May 11
May 11
قَالَتْ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ وَلَمْ أَكُ 《بَغِيًّا》
(حضرت مریم) فرمود : ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻦ ﭘﺴﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﺑﺸﺮﻱ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺪﻛﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍم. (۲۰ مریم)
يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ 《بَغِيًّا》
ﺍﻱ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﻫﺎﺭﻭﻥ ! ﻧﻪ ﭘﺪﺭﺕ ﻣﺮﺩ ﺑﺪﻱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺎﺩﺭﺕ ﺑﺪﻛﺎﺭﻩ ﺑﻮﺩ... (۲۸ مریم)
سؤال:
چرا در این دو آیه، برای مؤنّث، از 《بغیّاً》 که مذکّر است استفاده شده؟
💮 @sarf_v_nahve 💮
💚💜 🗝جواب:
《بغیّ》در اصل، "بَغوی" بوده و طبق قاعده ی اعلال اسم، واو ساکن تبدیل به یاء شده و بغوی به صورت بغیّ درآمده است.
برخی از اسم ها، مذکّر و مؤنّثشان يكسان است؛
مثل علیٌّ صَبورٌ / فاطمةُ صبورٌ .
💎 اسم هایی که مذکّر و مؤنّث در آن ها یکسان است:
📌۱. مصدر؛
مانند علیٌّ عدلٌ / زينبُ عدلٌ
زیدٌ ثقةٌ / فاطمة ثقةٌ
📌٢. بیش ترِ #اوزان_مبالغه؛
مانند مِفعال، فَعّالة، مِفعیل، فُعلَة و ...
رجلٌ مفضال / امرأة مفضال
رجلٌ علّامة / إمرأة علّامة
📌۳. فَعول به معنای فاعل؛
مانند ذلك الرجلُ بَغيٌّ / تلك المرأةُ بَغيٌّ
(بغوي=بغيّ به معنای بد کاره)
📌۴. فَعیل به معنای مفعول؛
مانند رَجلٌ جريحٌ / إمرأةٌ جريحٌ
(جَریح~مجروح)
🌸 @sarf_v_nahve 🌸
✅ در جمله "سُبحانَ رَبِّیَ العَظِیمِ وَ بِحَمدِهِ" چرا کلمه «سبحان» منصوب است❓
✴️ زیرا واژه سبحان #مفعول_مطلق از فعل محذوف «اُسَبِّحُ» میباشد و سماعاً به همراه فعلش آورده نمیشود.
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🌼 اقسام شباهت های اسم به حرف 🔰
1⃣ وضعی 👈🏻 آنکه همانند حروف، فقط یک یا دو حرف داشته باشد؛
مثل اکثر ضمائر.
2⃣ معنوی 👈🏻 آنکه اسم دارای معنایی از معانی حروف باشد؛
مانند "مَتَی" که دارای معنای همزه استفهام میباشد.
3⃣ استعمالی 👈🏻 آنکه اسم همانند حرف نائب از فعل باشد و عمل کند بدون آنکه عاملی بتواند در آن اثر نماید؛
مانند اسماءِ افعال که همانند حروف #مشبهة_بالفعل استعمال میشود.
4⃣ افتقاری 👈🏻 آنکه اسم همانند حروف شرط، محتاج به جمله باشد؛
مانند موصولات که محتاج به صلهاند.
5⃣ اهمالی 👈🏻 آنکه اسم همانند حروف مهمله نه عامل باشد و نه معمول؛
مانند ابتدای سورهها (طه-یس)
✅به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇🏻👇🏻👇🏻
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
💫 فایده ی #تصغیر اسم:
🎯 ۱. تحقیر؛
مانند: رُجَیل (مرد کوچک)
🎯 ۲. توهین؛
مانند: شُوَیْعِر (شاعرك)، تُوَيْجِر (تاجرک)
🎯 ۳. تقلیل عدد (کم دانستنِ تعداد چیزی)؛
مانند: أعطاني دُرَيْهِمات. (مرا چند درهمی داد.)
صدْتُ عُصَيْفِرات. (چند گنجشکی صید نمودم.)
🎯 ۴. تقریب زمان؛
مانند: جِئتُ قُبَیلَ المغرب. (کمی قبل از غروب آفتاب آمدم.)
🎯 ۵. تقریب مکان؛
مانند: یکون الکنزُ تُحَیتَ رِجلی. (گنج مقداری پایین تر از پای من است.)
🎯 ۶.اظهار محبّت و ترحّم؛
مانند: یا بُنَيَّ! (ای پسرکم!)
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
⭐️وقتی جایی می شنویم 《مفرد》، منظور چیست؟
مفرد در مقابل چه چیز هایی واقع میشود؟؟🤔
1⃣ در مقابل مثنّی و جمع: "رَجُل"، مفرد است در مقابل "رجلان" که مثنی است و در مقابل "رِجال" که جمع است.
2⃣ در مقابلِ مرکّب (۱- #مرکب_اضافی (#مضاف و #شبه_مضاف) ۲- مرکّب إسنادی(جمله و شبه جمله) ۳- #مرکب_مزجی)؛
مانند: مُسلمون که در مقابل 《غلامُ زیدٍ》 یا 《تَأبَّطَ شرّاً》 يا 《بَعْلَبَكّ》، مفرد است.
------------------------------------------------
غلامُ زيدٍ: مرکّب اضافی.
تأبَّطَ شرّاً: مركّب إسنادی.
بَعْلَبَكّ: مركّب مزجیّ.
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇
🌷 @sarf_v_nahve 🌷
⭕️ https://www.xmind.net/m/ZMpm ⭕️
روی لینک بالا کلیک کنید.👆👆👆👆👆
نموداری زیبا از آمدن فاء در جواب شرط.
کجا آمدنش واجبه؟
کجا جایزه؟
کجا ممنوعه؟
🌱منبع: الهدایة فی النّحو🌱
#نمودار
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇
🌷 @sarf_v_nahve 🌷
📊 http://www.xmind.net/m/58BW
نموداری زیبا از 《ال》 👌🏻
روی لینک بالا کلیک کنید.
#نمودار
🌷 @sarf_v_nahve 🌷
💠 در آیه ۴۲ سوره مدثر 《قَالُوا لَم نَکُ مِنَ المُصَلِّینَ》، "نَکُ" چیست؟
♻️ فعل ناقصه "کَانَ"، چند ویژگی جداگانه نسبت به بقیهی #افعال_ناقصه دارد که یکی از آنها این است:
جواز حذف نون کانَ در مضارع مجزوم؛ البته با ۴ شرط👇🏻
1⃣ مابعد آن ساکن نباشد (برخلاف لَم یَکُنِ الله)
2⃣ از صیَغ خمسه باشد.
3⃣ مابعدش ضمیر متصل نباشد (برخلاف البَخِیلُ لَم اَکُنْهُ)
4⃣ بر او وقف نشود (برخلاف کَاذِباً لَم اَکُن)
☑️به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇🏻👇🏻👇🏻
🆔 @sarf_v_nahve 🎉
🔘 در جمله 《یَا حَیَّاً قَبلَ کُلِّ حَیّ》، چرا کلمه "حیّاً" منصوب است❔
🏵 جواب: این کلمه در اینجا #شبه_مضاف است.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💥 شبهمضاف اسم "نکرهای" است که با بعدش مرتبط است به دو صورت:🔰
یا اسم مابعدش معمول آن است که در این صورت، شبه مضاف، اسم عامل است؛ مثل مثال بالا.
یا اسم مابعدش تابع آن است. مثل (یَا رَجُلاً عَالِماً)
🆔 @sarf_v_nahve 🎉
📌 #ترکیب جمله 《مَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجا》 🔰
🌀مَن: اسم شرط و مبتدا
🌀جمله مابعد: جمله شرط و جوابآن که هردو خبر و محلاً مرفوعاند ولی هر جمله به تنهایی محلی از اعراب ندارد.
ℹ️ سوال: اگر "مَن" مبتداست، پس چرا نکره است؟
✴️ زیرا یکی از مسوغات نکره عمومیت است و اسم شرط این ویژگی را داراست.
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🆔 @sarf_v_nahve 💢
May 11
اقسام #بدل:
❤️۱- بدل کل از کل: بدل و مبدلٌ منه یکی هستند؛ مانند جائني زیدٌ اخوك.
💜۲- بدل بعض از کل: بدل، جزئی از مبدلٌ منه است؛ مانند ضربْتُ زیداً رأسَه.(زدم به زید، به سرش.)
💛۳- بدل اشتمال: بدل، از متعلّقات مبدلٌ منه است؛ مانند سُلِبَ زیدٌ ثوبُه. أعْجَبَني سعيدٌ عِلْمُه.(من را شگفت زده کرد سعید، علمش.)
💚۴- بدل مباین: بدل، مخالفِ مبدلٌ منه است؛ مانند رأيتُ رجلاً حماراً.(دیدم مردی را (نه، نه) خری را.)😅
🍀 منبع: الهدایة فی النّحو🍀
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
اقسام #بدل مباین:
🕊۱. بدل غلط: بدلی که بعد از اشتباه واقع می شود. وقتی یک حرفی اشتباه گفته می شود، برای تصحیحش این بدل می آید؛ مانند ذَهَبَ سَعْدٌ سعيدٌ. (سعید رفته است ولی ما اشتباه می گوییم سَعد رفته است.)
🕊٢. بدل نسیان: این نوع بدل در جایی می آید که متکلّم چیزی را ذکر می کند ولی بعد از ذکرش یادش می آید که چیزی که ذکر کرده درست نیست؛ مانند ذَهَبَ زیدٌ إلى المدرسةِ السّوقِ.(متکلّم بعد از این که گفته زید به مدرسه رفت، یادش میآید که به بازار رفت)
🕊۳. بدل إضراب(بداء): در این نوع بدل، بر خلاف بدل غلط و بدل نسیان، مبدلٌ منه صحیح است ولی متکلّم میخواهد چیز بهتری بگوید؛ مانند: حبیبي قمرٌ شمسٌ(عزیزم ماه است بلکه خورشید است.)
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
✅ اقسام #بدل با مثال 🔰
💢بدل کلازکل 👇
✴️ حمد/۶و۷
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ/صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيهِم
مارا به راه راست هدایتکن/راه کسانی که بهآنها نعمت عطا کردی.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢بدل جزءازکل 👇
✴️ مانند: آل عمران/۹۷
وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا
ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ حقی ﻟﺎﺯم ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺮﺩم ﺍﺳﺖ ﻛﻪ [ ﺑﺮﺍی ﺍﺩﺍی ﻣﻨﺎسک ﺣﺞ ] ﺁﻫﻨﮓ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨﻨﺪ؛ [ ﺍﻟﺒﺘﻪ ] ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺁﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﻨﺪ.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل اشتمال 👇
✴️ مانند: بقره/۲۱۷
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ
از تو درباره جنگ در ماه حرام میپرسند
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل مباین 👇
#غلط = (درقرآنبکارنرفته) جاء زید عمرو
#نسیان = (درقرآنبکارنرفته) جاء ابی اخی
#اضراب =
✴️ مانند: ناس/۱و۲و۳
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ/مَلِكِ النَّاسِ/إِلَٰهِ النَّاسِ
ﺑﮕﻮ : ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻰﺑﺮم ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﺮﺩم/[به] پادشاه مردم/[به]معبود مردم
✅به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
از ملحقات به #بدل 《کُل از کُل》، بدل 《تفصیل》 است.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
بدل تفصیل برای تفصیل ما قبلش می آید؛
مانند الإسمُ عَلى قِسْمَیْنِ: منصرفٍ و غيرِ منصرفٍ.
(منصرف و غیر منصرف، بدل تفصیل از "قِسْمَیْنِ" است.)
✨امام علی علیه السّلام:
يَهْلِكُ فِيَّ رَجُلاَنِ: مُحِبٌّ مُفْرِطٌ وَ بَاهِتٌ مُفْتَر.
(حکمت ۴۶۹)
(دو كس در مورد من هلاك خواهند شد: دوستى كه در حق من افراط و غلو مى كند و دشمنى كه بهتان مى زند و افترا مى بندد.)
✅ در این حکمت، 《مُحِبٌّ》و《باهِتٌ》بدل تفصیل از "رجلان" هستند و چون رجلانِ مرفوع است، محبٌ و باهتٌ هم مرفوع شده اند.
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🌾 نکته:
اگر #بدل نکره باشد و مبدلٌ منه معرفه، بايد یا برای بدل، صفت بیاید یا اضافه شود. (به اصطلاح، نکرهی محضه نباید باشد.)
🍄مانند:
كَلَّا لَئِن لَّمْ يَنتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِيَةِ♧نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ (۱۵و۱۶ علق)
در این آیه، 《ناصیةٍ》بدل از《النّاصیة》است و به همین دلیل، برایش صفت آمده است.(کاذبةٍخاطئةٍ)
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇🏻👇🏻👇🏻
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
💐وانتم عاکفون فی المساجدِ💐 بقره 187
🔴سؤال: مگر گفته نشده که《المساجد》 صیغه منتهی الجموع است و غیر منصرف است و جرّش به فتحه است؟؟؟ پس در این آیه چرا کسره گرفته؟
🔵جواب: اسماء #غیر_منصرف اگر
《الف و لام بگیرند》☘
یا 《#مضاف باشند》☘،
در حالت جَر، کسره را قبول میکند.
❤️ @sarf_v_nahve ❤️
🌀 💐ذلكَ الکتابُ لا ریبَ فِیهِ...💐 بقره/2
🔴سؤال: نقش 《الکتابُ》 چیست❓❓
💠جواب: اسم الف و لام دار بعد از #اسم_اشاره
اگر #جامد باشد #عطف_بیان است☘
واگر #مشتق باشد #صفت است.☘
در اینجا الکتاب جامد است و عطف بیان میباشد.
▪️ @sarf_v_nahve ▪️
🌀《لنسفعاً بالناصیهَ》علق 15
🔴سؤال: { لنسفعاً } چه کلمه ای است؟؟؟
🔵جواب: فعل مضارع صیغه 14همراه با نون تأکید خفیفه می باشد. (لَنَسْفَعَنْ)
▪️ @sarf_v_nahve ▪️