شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۲
🔆«وَ اسْمَعْ دُعائی إِذا دَعَوتُکَ وَ اسْمَعْ نِدائی إِذا نادَیتُکَ و أَقْبِلْ عَلَیَّ إِذا ناجَیْتُکَ».
دعای مرا بشنو هنگامی که دعا میکنم و فریاد مرا بشنو زمانی که تو را صدا میزنم و به من روی آور موقعی که با تو راز میگویم.
🔴دعا: خواندن، حاجت خواستن، استمداد.
❤️و از پیامبر روایت شده است که فرمود: دعا، همان عبادت است، سپس آیه «اُدْعُونی اَسْتَجِبْ لَکُم اِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتی» را قرائت فرمود.
🟠نداء: راغب گوید: نداء بلند شدن صدا و ظهور آن است.
🧡در قرآن کریم هم به معنای صدای بلند آمده است، همچنان که میفرماید: «اِذا نُودِیَ لِلصَّلوةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلی ذِکْرِ اللّه ِ».
🟡نجوی: بیخ گوشی حرف زدن و سخن سرّی و راز گفتن.
💛طبرسی میفرماید: قَولُهُ تَعالی وَ یَتَناجَوْنَ اَیْ یُسِرُّ بَعْضُهُمْ اِلی بَعْض، و النجوی: السرّ، و نجواهم: اسرارهم. (فرمایش خداوند: و یتناجون، یعنی برخی با برخی دیگر به رازگویی پرداختند، و نجوی به معنای سرّ و نجواهم، یعنی اسرار ایشان).
💚باید توجه داشت که خداوند همچنان که بصیر است؛ یعنی بینا میباشد، سمیع نیز است؛ یعنی شنوا میباشد،همان طور که قرآن کریم میفرماید: «لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ» . (مانند او هیچ چیز نیست و او شنوا و بینا است).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۳
🔆«فَقَدْ هَرَبْتُ اِلَیْکَ وَ وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیْکَ مُسْتَکینًا لَکَ مُتَضَرِّعا اِلَیْکَ راجِیًا لِما لَدَیْکَ ثَوابِی».
به سوی تو گریختهام و در پیشگاهت ایستادهام در حالی که خاضع و خاشع بوده و اظهار نیاز و حاجت دارم و امیدوار به پاداشی از آنچه که در نزد تو میباشد برای خودم هستم.
🔴هرب: گریختن.
🟠وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیْکَ: کنایه از آن است که در پیشگاه تو ایستاده ام.
🟡مُسْتَکینًا، استکانه: خضوع و خشوع.
🟢مُتَضَرِّعا: تذلّل و اصرار در دعا.
🔵راجِیًا: رجاء، امید.
🟣ثواب: پاداش، کیفر، ثواب به جزای اعمال نیک و بد گفته میشود.
❤️قرآن کریم از زبان نوح پیامبر میفرماید که گفت: «فَفِرُّوا اِلَی اللّه ِ» (به سوی خدا بگریزید).
❤️ما در خلوت به روی خلق ببستیم
از همه باز آمدیم و با تو نشستیم
💛در برخی ادعیه میفرماید: «وَ اَقْبَلْتُ بِکُلّی عَلَیْکَ»؛ یعنی با تمامی وجود به سوی تو رو آوردم.
🧡قرآن کریم میفرماید: «اُدْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَ خُفْیَةً اِنَّه لاَ یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ»(پروردگار خود را بخوانید با تضرّع و در پنهانی، او تجاوزگران را دوست ندارد).
🧡خداوند متعال گاهی انسانها را گرفتار میسازد برای آن که از حالت خودبینی و غرور بیرون آمده و به تضرّع و تذلّل بپردازند، همان طور که میفرماید: «فَاَخَذْناهُمْ بِالْبَأْسآءِ وَ الضَّرّآءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُون».
🧡امام چهارم در دعای خویش میگوید: «وَ لاَیُنْجِینِی مِنکَ اِلاّ التَّضَرُّعُ اِلَیْکَ» (مرا از (عذاب) تو نجات نمی بخشد مگر تضرّع در پیشگاه تو).
💚محمّد بن مسلم میگوید:(از امام باقر علیه السلام سؤال کردم از (تفسیر) گفتار خدای عزّوجل «پس فروتن نشدند برای خدای متعال و تضرّع نکردند» فرمود: استکانت همان فروتنی است و تضرّع بلند کردن هر دو دست واظهار ذلت بدانها در پیشگاه خداوند است).
💙هنگامی که انسان به دعا میپردازد باید امید به خدا و عنایات او داشته باشد، زیرا خداوند زود راضی میشود ، این بنده است که چموشی میکند و از رحمت الهی به ظلمت گناه میگریزد.
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۴
🔆«وَتَعْلَمُ ما فِی نَفْسِی وَ تَخْبُرُ حاجَتی وَ تَعرِفُ ضَمِیرِی ولا یَخْفی عَلَیْکَ اَمْرُ مُنْقَلَبِی وَ مَثوایَ وَ ما اُریدُ اَنْ اُبْدِی ءَ بِهِ مِنْ مَنطِقِی وَ اَتَفَوَّهُ بِهِ مِنْ طَلِبَتی وَ اَرْجُوهُ لِعاقِبَتِی».
تو میدانی آنچه در دل من است و از نیاز من آگاهی و از اندرون و نیت من اطلاع داری و هیچ کاری از کارهای من چه مربوط به آینده و چه در ارتباط با حال از تو مخفی نیست و هر مطلبی را که بخواهم با گفتار اظهار کنم از تو پوشیده نیست و هر موضوعی را که بخواهم با دهان عرضه بدارم از تو پنهان نیست وهیچ امیدی نسبت به آینده و عاقبتم از تو مخفی نمی باشد.
🔴ضَمِیر: درون، باطن، پنهان، نیّت.
🟠مُنقَلَبِی و مَثوایَ: بازگشتگاه و جایگاه و منزلگاه.
🟡اُبْدِئَ: آشکار کنم، ظاهر سازم.
🟢منطق: گفتار.
🔵اَتَفَوَّه: با دهان بیان کنم، به زبان آورم.
❤️خداوند بهتر از هر کسی آگاه به نیاز و خواسته ما است، حتی بهتر از خود ما،«یَعْلَمُ خَآئِنَةَ الاَْعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ»(نگاههای دزدانه و یا چشمهای خیانتکار را میشناسد و از آنچه که در سینهها پنهان شده است آگاه میباشد).
💚آنی تو که حال دل نالان دانی
احوال دل شکسته بالان دانی
گر خوانمت از سینه سوزان شنوی
ور دم نزنم زبان لالان دانی
💛امیرالمؤمنین علیه السلام در پیشگاه خداوند میگوید: پروردگارا ، اگر ندانم چه بخواهم یا نسبت به خواستهام نابینا باشم تو مرا به آنچه که صلاح من است راهنمایی فرما و دل مرا در دست قدرت خود گرفته و به سوی رشد و ارتقاء من ارشاد نما، این هدایت و رهنمود یک چیز ناشناخته ای از تو نیست و یک موضوع نوظهوری از تو نمی باشد. تو همیشه جویندگان را ارشاد نموده ای و گمراهان را هدایت فرموده ای.
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۵
🔆«وَ قَدْ جَرَتْ مَقادیرُکَ عَلَیَّ یا سَیِّدی فیما یَکُونُ مِنّی إلی اخِرِ عُمْری مِنْ سَریرَتی وَعَلانِیَتی».
و به تحقیق تقدیرات تو در مورد من تا آخر عمرم جاری گشته است چه مربوط به امور پنهانی من چه در ارتباط با موضوعات آشکارم.
🔴سریره: پنهانی، در مقابل علانیه که به معنای آشکار میباشد، باطن، نهان.
💚در کار گلاب و گل حکم ازلی این بود
کاین شاهد بازاری و آن پرده نشین باشد
💛قرآن کریم میفرماید: «اِنَّ اللّه َ بالِغُ اَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللّه ُ لِکُلِّ شَیْ ءٍ قَدْرًا»(خداوند کارش را انجام میدهد، برای هر چیز اندازه ای قرار داده است).
🧡اینکه گویی این کنم یا آن کنم
خود دلیل اختیار است ای صنم
💙قرآن کریم میفرماید: «اِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ اِمّا شاکِرا وَ اِمّا کَفُورًا»(ما راه را به انسان نشان دادیم یا شکرگزاری نموده و پیروی از راه راست میکند و یا کفران ورزیده و در مسیر غلط و بیراهه قدم مینهد).
💜قرآن پی میبریم که میفرماید: «اِنَّ اللّه َ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّی یُغَیِّرُوا ما بِاَنْفُسِهِمْ» (خداوند وضعیت قومی را تغییر نمی دهد مگر آن که خود آنها خصوصیات خود را تغییر دهند).
🤍صادق علیه السلام قانونی اعجاز آسا را بیان نموده و فرموده است: «لا جَبْرَ وَ لا تَفْوِیضَ وَلکِنْ اَمْرٌ بَیْنَ أَمْرَیْنِ»(نه جبر است و نه تفویض، بلکه موضوعی میان آن دو).
🤎امام صادق علیه السلام میفرماید:(دعا قضا را پس از آن که به نحوی محکم شده باشد برطرف میسازد، از این رو دعا زیاد کن، زیرا آن کلید هر رحمت و موفقیت در هر حاجت است و نیل به الطاف الهی امکان پذیر نیست مگر به واسطه دعا، و هیچ دری نیست که بر آن در کوبه زیاد زده شود مگر آن که نزدیک است که به روی زننده اش باز گردد).
💖آن قدر در میزنم این خانه را
تا ببینم مهر صاحبخانه را
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۶
🔆«وَ بِیَدِکَ لا بِیَدِ غَیْرِکَ زِیادَتِی وَ نَقْصِی وَ نَفْعِی و ضَرِّی».
و تنها به دست توست و نه غیر تو، زیادتی و کاستی من و سود و زیان من.
🔴ضرّ: ضرر، زیان.
💚پروردگار عالم به پیامبرش میفرماید: «وَ اِنْ یَمْسَسْکَ اللّه ُ بِضُرٍّ فَلاَ کاشِفَ لَهُ اِلاّ هُوَ وَ اِنْ یَمْسَسْکَ بِخَیْرٍ فَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ» (اگر خداوند متعال آسیبی به تو زند هیچ کس نمی تواند به جز او آن را برطرف سازد و اگر برخوردار از خیری نماید او بر هر چیزی تواناست).
💛حتی خداوند به پیامبرش دستور میدهد که: «قُلْ لا اَمْلِکُ لِنَفْسِی ضَرّا وَلا نَفْعا اِلاَّ ماشآءَ اللّه ُ» (بگو من برای خودم مالک واختیاردار ضرر ونفعی نیستم مگر آنچه را که خداوند بخواهد).
🧡قرآن کریم میفرماید: «یا اَیُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَرآءُ اِلَی اللّه ِ وَ اللّه ُ هُو الغَنِیُّ الْحَمیدُ» (ای مردم شما همه نیازمندان به خداوند هستید و تنها خداوند بی نیاز و ستوده است).
💙امام سجاد در پیشگاه الوهیت میگفت: (نه آن کس که خوبی کرد بی نیاز بود از کمک و رحمت تو، نه آن کسی که بدی نمود و تجرّی بر تو کرد و تو را راضی ننمود از تحت قدرت تو خارج شد)ـ
💜حضرت اباعبداللّه الحسین علیه صلوات الرحمن: «اِلهِی اَنَا الْفَقِیرُ فِی غِنایَ فَکَیْفَ لاأَکُونُ فَقِیرا فِی فَقْری» (خدای من، هنگامی که غنی هستم به تو نیازمند میباشم چه رسد به زمانی که در فقر به سر میبرم).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۷
🔆«اِلهِی اِنْ حَرَمْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذی یَرْزُقُنی وَ اِنْ خَذَلْتَنی فَمَنْ ذَا الَّذی یَنْصُرُنی».
معبودم، اگر مرا محروم نمایی چه کسی به من روزی میدهد و اگر رها کنی چه کسی مرا یاری نماید.
🔴حرمان: محروم ساختن.
🟠خذلان: رها کردن - یاری نکردن.
🔆«اِلهِی اَعُوذُ بِکَ مِنْ غَضَبِکَ وَ حُلُولِ سَخَطِکَ».
معبودم، به تو پناه میبرم از غضبت و از این که نارضایتی شدید تو مرا فرا گیرد.
🟡سخط: غضب شدید که مقتضی عقوبت است.
💚امام حسین علیه السلام با یک دنیا تضرّع و نیاز میگفت: «فَلا تُحْلِلْ عَلَیَّ غَضَبَکَ فَاِنْ لَمْ تَکُنْ غَضِبْتَ عَلَیَّ فَلا اُبالی سِواکَ» (پروردگارا مباد که غضبت مرا فرا گیرد، زیرا اگر تو بر من خشم نفرمایی از دیگری باکی ندارم).
💛خداوند به بنی اسرائیل میفرمایند: «کُلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَ لاَ تَطْغَوا فیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُم غَضَبی وَ مَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبی فَقَد هَوی» (از غذاهای طیب و پاکیزه ای که به شما روزی کرده ایم بخورید، ولی در آن تجاوز نکنید که اگر تجاوز کرده وطغیان نمودید غضب من شما را فرا میگیرد و هر آن کس که خشم من او را فرا گیرد سقوط مینماید).
🧡امام صادق علیه السلام میفرماید: «خداوند دوست دارد که بنده او در گناهان بزرگ درخواست عفو و بخشش نماید و متقابلاً غضبناک است نسبت به بنده ای که گناه او را کوچک شمرد».
💙امام صادق علیه السلام فرمودند: حواریون به مسیح گفتند: ای معلم خوبی، بفرما چه چیزی از همه سخت تر است؟
فرمود: سخت ترین چیزها خشم پروردگار متعال است.
گفتند: به چه وسیله میتوان از آن ایمن بود؟
فرمود: به این که خودتان خشم نکنید.
گفتند: آغاز و مبدأ خشم از چیست؟
فرمود: تکبر و جباریت خود وتحقیر مردم.
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۸
🔆«اِلهِی اِنْ کُنْتُ غَیْرَ مُسْتَأْهِلٍ لِرَحْمَتِکَ فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجُودَ عَلَیَّ بِفَضْلِ سَعَتِکَ».
معبودم، اگر من شایسته رحمت تو نیستم، ولی تو سزاوار هستی که از قدرت گسترده خود تفضّلی بر من فرمایی.
🔴مستأهل: شایسته، مستوجب.
🟠سعه: وسعت، طاقت، قدرت، مال.
❤️مشابه این لحن در فرهنگ اسلامی زیاد مشاهده میگردد، مثلاً رسول اکرم صلی الله علیه و آله میفرماید: «اَللّهُمَّ اِنَّ مَغْفِرَتَکَ اَرْجی مِن عَمَلِی وَ اِنَّ رَحْمَتَکَ اَوْسَعُ مِنْ ذَنْبِی، اَللّهُمَّ اِنْ کانَ ذَنْبِی عِنْدَکَ عَظِیما فَعَفْوُکَ اَعْظَمُ مِنْ ذَنْبِی اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ اَکُنْ أَهْلاً اَنْ اَبْلُغَ رَحْمَتَکَ فَرَحْمَتُکَ أَهْلٌ اَنْ تَبْلُغَنِی وَ تَسَعَنی لاَِنَّها وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ» (خداوندا، همانا آمرزش تو امیدبخش تر از کار و عمل من است و همانا رحمت تو وسیعتر ازگناه من است. خداوندا، اگر گناهم نزد تو بزرگ است، گذشت تو بزرگتر از گناه من است، خداوندا، اگر من شایسته دریافت رحمت تو نیستم، رحمت تو سزاوار است که به من برسد و مرا فرا گیرد؛ زیرا آن رحمت همه چیز را فرا گرفته است، به حق رحمت خودت ای مهربان ترین مهربانان).
🧡در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود
از گوشه ای برون آی ای کوکب هدایت
💛ز دست کوته خود زیر بارم
که از بالا بلندان شرمسارم
🔆«اِلهِی کَأَنِّی بِنَفْسِی واقِفَةٌ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ قَدْ أَظَلَّها حُسْنُ تَوَکُّلِی عَلَیْکَ فَقُلْتَ ما اَنْتَ اَهْلُهُ وَ تَغَمَّدْتَنی بِعَفْوِکَ».
معبودم! گویا با تمام وجودم در پیشگاه تو ایستادهام در حالی که سایه حسن اعتماد به تو بر سرم افتاده است. آنچه خودت شایسته آن هستی به من فرموده و عفو وبخشش تو سراپای مرا فرا گرفته است.
🟡ظلّ: سایه.
🟢تغمّد: فرا گرفتن، پوشاندن، اصلاح کردن.
🔵توکل: اعتماد کردن، واگذار کردن.
💚امام سجاد علیه السلام در پیشگاه أحدیت عرض میکند: «لَسْتُ أَتَّکِلُ فِی النَّجاةِ مِنْ عِقابِکَ عَلی اَعْمالِنا بَل بِفَضْلِکَ عَلَیْنا لاَِنَّکَ اَهْلُ التَّقْوی وَاَهْلُ الْمَغْفِرَةِ تُبْدِئُ بِالاِْحسانِ نِعَما وَ تَعْفُو عَنِ الذَّنْبِ کَرَما». (در نجات از عذاب تو تکیه بر اعمال خود نداریم، بلکه اتّکال ما به فضل وعنایت تو است؛ زیرا تو اهل تقوا و آمرزش هستی، از روی احسان با اعطای نعمت آغاز کنی و از روی کرم از گناه و معصیت درگذری).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۹
🔆«اِلهِی لَمْ یَزَلْ بِرُّکَ عَلَیَّ اَیّامَ حَیوتِی فَلا تَقْطَعْ بِرَّکَ عَنِّی فِی مَماتی».
معبودم! پیوسته در ایام زندگیام احسان و کرم خود را بر من ارزانی داشتی، پس از مرگ هم به لطف و نیکی خود ادامه داده و آن را قطع مفرما.
🔴بِرّ: نیکی .
❤️قرآن کریم میفرماید: «وَ اِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللّه ِ لاَ تُحْصُوهَا» (اگر نعمتهای خدا را بخواهید به شمار آورید هرگز حساب آن نتوانید کرد).
🧡از دست و زبان که بر آید
کز عهده شکرش به در آید
🔆«اِلهِی کَیْفَ ایَسُ مِنْ حُسْنِ نَظَرِکَ لِی بَعْدَ مَماتِی وَ اَنْتَ لَمْ تُوَلِّنِی اِلاَّ الجَمیلَ فِی حَیوتی».
معبودم! چگونه مأیوس باشم از توجه و عنایت خوب تو پس از وفاتم، در حالی که تو عهده دار نشده ای امور مرا مگر به نحو خوب و نیکی در هنگام حیاتم.
🟡آیس، یأس: نومیدی.
🟢لم تولّنی: عهده دار نشده ای.
🔵جمیل: زیبا.
💚یأس و قنوط: نومیدی در قرآن کریم و روایات با دو واژه یأس و قنوط تعبیر شده است، البته گفته شده است که «قنوط» یأس بسیار شدید میباشد.
💙قرآن کریم: «و لاَ تَایْٔسُوا مِنْ رَوْحِ اللّه ِ اِنَّه لاَ یایْٔسُ مِنْ رَوْحِ اللّه ِ اِلاَّ القَوْمُ الْکَافِرُونَ» (از رحمت خداوند مأیوس نباشید. همانا نومید نمی باشند از رحمت خداوند جز کافران).
💜قرآن کریم: «وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إلاّ الضَّالُّونَ» (چه کسی، جز گمراهان، از رحمت پروردگارش نومید میشود؟ ).
🤍خداوند میفرماید: «قُلْ یا عِبَادِیَ الَّذِینَ اَسْرَفُوا عَلی اَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّه ِ اِنَّ اللّه ِ یَغفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعا» (بگو ای بندگان من، افرادی که نسبت به خود زیاده روی کرده و از حد تجاوز نموده اید، مأیوس نباشید از رحمت خداوند، خداوند تمامی گناهان را میبخشد).
💛امیرالمؤمنین علیه السلام میفرماید: «عَجِبْتُ لِمَنْ یَقْنَطُ وَ مَعَهُ الاِسْتِغْفارُ» (تعجب میکنم از کسی که مأیوس میشود، در حالی که با او استغفار میباشد).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۱٠
🔆«اِلهِی قَدْ سَتَرْتَ عَلَیَّ ذُنُوبا فِی الدُّنْیا وَ اَنَا اَحْوَجُ اِلی سَتْرِها عَلَیَّ مِنْکَ فِی الاُْخْری اِذْ لَمْ تُظْهِرْها لِأَحَدٍ مِنْ عِبادِکَ الصّالِحِینَ فَلاتَفْضَحْنِی یَومَ الْقِیامَةِ عَلی رُؤُوسِ الاَْشْهادِ».
معبودم! در دنیا گناهانی از مرا مخفی و پوشیده داشتی و من به پوشیده بودن آنها در آخرت نیازمندترم، در این جهان آنها را برای هیچ یک از بندگان صالح خود بر ملا نساختی، روز قیامت هم مرا در مقابل همگان رسوا مفرما.
🔴احوج: محتاج تر.
❤️امیرالمؤمنین علیه السلام میفرماید: بر هر بنده ای چهل پرده کشیده شده تا وقتی چهل گناه کبیره مرتکب شود، چون مرتکب چهل کبیره شد پردهها از او برداشته شود، آن گاه خداوند به آن فرشتهها وحی فرماید: که گناهان بندهام را بپوشانید، فرشتگان گناهان او را بپوشانند، با وجود این باز هم هر کار زشتی را انجام دهد تا آن جا که به کار قبیح خود در نزد مردم ببالد، فرشتگان گویند: پروردگارا، این بنده تو هر عملی را مرتکب میشود و ما از کردار او شرم داریم! در این هنگام خداوند به ملائکه وحی میکند که پوشش خود را از روی او بردارید و چون کارش بدینجا رسید به دشمنی با ما خانواده بپردازد، در این هنگام پرده او در آسمان و پرده او در زمین دریده شود، سپس ملائکه گویند: پروردگارا، این بنده تو پرده دریده گردیده، خداوند به ملائکه میفرماید: اگر به او توجهی داشتم نمی گفتم که پوشش بالهای خود را از وی بردارید.
🧡پرده پوشی الهی تا آن جاست که گاهی آدمی مغرور میشود، همان طور که امام سجاد علیه السلام می گوید: «وَ غَرَّنِی سِتْرُکَ الْمُرْخی عَلَیَّ» (پرده پوشی ات مرا مغرور ساخته).
💚همچنان که عرضه می دارد: «اَنَا الَّذی اَمْهَلْتَنی فَمَا ارْعَوَیْتُ»،(پروردگارا من همان کسی هستم که مرا مهلت دادی، ولی رعایت نکردم).
💙معاویة بن وهب میگوید: شنیدم که امام صادق علیه السلام میفرمود: هنگامی که بنده الهی توبه نصوح انجام دهد، خداوند متعال او را دوست داشته و نسبت به گناه وی در دنیا و آخرت پرده پوشی میکند. معاویه میگوید گفتم: چگونه پرده پوشی میکند؟ امام فرمود: هر گناهی را که دو فرشته موکّل بر او نوشته اند از یادشان میبرد و به اعضا و جوارح او و همچنین نقاط متعددی از زمین که بر روی آن گناه انجام گرفته است وحی میفرستد که گناهانش را پوشیده و مخفی بدارند، از این رو خداوند را ملاقات میکند در حالی که هیچ چیزی به ضرر او شهادت به گناه نمی دهد.
💜پیامبر اکرم میفرماید: «لا یستر عبد مؤمن عورة عبد مؤمن إلاّ ستره اللّه یوم القیامة و من أقال عثرة مسلم أقال اللّه عثرته یوم القیامة» (بنده مؤمن عیبی از بنده مؤمنی را نمی پوشاند مگر آن که خداوند متعال عیوب او را در روز قیامت میپوشاند و هر کسی که صرف نظر کند از لغزش مسلمانی، خداوند صرف نظر میکند از لغزش او در روز قیامت).
🤍امام باقر علیه السلام فرمود: «یَجِبُ لِلْمُؤمِنِ عَلَی الْمُؤمِنِ أَنْ یَسْتُرَ عَلَیْهِ سَبْعِینَ کَبِیرَةً» (واجب است بر مؤمن که هفتاد گناه کبیره از مؤمنی را بپوشاند).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۱۱
🔆«اِلهِی جُودُکَ بَسَطَ اَمَلِی وَعَفْوُکَ اَفْضَلُ مِنْ عَمَلِی».
معبودم! بذل و بخشش تو آرزوی مرا گسترش داده و عفو و گذشت تو برتر از عمل و کردار من میباشد.
🔴امل: آرزو.
❤️امام سجاد علیه السلام میگوید: «اِنَّ لَنا فِیکَ اَمَلاً طَوِیلاً کَثیرًا، اِنَّ لَنا فِیکَ رَجاءً عَظیمًا، عَصَیناکَ وَ نَحْنُ نَرْجُو اَنْ تَسْتُرَ عَلَیْنا» (ما در مورد تو آرزوی طولانی داریم، ما در مورد تو امید فراوانی داریم، نسبت به تو عصیان ورزیده ایم ولی امید داریم که همه آنها را بپوشانی و گذشت نمایی).
🔆«اِلهِی فَسُرَّنِی بِلِقائِکَ یَوْمَ تَقْضی فِیهِ بَیْنَ عِبادِکَ».
معبودم! بنابراین مرا به لقای خودت شادمان نما در آن روزی که میان بندگانت قضاوت میفرمایی.
🟠سُرَّنِی: مسرور فرما.
🧡لقای الهی در قرآن کریم بارها به صورتهای گوناگونی مطرح شده است مانند: «لِقاءُاللّه» ، «لِقاءِ رَبِّهِم» ، «لِقاء رَبِّکُمْ»، «لِقاءَ رَبِّهِ»، «لِقاءَنَا»، «لِقائِهِ»، «مُلاَقُوا رَبِّهِمْ»، «مُلاقُوا اللّه ِ» ، «مُلاَقُوهُ»، «فَمُلاقیهِ» و «یَومَ التَّلاق». لقای الهی با تعابیر دیگری هم در قرآن کریم مطرح شده است مانند «رؤیت»، «نظر»، «حشر به سوی او» و «ارتزاق در نزد او» که تفاوتهایی هم ممکن است داشته باشند،
💚لقاء عبارت از رو به رو شدن با شی ء و مصادف شدن با اوست، راغب میگوید: اللِّقاء مُقابلَةُ الشی ءِ وَ مُصادَفَتُه معا. «لِقاء» انحصار در ملاقات مادی ندارد بلکه نسبت به امور معنوی هم صدق میکند.
💙در مورد رؤیت الهی و دیدار او سخن بسیار است، در آغاز باید توجّه داشت که دیدار خداوند با این چشم ظاهری امکان پذیر نیست؛ زیرا پروردگار دارای جسم نیست و محدود به مکان خاصی نمی باشد و در جهت محدودی هم قرار نمی گیرد. همان طور که میفرماید: «لاَ تُدْرِکُهُ الاَْبْصَارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الاَْبْصَارَ» (چشمها او را درک نمی کند و او به دیدهها احاطه دارد) و نیز به حضرت موسی کلیم با قطعیت هرچه تمامتر فرموده است: «لَن تَرانی» (هرگز نخواهی دید مرا) از این رو رؤیت الهی هر کجا گفته میشود منظور رؤیت معنوی و دیدار با دل میباشد.
💜شخصی به نام ذعلب یمانی به امیر مؤمنان گفت که آیا پروردگار خود را دیده ای؟
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: «أفأعبد ما لا أری»، آیا عبادت میکنم چیزی را که نمی بینم؟!
گفت: چگونه او را میبینی؟
امام فرمود: «لاَتُدرِکُهُ الْعُیُونُ بِمُشَاهَدَةِ الْعِیَان وَ لَکِنْ تُدْرِکُهُ الْقُلُوبُ بِحَقَائِقِ الاْءیمَانِ» (دیدهها هرگز او را آشکارا نمی بینند ولی دلها او را با حقیقت ایمانی در مییابند).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۱۲
🔆«اِلهِی اعْتِذارِی اِلَیْکَ اعْتِذارُ مَنْ لَمْ یَسْتَغْنِ عَنْ قَبُولِ عُذْرِهِ فَاقْبَلْ عُذْری یا أَکْرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَیْهِ الْمُسیئُونَ».
معبود من! پوزش و عذر خواهی من عذر خواستن کسی است که بی نیاز از پذیرش عذرش نمی باشد، عذر مرا بپذیر ای بزرگوارترین فردی که گناهکاران از او پوزش میطلبند.
🔴اعتذار: پوزش طلبیدن، عذر خواهی کردن.
🟠مسی ء: بدکار، گناهکار.
🟡سوء: (به ضم سین)، بد و به فتح آن بدی.
❤️خداوند کریم ترین پوزش پذیر است، کسی که نه تنها عذر را میپذیرد بلکه گناه را در هنگام «توبه نصوح» تا آن جا محو و ناپدید میکند که حتی آن را از خاطره ملائکه هم زائل میگرداند و نه تنها آن را محو و نابود میکند بلکه آن را تبدیل به خوبی و حسنه می نماید که فرمود: «فَاُولئِکَ یُبَدِّلُ اللّه ُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَنَاتٍ».
🧡امام حسین علیه السلام میفرماید: «اِیّاکَ وَ ما یُعْتَذَرُ مِنهُ فَإِنَّ المُؤمِنَ لایُسِی ءُ وَ لا یَعتَذِرُ وَ الْمنافِقُ کُلُّ یَومٍ یُسِی ءُ وَ یَعْتَذِرُ» (پرهیز کن از انجام کاری که از آن پوزش طلبی زیرا مؤمن نه کار زشت میکند و نه از آن پوزش میطلبد، ولی منافق همه روزه کار بد انجام میدهد و از آن هم اعتذار میجوید).
💚امام امیرالمؤمنین علیه السلام به قثم بن عباس توصیه نموده و میفرماید: «وَ اِیّاکَ وَ ما یُعْتَذَرُ مِنْهُ» (پرهیز کن از انجام کاری که از آن اعتذار جویی).
💙پذیرش اعتذار: به همان اندازه که اعتذار باعث سرافکندگی است، پذیرش آن موجب کرامت و سربلندی میباشد و در روایات فراوانی بدان توصیه شده است تا آن جا که امام امیرالمؤمنین علیه السلام میفرماید: «اِقْبَلْ عُذْرَ اَخِیکَ وَ اِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ عُذْرٌ فَالْتَمِسْ لَهُ عُذْرا» (پوزش برادر مسلمانت را بپذیر، اگر عذری هم نداشته باشد تو برای او عذری را جستجو نما).
🔆«اِلهی لا تَرُدَّ حاجَتی وَلا تُخَیِّبْ طَمَعِی وَ لا تَقْطَعْ مِنْکَ رَجائِی وَ اَمَلِی».
معبودم! حاجت مرا رد مکن وطمع مرا به نومیدی مبدّل منما و امید و آرزوی مرا از خودت قطع مفرما.
🟢لا تُخیّب: نومید مگردان، خیبه: ناامیدی، خسران، محروم شدن.
🔵رجاء: امید، ظن نسبت به پدید آمدن چیزی که در آن مسرّت و شادمانی است.
🟣امل: آرزو.
⚪️فرق بین رجاء وامل: امید مربوط به چیزی است که تحقق آن بعید نیست به خلاف آرزو.
💜امل و آرزو نسبت به دنیا انسان را به غفلت گرفتار ساخته و از عمل خیر باز میدارد و او را به بدی و زشتی وادار میکند همچنان که امیرمؤمنان علیه السلام آن را مخوف ترین چیز معرفی میکند و قرآن کریم هم میفرماید: «وَ یُلْهِهِمُ الاَْمَلُ» ولی آرزو نسبت به آخرت او را ترغیب به سوی خدا و کار خیر میکند و باعث دلگرمی او میشود، خداوند متعال دنیا و آخرت و ارزشهای آن دو را در مقابل هم قرار داده و میفرماید: «اَلْمالُ وَ الْبَنُونَ زینَةُ الحَیوةِ الدُّنْیا وَ الْباقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَوَابا وَ خَیْرٌ اَمَلاً» (مال و فرزندان زیور زندگی دنیا هستند، و کارهای نیکویی که از انسان باقی میماند در نزد پروردگارت بهتر است از نظر پاداش و آرزومندی).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو
شرح مناجات شعبانیه(۲)/ ۱۳
🔆«اِلهی لَو اَرَدْتَ هَوانی لَمْ تَهْدِنِی وَ لَو اَرَدْتَ فَضِیحَتِی لَمْ تُعافِنِی».
معبودم! اگر پستی مرا میخواستی هدایتم نمی کردی و اگر رسوایی مرا میخواستی عافیتم نمی دادی.
🔴هوان: پستی، خواری.
🟠فضیحت: رسوایی.
🟡افتضاح عبارت از برملا شدن عیب پنهانی است.
❤️هدایت عمومی که همگان از آن برخوردارند: «اِنَّا هَدَیْناهُ السَّبیلَ اِمّا شَاکِرا وَ اِمّا کَفُورا».(ما او (انسان) را به راه، هدایت کردیم یا شکرگزاری میکند و یا کفران میورزد).
🧡هدایت ویژه که مخصوص مجاهدان و کوشش گران در راه خداوند است : «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا» (و آنهایی را که در راه ما مجاهده نمودند به راههای خود هدایت خواهیم نمود).
🔆«اِلهی ما اَظُنُّکَ تَرُدُّنی فِی حاجَةٍ قَدْ اَفْنَیْتُ عُمْرِی فِی طَلَبِها مِنْکَ».
معبودم! گمان نمی کنم مرا رد کنی در برآوردن حاجتی که عمر خود را در طلب آن از تو سپری کرده ام.
🟢افنیت: سپری کردم، فناء: از بین رفتن، افناء: از بین بردن.
💜رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «.. خُذْ مِنْ صِحَّتِکَ لِسُقْمِک وَ مِنْ شَبابِکَ لِهِرَمِک وَ مِنْ حَیاتِکَ لِوفاتِک فَاِنَّکَ لا تَدْرِی مَا اسْمُکَ غَدا» (ذخیره ای از روزگار سلامتی خودت برای بیماریت اندوخته کن و از دوران جوانیت برای پیریت و از زمان زندگانیت برای وفات خودت، زیرا تو نمی دانی که فردا نامت چیست؟ ) (زنده یا مرده).
💛امام سجاد علیه السلام میفرمود: «فَقَدِ انْقَطَعَتْ اِلَیْکَ هِمَّتِی وَ انْصَرَفَتْ نَحْوَکَ رَغْبَتِی فَاَنْتَ لا غَیرُکَ مُرادِی وَ لَکَ لا لِسِواکَ سَهَری وَ سُهادِی وَ لِقاءُکَ قُرَّةُ عَیْنی وَ وَصْلُکَ مُنی نَفْسِی... » (از همه چیز بریدهام و تنها همت خود را به سوی تو مصروف داشتهام و از همه چیز رو برگردانده و علاقه و رغبت خود را تنها به سوی تو متوجه کرده ام، و فقط تو و نه غیر تو منظور و مراد من هستی و فقط برای تو و نه غیر تو شب زنده داری و بیدار خوابی من است و لقاء تو نور چشم من و وصل تو آرزوی جان من میباشد).
💙امام حسین علیه السلام در صحرای عرفات هنگامی که دست به دعا برداشته و از دیدگان مبارکش مانند دو مشک، اشک میریخت با صدای بلند میگفت: «اَللّهُمَّ حاجَتِیَ الَّتی اِنْ اَعْطَیْتَنیها لَمْ یَضُرَّنِی ما مَنَعْتَنی وَ اِنْ مَنَعْتَنیها لَمْ یَنْفَعْنِی ما اَعْطَیْتَنی، اَسْئَلُکَ فَکاکَ رَقَبَتِی مِنَ النّار» (معبودا! حاجت و خواسته من، حاجتی است که اگر آن را برآورده کنی ضرری برای من ندارد هرچه را دریغ فرمایی و اگر برآورده نکنی فایده ای نبخشد هر چه را عنایت فرمایی، از تو درخواست دارم که گردنم را از آتش (جهنّم) آزاد سازی).
📎منبع: جلوه گاه عرفان/ شرح مناجات شعبانیه/ نوشته محمدهادی عبدخدایی.
#ماه_شعبان
@RajabTaRamazan #شرح_دو