بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:
معیار إنسان مؤدب
✍مقدمه :
به مناسبت وفات مادر أدب، طبق روایات، معیارهائی برای أدب جمع آوری شده،تا هر کس خود را ارزیابی کند که چقدر مؤدّب است؟ و ممکن است خود یا کسی را مؤدّب بدانیم در حالیکه طبق معیار، اصلا مُؤدّب نیست!
1⃣همه را ازخودبهتر ببیند
سئِلَ الاْمامُ الْحُسَینُ علیه السلام عَنِ الاْدَبِ، فَقالَ: هُوَ اَنْ تَخْرُجَ مِنْ بَیتِک، فَلا تُلْقِی اَحَداً اِلاّ رَأَیتَ لَهُ الْفَضْلَ عَلَیک.
از امام حسین علیه السلام معنای ادب را پرسیدند؟ امام علیه السلام فرمود: ادب عبارت است از اینکه وقتی که از خانه خارج می شوی به هرکسی برخورد می کنی او را برتر از خود بینی.(یعنی همیشه دیگران را از خود بهتر بینی و احترام آنهارا نگهدار
2⃣ اخلاق نیک،:
عَنْ عَلىٍّ عليه السلام: ثَمَرَةُ الْأدَبِ حُسْنُ الْخُلْقِ
امام على عليه السلام فرمود:: ميوه ادب، خوش اخلاقى است.
3⃣ تقوا:
عَنْْ عَلىٍّ عليه السلام: اَحْسَنُ الاْدابِ ما كَفَّكَ عَنِ الْمَحارِمِ نيـكوتـريـن ادب، آن است كه تو را از گناهان باز دارد. (يعنى در مقابل خـدا مـؤدب بـاشى)
4⃣ رعایت حدود :
عَنْ عَلىٍّ عليه السلام: أفْضَلُ الْأدَبِ اَنْ يَقِفَ الاْءنْسانُ عِنْدَ حَدِّهِ وَ لايَتَعَدّى قَدْرَهُ برترين ادب اين است كه انسان در حدّ و مرز خود بايستيد و از اندازه خويش تجاوز نكند.
5⃣ پسند نکند برای دیگران آنچه خود نمی پسندد
عَنْ الاْءمامِ الْحَسْن الْعَسْكَرى عليه السلام: كَفـاكَ أدَبـاً لِنَفْسِـكَ تَجَنُّبُكَ ما تَكْرَهُ مِنْ غَيْرِكَ در ادب خودت همين كافى است كه از آنچه از ديگران نمى پسندى اجتناب كنى.
6⃣ پاسخ بهتر در مقابل کار نیک:
جاءَتْ جارِيَةٌ لِلْحَسَنِ عليه السلام بِطاقَ رَيْحانٍ فَقالَ لَها: أنْتِ حُرٌّ لِوَجْهِ اللّه ِ، فَقيلَ لَهُ فى ذلِكَ فَقالَ: أدَّبَنَا اللّه ُ تَعالى فَقالَ: «إذا حُييّتُمْ...الآية» وَ كانَ اَحْسَنُ مِنْها إعْتاقُها كنيزى شاخه گلى براى امام حسن عليه السلامآورد، امام بزرگوار فرمود: تو در راه خدا آزاد شدى، گفته شد چرا در مقابل يك شاخه گل او را آزاد كردى؟ فرمود: خداوند ما را تربيت و ادب آموخته است كه فرمود: هنگامى كه بشما هديه اى داده شد شما بهتر از آن را هديه بدهيد وهديه بهتر آزادى او بود.
7⃣شادی نکردن در مقابل غمگین:
قـالَ الاْءمامُ أبُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرىّ عليه السلام: لَيْسَ مِنَ الْأدَبِ إِظْهارُ الْفَرَحِ عِنْدَ الْمَحْزُونِ فرمود: شادمانى كردن پيش اندوهناك، از ادب بـه دور اسـت.
8⃣ شروع اصلاح و تربیت از خودت:
عَنْ عَلىٍّ عليه السلام: أفْضَلُ الْأدَبِ ما بَدَأْتَ بِهِ نَفْسَكَ بهترين ادب آن است كه از خودت شروع كنى.
9⃣ بخشش در هنگام عنایت الهی :
قـالَ رَسُولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله: إنَّ الْمُـؤْمِنَ يـَأْخـُذُ بِـأدَبِ اللّه ِ عز و جل إذا وَسِعَ عَلَيْهِ إِتَّسَعَ وَ إذا أمْسَكَ عَلَيْهِ أمْسَكَ مؤمن ادب الهى را به كار مى گيرد: هنگامى كه خدا به او گشايش دهد او هم توسعه مى دهد و زمانى كه خدا از او باز داشت، او هم مراعات و امساك مى كند.
🔟 بدون تحقیق حرف نمی زند:
عَنْ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: مَنْ لَهُ أدَبٌ فَعَلَيْهِ أنْ يَتَثَبَّتَ فيما يَعْلَمُ، وَ مِنَ الْوَرَعِ أنْْ لا يَقـُولَ ما لا يَعْـلَمْ كسى كه ادب دارد بايد در معلومات خود تحقيق و كاوش كند و اقتضاى ورع وپرهيزگارى اين است كه آنچه را نمى داند نگويد
اللّهم صلّ علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#معیار_أدب_مُؤدّب
کانال مطالب تولیدشده
توسط حمید اکبری
پاسخگوی حرم رضوی
https://eitaa.com/serathamed
ویرایش1402/10/6قم