☠ برآمدن تمدن غرب (٣)
✡ تمدن شیطان – قسمت دوم
☪ حکومتهای اسلامی در قرن هجدهم
1⃣ در منطقهٔ ما در این قرن سه حکومت اسلامی وجود داشت: #عثمانی، #صفوی و #گورکانی. آغاز انحطاط و تضعیف امپراتوری عثمانی را سال ١۶٩٩ و ابتدای همین قرن دانستهاند. جنگهای بیحاصل مذهبی میان عثمانی و صفویه سبب تضعیف حکومت صفوی شد تا سرانجام در سال ١٧٢٢ این دولت نیز دچار فروپاشی شد. در هند نیز بساط گورکانیان در سال ١٧٠٧ و با مرگ اورنگ زیب برچیده شد. گورکانیان که دارای روابط خوبی با صفویان و تحت تأثیر فرهنگ ایرانی بودند، با صفویان برآمدند و با صفویان نیز فرو نشستند.
2⃣ نخستین آشنایی هندیان با اروپاییان در جریان سفر #واسکو_داگاما دریانورد پرتغالی در ١۴٩٨م صورت گرفت. دریانوردی که تمامی همراهان او را #یهودیان تشکیل میدادند. حضور پرتغالیان تا ابتدای قرن ١٧ در هند ادامه داشت. با پایان یافتن عمر گورکانیان، انگلیسیها کاملاً جای پرتغالیها را در اقیانوس هند گرفته بودند.
3⃣ در ایران نیز پس از صفویان، تا ١٧٣۵م افغانها حکومت میکردند. در این سال نادر از قبیله افشار، از سوی شورایی مرکب از سران قبایل، فرماندهان لشکری، روحانیان، و سفیران بیگانه که در جلگه مغان گرد آمده بودند به پادشاهی انتخاب شد.
4⃣ وی در طول دوران پادشاهی خود سه جریان مهم را به سود انگلیسیها رهبری کرد:
👈 با شکست دادن پرتغالیها، راه را برای حضور بیرقیب انگلستان در ایران و خلیج فارس هموار ساخت،
👈 با حمله به هند و تاراج آن، زمینه برای سلطه انگلیس بر این کشور فراهم کرد،
👈 و نهایتاً با #تشیع مستقر در ایران از درِ مخالفتِ شدید درآمد.
خوشبختانه با توجه به ریشهدار بودن تشیع در ایران، این اقدام به جایی نرسید تا سرانجام افشاریان در ایران به پایان راه خود رسیدند.
5⃣ پس از افشاریان، زندیه با #کریمخان_زند به حکومت رسیدند. مقاومت و هوشیاری کریمخان در تنظیم روابط با خارجیان، بهویژه انگلستان، جانشین او، لطفعلیخان را با توطئهای مواجه کرد که سبب قتل وی بهدست آقامحمّدخان قاجار و انقراض سلسله زندیه شد. با شروع قاجاریه، جهان وارد قرن ١٩ شد.
✍ دکتر محمدهادی همایون
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter