✡ معناشناسی درخت در عرفان کابالا (4)
1⃣ اولین اشارات در خصوص اینچنین جایگاهی برای #درخت در آثار #موسی_لئونی نویسنده کتاب مشهور #زوهر [Zohar] به چشم میخورد. او در کتاب «نِفِش هاخامه» (النفس الحکیمه) از این ویژگی و جایگاه درخت برای توضیح جهان کابالا در تمثیل درخت زندگی استفاده مینماید.
2⃣ در آموزههای #کابالا درختان نهتنها جایگاه نفوس و ارواح انسانی هستند، بلکه خودشان نیز «نفس مجرده» دارند. این عقیده در شرح احوال حاخام #ناخمن_برسلاوی [Nachman of Breslov] توضیح داده شده است. او روزی در سفر، برای اقامتِ شب مسافرخانه چوبی را برمیگزیند. حاخام ناخمن در دل شب با صدای بلند شروع به گریه میکند بهنحوی که صاحب مسافرخانه و همراهان حاخام متوجه حالت غیرعادی او میشوند. همگی گرد او میآیند تا علت را جویا شوند.
3⃣ حاخام قبل از هر سخنی کتابی را بیرون میآوَرَد و با چشمان بسته آن را باز میکند و سپس جملهی نوشتهشده در صفحه را میخواند: «قطعکردن درخت پیش از موعد، همانند کشتن یک نفس است.» حاخام از صاحب مسافرخانه سؤال میکند: آیا چوب دیوارهای مسافرخانه از درختانی است که پیش از موعد قطع شده است؟ صاحب مسافرخانه تأیید میکند. حاخام توضیح میدهد: من در مکاشفهام با بدن کسانی که کشته شده بودند احاطه شده بودم. بسیار ترسیده بودم. حالا میدانم آنها روح درختان بودند که برای من گریه میکردند.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ معناشناسی درخت در عرفان کابالا (7)
1⃣ این جایگاه ویژهی طبیعتشناختی و معناگرا برای #درخت و نسبت آن با آفرینش انسان در محصولات رسانهای وابسته به #کانونهای_کابالیستی، با گستردگی، عمق و تنوع بسیاری مورد تبلیغ و تأکید قرار گرفته است.
2⃣ فیلم سینمایی #سرچشمه [The Fountain 2006] محصول 2006 میلادی در آمریکا، سه داستان موازی دربارهی خاستگاه، زندگی و فرجام انسان است که در 500 سال گذشته، زمان حال و 500 سال آینده روایت میشود. در این فیلم نقطهی اتکای داستان «درختی کهنسال» است که منشأ #خلقت_انسان بهشمار میآید.
3⃣ این درخت در هیبتی همانند «درخت دانش در بهشت عدن» در داستان اول دیده میشود. توماس قهرمان داستان اول، شوالیهای اسپانیایی است که قصد دارد #درخت_زندگی را برای ملکهی خود بیابد.
4⃣ در داستان دوم #درخت_حیات درختی عجیب در آفریقاست که دکتر کرئو قصد دارد از شیرهی آن برای درمان سرطان همسر محبوبش استفاده کند.
5⃣ در داستان سوم تام در حبابی افسانهای که درخت کهنسالی در آن وجود دارد، بهسوی سحابیِ دوردستی در فضا در حرکت است. روح همسر تام در درون درخت است و تام امیدوار است بتواند با رسانیدن درخت به سحابی که در سخنان همسرش از آن تعبیر به #بهشت و محل آرامش ارواح انسانها شده است، معشوق زندگیاش را به سکون و آرامش برساند.
6⃣ جایجای و بند بند سناریوی این فیلم با عقاید و آموزههای اساتید #کابالا از #اسحاق_لوریا تا #موسی_لئونی تطبیق تام دارد.
📖 متن کامل مقاله به همراه منابع:
👉 goo.gl/Yqxapc
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ کتاب زوهر (1)
1️⃣ در اواخر سده 13، با تدوین #کتاب_زوهر تصوف رازآمیز #کابالا بهصورت یک نظام فکری و عملی منسجم شکل نهایی خود را یافت. این کتاب را #موسی_لئونی در سالهای 1280-1286 نوشت. «زوهر»، بهمعنی «درخشش» و «جلال»، با واژههای مشابه در زبان عربی خویشاوند است.
2️⃣ کتاب زوهر نوشتههایی است در تفسیر و تأویل #تورات و سایر کتب مندرج در #عهد_عتیق به زبان آرامی. این کتاب به شیوه متون عرفانی رایج در دنیای اسلام تدوین شده که از زبان نماد و تمثیل و داستانهای رازآمیز برای بیان عقاید خود بهره میبردند.
3️⃣ موسی لئونی برای معتبر کردن کتاب خود، آن را به گذشتههای دور، به حاخامی بهنام #شمعون_بن_یوحای منتسب کرد که گویا در سده دوّم میلادی میزیست: شمعون بن یوحای از چنگ رومیها میگریزد، به مدت 13 سال در غاری پناه میگیرد، در این مدت به عبادت و تفکر میپردازد و سرانجام رازهای هستی بر او آشکار میشود. موسی لئونی منکر تدوین این کتاب بود و ادعا میکرد یک زن یهودی و دخترش برخی دستنوشتههای قدیمی را در اختیار او نهادند و وی در میان آنها کتاب زوهر را یافت.
4️⃣ اصالت این کتاب از همان ابتدا مورد تردید قرار گرفت و از جمله زن و دختر فوق منکر داستان موسی لئونی شدند. مضمون کتاب و اشارات تاریخی آن نیز قدمت منتسب به آن را مردود میسازد. برای نمونه، بسیاری از شخصیتهایی که در کتاب زوهر از آنان یاد شده معاصر شمعون بن یوحایِ فوقالذکر نبودند. امروزه محققین، اعم از یهودی و غیریهودی، تردیدی ندارند که کتاب زوهر در فاصله سال های 1270 تا 1300 توسط موسی لئونی تدوین شده.
5️⃣ انتشار کتاب زوهر یکباره نبود. ابتدا برخی یهودیانِ نامدار در آثارشان به بخشهای کوتاهی از زوهر، بهعنوان یک اثر کهن و معتبر و نایاب که گویا تنها در دسترس برخی خواص است، استناد کردند و همگان را تشنه آن نمودند. بهتدریج و در یک دوره نسبتاً طولانی فصلهایی از کتاب زوهر در محافل کابالی آشکار شد. در سده 16 نُسَخ دستنویس زوهر در کانونهای فرهنگی اروپا پخش شد و سرانجام در سالهای 1558-1560 به چاپ رسید.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter