هدایت شده از کارگروه جریان شناسی سیاق
♻️ مفهوم شناسی جریان شناسی سیاسی
🖋 #پرونده_دوم
💢 بخش دوم
♨️ همانگونه که اشاره شد، در پرونده دوم کارگروه جریان شناسی سیاسی سیاق، به موضوع «مفهوم شناسی جریان شناسی سیاسی» می پردازیم که در نوشتار بخش اول به تعریف و تبیین مفهوم «جریان» و ابعاد آن همت گمارده شد.
🛑 در بخش دوم پرونده مفهوم شناسی، به این پرسش بنیادین پاسخ داده میشود که اصولا «جریان شناسی» به ویژه در عرصه سیاسی، چه معنا و مفهومی دارد؟
در «شناخت» جریان های سیاسی، چه مؤلفه هایی اهمیت می یابد و ریشه های زیربنایی «جریان شناسی» چیست؟
در واقع پرداختن به «متدولوژی شناخت» و روش شناسی جریان شناسی، ما را به پردازش ابعاد محتوایی و شکلی آن رهنمون می سازد.
🔰در این بخش، برای ورود به ابعاد تعریف «جریان شناسی»، برداشتن گام های زیر ضرورت دارد:
1⃣ در جریان شناسی سیاسی، در یک تعریف «شناخت جریان های داخل یک کشور را بر مبنای عنصر زمان و مکان جریان شناسی می گویند» [١]
اندیشمندان غربی واژه جریان شناسی را بیشتر در معنای «سیر تطوّر و تحول اندیشه ها» بکار می برند.[٢]
برای شناخت جریان های سیاسی، آشنایی هرچه بیشتر با احزاب و تشکل ها ضروری و اجتناب ناپذیر است اما شناسایی احزاب و گروه های سیاسی لزوما به معنای جریان شناسی نیست. در حقيقت رابطه این دو با یکدیگر، از نوع «عموم و خصوص مطلق» است؛ یعنی شناخت جریان سیاسی، «مستلزم» شناخت احزاب و گروه هاست اما جریان شناسی چیزی فراتر از شناخت احزاب و گروههاست؛ چراکه برخلاف احزاب و جمعیت ها، جریان های سیاسی گوناگونی هستند که دارای اصول مکتوب و ایدئولوژی اعلام شده نیستند، بلکه یک «فرآیند» متشکل از احزاب اند که در برابر تحولات و رخدادهای سیاسی، عکس العمل نشان داده و کنش و واکنش های آنها، نمایانگر باورها، ارزش ها و هنجارهای آنان بوده و ایدئولوژی آن جریان را «بتدریج» روشن ساخته است. [٣]
2⃣ بر این اساس، «جریان شناسی عبارت است از شناخت مبانی، گفتمان، خاستگاه فکری، سیاسی و اعتقادی، چگونگی شکل گیری، معرفی مؤسسان و چهره های تأثیرگذار یک جریان فکری، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی». [۴]
3⃣عموم تعاریف اصطلاحی جریان شناسی، بر چهار «پایه اساسی» استوار است:
١.پیشینه تاریخی جریان
٢.تحلیل مبانی فکری و نظری
٣.تحلیل عملکرد و دیدگاه های مؤسسان و ساختار مدیریتی و اقتصادی
۴. آینده پژوهی و پیش بینی های سیاسی درباره جریان
4⃣ هر جریان اجتماعی و سیاسی به لحاظ فکری و نظری، دارای اندیشه ای خاص در عرصه های «هستی شناختی»، «انسان شناختی»، «معرفت شناختی» و... بوده و به لحاظ اجتماعی دارای «مرجعیت اجتماعی» و اثر گذاری خرد یا کلان در جامعه است، به گونه ای که جمعی از مردم پیروان آن به شمار می آیند. رسالت حقیقی جریان شناسی، شناخت این مؤلفه هاست.[۵]
5⃣ از دیگر رسالت های جریان شناسی «مقایسه همسویی ها و تضادها و تعارض های دو یا چند جریان با یکدیگر است؛ درحقیقت با بررسی مبانی فکری و رفتاری مشترک جریان ها و تبیین موارد افتراق آنها، اولاً دیدگاه جریان های مختلف را از هم جدا کرده و ثانيا تفاوت و ثمرات دو یا چند اندیشه از یکدیگر باز شناخته میشود». [۶]
🔷بنابر گامهای برداشته شده، رهیافت اصلی نوشتار بخش دوم پرونده دوم کارگروه جریان شناسی سیاق در تعریف ابعاد «جریان شناسی سیاسی» آن است که:
✅ جریان شناسی سیاسی عبارت است از «شناخت مبانی نظری و عملی، گفتمان، خاستگاه فکری، اعتقادی، سیاسی و اقتصادی، پیشینه تاریخی، معرفی مؤسسان و توزیع کنندگان اندیشه و چهرههای تأثیر گذار و آینده پژوهی حیات سیاسی یک جریان سیاسی».
📚منابع و مآخذ:
[١] ـ ملک علیپور، غلامرضا، نشریه سیاسی خبری و تحلیلی گام اول، مورخه 3/12/1390
[٢] ـ غمامی، سید محمد علی، روش شناسی جریان شناسی، ص ٢١
[٣] ـ دارابی، علی، جریان شناسی سیاسی در ایران معاصر، مقدمه
[۴]ـ خسرو پناه، عبدالحسین، جریان شناسی فکری ایران معاصر، ص ١٠
[۵]و[۶]-همان ص ١١.
⏹پایان بخش دوم
#پرونده_دوم
#مفهوم_شناسی_جریان_شناسی
✔️دوستان علاقه مند خود را به کارگروه جریان شناسی سیاسی سیاق دعوت کنید👇👇👇
https://eitaa.com/joinchat/649068602C8591a80ebc