استادمرتضوی: #بزرگنمایی_تحريفات_عاشورا (٢) ✍️ سید مهدی مرتضوی بسم الله الرحمن الرحیم 🔹 كساني كه در صدد اصلاح جامعه و نقد بخشی از عملکردها هستند بايد #محتواي كلامشان سديد و استوار و منصفانه بوده و #لحن سخنشان نيز ليّن و مهربان و خيرخواهانه باشد. در این صورت کلام‌شان بر دلها می‌نشیند و عقلها و عزمها را با خود همراه می‌کند. 🔹 سخنانی كه در نقد عملكرد دينداران از سوي روشنفكران ديني در جامعه منتشر مي‌شود معمولا با نيت زدودن گرد تحريفها و اشتباهات از چهره آموزه‌هاي ديني بيان مي‌شوند اما گاهی گرفتار دو آسیب زیر هستند: 🔹 اولا به دلیل لحن تند یا توهین‌آمیزشان نسبت به روحانیت یا سایر نهادهای دینی سنتی، بر شکاف و تقابل دو سوی ماجرا دامن می‌زنند. 🔹 ثانیا محتوای‌شان در نهايت مخاطب را گرفتار #شكاكيت و سوء ظن به همه يا اكثر تعاليم ديني مي‌كند. 🔹 برای مثال سال ٩٥ فايلي صوتي از بزرگواري خوش‌سخن منتشر شد كه در آن به سه گونه از تحريف حركت امام حسين در كربلا اشاره شده بود. بر اساس سنت ناصواب اما رايج در فضاي مجازي اين سخنان به دروغ يا اشتباه به دكتر #محمد_مطهري نسبت داده شد. در حالي كه لحن نسبتا تند و بي‌محاباي آن سخنان در نقد فرهنگ عاشورا، با دأب جناب مطهري سازگار نبود. كمي بعد نيز خود ايشان اين نسبت را تكذيب كردند. 🔹 بخشي از سخنرانی مذكور به نقل جملاتي نسبتا مشهور مي‌پردازد كه در سالهاي پيش از انقلاب به اشتباه به امام حسين عليه السلام نسبت داده می‌شد. عباراتي حماسي مانند ان كان دين محمد لا يستقم الا بقتلي فيا سيوف خذيني يا جمله ان الحياه عقيده و جهاد. امروز همه می‌دانند كه اين دو عبارت، متعلق به امام حسين نبوده بلكه زبان حال ايشان است كه در سخن شاعران يا سخن‌سرايان جاري شده است و انتساب آنها به امام حسين در چند دهه پيش، اشتباه بوده است. 🔹 در بخشي ديگر از سخنرانی مذكور به اموري مانند فتواي شريح قاضي درباره خروج امام حسين از دين اشاره مي‌شود كه امروز نيز برخي آن را به عنوان امري مشهور يا مسلم بيان مي‌كنند در حالي كه فقط در منابع قرن ١٤ به آن اشاره شده و در منابع معتبر كهن اثري از ‌آن وجود ندارد. هر چند يقين نداريم اما با اطمينان بالا چنين اموري را نيز مي‌توان از تحريفات عاشورا محسوب كرد. 🔹 سخنران محترم پس از جلب اعتماد مخاطب عادی از طریق ارائه اطلاعات پی در پی و نسبتا انبوه درباره مصادیق تحریف که تشخیص آن برای چنین مخاطبی آسان است، به سراغ مصاديقي مي‌رود كه وضعيتي كاملا متفاوت با تحريفات سابق الذكر دارند. به احاديثی اشاره مي‌کند كه در منابع معتبر كهن وجود دارند و به لحاظ تعدد و كثرت منابع و نقلها، نمي‌توان اين احاديث را بدون سند و از سنخ جعلیات و تحریفات مذكور محسوب كرد. اما سخنران محترم آنها را نیز از جمله تحریفات بر می‌شمارد بدون‌ آنکه دلیلی قانع کننده برای ادعایش عرضه کند. 🔹 براي مثال در احاديث متعدد، اشاره شده است كه امام حسين عليه السلام از شهادت خود خبر داشتند و به اين مطلب در برخي گفتگوها يا نوشته‌هاي خود اشاره كرده‌اند. هرچند چنين احاديثي را بايد در كنار ساير شواهد تاريخي و نصوص ديني ملاحظه كرد و به توضيح و تبييني جامع براي آنها دست يافت اما به دليل ناتواني از فهم آنها يا ناسازگاري آنها با چارچوبهاي ذهني مقبول خود نمي‌توان آنها را انكار كرد یا بدون سند معرفی نمود. 🔹 در این سخنرانی مغالطه‌اي پنهان وجود دارد. زيرا در ابتدا انبوهی از اطلاعات علمی درباره تحريفات عرضه میشود و بدین وسیله اعتماد مخاطب جلب شده و در شنونده اين احساس ايجاد مي‌شود كه در سرتاسر سخنراني با ادعاهايي مستدل و مستند مواجه است. چنين مخاطبي براحتي ادعاهاي بدون دليل را نيز خواهد پذيرفت و روايات مستند را بدون سند و مجعول خواهد انگاشت. 🔹 يكي ديگر از نتايج مخرب چنين سخنراني‌هايي آن است كه ذهن مخاطب، ناخواسته گرفتار تعمیم شده و فرض را بر این می‌گذارد که هر چه از منابع و نهادهای سنتی دین درباره عاشورا و حتی ساير معارف ديني عرضه شده و مي‌شود سرشار از خطا و دروغ و تحریف بوده و قابل اعتماد نمی‌باشد. و اين چنين است كه بخشي از مخاطبان چنين سخناني گرفتار شكاكيت و سوء ظن به همه يا اكثر تعاليم ديني مي‌شوند.