🔰نشست تخصصی
«دولت در اندیشه آیتالله سید محمدباقر صدر»
🔺با حضور
حجت الاسلام و المسلمین نجف لکزایی
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🔺سه شنبه ۲۲تیرماه
🔺ساعت ۱۶ الی ۱۸
🔺قم، میدان مفید، خیابان بهشت، خبرگزاری رسا
📌پخش مستقیم از صفحه اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر
🆔 @shahidsadr
💠هدف عالی عبادت
💠خداوند متعال که از بندگان خود بینیاز است، در پی آن نبوده است که از رهگذر عبادتشدن، جایگاه خود را تقویت کند تا از این رو آنها را به چنین عبادتی امر نماید.
💠اینکه خداوند متعال خود را هدف و سرانجام مسیر بشریت قرار داده تنها برای این نبوده است که آدمی فقط به هنگام عبادت در برابر او سر فرود آورد؛ بلکه بهدنبال آن است که با عبادت، انسانهای درستکاری تربیت شوند که بتوانند با گذشتن از خود، در مسیر بشری بیشتر نقش ایفا کنند.
📚کتاب انسان و عبادت، صفحه ۶۳
🆔 @shahidsadr
⚪تفاوت خانه خدا و خانه انسان
⚪شریعت به آدمی آموخت که تفاوت مسجد، بهعنوان خانه خدا، با خانه آدمی در شکل ساختمان یا داشتن نشانههایی مخصوص نیست؛ بلکه مسجد از آن رو خانه خداست که آدمی در آن قلمرو به کارهایی میپردازد که در انجام آنها از خود میگذرد و هدفی فراتر از منطق منافع مادی محدود را پی میگیرد و این قلمرو باید گسترش یابد و همه زمینههای زندگی آدمی را دربربگیرد.
⚪ بر این اساس هر عرصهای که انسان در آن کاری را میکند که در انجام آن از خود میگذرد و هدفش را خدا و خلق خدا قرار میدهد، عرصهای است که روح مسجد را با خود دارد.
📚 کتاب انسان و عبادت صفحه ۶۴
🆔 @shahidsadr
⚫رسالت امام باقر (ع)
⚫امام باقر(ع) در این مقام با مسئولیت های بسیار بزرگ و بسیار مهمی روبرو بود . نخست و پیش از هر چیز بر عهده ایشان بود که به تشیع، چارچوب و ویژگی های تفصیلیِ مشخص دهد و کار را از حیطه عمل یک یا دو یا سه نفر درآورد و به عملی تبدیل سازد که در یک گروه نمود می یابد و اسلام را در چهره حقیقی اش نمود می بخشد .
📚 کتاب امامان اهل بیت_صفحه ۵۹۰
🆔 @shahidsadr
🔶انتخاب حسین (ع)
🔸آیا دنیا پیش روی حسین(ع) نبود؟! آیا دنیا با همه بهرهها، با همه اغواگریها، با همه جاه و مقامش و با همه اموالش پیش روی حسین(ع) نبود؟!
🔸هیچ جاه و مال و بهرهای از بهرههای این دنیا نبود که در دسترس حسین(ع) نباشد، اما همه این دنیای مهیا، در نگاه حسین(ع) هیچ ارزشی نداشت؛ زیرا این دنیا، دنیای دعوت کننده به دین نبود، بلکه دنیای سستعنصران و لغزشگران بود و حسین(ع) سست عنصر و لغزشگر نبود.
🔸 او دنیا را در یک سو و دین را در سویی دیگر یافت و در کنار دین ایستاد و جنگید تا آن که به شهادت رسید.
📚کتاب بارقهها، صفحه۴۰۵
🔸آغاز حرکت امام حسین از مکه به کربلا
🆔 @shahidsadr
🔰نشست دولت در اندیشه شهید صدر برگزار شد
🔶حجت الاسلام و المسلمین نجف لکزایی (رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) :
✅دولت، هدیه انبیا به بشر
شهید صدر نظریه جدیدی دارد و آن اینکه مبدع دولت و مخترع آن انبیای الهی هستند و دولت هدیه انبیا به بشر است. بنابراین اینکه گفته شود دولت دینی است یا خیر سبب تعجب میشود. این نوآوری بسیار مهم است. همچنین طبقهبندی وی از دولت بهعنوان یک فقیه، متلکم، حکیم و عالم علوم انسانی و اسلامی از دیگر ممیزات اندیشه صدر است.
سازمان، بزرگترین کشف بشر، و دولت، برترین سازمان است. اما فلاسفه اسلامی طبقهبندیهای خاصی از دولت انجام دادهاند که عمدتاً براساس علم و عمل به حقیقت و به تعبیری فضیلت و سعادت است؛ یعنی انسان بهدنبال کمال است و از طریق تعاون و اجتماع و دولت میتواند به این سعادت برسد؛ ما دولت تشکیل میدهیم تا به سعادت برسیم و برای سعادت باید علم به حقیقت داشته باشیم و به آن عمل کنیم؛ در اینجا دولت و مدینه فاضله شکل میگیرد و نمونه آن از منظر فارابی حکومت پیامبر(ص) است.
✅انواع دولت براساس حقیقت
ممکن است جامعهای دولت تشکیل دهد؛ ولی نه علم به حقیقت و نه عمل به آن داشته باشد که دولت جاهلی است و با ضرب و زور و غضب، کارهایش را پیش میبرد و اساساً نیازی به حکمت نمیبیند؛ در اینجا فضیلت و دانش و دانشمند ارزشی ندارد. دولت دیگر هم دولتی است که علم به حقیقت دارد، ولی عمل نمیکند که دولت فاسقان است و مدل دیگر دولت هم علم به حقیقت ندارد، ولی فکر میکند مسیر حقیقت را طی میکند که دولت ضاله است.
✅تقسیم شهید صدر برای دولت
شهید صدر دولت را به سه دسته تقسیم کرد. اول دولتهایی که از لحاظ فکری ضد اسلام هستند؛ در دوره وی، مارکسیسم و سرمایهداری مصادیق این دولت و دولتهای کافر بودند، چون قصد دارند اسلام را از بین ببرند؛ قرآن فرموده است که اگر کافرانی با شما بجنگند دشمن هستند و نباید با آنها رفاقت کنید. همچنین کفاری که قصد دارند سرزمین شما را اشغال کنند.
نوع دوم دولت از منظر شهید صدر، دولتی است که مکتب فکری ندارد و با کودتا و زور به قدرت رسیده و این دولت هم کافر است، ولو هم حاکم و هم شهروندانش بگویند که ما مسلمان هستیم.
از نظر صدر، دولت اسلامی دولتی است که در قانونگذاری از اسلام سیراب میشود و سه نوع است؛ نوع اول دولتی است که همه نظامات و قوانین براساس اسلام باشد و اطاعت از چنین دولتی واجب است؛ دولتِ نوع دوم دولتی که برخی قوانین و احکام و نظامات آن ممکن است در تعارض با اسلام باشد، آن هم بهدلیل جهلی که وجود دارد. البته این مباحث قبل از انقلاب بیان شده است. در مواجهه با چنین دولتی چند حکم وجود دارد؛ اول اینکه علما باید برای این دولت حکم اسلامی را تشریح و تبیین کنند؛ تا جایی که این دولت موافق اسلام عمل میکند باید اطاعت شود و در مواردی هم که موافق اسلام نیست، مثلا در مسائل مهمی مانند جنگ، اطاعت از این دولت اشکالی ندارد، مانند رفتار امام علی(ع) در برخورد با حکومت خلفا.
نوع سوم هم دولتی است که عمداً خلاف اسلام رفتار میکند. مسئولان چنین حکومتی باید عزل شوند و امربهمعروف و نهیازمنکر صورت بگیرد و اگر تأثیری نداشت، فرمان بردن از چنین حاکم و حکومتی ممنوع است.
✅دیدگاه صدر درباره انقلاب ایران
برخی میگویند در اندیشه شهید صدر نام ولایت فقیه وجود ندارد و صرفاً تقسیمبندی ارائه داده است؛ ولی اگر ما پاسخ ایشان به نامه علمای لبنان را ضمیمه آثار دیگر وی کنیم، بحث ولایت فقیه هم بهدست میآید؛ وی از تعابیر المرجعیة المجاهدة، الرشیدة و الصالحیة، برای حاکمیت ولایت فقیه استفاده کرده است. از دید صدر ایرانیها چند چیز را قبول کردهاند: اول، اسلام میتواند قانون زندگی آنها باشد؛ دوم، امام را بهعنوان زعیم پذیرفتند؛ سوم، انسان ایرانی و حق آزادی و کرامت او را قبول کردهاند.
بدین ترتیب از دیدگاه وی، زعیم رشید و شریعت و انسان سه ضلع مثلث دولتسازی اسلامی است. در این نظام مبنای قدرت، خدا و دین، مبنای قانونگذاری و قوای مجریه و مقننه باید خاستگاه مردمی داشته باشد که همان نظریه مردمسالاری دینی است که مقام معظم رهبری بهکار بردند. البته شهید صدر از این تعبیر استفاده نکرده، ولی لبّ مطلب همین است.
📃 متن کامل نشست را در اینجا ببینید.
🆔 @shahidsadr
🌻شادی عید برای کیست؟
🌻شادی عید برای کسانی است که از بند خودخواهی رها شده و توانسته باشند دوست بدارند، ببخشند و فداکاری کنند. کسی که خواهان موفقیت است باید از نفس و خواسته های نفسانی بهسوی خداوند و خدمت به خلق خداوند مهاجرت کند.
🌻معراج و برتری و پیشرفت مختص کسانی است که احساسی بزرگ داشته باشند و درد و رنج امت خود را درک کنند و با آنان مانند یک پیکر باشند که اگر عضوی از آن به درد آید دیگر اعضا نیز به خاطر او به بی خوابی و درد و تب مبتلا میشوند.
📝بخشی از یادداشت امام موسی صدر به مناسبت
عید سعید قربان سال ۱۹۷۳
🔴کتاب عبادت و عبودیت، امام موسی صدر
🆔 @shahidsadr
📚فروش ویژهی آثار شهید صدر
🔸امامان اهل بیت
🔸پژوهشی درباره ولایت
🔸اعتقاد ما
🔸نا
🌸از عید قربان تا عید سعید غدیرخم🌸
🌸🌸۲۰ درصد تخفیف 🌸🌸
🔴سفارش از طریق فروشگاه سایت mbsadr.ir🔴
🆔 @shahidsadr
May 11
🌸سالروز ولادت امام هادی علیه السلام تهنیت باد🌸
🌱نقش مشترک امامان علیهمالسلام
🌱وقتی امامان را همچون يک کل بررسی میکنيم و ميان اين فعاليتها پيوند برقرار میکنيم و میبينيم که اين سه فعاليت (حفظ اصل دستاوردهای اسلامی، تربیت گروه شایسته، تلاش برای بهدست گرفتن حکومت) در سه نسل انجام پذيرفته، خود را برابر برنامهای پيوسته میيابيم که هر بخشش بخش ديگر را کامل میسازد و هدفش آن است که تواتر اين روايات را در گذر نسلها حفظ کند تا به سطحی از روشنی و شهرت برسند و دسيسههای پنهان و آشکار را به چالش بکشند.
🌱به عقيدۀ من، وجود نقش مشترک در کارکرد تمامی امامان تنها يک فرض نيست که ما برای اثبات آن در پی توجيههای تاريخی باشيم، بلکه اين امری است که عقيده و انديشۀ امامت بهخودیخود آن را فرض میدارد؛ چون امامت در همۀ موارد، نظر به مسئوليتها و شروطش امری واحد است. پس هرقدر هم نمودهای ظاهریاش بهسبب شرايط و ملزومات گوناگون باشد، بايد در رفتارها و نقشهای امامان بازتابی واحد يابد.
🌱بنابراين امامان بايد مجموعه واحدی با اجزای پيوسته بسازند تا هر جزء از آن واحد، نقش جزء ديگر را پی گيرد و کارکردش را کامل کند.
📚 کتاب امامان اهلبیت، صفحه 122
🆔 @shahidsadr
🌱چرا شیعیان در اذان به ولایت امام علی علیهالسلام شهادت میدهند؟
🌱دکتر محمد #تیجانی پیش از تشرف به تشیع در سفری به نجف رفت و پرسشهای خود را از شهید صدر پرسید و به گفته خود او این دیدارها نقش اساسی در گرویدن اون به مذهب تشیع داشت.
🌱در یکی از این دیدارها دکتر تیجانی از شهید صدر پرسید: چرا شیعیان در اذان شهادت میدهند که علی ولیِ خداست؟
🌱شهید صدر جواب داد: امیرالمؤمنین علی سلاماللهعلیه از آن دسته از بندگان خداست که خداوند آنان را برگزیده و بر دیگران شرافت و برتری داده تا بار سنگین رسالت را پس از پیامبران بر دوش بکشند. اینان اوصیا و جانشینان پیامبراناند. هر پیامبری جانشینی دارد و علیبنابیطالب هم جانشین محمد صلیاللهعلیهوآله است. ما او را بر سایر اصحاب مقدم میداریم؛ زیرا خدا و رسولش او را برتر دانستهاند و ما دراینباره دلیلهای عقلی و نقلی از کتاب و سنت داریم. این ادله قابل شک و تردید نیستند؛ زیرا نهتنها از سوی ما متواتر و صحیح میباشند، که از سوی اهلسنت و جماعت نیز متواترند. در این زمینه علمای ما کتابهای فراوانی نگاشتهاند.
🌱مبنای حکومت اموی، محو کردن و ازبینبردن این حقیقت و مبارزه با امیرالمؤمنین علی و فرزندانش و قتل آنها بود و کار را به جایی رساندند که بر منابر مسلمین او را نفرین و لعن میکردند و مردم را با زور بر این امر وا میداشتند. ازاینرو شیعیان و پیروان علی – که خداوند از آنها راضی و خشنود باد – شهادت میدادند که او ولیِ خداست و نمیشود مسلمانی، ولیِ خدا را نفرین کند. این در حقیقت مبارزهای با آن حاکمان ظالم بود تا عزت برای خدا و رسولش و مؤمنان باشد و نیز این شهادت دادن در طول تاریخ بهعنوان محرکی برای تمام مسلمانان و نسلهای آینده باقی بماند تا همواره نسبت به حق بودن علی و باطل بودن دشمنانش آگاه باشند.
🌱فقیهان ما همواره بر این نظر بودهاند که شهادت به ولایت علی در اذان و اقامه مستحب است؛ البته نه به نیت اینکه جزئی از اذان یا اقامه باشد. یعنی اگر کسی در اذان یا اقامه نیت کند که این شهادت جزئی از اذان یا اقامه است، اذان و اقامهاش باطل میشود. از سویی مستحبات – چه در عبادات و چه در معاملات – بسیار و بیشمار است. بهعنوان نمونه: مستحب است پس از شهادت به «لا اله الا الله» و «محمد رسول الله» مسلمان بگوید: «و أشهد أنّ الجنة حق و النار حق و أن الله یبعث من فی القبور» (و گواهی میدهم که بهشت حق است و جهنم حق است و اینکه خداوند آنها را که در قبرهایند برمیانگیزد).
📚کتاب آنگاه هدایت شدم (با اندکی تفاوت). بنگرید به: السيرة والمسيرة في حقائق ووثائق ج۲، ص ۳۸۲
🆔 @shahidsadr
🌻تشیع، نگاهبان دعوت اسلامی
🌻تشیع در درون ساختار دعوت اسلامی و در قالب طرحی نبوی پدید آمد که پیامبر آن را به فرمان خداوند برای نگاهبانی از آیندۀ دعوت اسلامی برنهاده بود.
🌻 تشیع اینگونه پدید آمد، نه چون پدیدهای عارضی که در صحنۀ حوادث شکل گرفته باشد. تشیع رهاورد ضروری طبیعت شکلگیری دعوت و نیازها و شرایط اصلی آن بود که ایجاب مینمود تا اسلام تشیع را بزاید.
🌻به دیگر معنا، راهبر نخستِ این تجربه، باید راهبر دوم آن را آماده میساخت تا بالندگی انقلابیِ این دعوت بهدست وی و جانشینانش پی گرفته شود و بهسوی تکمیل هدف تغییریاش به پیش رود و بتواند در نهایت، همه رسوبهای جاهلی گذشته و ریشههای آن را برکند و امتی نو بسازد که در سطح خواستهها و مسئولیتهای این دعوت باشد.
📚کتاب پژوهشی درباره ولایت، صفحه ۵۸
🆔 @shahidsadr
🌷امام دلها
🌷زندگی امامان(ع) سرشار از گواه هایی است که نشان می دهد نقش مشترکی که ایشان ایفا میکرده اند، نقش ایجابی بوده است .
🌷از این شمار، یکی روابط امامان علیهمالسلام با امت و پایگاه مردمیِ پُردامنه ای است که امامان علیهمالسلام در دوران خود از آن برخوردار بوده اند . اهل بیت هرگز به طور اتفاقی و یا بهصرف انتساب به حضرت رسول صلیاللهعلیهوآله از این نفوذ برخوردار نبودند، زیرا افراد بسیاری به حضرت رسول صلیاللهعلیهوآله منتسب بودند، بلکه این بر پایۀ دهشِ ایشان بوده است و بهسبب نقش ایجابی که ایشان، علیرغم برکنارشدن از منصب حکومت، در میان امت ایفا میکردند .
🌷امت ـ غالبا ـ رهبری رایگان به کسی نمی دهد و کسی پیشوایی آنان را دارا نمی شود و در دل هایشان نمی نشیند جز با دهشی سخاوتمندانه که امت در زمینه های مختلف آن را احساس کند و از آن در فروگشایی مشکلات خود و حفاظت رسالتش بهره مند شود .
🌷ببینید امام موسیبنجعفر علیهالسلام چگونه به هارونالرشید می فرماید: «تو امام تن هایی و من امام دلها».
📚کتاب امامان اهلبیت، صفحه ۱۲۸
🆔 @shahidsadr
💢 تحلیلی بر روششناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر
جلسه دفاعیه رساله سطح ۴ (دکتری) حوزه علمیه مشهد با عنوان «تحلیلی بر روششناسی فقهی شهید صدر» توسط حجتالاسلاموالمسلمین علی رحمانی، از سوی مدیریت مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان، با حضور اساتید داور حججاسلاموالمسلمین محسن ملکی و سید محسن حسینی فقیه بهصورت حضوری و آنلاین در مدرسه علمیه عالی نواب، برگزار شد. این رساله علمی از هدایت و راهنمایی آیتالله احمد مبلغی در مقام استاد راهنما و مجتبی الهی خراسانی بهعنوان استاد مشاور، بهره برده است.
🔻 استاد رحمانی: پرسش مهمی مطرح است که آیا دانش فقه، غیر از علم اصول روش دیگری دارد یا اینکه وقتی سخن از روش فقه را مطرح میکنیم، منظورمان همان علم اصول است و نباید بهدنبال مباحث دیگری باشیم. اگر بحث از روششناسی هم باشد میبایست به شناخت اصول پرداخت و آنچه از اصول بر فقه میتواند تأثیرگذار باشد را شناسایی کرد. در پاسخ به این پرسش، جوابهای متعددی داده شده است.
✅ در روششناسی فقهی، مطالعه روش فقه از منظر بیرونی و با رویکردی فلسفی انجام میپذیرد. این نوع از مطالعه برای توجه دادن به این نکته است که آیا آنچه در رسیدن به حکم، به فقیه کمک میکند واجد عقلانیت است یا نه؟ این پرسش از جنس فلسفه علم و در بحث حاضر از جنس فلسفه فقه بوده و به پژوهشگر کمک میکند تا دریافت صحیحی از روششناسی داشته باشد.
🔗 گزارش کامل این نشست را اینجا بخوانید
🆔 @shahidsadr
🆔 @ijtihad