اسم نکره توضیح می دهد:
رأیتُ علیّاً یَلعبُ فی السّاحة
در اینجا « علیّاً » اسم معرفه و « یَلعبُ »جمله حالیه است .
علی را دیدم که در میدان بازی می کرد.
رأیتُ طفلاً یَلعبُ فی السّاحة
در اینجا « طفلاً » اسم نکره و « یَلعبُ » جمله وصفیه است .
کودکی را دیدم که در میدان بازی میکرد.
واو حالیه در چندجا استعمال میشود🤫
💯واو حالیه+ضمیر منفصل+خبر🔚حال جمله اسمیه👈
رایتُ أخی و هو ذهب
🍁دیدم برادرم را درحالیکه میرفت
💯واو حالیه+قد+فعل ماضی🔚حال جمله فعلیه👈
رایتُ المعلم و قد ذهب
🍁دیدم معلم را درحالیکه مي آمد
💯واو حالیه+لم+فعل مضارع🔚جمله فعلیه👈
أذهبُ الی المسجد و لم أکل طعاماً
🍁میروم ب مسجد درحالیکه غذایی نخوردهام
💯واو حالیه+لما+فعل مضارع🔚حال جمله فعلیه👈
رایتهم فی المسجد و لما یصلّوا
🍁آن هارا در مسجد دیدم درحالیکه نماز نخوانده اند
💯واو حالیه+لیس+اسم+خبر🔚حال جمله اسمیه👈
لایتکلم الرجل مع زوجته و لیس له عملُُ
🍁مرد با همسرش صحبت نمیکند درحالیکه کاری ندارد
" وَ لِيَعْلَمَ اَللّٰهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ "
اين جمله غايتى است عطف بر غايتى كه حذف شده، و تقدير كلام چنين است" و انزلنا الحديد لكذا و ليعلم اللّٰه من ينصره... "،يعنى ما آهن را براى اين و... نازل كرديم، و نيز براى اينكه خدا معلوم كند چه كسى او و رسولان او را يارى مىكند...و مراد از" يارى كردن پيامبران خدا "جهاد در راه او است، تا از مجتمع دينى دفاع نموده، كلمه حق را بسط دهند، و منظور از اينكه فرمود: اين نصرت را به غيب مىكنند، اين است كه در حال غيبت رسول او را يارى مىكنند، حال يا غيبت رسول از ايشان، و يا غيبت ايشان از رسول، و مراد از اينكه فرمود:" تا خدا بداند... "اين است كه خدا ياوران خود و فرستادگان خود را از آنهايى كه يارى نمىكنند، متمايز و جدا سازد.