12026-fa-tarikh-mashroote-angoone-ke-hast.pdf
606.1K
🔴 نسخه PDF
📔 كتاب:
تاريخ مشروطيت، آن گونه كه هست، آن گونه كه بايد باشد
✍ جستاري در باب روش پژوهش و تحقيق در تاريخ/
◽️نویسنده: استاد فقید علي ابوالحسني(منذر)
◽️منشا مقاله : تاريخ معاصر ايران ،ش ۳۸ ، تابستان ۱۳۸۵
◽️عناوين اصلي كتاب شامل:🔰
۱. اسلام، دين حق و آيين حقيقت پرستي؛ ۲. شناخت واقعيات تاريخي؛ كاري سخت، اما ممكن؛ ۳. كشف حقايق تاريخي؛ شرايط و الزامات؛ ۴. نقد و پالايش نظريّات تاريخي؛ ضرورتي مستمر و جاويدان؛ ۵. مورخ، در بيان نظريات خود، بايد صادق و صريح باشد؛ ۶. لزوم آشنايي با باورها و سنتهاي ملي ـ دينيِ جامعة مورد پژوهش؛ ۷. نكات و شرايط لازم در بررسي دقيق و جامع تاريخ مشروطيت؛ ۸. تاريخ مشروطه؛ درسهاي ارزنده براي امروز و فرداي ايران
✳️ @ShahidRabe
🌹درگذشت احیاگر پیاده روی اربعین
▪️ آیتالله سید محمد سعید حکیم، از مراجع چهارگانه نجف و نوه دختری مرحوم آیت الله سید محسن حکیم در اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت.
▪️ این عالم عالیقدر در زمان صدام و در پی راه اندازی و تقویت پیاده روی اربعین در کشور عراق به جرم احیای مشّایه اربعینی ۸ سال زندان های رژیم بعثی را تحمل کرده بود.
🔴 رهبرمعظم انقلاب در پیامی درگذشت آیت الله سید محمد سعید حکیم از مراجع تقلید در نجف اشرف را تسلیت گفتند
▪️متن پیام به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
درگذشت عالم محقّق مرحوم آیةالله آقای حاج سید محمدسعید حکیم رحمةاللهعلیه را به حوزهی عظیمالشأن نجف و مراجع تقلید و علمای بزرگوار آن، و به بیت رفیع طباطبائی حکیم مخصوصاً فرزندان و بازماندگان ایشان تسلیت عرض میکنم. ایشان از مراجع تقلید و دارای آثار با ارزش در فقه و اصول بودند و فقدان ایشان ضایعهی علمی برای آن حوزه مبارک محسوب میشود. رضوان الهی را برای آن مرحوم مسألت میکنم.
سیّدعلی خامنه ای ۱۳ شهریور ۱۴۰۰
🌹 «رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات»
اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم
📷 سمت چپ تصویر شهید آیت الله سید محمد باقر حکیم فرزند مرحوم آیت الله سید محسن حکیم(ره)، در ملاقات با آیت الله محمد سعید حکیم(ره)
✳️ @ShahidRabe
⁉️ در رابطه با #رساله_عملیه مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف) چه میدانید؟
✍ واقعیت هایی که عامدانه در طول تاریخ نادیده گرفته شده است‼️
🔰👇👇
⁉️ ناگفته های تاریخی درباره #رساله_عملیه و جایگاه #مرجعیت علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع اعلی الله مقامه🔰
✍ شیخ، در محضر وارثین علم و سیاستِ شیخ الاعظم مرتضی انصاری، یعنی میرزا حبیب الله رشتی و میرزا سید محمد حسن شیرازی، رضوان الله تعالی علیهم، پرورش یافته بود.همگان او را از خواص اصحاب، اجله و اکابر تلامیذ و شاگردان درجه اول و نمره اول این دو عالم بزرگ می دانستند.
میرزای رشتی، در تقریظ خویش بر رساله محققانه فقهی شیخ فضل الله، یعنی، رسالة في قاعدة ضمان الید در تعریف از مقام اعلای علمی و اخلاقی شیخ، سنگ تمام می گذارد و ضمن معرفی شیخ، بعنوان نور چشمش، مرجعیت شیخ فضل الله را مورد تأیید قرار می دهد و از مؤمنین می خواهد که وی را به عنوان مرجع دینی خود انتخاب نمایند.
میرزای شیرازی نیز، او را نفس خویش می خواند و مقلدینش را در احتیاطات خود به تقلید از وی فرا می خواند.
شیخ فضل الله، پس از حدود ۲۰ سال اقامت در عتبات و کسب دانش کلان و جامعیت علمی، در محرم ۱۳۰۳ با کوله باری گران از دانش و تقوا به عنوان جامع علوم معقول و منقول، با نظر استادش میرزا محمد حسن شیرازی (مرجعیت عام وقت) از سامرا به تهران بازگشت، تا به صورت پاره ای از وجود میرزای شیرازی، زعامت دینی و سیاسی مردم را عهده دار گردد.
مرحوم علامه امینی(صاحب الغدیر) می گوید: [شیخ فضل الله] مرجعیت تام پیدا کرد، وقتی به ایران آمد...
ارتباط شیخ با استادش، میرزای شیرازی، که از وی همه جا به سیدنا الاستاد، تعبیر می آورد، چنان صمیمی و مستحکم بود، که میرزا، در پاسخ به این سؤال که آیا اجازه می فرمایید به عنوان ارجاع احتیاطات فتوا به "غیر" به شیخ فضل الله رجوع کنیم [از ایشان تقلید کنیم]؟ فرموده بود:
میان من و شیخ فضل الله، غیریتی نیست، او خود من و نفس من است!
شیخ فضل الله نیز، با اینکه بر اساس لیاقت هایش در جایگاه مرجعیت قرار گرفته بود، ولی با این حال، با تقوایی مثال زدنی، اهتمام بسیاری در حفظ حریم و حرمت مرجعیت میرزا داشت. برای نمونه، در سال های ۱۳۰۵ و ۱۳۰۶ ق ضمن خدمات علمی- فرهنگی و اجتماعی خود در پایتخت، فتاوای میرزای شیرازی را مبنای رساله عملیه خویش قرار داد و در انطباق با فتاوای خود، با اضافات و اصلاحاتی (پاسخ به احتیاطات میرزا، رفع شبهه و اشکال از برخی پاسخ ها) آنرا طبع کرد و در چند رساله، انتشار داد.
در آغاز یکی از این رساله ها چنین آمده است...🔰
این [تعداد] مسأله که در این اوراق مسطور است، از فتاوای جناب حجت الاسلام سیدنا الاستاد میرزای شیرازی(دام ظله) می باشد...
"مقلدین به آن عمل نمایند، صحیح است ان شاء الله. حرّره الأحقر فضل الله نوری، فی ۲۹ شهر صفر ۱۳۰۶"
در عصر حاضر نیز، رساله عملیه برخی از مراجع تقلید، عینا" یا با اندکی تغییر و با لحاظ نمودن فتاوای خود، همان رساله های استادان و مراجع مورد قبولِ ماقبلشان می باشد که توسط افراد غیر، گردآوری شده درحالیکه رساله شیخ فضل الله، توسط خود ایشان تنظیم و نگارش یافته است.
📚رساله عملیه علامه شیخ فضل الله نوری(ره)، مشتمل بر این رساله ها بوده است🔰
✅ ۱- رساله ۶۰ مسأله/چاپ سنگی، تهران ۱۳۰۶، به کتابت احمد تفرشی
✅ ۲- رساله ۲۳۶ مسئله(النافع المسائل یا زبدة المسائل)، ۱۳۰۵چاپ در تهران-۱۳۰۶چاپ در بمبئی، به کتابت عبدالحسین بن مفید شیرازی، موجود در کتابخانه دانشکده الهیات تهران(فهرست نسخ خطی ص ۲۴۳)
✍ در سال ۱۳۱۱ق تحت نظر جامع مرجع شهید، این دو رساله (۶۰ و ۲۳۶ مسأله) با یکدیگر، تجمیع و در چاپخانه مفید عام پریس لاهور، تحت عنوان سؤال و جواب (۲۹۶ مسأله) به چاپ رسید.
✅ ۳- اجوبة المسائل (رساله عملیه فارسی مرجع شهید)، به کتابت غلامحسین خوانساری در صفر ۱۳۰۸/موجود به شماره ۱۳۷۴۰ در فهرست آستان قدس رضوی، ج۲۳، ص ۶۳)
✅ ۴- المسألة شیخ مرتضی انصاری(ره)، که میرزای شیرازی آرای خود را به صورت تعلیقه بر آن نوشته و مرجع شهید نیز با تقریظی به آن، صحتش را تأیید و مقلدین خود را به عمل بدان، فراخوانده است.
در تقریظ مرجع شهید آمده:🔰
«...باکی نیست برای مقلدین، که عمل نمایند به آنچه در این رساله مذکور است. إِنْ شَاءَ اللَّٰهُ تعالی.حرّره الأحقر فضل الله نوری»
✍ فتاوای مشهور مرجع شهید🔰
◽️فتوای حرام بودن مشروطه غیر شرعی انگلیسی/۸۸-۱۲۸۷ش
◽️فتوای حرام دانستن استطراق از طریق جبل به مکه معظمه به علت نا امنی و خطر جانی برای حاجیان، که در آن، تردد از این راه، مادام که دولت عثمانی آنرا کاملا" از شر راهزنان امن نکرده، حرام شمرده شد.
◽️فتوای تأیید مدارس جدید اسلامی دخترانه و پسرانه
🔸منابع: الذریعة إلی تصانیف الشیعة، شیخ آقا بزرگ تهرانی/اَعیانُ الشّیعه، سید محسن امین/شهداء الفضیلة، علامه امینی/ک، مجموعه رسائل...شیخ فضل الله، محمد ترکمان/ ک، تنهای شکیبا، علی ابوالحسنی(منذر)/مهدی انصاری، همایش دیده بان بیدار، حرم حضرت عبدالعظیم ع، ۹۶/۵/۱۸ و...
✳️ @ShahidRabe
📚 آشنایی اجمالی با دو اثر فقهی فاخر از مرجع شهید حضرت آیت الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف)
📗1⃣ رساله منظوم فقهی «الدّرر التنظیم»
📕2⃣ رساله فقهی « فی قاعدة ضمان الید»
📗1⃣ رساله منظوم فقهی «الدّرر التنظیم یا الدر النظیم»
تنظیم و سرایش: ۱۲۷۹-۱۲۸۰ ق، مخطوط، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (تصویری از این رساله در کتابخانه آیت الله مرعشی رضوان الله، به شماره/۱۴۰۹ نگهداری می شود)
✍ شیخ فضل الله، نخبه ای که در جوانی به درجه اجتهاد رسید و اثری فقهی فاخری را تألیف نمود و اعجاب همگان را برانگیخت!
این اثر فاخر، رساله ای است منظوم به زبان عربی فصیح، شامل پانصدو یک بیت، که علامه شیخ فضل الله نوری این منظوم را در سن حدود بیست سالگی در ۲۶ عنوان اصلی و درباره ۲۵ قاعده فقهی، بحث و به مبانی آنها اشاره کرده است. مرجع شهید بر این باور است که #فقه از افضل علوم است ولی عناوین پر فایده آن متروک و مهجور مانده است. از این رو تصمیم می گیرد در ارجوزه ای موجز این عناوین را به نظم در آورد. معظم له در این اثر از منابع گوناگونی بهره برده از جمله "العناوین مراغی" و "عوائد الایام نراقی"
از این اثر ارزشمند مشخص است که ایشان آرای بزرگان فقه را دقیق بررسی، آنها را رد یا قبول کرده است.
📕2⃣ رساله فقهی «فی قاعدة ضمان الید»
مخطوط، آستان قدس رضوی (رک: فهرست الفبائی کتب خطی، ص ۴۳۹) شماره عمومی ۹۶۳۲
این رساله ارزشمند و گرانسنگ، قبل از سال ۱۲۹۲ ق نگارش یافته و به گفته اهل نظر، گویای تبحر مرجع شهید در فقه و احاطه معظم له بر فروع این علم است.
میرزا حبیب الله محقق رشتی (رضوان الله) فرد طراز اول حوزه شیخ الاعظم مرتضی انصاری و از اساتید اصلی مرجع شهید، که برخی از بزرگان، پایه علمی اش را از دیگر معاصران فراتر شناخته اند، در خصوص این رساله کم نظیر اینچنین تقریظ می فرمایند:
هان ای کسی که این اوراق را دریافته و بر آن وقوف می یابی، چنانچه در اعماق دریا ها فرو روی و سوار بر اشتر، بیابانهای خشک و لم یزرع را شتابان درنوردی، همانا از حیث تحقیق و تدقیق، بهتر از آنچه که در این دفتر آمده، نخواهی یافت. ضروری است که در مجالس عمومی به فضل و کمال صاحب این رساله، ندا دردهند... چه بسیار مرواریدهای بدیع و دست ناخورده، که در آن به امانت نهاده شده است... آفرین خدای بر مؤلف آن باد...
اخیرا" با همت آیت الله آقا شیخ جعفر سبحانی(مدظله) این رساله شریف منتشر شده است.
✳️ @ShahidRabe
✅ جایگاه اجتهاد (مرجعیت) و فقاهت مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف) از منظر مرجع عالیقدر، آیت الله العظمی حاج شیخ جعفر سبحانی(حفظه الله)
💠 آیت الله سبحانی:
درباره شهید عصر مشروطیت، کتابها و رساله ها و مقاله های فراوانی نوشته و منتشر شده است، و غالباً سوژه نوشته ها و گفتارها حیات سیاسی و جهاد دینی این مرد است، درحالی که این موضوع یکی از ابعاد این #مرد_بزرگ را تشکیل می دهد، ولی درباره #اجتهاد [جایگاه مرجعیت] و #فقاهت این مرد، کمتر ذکری به میان آمده، درحالیکه جهاد این مرد براساس اجتهاد و دید فقاهی وی استوار بوده است، و آن بینش فقهی بود که این مرد را به این راه کشاند، و اگر روزی از گشایش مجلس به عنوان دفع ظلم دفاع کرد، بینش دینی بود که او را بر این کار واداشت، و اگر با مجلس کذایی آن روز پرچم مخالفت برافراشت، فقاهت و آشنایی او با مبانی دین، وی را بر این مخالفت بر می انگیخت. پس چه بهتر که آگاهی او از معارف و اصول اسلام، تا آنجا که امکان دارد مطرح شود. فقاهت و بینش علمی و فقهی شیخ را از چند راه می توان بدست آورد:
۱) گفتار اساتید شیخ در باره وی
۲) نظریه اندیشمندان اسلامی
۳) بررسی آثار فقهی و اصولی به جای مانده از شیخ
[و به عنوان راه چهارم، میتوان به اذعان افرادی اشاره داشت که با شیخ زاویه داشتند، اما به جایگاه اجتهاد (مرجعیت) و فقاهت ایشان، معترف بودند]، آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، در نامه ای که همراه شیخ عبدالله مازندرانی در تأیید اصل دوم متمم قانون اساسی به مجلس شورای ملی صدر مشروطه نوشته است از شیخ شهید به عنوان حجة الاسلام نوری (دامت برکاته) تعبیر آورده است. می دانیم در آن زمان، لقب بارز و بزرگ برای #مراجع، همین لفظ "حجة الاسلام" بود و لذا سؤالهایی که به #مراجع_بزرگ می نوشتند، نوعاً این لقب را به کار می بردند و می گفتند: "حجة الاسلام"
🔹منابع: سیمای فرزانگان، ج ۱ ، ص ۴۷۶ - ۴۶۰ / سخنرانی آیت الله سبحانی در کنگره بزرگداشت مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) مرداد ماه ۱۳۷۰ در شهر نور / ک، تنهای شکیبا، علی ابوالحسنی، ص ۸۶۹ - ۸۶۱/...
✳️ @ShahidRabe
📚 به مناسبت آغاز سال تحصیلی #حوزه_های_علمیه
💠 مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع (اعلی الله مقامه الشریف):
#فقه از افضل علوم است ولی عناوین پر فایده و کاربردی آن متروک و مهجور مانده است.
#فقه_شیعه، فقهی پویا و بالنده است. عالمان پرورش یافته در چنین مکتبی با توجه به شرایط زمان و مکان قادرند رافع شبهات و مشکلات مردم و جامعه باشند و این مهم در گِرو اصلاح نظام حوزه های علمیه، همراه با احترام و عنایت به سیره، آثار و آراء گذشتگان است.
عالم دین، همواره باید در حال تعلیم، تعلّم، تحقیق و تزکیه نفس باشد، باعمل، ساده زیست، حق مدار، ظلم ستیز و مظلوم نواز باشد و این عین عبادت است و غیر این، خیانت/ نورالکلام
💠 امام روح الله موسوی خمینی (رضوان الله تعالی علیه):
حوزه علمیه اگر درست بشود، ایران درست میشود. و اگر خدای نخواسته در حوزه علمیه فسادی به وجود آید ولو در دراز مدت، در سرتاسر ایران آن فساد پیدا میشود! ۶۵/۱۱/۵ جهادتبیینی
💠 امام سید علی خامنه ای(حفظه الله):
ما برای حوزههای علمیهی خود چقدر برنامه ریزی میکنیم؟ چه کسی این برنامه ریزی را میکند؟ چند درصد وقت بزرگان روحانیت، صرف برنامهریزی برای حوزه میشود؟ آیا برای حوزه، به قدر یک دانشگاه کوچک، برنامه ریزی منظم انجام میگیرد؟ ما الان در کشور چقدر حوزهی علمیه داریم؟ در دوران تاریخ شیعه، آیا هرگز حوزهی علمیهای چون حوزهی علمیه قم وجود داشته است؟ در مقابل این ارزش عظمی، آن کاری که ما میکنیم، تقریباً در حکم صفر است! ۷۰/۶/۳۱ جهادتبیینی
✳️ @ShahidRabe
✅ یاران همیشه همراه
سلام علیکم✋
قربة الی الله، کانال را به دوستان و آشنایان معرفی و در فضاهای مرتبط به اشتراک بگذارید. اجرکم عندالله
https://eitaa.com/joinchat/526516249Ce045d0c461
1_843961903.pdf
174.4K
🔴 PDF
#مقاله/نسخه پی دی اف🔰
✅ علل و عوامل مظلومیت و شهادت مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع اعلی الله مقامه الشریف، زعیم نهضت اسلام خواهی مشروطه (مشروعه)
✍ محققین: دکتر موسی نجفی، دکتر موسی فقیه حقانی
‼️ اتحاد موقت سکولاریزم و تسامح علیه اصولگرایی دینی و ورود خط التقاط و تساهل در انقلاب مقدس ملی
‼️ در اعدام مرجع شهید، علاوه بر [جریان] سکولار غربگرا، سکولار شبه دینی نیز دخالت داشته اند که از روحانیون ضعیف النفس و کم ایمان بوده اند [که توسط تشکیلات مخفی فراماسونری، جذب و در بیوت و دستگاه برخی از روحانیون عالیرتبه مخالف مرجع شهید، نفوذ داده شدند]. بحث انجمن های سری ماسونی [وابسته به انگلیس] از اول همین بود که مردم، حرفهای ما را نمی پذیرند، پس باید حرفهای خود را از زبان همین روحانیون [جذب شده] نقل کنیم...
✳️ @ShahidRabe
📄 #مقاله
✍ ویژگیهای نظام سیاسی مطلوب در آرای مرجع شهید علامه شیخ فضلالله نوری(ره)
.
🖋📄 نویسنده: سید محمد جواد قربی
عضو هیأت علمی گروه اندیشه سیاسی مرکز اسناد انقلاب اسلامی
✍ [مرجع] شهید شیخ فضلالله نوری(ره) از علمای مطرح دوران مشروطه بود که دیدگاههای وی در امور سیاسی در آن برهه تاریخی در نوع خود بینظیر بود. از منظر شیخ فضلالله، نظام سیاسی مطلوب یک نظام قانونی است. او همچنین بر اسلامی بودن مجلس تاکید دارد و معتقد به آزادی در چارچوب موازین اسلامی است. شیخ همچنین به نیابت فقها از جانب امام معصوم(ع) تصریح دارد و استقلال را از جمله ملزومات حکومتداری میداند.
در این نوشتار کوتاه تلاش میشود ویژگیهای نظام سیاسی مردم سالار از دیدگاه شهید شیخ فضلالله نوری مورد بررسی و مداقه قرار گیرد.
🔹۱. التزام به قانون
از دیدگاه شیخ فضلالله نوری، نظام سیاسی مطلوب یک نظام قانونی است و در جامعه اسلامی، حاکمیت قوانین اسلامی لازمه بقای جامعه است و به تعبیر او، حفظ نظام اسلامی در پیوند با قانون مداری قرار دارد. وی تاکید میورزد: «حفظ نظام، محتاج به قانون است و هر ملتى که تحت قانون داخل شدند و بر طبق آن عمل نمودند، امور آنان به استعداد قانونشان منظم شد، ولى بهترین قوانین، قانون الهى است و این مطلب از براى مسلمانان، محتاج به دلیل نیست. این قانونى است که خداوند عالم بسوى خاتم الانبیاء(ص)، وحى فرموده: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى.»[1]
🔹۲. تاکید بر اسلامی بودن فعالیتهای مجلس
شيخ فضلالله هرگز با مشروطه و مجلس مخالف نبود، هر چند مخالفينش وي را با اين اتهام منزوي كردند. مخالفت شيخ با اساسنامه غيرشرعي و گفتار غربگرايان و نوشتههاي توهينآميز مطبوعات نسبت به اسلام بود و شيخ تصميم داشت اصولي را به قانوناساسي اضافه كند كه حرمت اسلام حفظ شود.
شیخ فضل الله نوری معتقد به کنشگری مجلس در نظام سیاسی بود ولی برای فعالیت این نهاد قانونی نیز شرطی قائل بود و آن اینکه، روندهای قانونی مجلس نباید خارج از امور شرعی و قوانین اسلامی باشد. از این رو، اساس مجلس باید بر مدار اسلام و احکام مبتنی بر آن باشد. به اعتقاد او «کسي ضدّ مجلس نيست. علما هم اختلافي ندارند که مجلس بايد بر اساسه اسلام باشد».[2]
شیخ در تحصن حرم حضرت عبدالعظیم(ع) همواره از دارالشورای کبرای اسلامی دم میزد و تأکید داشت که هیچ وقت منکر مجلس نبوده و فقط در پی تصحیح و تکمیل مجلس و حفظ اسلامیت آن است. وی در این تحصن از دو نوع مجلس شورای اسلامی و مجلس فرنگیمآب سخن گفت و از اولی دفاع نمود و با دومی مخالفت کرد. مخالفت شیخ فضلالله با مجلسی بود که پذیرای احکام و قوانین الهی نبود. شيخ براي جلوگيري از وضع قوانين خلاف شريعت نظريهاي جالب ارائه داد و براي حل مشكل، اصل نظارت هيئتي از مجتهدين منتخب مراجع تقليد را پيشنهاد كرد.
🔹۳. آزادی در چارچوب موازین اسلامی
يكي ديگر از اعتراضهاي شيخ، نسبت به قانون مطبوعات بود كه بر طبق آن عامه مطبوعات غير از كتب ضلال و مواد مضره به دين مبين آزاد بود. شيخ معتقد بود: «بهموجب اين ماده، بسياري از محرماتِ ضرورالحرمه، تحليل شد؛ زيرا كه مستثني فقط دو امر شد و حال آنكه يكي از محرمات ضروريه افترا است و يكي از محرمات مسلّمه غيبت از مسلم است و همچنين قذف مسلم، ايذاء و سبّ و فحش و توهين و تخويف و تهديد و نحو آن من الممنوعات الشرعيه و المحرمات الالهيه. آزادي اين امور، آيا غير ازتحليل ما حرّمهالله است؟»[3]
در خصوص افراط در «آزادي» که در صدر مشروطيت مطرح بود، مرحوم شيخ در يکي از لوايح خود چنين مينويسد: «از جمله يک فصل از قانونهاي خارجه که ترجمه کردهاند، اين است که مطبوعات مطلقاً آزاد است (يعني هر چه را که هر کسي چاپ کرد، احدي را حق چون و چرا نيست) اين قانون با شريعت ما نميسازد؛ لهذا علماي عظام تغيير دادند و تصحيح فرمودند، زيرا که نشر کتب ضلال و اشاعه فحشا در دين اسلام ممنوع است و کسي که شرعاً نميرسد که کتابهاي گمراه کننده حرام را منتشر کند و يا بدگويي و هرزگي را در حق مسلماني بنويسد و به مردم برساند».[4]
🔰ادامه در قسمت دوم🔰
✅ قسمت دوم/پایانی🔰
🔹۴. ولایت فقیه
شیخفضلالله نوری نیز همانند دیگر فقهای شیعه به نیابت فقها از جانب امام معصوم(ع) معتقد است. وی در یکی از لوایح تحصن حرم حضرت عبدالعظیم(ع) تصریح کرده که در منطق شیعه، دولت و سلطنتی که زمام آن به دست خدا، رسول، امام و نایبان امام، یعنی فقهای عادل نباشد، اوامرش واجبالاطاعه نیست.
شیخ نه تنها مشروعیت حکومت را به نصب امام و از جانب خدا و نیابت از امام معصوم(ع) میداند، بلکه نیابت فقیه جامعالشرایط را در امور اجتماعی و سیاسی انحصاری تلقی میکند و به مشروعیت نداشتن حکومت غیر فقیه تصریح مینماید و میگوید: «امور عامه یعنی اموری که مربوط به تمام افراد رعایای مملکت باشد و تکلّم در امور عامه و مصالح عمومی ناس، مخصوص است به امام(ع) یا نواب او و ربطی به دیگران ندارد.»[5]
🔹۵. حکومت مستقل و آزاد
مرحوم شیخ فضلالله نوری در واقع از حکومت، به یک نوع امانت الهی تعبیر میکند و از همان ابتدا با دو شعار، گفتمان سیاسی خود را شکل میدهد و در واقع نگاه خویش را به سیاست بیان میکند؛ مقابله با استبداد و خودکامگیهای رژیم استبدادی؛ و رهایی از سلطه استعمار بیگانه.
تأکید شیخ بر شعار دوم، بسیار بیشتر از شعار اول بود؛ چون نفوذ روسیه و انگلستان را میدید و گرایشهای برخی از غرب زدگان را به این دو کشور مشاهده میکرد؛ اما به طور کلی شیخ شهید در نوشتههایش به هر دو مطلب اشاره کرده است. در مورد استبداد داخلی هم به طور مکرر خصوصا هنگام تحصن به شاه فشار آورد تا نظامنامهای تدوین شود و رفتار پادشاه و طبقاتی که همراه او بودند، تا حدودی محدود گردد. عدالتخانه را که شیخ مطرح کرد و بعضی نیز به آن اشاره نمودند، در واقع وسیلهای برای همین کار بود که در قالب یک روش اسلامی مطرح شد؛ چون بحث عدالت یک مفهوم دینی بود و مردم با این مفهوم آشنایی داشتند؛ از این رو، برای مهار خودکامگیهای شاه، بحث عدالتخانه مطرح شد.
🔸پینوشتها:
1- سيّد ميرصالح حسينى جبلّى، «شيخ فضل الله نورى؛ هويت و نظريه»، ويژهنامه آموزه ، شماره پنجم، 1383، ص352.
2- هما رضواني، لوايح آقا شيخ فضل الله نوري، تهران، نشر تاريخ، 1362، ص53.
3- حجتالاسلام حسینیان، چهارده قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1397، ص 409
4- موسی نجفی، « انديشه سياسي شيخ فضل الله نوري»، در انديشه سياسي متفکران مسلمان، به کوشش علي اکبر عليخاني، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، 1390، جلد10.
5- حمید هوشنگی، «آرای محمد حسین نائینی و شیخ فضل الله نوری»، زمانه شماره 59، مرداد1386، ص14.
✳️ @ShahidRabe