#نهج_البلاغه
🔶 حکمت هفتم
✨ وَ الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ
🌱 صدقه دادن دارويى ثمر بخش است
✨ وَ أَعْمَالُ الْعِبَادِ فِي عَاجِلِهِمْ نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ فِي [آجِلِهِمْ] آجَالِهِمْ.
🌱 و كردار بندگان در دنيا، فردا در پيش روى آنان جلوه گر است.
🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸
🖇🖇 نکاتی از آیت الله مکارم شیرازی در این حکمت:
🔸 امام(علیه السلام) در این حکمت به دو موضوع که در زندگى مادى و معنوى او تأثیر فراوان دارد اشاره کرده نخست مى فرمایند:
1️⃣ «صدقه (کمک به نیازمندان) داروى شفابخشى است»
🖊 در قرآن مجید و در روایات اسلامى اهمّیّت و تأثیر انفاق در راه خدا و صدقه بر نیازمندان به طور گسترده وارد شده است و یکى از مهم ترین و مؤثرترین حسنات شمرده شده است.
تعبیر به «دواء» (دارو) و «منجح» (مؤثر و شفابخش) به طور مطلق نشان مى دهد که این کار هم درمان کننده بیمارى هاى فردى و هم بیمارى هاى اجتماعى است.
🖌 صدقه به هرگونه بخشش گفته نمى شود
بلکه بخشش هایى است که قصد قربت در آن باشد
خواه واجب باشند مانند زکات
یا مستحب مانند انفاق فى سبیل الله
و خواه جنبه شخصى داشته باشد مانند کمک به یتیم یا محروم یا بیمارى
یا جنبه عام داشته باشد مانند بناى بیمارستان و دارالایتام که از آن تعبیر به صدقات جاریه نیز مى شود.
🫧 اما چگونه این صدقات داروى شفابخشى است؟
بخشى از آن جنبه حسى دارد که با چشم خود مى بینیم
بیماران محروم از این طریق درمان مى شوند، ایتام سرپرستى مى گردند و بر آلام مستمندان مرهم نهاده مى شود
و بخشى از آن جنبه معنوى دارد همان گونه که در حدیث معروف نبوى(صلى الله علیه وآله) آمده است: «دَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ وَرُدُّوا أَبْوَابَ الْبَلاَءِ بِالدُّعَاءِ; بیماران خود را با صدقه درمان کنید و درهاى بلا را با دعا ببندید».
📄 این سخن را با حدیثى از امام کاظم(علیه السلام) پایان مى دهیم: شخصى خدمت آن حضرت آمد و عرض کرد: فرزندان و همسر من ده نفرند که همه بیمارند.
فرمودند:
«داوِهِمْ بِالصَّدَقَةِ فَلَیْسَ شَیْءٌ أَسْرَعَ إِجَابَةً مِنَ الصَّدَقَةِ وَلاَ أَجْدَى مَنْفَعَةً عَلَى الْمَرِیضِ مِنَ الصَّدَقَة;
آنها را با صدقه درمان کن، زیرا چیزى سریع الاجابه تر و چیزى مفیدتر براى درمان بیماران از صدقه نیست».
2️⃣ سپس در دومین نکته مى فرمایند:
«اعمال بندگان در این جهانِ زودگذر در برابر چشمان آنها در آن جهان (پایدار) است
🔸 همان گونه که بعضى از شارحان نهج البلاغه تصریح کرده اند، این کلام امام اشاره روشنى به تجسم اعمال در قیامت دارد.
منظور از تجسم اعمال این است که اعمال نیک و بد هر یک در روز قیامت به صورت مناسب حسى درمى آید.
🫧 مثلا نماز در قیافه یک انسان زیبا و صالح
و ظلم و ستم به صورت دودى سیاه و خفقان آور مجسم مى شود
و انسان ها در کنار اعمال مجسم خود خواهند بود
و بخشى از پاداش و کیفر آنها از این طریق صورت مى گیرد.
✔️ در قرآن مجید نیز آیات فراوانى وجود دارد که ظاهر آن تجسم اعمال است مانند آنچه در آخر سوره «زلزال» آمده است:
«(فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة خَیْراً یَرَهُ * وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة شَرًّا یَرَهُ); هرکس به اندازه سنگینى ذره اى کار نیک کند آن را مى بیند و هرکس به قدر ذره اى کار بد کند نیز آن را خواهد دید»
#نهج_البلاغه
📄 حکمت هشتم
✨. اعْجَبُوا لِهَذَا الْإِنْسَانِ
🌱 از ويژگى هاى انسان در شگفتى مانيد، كه:
✨ يَنْظُرُ بِشَحْمٍ
🌱 با پاره اى «پى» مى نگرد
✨ وَ يَتَكَلَّمُ بِلَحْمٍ
🌱 با «گوشت» سخن مى گويد
✨ وَ يَسْمَعُ بِعَظْمٍ
🌱 و با «استخوان» مى شنود
✨ وَ يَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ.
🌱. و از «شكافى» نفس مى كشد.
#نهج_البلاغه
🔆 حکمت نهم
🔹 إذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى أَحَــدٍ
▫️ چون دنيا به كسى روى آورد،
◀️ أعَارَتْهُ مَحَاسِـنَ غَيْرِهِ
▫️ نيكى هاى ديگران را به او عاريت دهد
🔸 و إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ
◾️ و چون از او روى برگرداند
◀️ سلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِهِ .
◾️ خوبى هاى او را نيز بربايد.
🔹🔸
#نهج_البلاغه
✨ حکمت دهم
🔆 خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَكَوْا عَلَيْكُمْ
وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْكُمْ.
💥 با مردم آنگونه معاشرت كنيد، كه اگر مرديد بر شما اشك ريزند، و اگر زنده مانديد، با اشتياق سوى شما آيند.
🔹
#نهج_البلاغه
✅ حکمت یازدهم ✅
💢 إِذَا قَدَرْتَ عَلَى عَدُوِّكَ، فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُكْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَيْهِ.
🔘🌱 چون بر دشمن ظفر 💪 يافتى، عفو و گذشت را شكرانه پيروزيت قرار ده. 🤲
🔸🔸🔸🔸🔸
🖊🖌 گوشه ای از نکات آیت الله مکارم شیرازی در این حکمت :
🔶 توصیه هاى امام امیرالمؤمنین(علیه السلام) درباره قاتلش «عبد الرحمان بن ملجم مرادى» نشانى از گذشت کریمانه آن حضرت است
و همچنین در جریان جنگ صفین بعد از آن که یارانش بر شریعه فرات مسلط شدند اجازه نداد به عنوان انتقام آب را به روى آنها ببندند
بلکه آب را براى همه آزاد ساخت.
🔸🔸 قرآن مجید نیز خطاب به مؤمنان مى فرماید:
(وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللّهُ لَکُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ).
🔆 از آثار و برکات مهم عفو از دشمنان و خطاکاران آن است که در بسیارى از موارد ناگهان منقلب مى شوند و عداوت آنها تبدیل به دوستى صمیمانه اى مى شود که تاریخ نمونه هاى فراوانى از آن به یاد دارد.
❌ البته این دستور یک استثناى مهم دارد و آن اینکه در آنجا که دشمن عفو را نشانه ضعف ببیند یا سبب جسارت و ادامه خصومت او شود، عفو کردن غلط و شبیه ترحم بر پلنگ تیزدندان است.
#نهج_البلاغه
✅ حکمت یازدهم ✅
💢 إِذَا قَدَرْتَ عَلَى عَدُوِّكَ، فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُكْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَيْهِ.
🔘🌱 چون بر دشمن ظفر 💪 يافتى، عفو و گذشت را شكرانه پيروزيت قرار ده. 🤲
🔸🔸🔸🔸🔸
🖊🖌 گوشه ای از نکات آیت الله مکارم شیرازی در این حکمت :
🔶 توصیه هاى امام امیرالمؤمنین(علیه السلام) درباره قاتلش «عبد الرحمان بن ملجم مرادى» نشانى از گذشت کریمانه آن حضرت است
و همچنین در جریان جنگ صفین بعد از آن که یارانش بر شریعه فرات مسلط شدند اجازه نداد به عنوان انتقام آب را به روى آنها ببندند
بلکه آب را براى همه آزاد ساخت.
🔸🔸 قرآن مجید نیز خطاب به مؤمنان مى فرماید:
(وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللّهُ لَکُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ).
🔆 از آثار و برکات مهم عفو از دشمنان و خطاکاران آن است که در بسیارى از موارد ناگهان منقلب مى شوند و عداوت آنها تبدیل به دوستى صمیمانه اى مى شود که تاریخ نمونه هاى فراوانى از آن به یاد دارد.
❌ البته این دستور یک استثناى مهم دارد و آن اینکه در آنجا که دشمن عفو را نشانه ضعف ببیند یا سبب جسارت و ادامه خصومت او شود، عفو کردن غلط و شبیه ترحم بر پلنگ تیزدندان است.
#نهج_البلاغه
🔸
🔹
🔸
🔹
حکمت دوازدهم
🔷
🔶
أَعْجَزُ النَّاسِ
مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الْإِخْوَانِ
وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.
🔹🔷🔹
🔶 ناتوان ترين مردم
كسى است كه در دوست يابى ناتوان است
و از او ناتوان تر آن كه دوستان خود را از دست بدهد.
🔶🔸🔶🔸🔶
🌱 ماجرای هم پیمانی سه رفیق شهید و قول شفاعت
احمد مختاری، مجتبی سعیدی و علی سراج از عشایر مهدیشهر استان سمنان راهی جبهه می شوند.
در بحبوحه جنگ، هر سه رفیق شفاعتنامهای مینویسند و هر سه آن را امضا می کنند:
اینجانبان علی سراج، مجتبی سعیدی و احمد مختاری پیمان میبندیم بر اینکه هرکدام از ما سه تن به درجه رفیع شهادت نائل آمد، دو نفر دیگر را در روز قیامت شفاعت نموده و در محضر خداوند از خدا بخواهد که از گناهان دو تن دیگر بگذرد و در نزد خداوند از دو تن دیگر شفاعت نماید.
سرانجام پس از مدتی هر سه نفر در این رفاقت به شهادت میرسند و این است رفاقت برای خدا …
💐
#نهج_البلاغه
🔸 حکمت سیزدهم 🔹
🌱 إِذَا وَصَلَتْ إِلَيْكُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ
فَلَا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّكْرِ.
📄 چون نشانه هاى نعمت پروردگار آشكار شد
با ناسپاسى نعمت ها را از خود دور نسازيد.
🔹🔷🔹🔷🔹
🔘 نکاتی از آیت الله مکارم شیرازی:
📝 قرآن مجید سرگذشت بسیار عبرت آموزى از قوم سبأ نقل مى کند
که خداوند نعمت بسیار وافرى به آنها داد و فرمود:
🔸 «(کُلُوا مِنْ رِزْقِ رَبِّکُمْ وَاشْکُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَیِّبَةٌ وَرَبٌّ غَفُورٌ)
✅ از روزى پروردگارتان بخورید و شکر او را به جا آورید
شهرى پاک و پاکیزه در اختیار شماست و پروردگارى آمرزنده».
ولى آنها به کفران پرداختند و سد عظیمى که سبب آبادى کشور آنها شده بود بر اثر سیلاب و عوامل دیگر در هم شکست و تمام آبادى و باغ ها و مزارع ویران شد به گونه اى که نتوانستند در آنجا بمانند و ناچار در اطراف متفرق شدند.
✨ قرآن در اینجا مى افزاید:
🔆 «(ذلِکَ جَزَیْناهُمْ بِما کَفَرُوا وَهَلْ نُجازی إِلاَّ الْکَفُورَ)
این کیفر را بر اثر کفرانشان به آنها دادیم و آیا جز کفران کننده را کیفر مى دهیم».
🤲 شکر سه مرحله دارد:
1️⃣ مرحله قلبى که انسان از نعمت هاى خدا خشنود و راضى و سپاسگزار باشد
2️⃣ مرحله زبانى که آنچه را درون قلب اوست بر زبان جارى سازد
3️⃣ ولى از همه مهم تر مرحله عملى شکر است
🖌 و آن به طور شفاف این است که از نعمت هاى الهى درست بهره بردارى کند و اهداف این مواهب را در نظر گیرد و به سوى آن اهداف حرکت کند
🖊 اگر خدا عقلى براى درک نیک و بد به او داده از این عقل در مسیر شیطنت استفاده نکند
و اگر او را مشمول موهبت آزادى کرده از این آزادى براى پیشرفت و تکامل بهره گیرد نه در مسیر بى بند و بارى و گناه و فساد
#نهج_البلاغه
✅ حکمت چهاردهم
🔸
🔶
🔸
🔶
🔸
🔹 منْ ضَيَّعَهُ الْأَقْرَبُ، أُتِيحَ لَهُ الْأَبْعَدُ.
🔸 كسى را كه نزديكانش واگذارند، بيگانه او را پذيرا مى گردد.
🌱💐🌱💐🌱
🖇 نکاتی از آیت الله مکارم شیرازی
💢 امام(عليه السلام) در اين جمله به کسانى که بستگان نزديکش نسبت به او بى مهرى مى کنند و رهايش مى سازند دلدارى و اميدوارى مى دهند که نبايد از اين جريان مايوس گردند
خداوند راه ديگرى به روى او مى گشايد
🖌 در واقع اين حکمت و رحمت الهى است که انسان ها به وسيله بستگان و دوستان نزديک حمايت شوند
ولى اگر آنها به وظيفه خود عمل نکردند و به صله رحم و مسئوليت هاى دوستى پشت پا زدند اين مسئوليت را بر عهده ديگران مى گذارد تا بنده اش در ميان توفان حوادث تنها نماند.
🌺 مثلا پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) طائفه قريش که نزديک ترين نزديکان او بودند نه تنها حمايتش نکردند بلکه به دشمنى او برخاستند
اما خداوند دورافتاده ترين قبائل را از قبيله قريش يعنى اوس و خزرج را به حمايت او برانگيخت که از جان و دل او را حمايت کردند و آئين او را پيش بردند
و جالب اين که اوس و خزرج با هم عداوت و دشمنى ديرينه اى داشتند ولى در حمايت از پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) متحد و متفق بودند و امثال اين موضوع در طول تاريخ بسيار ديده شده است.
✨ احتمال ديگرى که در تفسير اين کلمه حکمت آميز وجود دارد اين است
که امام مى خواهند بفرمايند :
در صورتى که نزديکان و بستگان از نيروهاى يکديگر استفاده نکنند و نسبت به هم بى اعتنا باشند
اى بسا دورافتادگان آنها را مى ربايند و از وجود آنان بهره مى گيرند.
💎 نمونه اين مطلب مسئله اى است که در اين ايام کشور ما و بسيارى از کشورها با آن روبرو هستند
که به نام فرار مغزها معروف است
هنگامى که ما از مغزهاى لايق و آماده و افکار بلند و استعدادهاى سرشار جوانانمان استفاده نکنيم آنها از ميان ما فرار کرده و دورافتادگان از نيروهاى آنها استفاده مى کنند که اين ضايعه اى است بزرگ و غير قابل جبران.
#نهج_البلاغه
#حکمت_۱۵
🌱🌺🌱
مَا كُلُّ مَفْتُونٍ يُعَاتَبُ.
🔷🔹🔷
هر فريب خورده اى را نمى شود سرزنش كرد.
🔷🔹💎🔹🔷
❓❔❓ این حکمت در چه زمانی بیان شده است؟؟
✳️ به هنگام حركت امام عليه السّلام جهت سركوب شورشيان بصره، سعد وقّاص و محمّد بن مسلمه، و اسامة بن زيد و عبد اللّه بن عمر آماده حركت نشدند. امام از آنها پرسيدند چرا آماده جهاد نمى شويد؟
گفتند از اينكه مسلمانى را بكشيم ناراحتيم!
امام فرمودند: بر بيعت من وفا داريد؟
گفتند: آرى
امام فرمودند: به خانه هایتان برويد.
آن گاه حكمت ۱۵ را زمزمه كردند.
🔶🔸🔶
#نهج_البلاغه
🌿 حکمت شانزدهم ( 16 )
🍂 تذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِيرِ ، حَتَّى يَكُونَ الْحَتْفُ فِي التَّدْبِيرِ.
☘️ كارهــا چنان در سـيطـره تقـدير اسـت كه چـاره انديشـى به مـرگ مى انجـامد.
🍃🍃🍃🍃
🍂 نکاتی از آیت الله مکارم شیرازی
🌾 امام(عليه السلام) در اينجا به نکته مهمى اشاره مى فرمايند و آن اين که چنان نيست که هميشه انسان هاى مدير و مدبر پيروز گردند; گاه تقديرات همه تدبيرات آنها را برهم مى زند.
🌿 هدف از بيان اين نکته آن است که گرچه انسان بايد در همه امور هوشيارانه و مدبرانه عمل کند
اما چنين نيست که از لطف خدا بى نياز باشد.
خداوند براى بيدار ساختن انسان و شکستن غرور و غفلت او گهگاه امورى مقدر مى کند که بر خلاف تمام تدبيرها و پيش بينى ها و مقدمه چينى هاى انسان است تا به او بفهماند در پشت اين دستگاه، دست نيرومندى است که هيچ کس بى نياز از لطف و محبت او نيست.
🍀 در طول تاريخ گذشته و در زندگى خود بسيارى از اين صحنه ها را ديده ايم که گاه افراد بسيار هوشيار و قوى و صاحب تدبير ضربه هايى از تدبير و هوشيارى خود خورده اند و دست تقدير مسيرى جز آنچه آنها مى خواستند برايشان فراهم ساخته است.
❗️❕ تنها مطلبى که در اينجا تذکر آن لازم است اين است که هرگز مفهوم اين سخن آن نيست که انسان دست از تدبير و دقت و بررسى لازم در کارها بردارد و همه چيز را به گمان خود به دست تقدير بسپارد
بلکه شعار
«(وَأَنْ لَيْسَ لِلاِْنْسانِ إِلاّ ما سَعى); بهره انسان تنها با سعى و تلاش او ارتباط دارد»
را نبايد هرگز فراموش کند و به تعبير ديگر انسان نبايد از اراده و تقديرات الهى و اين که همه چيز به دست اوست غافل شود و نيز نبايد دست از تلاش و کوشش بردارد.
امام (عليه السلام) فرمود:
سينه عاقل گنجينه اسرار اوست، خوش رويى و بشاشت، دام محبت است و تحمل ناراحتى ها گور عيب هاست.🌸
#نهج_البلاغه ، حکمت ششم