✅ شرح و تفسیر حکمت ۲۰۱ نهجالبلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻
✨ از مجموع آیات قرآن و روایات اسلامى به خوبى استفاده مىشود که انسان داراى #دو #اجل و #سرآمد_عمر است:
1⃣ یکى #اجل_معلق یا #مشروط که اگر در برابر آن دقت شود مىتوان از آن #پرهیز کرد،
🔺مانند انواع بیمارىهاى قابل علاج، خطرات رانندگى که بر اثر بى.احتیاطى پیش مى.آید، خطرات زلزلهها و طوفانها که بر اثر سستى ساختمان خانهها دامن انسان را مىگیرد.
🔸 تمام اینها از امورى است که ممکن است به زندگى انسان پایان دهد ولى در عین حال #قابل_اجتناب است.
🔹 در حدیث معروفى از امیرمؤمنان (علیه السلام) مىخوانیم که در زیر دیوار کجى نشسته بود. هنگامى که چشمش به وضع دیوار افتاد از زیر آن دیوار بلند شد و در جاى امنى نشست. کسى عرض کرد: «از قضاى الهى فرار مىکنى؟» امام (علیه السلام) فرمود: «من از قضاى الهى به قدر الهى فرار مى کنم». اشاره به این که قضاى الهى در اینجا مشروط به این است که من در زیر این دیوار بمانم ولى قدر و اندازهگیرىها به من مىگوید: #نمان.
🍃 در واقع این یک #قضاى_مشروط بود که امام (علیه السلام) با تغییر دادن مکان، شرط آن قضا را منتفى کرد.
2⃣ ولى #اجل_حتمى سرآمدى است که قابل اجتناب نیست و خواه ناخواه دامن انسان را مىگیرد؛
🔺 مثلاً مىدانیم قلب و عروق و مغز یک انسان #توان_محدودى دارند، هرچند تمام دستورات حفظالصحة را رعایت کند زمانى که به آخر برسد این چراغ خاموش مىشود و زندگى پایان مىگیرد و یا این که خداوند مقرر کرده است فلان قوم و جمعیت بر اثر کارهایشان به فلان بلا مبتلا شوند.
🔸 در داستان #قوم_لوط مىخوانیم که ابراهیم (علیه السلام) درباره آنها شفاعت کرد. از سوى خدا به او خطاب شد: «(گفتیم) اى ابراهیم! از این (درخواست) صرف نظر کن، که فرمان پروردگارت فرا رسیده، و به یقین عذاب بدون بازگشت (الهى) به سراغ آنها مىآید».
🔹 با توجه به آیات قرآن، #فرشتگانى هستند که به فرمان خداوند خطرات را از انسان دفع مىکنند، و به راستى اگر آنها نباشند انسان از زمان کودکى آماج انواع بلاها و خطرات است ولى #عنایت_پروردگار او را حفظ مىکند؛ ولى هنگامى که #اجل_حتمى انسان فرا رسد این فرشتگان او را رها مىسازند و کلام امام (علیه السلام) در واقع از این آیه برگرفته شده است.
💠 در روایتى از امام باقر (علیه السلام) مىخوانیم که در تفسیر آیه فوق فرمود: «آنها به فرمان خداوند انسان را حفظ مىکنند از این که در چاهى سقوط کند یا دیوارى بر او بیفتد یا حادثه دیگرى برایش رخ دهد تا زمانى که مقدرات حتمى فرا رسد، در آن هنگام آنها کنار مىروند و او را تسلیم حوادث مىکنند. دو فرشتهاند که انسان را در شب حفظ مىکنند و دو فرشته که در روز به طور متناوب این وظیفه را انجام مىدهند».
🔸 این سخن را با آیه دیگرى از قرآن مجید ادامه مى.دهیم: «و اوست که بر بندگان خود تسلط کامل دارد و مراقبانى بر شما مىگمارد تا هنگامى که مرگ یکى از شما فرا رسد، (در این هنگام،) فرستادگان ما جان او را مىگیرند، و آنها (در نگهدارى حساب عمر و اعمال بندگان،) کوتاهى نمىکنند».
❇️ البته هیچ کدام از این آیات و روایات مفهومش این نیست که انسان، بر اثر #بىاحتیاطىها خود را در کام #مرگ فرو برد و در پرتگاهها بدون رعایت احتیاط گام بگذارد، چرا که همه اینها از قبیل اجل معلق یا مشروط است که اگر انسان رعایت موازین کند خطر از او فاصله مىگیرد و اگر رعایت نکند گرفتار مىشود.
💠 این سخن را با حدیث دیگرى از امیرمؤمنان که مرحوم کلینى در کافى آورده است پایان مىدهیم: امام صادق (علیه السلام) مىفرماید: «امیرمؤمنان (علیه السلام) زیر دیوار کجى نشسته بود و در میان مردم قضاوت مىکرد. بعضى عرض کردند: زیر این دیوار منشین که معیوب است». امام (علیه السلام) فرمود: «اجل (حتمى) از هر کسى پاسدارى مىکند (امام (علیه السلام)این سخن را گفت و از زیر دیوار برخاست) هنگامى که برخاست دیوار سقوط کرد».
✅ کوتاه سخن این که گرچه ما باید از مظان خطر بپرهیزیم و فقها فتوا دادهاند که به هنگام خطر و طوفان سوار کشتى شدن حرام است و اگر کسى از جاده خطرناکى برود نماز او تمام خواهد بود، زیرا سفر، سفر معصیت است؛ ولى با این حال اقدام ما براى پرهیز از خطر تنها اجل معلق را از ما دور مىسازد و اگر اجل حتمى فرا رسیده باشد هیچ #راه_فرارى ندارد تا آن اجل فرا نرسیده انسان محفوظ است و هنگامى که آن فرا رسید دفاع از آن امکان پذیر نیست.
🔸 قرآن مجید در آیه ۱۵۴ سوره آل عمران درباره کسانى که (بعد از حادثه احد) گمانهاى نادرستى به خدا مىبردند و مىگفتند: "اگر بنا بود ما پیروز شویم در اینجا کشته نمىشدیم" مىفرماید: اى پیغمبر! به آنها بگو «اگر شما در خانههایتان هم بودید آنهایى که مقرر بود کشته شوند قطعاً به سوى قتلگاه خود بیرون مىآمدند ـ و به قتل مىرسیدند».
@syed213