قَالَتْ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ وَلَمْ أَكُ 《بَغِيًّا》
(حضرت مریم) فرمود : ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﭘﺴﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﺑﺸﺮﻱ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺪﻛﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍم. (۲۰ مریم)
يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ 《بَغِيًّا》
ﺍﻱ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻫﺎﺭﻭﻥ ! ﻧﻪ ﭘﺪﺭﺕ ﻣﺮﺩ ﺑﺪﻱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺎﺩﺭﺕ ﺑﺪﻛﺎﺭﻩ ﺑﻮﺩ... (۲۸ مریم)
سؤال:
چرا در این دو آیه، برای مؤنّث، از 《بغیّاً》 که مذکّر است استفاده شده؟
💮 @sarf_v_nahve 💮
صرف و نحو کاربردی
قَالَتْ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ وَلَمْ أَكُ 《بَغِيًّا》 (حضرت مریم) فر
💚💜 🗝جواب:
《بغیّ》در اصل، "بَغوی" بوده و طبق قاعده ی اعلال اسم، واو ساکن تبدیل به یاء شده و بغوی به صورت بغیّ درآمده است.
برخی از اسم ها، مذکّر و مؤنّثشان يكسان است؛
مثل علیٌّ صَبورٌ / فاطمةُ صبورٌ .
💎 اسم هایی که مذکّر و مؤنّث در آن ها یکسان است:
📌۱. مصدر؛
مانند علیٌّ عدلٌ / زينبُ عدلٌ
زیدٌ ثقةٌ / فاطمة ثقةٌ
📌٢. بیش ترِ #اوزان_مبالغه؛
مانند مِفعال، فَعّالة، مِفعیل، فُعلَة و ...
رجلٌ مفضال / امرأة مفضال
رجلٌ علّامة / إمرأة علّامة
📌۳. فَعول به معنای فاعل؛
مانند ذلك الرجلُ بَغيٌّ / تلك المرأةُ بَغيٌّ
(بغوي=بغيّ به معنای بد کاره)
📌۴. فَعیل به معنای مفعول؛
مانند رَجلٌ جريحٌ / إمرأةٌ جريحٌ
(جَریح~مجروح)
🌸 @sarf_v_nahve 🌸
✅ در جمله "سُبحانَ رَبِّیَ العَظِیمِ وَ بِحَمدِهِ" چرا کلمه «سبحان» منصوب است❓
✴️ زیرا واژه سبحان #مفعول_مطلق از فعل محذوف «اُسَبِّحُ» میباشد و سماعاً به همراه فعلش آورده نمیشود.
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🌼 اقسام شباهت های اسم به حرف 🔰
1⃣ وضعی 👈🏻 آنکه همانند حروف، فقط یک یا دو حرف داشته باشد؛
مثل اکثر ضمائر.
2⃣ معنوی 👈🏻 آنکه اسم دارای معنایی از معانی حروف باشد؛
مانند "مَتَی" که دارای معنای همزه استفهام میباشد.
3⃣ استعمالی 👈🏻 آنکه اسم همانند حرف نائب از فعل باشد و عمل کند بدون آنکه عاملی بتواند در آن اثر نماید؛
مانند اسماءِ افعال که همانند حروف #مشبهة_بالفعل استعمال میشود.
4⃣ افتقاری 👈🏻 آنکه اسم همانند حروف شرط، محتاج به جمله باشد؛
مانند موصولات که محتاج به صلهاند.
5⃣ اهمالی 👈🏻 آنکه اسم همانند حروف مهمله نه عامل باشد و نه معمول؛
مانند ابتدای سورهها (طه-یس)
✅به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇🏻👇🏻👇🏻
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
💫 فایده ی #تصغیر اسم:
🎯 ۱. تحقیر؛
مانند: رُجَیل (مرد کوچک)
🎯 ۲. توهین؛
مانند: شُوَیْعِر (شاعرك)، تُوَيْجِر (تاجرک)
🎯 ۳. تقلیل عدد (کم دانستنِ تعداد چیزی)؛
مانند: أعطاني دُرَيْهِمات. (مرا چند درهمی داد.)
صدْتُ عُصَيْفِرات. (چند گنجشکی صید نمودم.)
🎯 ۴. تقریب زمان؛
مانند: جِئتُ قُبَیلَ المغرب. (کمی قبل از غروب آفتاب آمدم.)
🎯 ۵. تقریب مکان؛
مانند: یکون الکنزُ تُحَیتَ رِجلی. (گنج مقداری پایین تر از پای من است.)
🎯 ۶.اظهار محبّت و ترحّم؛
مانند: یا بُنَيَّ! (ای پسرکم!)
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
⭐️وقتی جایی می شنویم 《مفرد》، منظور چیست؟
مفرد در مقابل چه چیز هایی واقع میشود؟؟🤔
1⃣ در مقابل مثنّی و جمع: "رَجُل"، مفرد است در مقابل "رجلان" که مثنی است و در مقابل "رِجال" که جمع است.
2⃣ در مقابلِ مرکّب (۱- #مرکب_اضافی (#مضاف و #شبه_مضاف) ۲- مرکّب إسنادی(جمله و شبه جمله) ۳- #مرکب_مزجی)؛
مانند: مُسلمون که در مقابل 《غلامُ زیدٍ》 یا 《تَأبَّطَ شرّاً》 يا 《بَعْلَبَكّ》، مفرد است.
------------------------------------------------
غلامُ زيدٍ: مرکّب اضافی.
تأبَّطَ شرّاً: مركّب إسنادی.
بَعْلَبَكّ: مركّب مزجیّ.
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇
🌷 @sarf_v_nahve 🌷
⭕️ https://www.xmind.net/m/ZMpm ⭕️
روی لینک بالا کلیک کنید.👆👆👆👆👆
نموداری زیبا از آمدن فاء در جواب شرط.
کجا آمدنش واجبه؟
کجا جایزه؟
کجا ممنوعه؟
🌱منبع: الهدایة فی النّحو🌱
#نمودار
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇
🌷 @sarf_v_nahve 🌷
📊 http://www.xmind.net/m/58BW
نموداری زیبا از 《ال》 👌🏻
روی لینک بالا کلیک کنید.
#نمودار
🌷 @sarf_v_nahve 🌷
💠 در آیه ۴۲ سوره مدثر 《قَالُوا لَم نَکُ مِنَ المُصَلِّینَ》، "نَکُ" چیست؟
♻️ فعل ناقصه "کَانَ"، چند ویژگی جداگانه نسبت به بقیهی #افعال_ناقصه دارد که یکی از آنها این است:
جواز حذف نون کانَ در مضارع مجزوم؛ البته با ۴ شرط👇🏻
1⃣ مابعد آن ساکن نباشد (برخلاف لَم یَکُنِ الله)
2⃣ از صیَغ خمسه باشد.
3⃣ مابعدش ضمیر متصل نباشد (برخلاف البَخِیلُ لَم اَکُنْهُ)
4⃣ بر او وقف نشود (برخلاف کَاذِباً لَم اَکُن)
☑️به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇🏻👇🏻👇🏻
🆔 @sarf_v_nahve 🎉
🔘 در جمله 《یَا حَیَّاً قَبلَ کُلِّ حَیّ》، چرا کلمه "حیّاً" منصوب است❔
🏵 جواب: این کلمه در اینجا #شبه_مضاف است.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💥 شبهمضاف اسم "نکرهای" است که با بعدش مرتبط است به دو صورت:🔰
یا اسم مابعدش معمول آن است که در این صورت، شبه مضاف، اسم عامل است؛ مثل مثال بالا.
یا اسم مابعدش تابع آن است. مثل (یَا رَجُلاً عَالِماً)
🆔 @sarf_v_nahve 🎉