بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:
حقوق والدین بر فرزندان
✍ مقدمه
طبق آیات و روایات، حقوقی برای والدین بیان شده که در قالب ده عنوان با حرف میم تقدیم می گردد
1⃣ مطیع بودن ( مگر در معصیّت و شرک به خدا ) فلاتطعهما
✍قال امیرالمومنین علیه السلام
حَقُّ الوالِدِ عَلَی الوَلدِ أَن یطیعَهُ فی كُلِّ شَیءٍ اِلاّ فی مَعصِیةِ اللهِ سُبحانَه.
حق پدر بر اولاد آن است که جز در گناه و نافرمانی خدای سبحان در همهچیز از پدر خود اطاعت نماید. (نهجالبلاغه،ح٣٩١)
2⃣مُحسن مطلق
احسان گسترده تر از انقال است
✍ در اهمیت إحسان به وادین،اینکه خدای سبحان آن را در کنار شرک نورزیدن به خود آورده است
1_«لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»،
2_«وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»،
3_ «أَلاَّ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»،
4_«وَ قَضى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»،
5_ «یا بُنَیَّ لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ»
3⃣متواضع بودن
✍الف_وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ (اسراء/24)و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران
ب_وَرَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّوا لَهُ سُجَّدًا ۖ (یوسف/100)و پدر و مادر را بر تخت بنشاند و آنها همگی پیش او (به شکرانه دیدار او، خدا را) سجده کردند،
4⃣محبت ومهربانی کردن
وأبرّهما برّ ألأم الرئوف
(دعای45صحیفه)
به والدین نیکی کنم مانند نیکی کردن مادر مهربان
✍گاهی محسن است اما از روی مهربانی نیست قل لهما قولا کریما
پس فقط آزار نرساندن نیست هرچند خودش نیکی و احسان است اما کافی نیست
وقل ربّ ارحمهما کما رَبَّیانی صغیرا
همانطور که آنان ما رابا عشق پرورش دادند
5⃣ متشکربودن
وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَىٰ وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ(لقمان/14)
و ما به هر انسانی سفارش کردیم که در حقّ پدر و ما در خود نیکی کن خصوص مادر که چون بار حمل فرزند برداشته و تا مدّت دو سال که طفل را از شیر باز گرفته (هر روز) بر رنج و ناتوانیش افزوده است، (و فرمودیم که) شکر من و شکر پدر و مادرت بجای آور، که بازگشت (خلق) به سوی من خواهد بود.
✍نکته:تشکر از والدین در ردیف شکر گزاری از نعمتهای خدا آمده است
صفحه اول⬅️ ادامه دارد
اللهم صلّ علی محمد و آل محمد وعجّل فرجهم
آخرین روز سال
حمید اکبری ۹۳/۱۲/۲۹قم
#حقوق_والدین
https://eitaa.com/serathamed
✍ إدامه حقوق والدین
6⃣ مُؤدب باشیم:
وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا
با والدین سخنى شايسته بگوى (اسراء/۲۳)
نکته: گاهی احسان هست اما به دور از ادب و حتی همراه با منّت(که در حقیقت احسان نیست)
7⃣مدارا کردن با والدین
مدارا أعم از احسان است گاهی علاوه برإاحسان باید بر اخلاق تند و رفتار ناپسند و غیر منطقی آنان نیز باید صبر کرد
✍امام صادق عليه السلام
در بیان معنای این آیه (وبالوالدین إحسانا) میفرمایند: اگر پدر و مادر تو را ناراحت کردند و حتی اگر تو را کتک زدند، باز هم با آنها تندی نکن و به آنها نگو چرا بدی میکنید؟
الکافی، ج ۲، ص ۱۵۷.
نکته ___عدم مراعات حقوق باعث عقوق و سپس عقوبت الهی می گردد.
8⃣مصاحبت معروف :
وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَامَعْرُوفًا(لقمان/15)با والدین، در دنیا به طرز شایستهای رفتار کن؛
✍نکته:إطاعت و احسان و محبت و مدارا همه باید به نحوشایسته و بهترین شکل انجام بگیرد
9⃣مهابت:
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَهَابُهُمَا هَیبَةَ السُّلْطَانِ الْعَسُوفِ (صحيفه/دعای والدین)
خداوندا چنان کن که از هیبت پدر و مادرم چون از هیبت سلطان خودکامه بیمناک باشم
✍نکته:نباید حرمت و هیبت والدین شکسته شود یعنی ما والدین را یک سلطان ستمگر ببینیم تا به خود جرأت فریاد و فرمان به آنها ندهیم نه آنکه والدین ستمگر و متکبر باشند
🔟 موذی نباشیم:
إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا(اسراء/17)
اگر يكى از آن دو يا هر دو در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها [حتى] اوف مگو و به آنان پرخاش مكن
نکته :هر کاری که باعث رنجش و غم و اذیت شدن والدین هست باید ترک شود
حتی نوع احسان گاهی باعث آزار آنهاست
✍نتيجه
شخصی از پیامبر صلی الله علیه و آله در مورد والدین(مخصوصا پدر )پرسید
فرمودند:
۱.لایُسَمّیه بإسمه(پدر را با احترام نام ببرد و با اسم کوچک یاد نکند)
۲.ولایَمشی بین یدیه (جلوتر و در مقابل او راه نرود)
۳.ولایَجلس قبله(قبل از او ننیشیند)
۴.ولایتسبّ له ( کاری نکند که به پدرش بدگویی شود)
(نور الثقلین ج ۳ص ۱۴۹
مردی مادرش را بر دوش گرفته ومشغول طواف بود پیامبر صلی الله علیه وآله را در همان حال مشاهده کرد وگفت آیا با این کار حق مادرم را انجام دادم؟ فرمود:
حتی جبران یکی از ناله های او هنگام وضع حمل نمی کند
تفسیر فی ضلال سید قطب(ج۵/ص۳۱۸)
پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود:
ایّاکم و عقوق الوالدین فانّ ریح الجنه تُوجَد من مسیر الف عام ولایجدها عاق( از ناراحت شدن والدین و ناراضی کردن آنان به شدت بپرهیزید چرا که بوی بهشتی که از هزار سال راه به مشام انسان می رسد، فرزندی که عاقّ شده از آن بهشت وبوی هزار ساله آن محروم می گردد!!!
تقدیم به دو پدر امت (نبی مکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امیرالمؤمنین علیه السلام) صلوات
اللهم صلّ علی محمد و آل محمد وعجّل فرجهم
آخرین روز سال
حمید اکبری ۹۳/۱۲/۲۹قم
#حقوق_والدین
https://eitaa.com/serathamed