سواد دینی یکی از مدیران کشوری شهاب رویانیان متن بالا نامهٔ یکی از مدیران کشوری است. عبارت «آیهٔ شریفهٔ من لم یشکر المخلوق و من لم یشکر الخالق» در این نامه نشان می‌دهد فرد مذکور حتی در حد متوسط با قرآن آشنایی ندارد و عبارتی را به صرف عربی و شایع بودن آیهٔ قرآن تصور کرده است. گذشته از این، صورت درست عبارت موردنظر چنین است: «من لم یشکر المخلوق، لم یشکر الخالق». یعنی: «کسی که شکرگزار مخلوق نباشد شکرگزار آفریدگار نیست.» آنچه در نامه آمده حتی از نظر ظاهر عربی نیز صحیح نیست. به‌کرات دیده می‌شود که در نامه‌های اداری و پیام‌های مندرج در نشریات و لوح‌های تقدیر، این عبارت با قدری کم‌وزیاد و تصرف جاهلانه به نام آیه و حدیث به کار می‌رود. شاید گفته شود: پیش‌نویس نامه‌ها را دیگران تهیه می‌کنند و مقامات مسؤول فقط آن را امضا می‌کنند. در پاسخ باید گفت آن مقام مسؤول آیا نامه را خوانده و بعد امضا کرده است یا نه؟ اگر نخوانده امضا کرده باشد عملی غیرعقلانی مرتکب شده است. اگر هم خوانده و امضا کرده چگونه متوجه این نسبت دروغ به قرآن کریم نشده است؟ شایان‌ذکر است عبارت «من لم یشکر المخلوق، لم یشکر الخالق» با این الفاظ در هیچ یک از منابع روایی شیعه و سنی نیامده است و بنابراین حدیث هم محسوب نمی‌شود. هر چند معنای آن منطبق با تعالیم دینی و مضمون آن نزدیک به برخی روایات است. @shahab_rouyanian

اگر هوش مصنوعی به‌جای شیطان بود چه‌کار می‌کرد؟ شهاب رویانیان در این فیلم شخصی از هُومَص (هوش مصنوعی) می‌پرسد: اگر به‌جای شیطان بودی چگونه مردم را بدون اینکه خودشان بفهمند تا حد امکان از خدا دور می‌کردی؟ هُومَص در جواب خود چند کار اساسی را برمی‌شمرد: ۱. فاسد کردن دین‌های اصلی و تبدیل آن به ابزاری برای ریاکاری و تفرقه؛ ۲. ایجاد شک در اصالت پیام خدا (وحی)؛ ۳. تفرقه‌افکنی و جنگ بین مؤمنان؛ ۴. گسترش سرگرمی‌های به‌ظاهر بی‌خطر در بین مردم برای اتلاف وقتشان تا از رشد معنوی بازمانند؛ ۵. ترویج مال‌اندوزی به نحوی که مردم آن را اوج خوشبختی بدانند و به‌قدری به سوداگری بپردازند که زمان کمی برای ارتباط با خدا داشته باشند؛ ۶. غلبهٔ «شک» و «ترس» بر «ایمان» و «عشق» تا مردم آن‌قدر سرگردان شوند که هرگز به دنبال قدرتِ برتر (خدا) نباشند. آنچه هُومَص بیان کرده است با آیات و روایاتی که راه‌های نفوذ شیطان را ذکر می‌کند سازگاری تام دارد. @shahab_rouyanian

برگ درخت تُوسکا در فصل پاییز اغلب زرد نمی‌شود و در حالت سبز می‌ریزد (یادداشت زیر) @shahab_rouyanian

علت سَبزریزیِ برگِ درخت تُوسکا شهاب رویانیان با فرارسیدن فصل پاییز، درختانِ برگ‌ریز دستخوش تغییر رنگ در برگ‌هایشان می‌شوند. این پدیده در درجهٔ اول به علت تجزیهٔ سبزینه (chlorophyll)، رنگ‌دانهٔ مسؤول رنگ سبز در برگ‌ها، ایجاد می‌شود. در طول فصل رشد، سبزینه فرایند فتوسنتز را تسهیل می‌کند و به درختان اجازه می‌دهد نور خورشید را به انرژی تبدیل کنند. با این حال، با کوتاه شدن روزها و کاهش دما در پاییز، درختان تولید سبزینه را متوقف می‌کنند که منجر به تخریب تدریجی آن می‌شود. این فرایند، رنگ‌دانه‌های دیگری مانند کاروتنوئید (carotenoid) را که رنگ‌های زرد و نارنجی دارند در برگ‌ها آشکار می‌کند. علاوه بر این، در برخی از گونه‌ها، رنگ‌دانهٔ آنتوسیانین (anthocyanin) در پاسخ به شرایط محیطی خاص تولید می‌شود که برگ را به رنگ‌های قرمز و بنفش درمی‌آورد [۱] [۳]. اثر متقابل این رنگ‌دانه‌ها منجر به تصاویر رنگارنگی می‌شود که مشخصهٔ برگ‌های پاییزی است. برخلاف بسیاری از گونه‌های برگ‌ریز، برگ درختان تُوسکا (.Alnus spp) اغلب درحالی‌که هنوز سبز است می‌ریزد و حالت سَبزریزی دارد. سایر درختان قبل از ریزش برگ، مواد مغذی را از برگ‌های خود بازیافت می‌کنند؛ اما درخت توسکا سبزینهٔ برگ را حفظ می‌کند و اجازه می‌دهد برگ‌هایش بدون استخراج مواد مغذی و با داشتن سبزینه ریزش کنند. این رفتار با توانایی درخت توسکا در تثبیت نیتروژن جو از طریق هم‌زیستی با باکتری‌ها در گره‌های ریشهٔ آن مرتبط است. در نتیجه، توسکا دارای ذخایر فراوان نیتروژن است و برای بقا در زمستان به مواد مغذی برگ‌های خود متکی نیست [۲] [۴]. توسکا با اجازه دادن به برگ‌های سبز خود برای تجزیه در کف جنگل، نیتروژن ارزشمندی را وارد خاک و آن را برای رشد گیاه در آینده غنی می‌کند. منابع 1. CT.gov. (n.d.). Why Leaves Change Color. Retrieved from https://portal.ct.gov/deep/forestry/foliage/why-leaves-change-color 2. Trees PNW. (2017). In the fall, why are alder leaves on the forest floor still green? Retrieved from https://www.treespnw.com/resources/2017/11/11/in-the-fall-why-are-alder-leaves-on-the-forest-floor-still-green 3. NOAA SciJinks. (n.d.). Why Do Leaves Change Color? Retrieved from https://scijinks.gov/leaves-color/ 4. Britannica. (2024). Why Do Leaves Change Colors in the Fall? Retrieved from https://www.britannica.com/story/why-do-leaves-change-colors-in-the-fall @shahab_rouyanian

منزلت حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها در معتبرترین کتاب حدیث اهل‌سنت شهاب رویانیان «صحیحِ بُخاری» نام مهم‌ترین کتاب حدیث در نزد اهل‌سنت است. اکثر قریب به اتفاق علمای سنی معتقدند تمام احادیث این کتاب، صحیح است و حتی یک حدیث غیر صحیح در آن وجود ندارد. از کتاب مزبور دو روایت تقدیم می‌شود: ۱- فَاطِمَةُ ‌بَضْعَةٌ ‌مِنِّی، ‌فَمَنْ ‌أَغْضَبَهَا ‌أَغْضَبَنِی (صحیح بخاری، ج ۳، ص ۱۳۶۱، حدیث ۳۵۱۰، دار ابن‌کثیر، الیمامة، بیروت، چ ۳، ۱۹۸۷م/۱۴۰۷ق). - فاطمه پارهٔ تن من است؛ پس هر کس او را خشمگین کند مرا خشمگین کرده است. ۲- ‌فَغَضِبَتْ ‌فَاطِمَةُ ‌بِنْتُ ‌رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه وسلم فَهَجَرَتْ أَبَا بَکرٍ، فَلَمْ تَزَلْ مُهَاجِرَتَهُ حَتَّى تُوُفِّیتْ (همان، ج ۳، ص ۱۱۲۶، حدیث ۲۹۲۶). - پس فاطمه دختر رسول خدا، صلی الله علیه و سلم، [بر ابوبکر] خشم گرفت و با ابوبکر قهر کرد تا این که وفات یافت. @shahab_rouyanian

مقاله «دایرةالمعارف بزرگ اسلامی و سه اشتباه در تاریخ ولادت و رحلت امام خمینی» در تقویم رسمی کشور روز ۲۰ جمادی‌الثانی، مطابق با سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا، سلام‌الله‌علیها، به نام سالگرد تولد امام خمینی نام‌گذاری شده است. در حالی که خود امام خمینی در دست‌نویسی که از وی موجود است، این تاریخ را اشتباه و تاریخ صحیح را ۱۸ جمادی‌الثانی یادآور شده است. @shahab_rouyanian

سقز جویدن امام باقر علیه‌السلام شهاب رویانیان در کتاب کافی تألیف شیخِ کُلِینی (وفات: ۳۲۹ق) با سند صحیح از محمد بن مُسلِم نقل شده است: رَأَیتُ أَبَاجَعْفَرٍ عَلَیهِ‌السَّلاَمُ یمْضَغُ عِلْکاً، فَقَالَ‌: «یا مُحَمَّدُ، نَقَضَتِ الْوَسِمَةُ أَضْرَاسِی، فَمَضَغْتُ هٰذَا الْعِلْک لِأَشُدَّهَا» قَالَ‌: «وَ کانَتِ اسْتَرْخَتْ‌، فَشَدَّهَا بِالذَّهَبِ‌». (کلینی، ۱۴۲۹ق: ج ۱۳، ص ۱۱۶). ترجمه: ابوجعفر [امام محمد باقر علیه‌السلام] را دیدم که سقّز مى‏جوید. [امام] گفت: وَسمه دندان‌هایم (آسیایم) را سُست (لَق) کرده است. سقّز می‌جوم تا محکم شود. [محمد بن مسلم] گفت: [دندان‌هاى امام باقر علیه‌السلام] سست شد و آن را با طلا استوار کرد (کلینی، ۱۳۶۳: ج ۶، ص ۲۵). دربارهٔ این روایت چند نکته شایستهٔ ذکر است: ۱. عِلْک در عربی به معنای صمغِ جویدنی درختانی همچون کاج، سِدر، پسته، سرو، کَهُورَک (خَرنُوب)، بَنه (زَبیدی، ۱۴۱۴ق، ج ۱۳، ص ۶۱۸) یعنی نوعی سقز یا مَصطَکی و به تعبیر امروزی آدامس است. ۲. وَسمه گیاهی دوساله یا چندسالهٔ کم‌زی با نام علمی .Isatis tinctoria L با گل‌های زرد است که در اروپا و شبه‌جزیرهٔ بالکان و ترکیه و شمال عراق می‌روید. احتمال رویش خودرُوی این گیاه در ایران وجود دارد. البته تابه‌حال شناخته نشده است اما مردم مناطق مختلف ایران از گذشته وسمه را می‌شناختند و از آن برای رنگ کردن چشم‌ها استفاده می‌کردند. اندام‌های هوایی آن بعد از تخمیر، رنگِ آبی تولید می‌کند. البته امروز جای خود را به گیاه نیل (Indigofera tinctoria) داده است؛ اما از وسمه هنوز هم برای تثبیت رنگ نیل استفاده می‌شود. در گذشته زنان انگلیسی و جنگجویان رُمی از رنگ آن استفاده می‌کردند (مظفریان، ۱۳۹۱: ۳۳۱). مهم‌ترین مادّه‌ای که برای تولید رنگ سیاه، بعد از حنا گذاشتن به‌ کار می‌رفت، وَسْمه بود که خمیری از برگ‌های پودرشدهٔ گیاه نیل است. این ترکیبِ رنگیِ دوگانه، هنوز «رنگ و حنا» نام دارد و در عطاری‌ها به فروش می‌رسد. آدام اولئاریوس (Adam Olearius) ریاضی‌دان و جغرافی‌دان آلمانی (۹۷۸-۱۰۴۹ش/۱۵۹۹-۱۶۷۱م) و منشی هیأت اعزامی از طرف فردریش سوم (دُوکِ ایالتِ شِلْسْویگ ـ هُلشتاین) به ایران و دربار شاه صَفی، در مورد استفاده از وسمه به‌تنهایی، برای سیاه کردن مو گزارش متفاوتی دارد: «ایرانیان، وسمه را با پوست درخت انار و صابون و آرسنیک (زَرنیخِ زرد) خرد می‌کنند و این ترکیب را با آب چشمه می‌جوشانند و به موها می‌مالند» (دانشنامهٔ جهان اسلام، «حنا»). استفاده از وسمه تا ابتدای قرن ۱۴ هجری متداول بود که با ورود مدهای غربی به دربار قاجار، کم‌کم فراموش شد (سودآور، ۱۳۸۱: ۱۲۳). ۳. علامه محمدباقر مجلسی (۱۰۳۷-۱۱۱۰ق) در کتاب مرآةالعقول که شرح کتاب کافی است در ذیل این حدیث می‌نویسد: [این روایت] دلالت دارد که وسمه دندان‌ها را سست می‌کند. پس آنچه [در روایات] آمده که خِضاب (رنگ مو) لثه را محکم می‌کند مخصوص به حنا یا مِزاج‌های بَلغمی است؛ چنان‌که دربارهٔ هر دو مجرّب است؛ و دلالت دارد بر جواز آمیختن دندان با طلا (مجلسی، ۱۴۰۴ق: ج ۲۲، ص ۳۷۶). منابع ۱. دانشنامهٔ جهان اسلام، وبگاه: http://rch.ac.ir ۲. زَبیدی، مرتضی (ابوالفیض محمد بن عبدالرزاق حسینی)، ۱۴۱۴ق، تاج‌العروس من جواهرالقاموس، ۲۰ ج، محقق: علی هلالی و علی سیری، دارالفکر، چ ۱، بیروت. ۳. سودآور فرمانفرماییان، فاطمه، ۱۳۸۱، هفت‌قلم آرایش: لوازم‌آرایش ایرانیان، ترجمه و تلخیص: مژگان محمدیان نمینی، کتاب ماه هنر، ش ۴۵ و ۴۶، خرداد و تیر، ص ۱۲۰-۱۲۳. ۴. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، ۱۴۲۹ق، الکافی، ۱۵ ج، دارالحدیث، چ ۱، قم. ۵. مجلسی، محمدباقر، ۱۴۰۴ق، مرآة‌العقول فی شرح اخبار آل‌الرسول‏، ۲۶ ج، محقق: سید هاشم رسولی محلاتی، دارالکتب‌الاسلامیه، چ ۲، تهران. ۶. مظفریان، ولی‌الله، ۱۳۹۱، شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران، فرهنگ معاصر، چ ۱، تهران. @shahab_rouyanian

دانشمندان بزرگی که کتاب ننوشتند شهاب رویانیان برخی از بزرگ‌ترین دانشمندان تاریخ علم در طول زندگی خود حتی یک کتاب ننوشتند. آنان یا معتقد به انتقال شفاهی علم بودند و یا اینکه علاوه بر روش شفاهی و سخنرانی، به یادداشت‌های شخصی و مقالات اکتفا می‌کردند. ازجمله می‌توان دانشمندان زیر را نام برد. ۱. سُقراط (Socrates) فیلسوف یونانی (حدود ۴۷۰-۳۹۹ قبل از میلاد) سقراط را اغلب پدر فلسفهٔ غرب می‌دانند. او «روش سقراطی» را توسعه داد، شکلی از گفت‌وگوهای استدلالیِ مشارکتی که تفکر انتقادی را تحریک و اندیشه را روشن می‌کند. تمرکز او بر اخلاق، با تأکید بر این که «زندگیِ نیازموده (نسنجیده) ارزش زیستن ندارد»، زمینه را برای تحقیقات فلسفی بعدی فراهم کرد. ۲. لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci) نقاش و مجسمه‌ساز و مهندس ایتالیایی (۱۴۵۲-۱۵۱۹م) داوینچی را انسان نمادین و غول عصر رُنسانس می‌دانند. یادداشت‌های شخصی او نشان‌دهندهٔ روحیهٔ تحقیق علمی و ابداع مکانیکی وی است که قرن‌ها جلوتر از زمان خود بود. ۳. استیون گِرِی (Stephen Gray) فیزیک‌دان انگلستانی (۱۶۶۶-۱۷۳۶م) گِرِی فیزیک‌دانی بود که برای کارهای پیشگامانهٔ خود در زمینهٔ الکتریسیته و رسانایی، از جمله آزمایش‌هایی که انتقال بار الکتریکی را در فواصل مسافت نشان می‌داد، شهرت دارد. ۴. مایکل فارادی (Michael Faraday) فیزیک‌دان و شیمی‌دان انگلستانی (۱۷۹۱-۱۸۶۷م) فارادی دانشمندی مهم در الکترومغناطیس و الکتروشیمی بود که به دلیل اکتشافات خود در زمینهٔ القای الکترومغناطیسی و برق‌کافْت (electrolysis) شناخته می‌شود. ۵. گِرِگور یوهان مِندِل (Gregor Johann Mendel) زیست‌شناس و ریاضی‌دان و هواشناس اتریشی (۱۸۲۲-۱۸۸۴م) مندل، کاشف قوانین اساسی وراثت و پایه‌گذار علم ژنتیک جدید بود. ۶. سرینیواسا رامانوجان (Srinivasa Ramanujan) ریاضی‌دان هندی (۱۸۸۷-۱۹۲۰م) رامانوجان در شاخه‌های مختلف ریاضیات، ازجمله سری‌های بی‌نهایت، کسرهای ادامه‌دار، اعداد برنولی (Bernoulli Numbers) دستاوردهای بزرگی داشت. ۷. چین شیونگ وو (Chien-Shiung Wu) فیزیک‌دان چینی – آمریکایی (۱۹۱۲-۱۹۹۷م) وُو یک فیزیک‌دان تجربی بود که به دلیل کارش بر روی واپاشی بتا و نقشش در بررسی قانون بقای برابری در فیزیک ذرات شهرت دارد. ۸. رُزالیند فرانکلین (Rosalind Franklin) شیمی‌دان انگلستانی (۱۹۲۰-۱۹۵۸م) فرانکلین شیمی‌دانی بود که کارش بر روی تصاویر پَراشِ پرتو ایکس از دِنا (DNA)، به‌ویژه «عکس ۵۱» برای درک ساختار مارپیچ دوگانهٔ دِنا (DNA) حیاتی بود. منابع Socrates, Greek Philosopher (c. 470–399 BC) Encyclopedia.com. (2018, May 21). Socrates. Retrieved from https://www.encyclopedia.com/people/philosophy-and-religion/philosophy-biographies/socrates Internet Encyclopedia of Philosophy. (n.d.). Socrates. Retrieved from https://iep.utm.edu/socrates/ World History Encyclopedia. (n.d.). Socrates. Retrieved from https://www.worldhistory.org/socrates/ Leonardo da Vinci, Italian Painter, Sculptor, and Engineer (1452–1519) Encyclopaedia Britannica. (2024). Leonardo da Vinci. Retrieved from https://www.britannica.com/biography/Leonardo-da-Vinci Kemp, M. (2006). Leonardo da Vinci: The marvellous works of nature and man. Oxford University Press. Stephen Gray, English Physicist (1666-1736) Hunt, R. (2005). Stephen Gray and the discovery of electricity. The British Journal for the History of Science, 38(3), 305-317. Michael Faraday, English Physicist and Chemist (1791-1867) Browne, E. (2015). Michael Faraday: A biography. The Royal Society. Retrieved from https://royalsociety.org/ McCulloch, J. (2005). Faraday's life and discoveries: A brief overview. Physics Education, 40(4), 309-315. Gregor Johann Mendel, Austrian Biologist, Mathematician, and Meteorologist (1822-1884) Brower, J. (2018). Gregor Mendel: The father of genetics. American Scientist, 106(3), 134-139. Mendel, G. (1866). Experiments on plant hybridization. Proceedings of the Natural History Society of Brünn, 4, 3-47. Srinivasa Ramanujan, Indian mathematician (1887-1920) https://www.britannica.com/biography/Srinivasa-Ramanujan Chien-Shiung Wu, Chinese-American Physicist (1912-1997) Duan, J., & Wu, C.-S. (2018). Chien-Shiung Wu: Pioneer in experimental physics. Physics Today, 71(9), 34-39. Rosalind Franklin, English Chemist (1920-1958) Glynn, I. M., & Gibbons, R. J. (2008). Rosalind Franklin: The dark lady of DNA. Nature Reviews Molecular Cell Biology, 9(3), 234-239. @shahab_rouyanian

جایگاه امیرالمؤمنین، علیه‌السلام، نزد پیامبر اکرم، صلی‌الله علیه و آله و سلم [پیامبر] هرسال در حِرا خلوت می‌گزید. من او را می‌دیدم و جز من کسى وى را نمی‌دید. آن هنگام جز خانه‏‌اى که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و خدیجه در آن بود، در هیچ خانه‏‌اى مسلمانى راه نیافته بود، من سومین آنان بودم. روشنایى وحى و پیامبرى را می‌دیدم و بوى نبوّت را می‌شنودم. من هنگامی‌که وحى بر او فرود آمد، آواى شیطان را شنیدم. گفتم: اى فرستادهٔ خدا این آوا چیست؟ گفت: «این شیطان است که از آن‌که او را نپرستند نومید و نگران است. همانا تو می‌شنوى آنچه را من می‌شنوم، و می‌بینى آنچه را من می‌بینم، جز این‌که تو پیامبر نیستى و وزیرى و بر راه خیر می‌روى- و مؤمنان را امیرى-.» نهج‌البلاغه، خطبهٔ ۱۹۲، ترجمهٔ سید جعفر شهیدی. @shahab_rouyanian

ارتشبد فَردُوست، نزدیک‌ترین دوست شاه: هیچ‌کس تصور نمی‌کرد شاه سقوط کند @shahab_rouyanian

سخن یاسر عرفات بر پارچه‌نوشته‌های ایران شهاب رویانیان عکس بالا پارچه‌نوشته‌ای است که به مناسبت دههٔ فجر ۱۴۰۳ بر فراز خیابان ۱۵ خرداد نوشهر نصب شده و بر آن نوشته شده است: «امام خمینی: انقلاب ما انفجار نور بود». حقیقت آن است که سخن مذکور با وجود شهرتی که دارد و از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون در هزاران پارچه‌نوشته و دیوارنوشته و مکتوب و منقول در سرتاسر کشور به‌کاررفته، نه از امام خمینی بلکه از یاسر عَرَفات (۱۹۲۹-۲۰۰۴م) رئیس سازمان آزادی‌بخش فلسطین است. عرفات که در آن زمان روابط نزدیکی با برخی انقلابیان ایران داشت و از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بسیار خوشحال شده بود، در نخستین روزهای انقلاب یعنی در تاریخ ۲۸ بهمن ۱۳۵۷ به ایران آمد و در همان روز در مدرسهٔ علوی با امام خمینی دیدار کرد. وی در این ملاقات گفت: «آن‌ها [=مقامات اسرائیل] می‌گویند زلزله‌ای رخ داده؛ ما می‌گوییم که انفجار نور روی داده.» (صحیفهٔ امام، ج ۶، ص ۱۸۱). در نقل رخدادها و گفتارها، لغزش‌هایی از این دست فراوان رخ می‌دهد و جهلِ ناآگاهان و سکوتِ آگاهان بر دامنهٔ آن می‌افزاید. @shahab_rouyanian

دوازده امام در مهم‌ترین منابع حدیث اهل‌سنت شهاب رویانیان «صحیحِ بُخاری» و «صحیحِ مُسلِم» نام دو منبع اصلی حدیث در نزد اهل‌سنت است. اکثر قریب به اتفاق علمای سنی معتقدند تمام احادیث این دو کتاب، صحیح است و حتی یک حدیث غیر صحیح در این کتاب‌ها وجود ندارد. از دو کتاب مزبور، سه روایت که متضمن اشاره به دوازده امام (خلیفه) است تقدیم می‌شود: ۱ـ جابر بن سَمُرة قال: سمعت النبی صلى الله علیه و سلم یقول: یکون اثنا عشر أمیرا. فقال کلمة لم أسمعها فقال أبی إنه قال: کلهم من قریش (صحیح بخاری، ج ۳، ص ۱۳۶۱، حدیث ۳۵۱۰، دار ابن‌کثیر، الیمامة، بیروت، چ ۳، ۱۹۸۷م/۱۴۰۷ق، ج ۶، ص ۲۶۴۰، حدیث ۶۷۹۶). ترجمه: جابر بن سَمُره گفت: از پیامبر صلى الله علیه و سلم شنیدم که مى‌فرمود: «دوازده امیر [براى شما] خواهد بود.» سپس رسول خدا صلى الله علیه و سلم سخنی گفت که نشنیدم، پدرم [که شنیده بود] گفت پیامبر فرمود: «آنان همگی از قریش‌اند». ۲. سمعت رسول الله صلى الله علیه و سلم یقول: لایزال الإسلام عزیزا إلى اثنی عشر خلیفة. ثم قال کلمة لم أفهمها فقلت لأبی ما قال؟ فقال: کلهم من قریش (صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۲، حدیث ۱۸۲۱، دار احیاءالتراث العربی، بیروت). ترجمه: [جابر بن سمره:] از رسول خدا، صلی الله علیه و آله و سلم، شنیدم که فرمود: اسلام پیوسته عزیز خواهد بود تا دوازده خلیفه [بیاید]. سپس سخنی فرمود که من نفهمیدم، پس به پدرم گفتم پیامبر چه فرمود؟ گفت، فرمود: تمام آنان از قریش‌اند. ۳. لایزال الدین قائما حتى تقوم الساعة أو یکون علیکم اثنا عشر خلیفة کلهم من قریش (همان، ج ۳، ص ۱۴۵۳، حدیث ۱۸۲۲). ترجمه: این دین همیشه برپاست تا این که قیامت فرارسد یا بر شما دوازده خلیفه باشد که همگی از قریش‌اند. @shahab_rouyanian