اقسام #بدل:
❤️۱- بدل کل از کل: بدل و مبدلٌ منه یکی هستند؛ مانند جائني زیدٌ اخوك.
💜۲- بدل بعض از کل: بدل، جزئی از مبدلٌ منه است؛ مانند ضربْتُ زیداً رأسَه.(زدم به زید، به سرش.)
💛۳- بدل اشتمال: بدل، از متعلّقات مبدلٌ منه است؛ مانند سُلِبَ زیدٌ ثوبُه. أعْجَبَني سعيدٌ عِلْمُه.(من را شگفت زده کرد سعید، علمش.)
💚۴- بدل مباین: بدل، مخالفِ مبدلٌ منه است؛ مانند رأيتُ رجلاً حماراً.(دیدم مردی را (نه، نه) خری را.)😅
🍀 منبع: الهدایة فی النّحو🍀
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
اقسام #بدل مباین:
🕊۱. بدل غلط: بدلی که بعد از اشتباه واقع می شود. وقتی یک حرفی اشتباه گفته می شود، برای تصحیحش این بدل می آید؛ مانند ذَهَبَ سَعْدٌ سعيدٌ. (سعید رفته است ولی ما اشتباه می گوییم سَعد رفته است.)
🕊٢. بدل نسیان: این نوع بدل در جایی می آید که متکلّم چیزی را ذکر می کند ولی بعد از ذکرش یادش می آید که چیزی که ذکر کرده درست نیست؛ مانند ذَهَبَ زیدٌ إلى المدرسةِ السّوقِ.(متکلّم بعد از این که گفته زید به مدرسه رفت، یادش میآید که به بازار رفت)
🕊۳. بدل إضراب(بداء): در این نوع بدل، بر خلاف بدل غلط و بدل نسیان، مبدلٌ منه صحیح است ولی متکلّم میخواهد چیز بهتری بگوید؛ مانند: حبیبي قمرٌ شمسٌ(عزیزم ماه است بلکه خورشید است.)
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
✅ اقسام #بدل با مثال 🔰
💢بدل کلازکل 👇
✴️ حمد/۶و۷
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ/صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيهِم
مارا به راه راست هدایتکن/راه کسانی که بهآنها نعمت عطا کردی.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢بدل جزءازکل 👇
✴️ مانند: آل عمران/۹۷
وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا
ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ حقی ﻟﺎﺯم ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺮﺩم ﺍﺳﺖ ﻛﻪ [ ﺑﺮﺍی ﺍﺩﺍی ﻣﻨﺎسک ﺣﺞ ] ﺁﻫﻨﮓ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨﻨﺪ؛ [ ﺍﻟﺒﺘﻪ ] ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺁﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﻨﺪ.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل اشتمال 👇
✴️ مانند: بقره/۲۱۷
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ
از تو درباره جنگ در ماه حرام میپرسند
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل مباین 👇
#غلط = (درقرآنبکارنرفته) جاء زید عمرو
#نسیان = (درقرآنبکارنرفته) جاء ابی اخی
#اضراب =
✴️ مانند: ناس/۱و۲و۳
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ/مَلِكِ النَّاسِ/إِلَٰهِ النَّاسِ
ﺑﮕﻮ : ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻰﺑﺮم ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﺮﺩم/[به] پادشاه مردم/[به]معبود مردم
✅به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
از ملحقات به #بدل 《کُل از کُل》، بدل 《تفصیل》 است.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
بدل تفصیل برای تفصیل ما قبلش می آید؛
مانند الإسمُ عَلى قِسْمَیْنِ: منصرفٍ و غيرِ منصرفٍ.
(منصرف و غیر منصرف، بدل تفصیل از "قِسْمَیْنِ" است.)
✨امام علی علیه السّلام:
يَهْلِكُ فِيَّ رَجُلاَنِ: مُحِبٌّ مُفْرِطٌ وَ بَاهِتٌ مُفْتَر.
(حکمت ۴۶۹)
(دو كس در مورد من هلاك خواهند شد: دوستى كه در حق من افراط و غلو مى كند و دشمنى كه بهتان مى زند و افترا مى بندد.)
✅ در این حکمت، 《مُحِبٌّ》و《باهِتٌ》بدل تفصیل از "رجلان" هستند و چون رجلانِ مرفوع است، محبٌ و باهتٌ هم مرفوع شده اند.
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
🌾 نکته:
اگر #بدل نکره باشد و مبدلٌ منه معرفه، بايد یا برای بدل، صفت بیاید یا اضافه شود. (به اصطلاح، نکرهی محضه نباید باشد.)
🍄مانند:
كَلَّا لَئِن لَّمْ يَنتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِيَةِ♧نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ (۱۵و۱۶ علق)
در این آیه، 《ناصیةٍ》بدل از《النّاصیة》است و به همین دلیل، برایش صفت آمده است.(کاذبةٍخاطئةٍ)
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇🏻👇🏻👇🏻
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
💐وانتم عاکفون فی المساجدِ💐 بقره 187
🔴سؤال: مگر گفته نشده که《المساجد》 صیغه منتهی الجموع است و غیر منصرف است و جرّش به فتحه است؟؟؟ پس در این آیه چرا کسره گرفته؟
🔵جواب: اسماء #غیر_منصرف اگر
《الف و لام بگیرند》☘
یا 《#مضاف باشند》☘،
در حالت جَر، کسره را قبول میکند.
❤️ @sarf_v_nahve ❤️
🌀 💐ذلكَ الکتابُ لا ریبَ فِیهِ...💐 بقره/2
🔴سؤال: نقش 《الکتابُ》 چیست❓❓
💠جواب: اسم الف و لام دار بعد از #اسم_اشاره
اگر #جامد باشد #عطف_بیان است☘
واگر #مشتق باشد #صفت است.☘
در اینجا الکتاب جامد است و عطف بیان میباشد.
▪️ @sarf_v_nahve ▪️
🌀《لنسفعاً بالناصیهَ》علق 15
🔴سؤال: { لنسفعاً } چه کلمه ای است؟؟؟
🔵جواب: فعل مضارع صیغه 14همراه با نون تأکید خفیفه می باشد. (لَنَسْفَعَنْ)
▪️ @sarf_v_nahve ▪️
🌀《واتّخذوا من مَّقامِ ابراهیمَ مصلًّی》 بقره 125
🔹سؤال: 《مصلًّی》 چه اسمی است؟؟؟؟
🔴جواب : اسم مکان از ماده صلّی میباشد.
⭕️نکته : در غیر ثلاثی مجرد، مصدر میمی، اسم مفعول، اسم زمان و اسم مکان دارای وزن واحدند. راه شناخت آنها از یکدیگر توجه به قرائن است.
🌀《واَنَّ اللهَ لیسَ بظلّامِِ للعبیدِ》
🔵سوال : {ظلّام}چه کلمه ای است؟؟؟؟
🔴جواب : اسم منسوب است.
⭕️نکته: در استعمالات عرب صیغه هایی وجود دارد که بدون یاء نسبت، دارای معنای نسبت می باشند؛ مانند 《لَبّان》 منسوب به شیر🐮🍶(شیر فروش)
(البتّه منسوب اصطلاحی نامیده نمیشوند.)
▪️ @sarf_v_nahve ▪️
💠 موارد کاربرد "#ال عهد حضوری" بهطور غالبی👇
1⃣ پس از #اسم_اشاره
🌀 مانند: ذَلِكَ الکِتَابُ لَا رَیبَ فِیهِ
2⃣ پس از اَیُّ منادی
🌀 مانند: یَااَیُّهَا النَّبِیُّ جَاهِدِ الکُفَّارَ
🆔 @sarf_v_nahve 💫
✅ تفاوت دو کلمه «آخَر» و «آخِر» 🔰
1⃣ در وزن:
«آخَر» بر وزن أفعل
«آخِر» بر وزن فاعل است
2⃣ در تانیث:
مؤنث «آخَر» اُخری
مؤنث «آخِر» آخرة است
3⃣ درنوع مشتق:
«آخَر»اسم تفضیل
«آخِر» اسم فاعل است
4⃣ در معنی:
«آخَر» به معنای دیگر
«آخِر» به معنای پایان
5⃣ در گرفتن تنوین:
«آخَر»غیر منصرف
«آخِر» منصرف است
🆔 @sarf_v_nahve 💥
🏵 کلماتی که همیشه منصوباند بهعنوان مفعول مطلق برای عامل محذوف 👇
حَقّاً / قطعاً / سَمعاً
طاعه / عجباً / شُکراً
هَنِیئاً / یقیناً / بتّه
البتّه / سبحانَ / معاذ
تبّاً / بُعداً / سَقیاً / رَعیاً
حتماً / عُرفاً / جِدّاً / ایضاً
🆔 @sarf_v_nahve 💯
✴️ ذوالحال فقط در نقشهای زیر میآید 🔰
1⃣ فاعل
2⃣ مفعول
3⃣ مضاف إلیه
4⃣ خبر
🆔 @sarf_v_nahve 💯
📌 موارد استعمال نون وقایه 🔰
*⃣واجب 👈 هنگام الحاق به (فعل، اسم فعل، مِن، عَن)
*⃣جایز 👈 هنگام الحاق به حروف 《اِنَّ، اَنَّ، کَاَنَّ، لَکِنَّ، لَيْتَ، لَعَلَّ، لَدُنْ، قَدْ و قَطْ》
[البته 《لیتَ》،《لَدُنْ》،《قَدْ》،《قَط》 غالباً با نون وقایه میآید
و 《لعلَّ》 غالباً بدون نون وقایه می آید.]
🌱مانند: یا لیتنی کُنْتُ تراباً ۴۰ / نبأ
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🆔 @sarf_v_nahve 💢
✅ مواضعی که واجب است ضمیر بصورت "منفصل" بیاید 👇🏻
1⃣ زمانیکه محصورفیه باشد.
👈🏻 اَمَرَ اَلَّا تَعبُدُوا اِلَّا اِیَّاهُ
2⃣ زمانیکه برعاملش مقدم شود.
👈🏻 اِیَّاكَ نَعبُدُ
3⃣ زمانیکه مبتدا باشد.
👈🏻 هُوَ الاَوَّلُ وَ الآخِرُ
4⃣ زمانیکه عاملش محذوف باشد.
👈🏻 اِیَّاكَ وَالکِذب
5⃣ زمانیکه عاملش حرف نفی باشد.
👈🏻 مَا هُنَّ اُمَّهَاتِهِم
6⃣ زمانیکه میان ضمیر و عاملش فاصله شود.
👈🏻 یُخرِجُونَ الرَّسُولَ وَ اِیَّاکُم
🆔 @sarf_v_nahve 🎉
🌟 چه اسمائی مذکّر و مؤنّثشان، لفظی مشترک است؟
1⃣ مصدری که به قصد مبالغه باشد؛ مانند (عَدل)
عليٌ عدلٌ / فاطمةُ عدلٌ
2⃣ بیشتر اوزان مبالغه؛ (مِفصَال)
عليٌ مِفضالٌ / فاطمةُ مِفضالٌ
3⃣ وزن "فَعُول" به معنای فاعل؛ (صَبُور)
عليٌّ صَبورٌ / فاطمةُ صَبورٌ
4⃣ وزن "فَعِیل" به معنای مفعول؛ (جَرِیح)
عليٌّ جَريحٌ / فاطمةُ جَريحٌ
✅ @sarf_v_nahve 🎓
💢 اسماء جامدی که دارای معنای وصفی هستند و به مشتقّات ملحق میشوند:🔰
1⃣ اسم جامد منسوب؛
👈مانند: ایرانیّ
2⃣ اسم جامد مصغّر؛
👈 مانند: رُجَیل
3⃣ اسم جامدی که به قصد مبالغه بیاید.
👈 مانند: زِیدٌ عَدلٌ (عَادِلٌ)
4⃣ اسم جامدی که هممعنای اسم مشتق بوده و دارای معنای وصفی نیز باشد.
👈 مانند: اِبن به معنی 《مَولُود》 و اُمّ به معنی 《وَالِدَة》
✅ به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
💠 گاهی وزن اسم مفرد با جمع مکسّر یکسان بوده؛ راه تشخیص آن توجه به قرائن میباشد؛ مانند "فُلک" در آیات شریفه ذیل: 🔰
✴️ مفرد:
فَاَنجَینَاهُ وَ مَن مَعَهُ فِیالفُلکِ المَشحُونِ
(پس او و کسانی را که با او در آن کشتی مملو-از جنبندگان-بود، نجات دادیم.)
✴️ جمع مکسّر:
وَ تَرَی الفُلکَ فِیهِ مَواخِر
(و کشتی ها را در آن میبینی که آب را میشکافند.)
💥 @sarf_v_nahve 🌹
در عصر نزول قرآن، با توجّه به اینکه 《آیین نامه ای جهت نگارش عربی》 وجود نداشته، معضلاتی در 《نگارش قرآن》 رخ داده است؛ مانند:
الف زائد(بر خلاف قاعده) در آیات زیر:
🍀《لِشایءٍ》(٢٣ كهف)[صحیح: لِشیءٍ]
🍀《لَأَاذْبَحَنَّهُ》(۲۱ نمل)[صحیح: لَأَذْبَحَنَّهُ]
🍀《جِایءَ》(۶۹ زمر و ۲۳ فجر)[صحیح: جِیءَ]
🍀《مِائَة》《مِائَتَینِ》(۶۵ و ۶۶انفال)[صحیح: مِئَة، مِئَتينِ]
منبع: tt-ej.ir
نکات زیبا و جالب در کانال صرف و نحو کاربردی👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
واو زائد در قرآن:
سَاُوريكُم(١٤٥ اعراف و ٣٧ نساء)[صحیح: سَاُريكُم]
♦️سَاُريكم از باب افعال(أرَى يُري إرائة) و صیغه ی ۱۳ مضارع است.
به دلیل این که در عصر نزول قرآن، آیین نامه ای برای نگارش عربی نبود، این اشتباه ها در قرآن وجود دارد و این اشکال ها اصلاً به قرآن وارد نیست بلکه مربوط به رسم الخط است. بالاتر این که این اشکال ها نشان دهنده ی این است که مسلمانان به خاطر ارزش زیادی که برای قرآن قائلند، حتی به این اشکالات دست نزدند چه رسد به این که آیاتی را کم یا زیاد کنند.
منبع: tt-ej.ir
نكات زیبا و جالب در کانال صرف و نحو کاربردی👇
@sarf_v_nahve
🔶یاء زائد خلاف قاعده در قرآن:
📌》أفَإینْ》(۱۴۴ آلعمران و ۳۴ أنبیاء)[صحیح: أفَإنْ]
📌《نَبَإی》(۳۴ أنعام)[صحیح: نَبَإ]
📌《مَلَاِيهِ》(١٠۳ أعراف)[صحیح: مَلَئِهِ]
📌《مَلَإیهِم》(٨٣ یونس)[صحیح: مَلَئِهِم]
📌《بِاَييدٍ》(۴۷ ذاریات)[صحیح: بِاَيْدٍ]
📌《بِاَییِّکُم》(۶ قلم)[صحیح: بِاَیِّکُم]
منبع: tt-ej.ir
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
@sarf_v_nahve
☑️ میتوان از اسم جامد، اسمی بر وزن مَفعَلَه ساخت که در این صورت بر مکانی دلالت میکند که آن چیز در آنجا زیاد است.
✴️ سَبُع👈 مَسبَعَه (جایی که در آن حیوان درنده زیاد است.)
✴️ کِتَاب👈 مَکتَبَه (جایی که در آن کتاب زیاد است-کتابخانه)
🌸 @sarf_v_nahve 🌸
💠 اگر در التقاءساکنین، حرف اول ضمیر یاء متکلم باشد
🍀میتوان آن را مفتوح کرد،👇
《وَ قَلِیل مِن عِبَادِیَ الشَّکُورُ》
🍀یا لفظاً حذف نمود.👇
《اِنَّ قَومِی اتَّخَذُوا هَذا القُرآنَ مَحجُوراً》
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🆔 @sarf_v_nahve 💢
💥اگر همزه استفهام قبل از کلمهای بیاید که #همزه_وصل مفتوح دارد، همزه وصل حذف نمیشود؛ بلکه به الف تبدیل میشود.
✴️ مانند:《آللهُ خَیر اِمَّا یُشرِکُونَ》
🔸اگر همزه وصل پس از استفهام مکسور یا مضموم باشد، نه تنها در لفظ که در کتابت نیز حذف میشود.
❇️ مانند:《اَستَغفَرتَ لَهُم اَم لَم تَستَغفِر لَهُم》
🌸 @sarf_v_nahve 🌸