دکتر مبارکی عضو هیئت علمی علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا در نشست «ارزیابی تاثیرات اجتماعی (اتا) پروژه های شهری همدان: ضرورت ها و چالش ها»، تشکیل شورای راهبری اتا در شهرداری همدان را اولین قدم، در راستای بهبود فرایند انجام مطالعات اتاف دانست! ایشان افزودند، در یک سال گذشته تعدادی از اساتید جامعه شناسی دانشگاه بوعلی سینا مامور به شهرداری همدان شدند تا با تعامل با بدنه کارشناسی و مدیران شهرداری، مطالعات اتاف پیشین را ارزیابی و با آسیب شناسی تلاش های گذشته، آیین نامه اتاف شهرداری همدان را تدوین کنند. متاسفانه این آیین نامه از بهمن ماه سال گذشته به اجرا در نیامده است. مهم ترین رکن این آیین نامه شورای راهبری مطالعات اتا بوده که تا کنون برگزار نشده است. شهردار یا نماینده تام الاختیار ایشان، معاون سازمان فرهنگی، سه نفر از اعضای شورای شهر، معاونین شهرداد و صاحب نظران رشته های مختلف در کنار مدیر منطقه (بسته به مکان پروژه عمرانی) از اعضای این شورا هستند. ایشان با اشاره به ایرادات طرح شده بر آیین نامه، این آیین نامه را نسخه اولیه و قدم اول این مسیر دانستند و افزودند، بسیاری از ایرادات و اشکالاتی که امروز مطرح شد میتوانست در جلسه نخست شورای راهبری حل و فصل شود. ایشان برگزاری این جلسات را نشانه حسن نیت طرفین دانسته و ابراز امیدواری کردند در جلسه آتی در صحن شورا وارد جرئیات اجرایی آیین نامه شویم. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

دکتر شهابی، عضو شورای اسلامی شهر همدان و رئیس کمیسیون فرهنگی شورا در نشست «ارزیابی تاثیرات اجتماعی (اتا) پروژه های شهری همدان: ضرورت ها و چالش ها»، آیین نامه فعلی را، قانونی خوب دانستند، که متاسفانه قابلیت اجرا نداشته و محکوم به شکست است! ایشان اشاره کردند، شهرداری بیشترین تعداد پژوهش ها را بین سایر دستگاه های دولتی دارد. اما متاسفانه دانشگاه ها حضور فعالی در مناقصات و فراخوان های پژوهشی ندارند. از دیگر مشکلات اتاف، نبود شرکت ها، اندیشکده ها و موسسات تخصصی در همدان است که در موضوع اتاف تخصص داشته باشند. برخی مشکلات آیین نامه فعلی عبارتند از: الزام به حضور شهردار با توجه به مشغله های اجرایی فراوان، مانع از برگزاری جلسه شورای راهبری ، حتی برای بررسی اولیه موضوع شده است. مطالعات اتاف در این آیین نامه ذیل سازمان فرهنگی ورزشی،دیده شده که ضمانت اجرایی آن را خواهد کاست. پیشنهاد میشود ذیل معاونت برنامه ریزی و توسعه تعریف شود. آیین نامه فعلی در مقایسه با نمونه آیین نامه شهرداری تهران، عملیاتی نیست. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

پوریا هادیان، کارشناس فرهنگی سازمان فرهنگی شهرداری همدان، در نشست «ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه های شهری همدان: ضرورت ها و چالش ها»، ضمن اشاره به پیشینه توجه به مطالعات اتا در شهرداری همدان از سال 98، تحولات و اقدامات شهرداری در این زمینه را در این مدت مرور کردند. ایشان افزودند در تدوین آیین نامه پیشنهاد شده، نمونه های بسیاری مورد بررسی قرار گرفت تا به آیین نامه فعلی رسیدیم. هادیان، با اشاره به چالش های سالیان گذشته شهرداری در مطالعات اتا از جمله، فرایند مبهم ارزیابی پیمانکار واجد صلاحیت، ارزیابی فنی مطالعات انجام گرفته و تحویل کار از مشاور، و نگاه فنی مدیران پروژه های عمرانی و تعارض آن با نگاه های فرهنگی؛ افزودند در تدوین آیین نامه اتا سعی شده است تا این چالش ها و مشکلات در قالب آیین نامه ای روشن حل شود. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

دکتر مهدی میرزاپور، سرپرست جهاد دانشگاهی استان همدان در نشست «ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه های شهری همدان: ضرورت ها و چالش ها»، با اشاره به علاقه مندی دانشگاه به همکاری با دستگاه های اجرایی، آمادگی جهاد دانشگاهی و مرکز افکار سنجی ایسپا را برای مشارکت در پروژه های مطالعاتی اتاف اعلام کرد. ایشان در ادامه بر ضرورت تشکیل کارگروه های اجرایی برای راه اندازی مطالعات اتاف در شهرداری تاکید کردند. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

مجتبی حمزه رستگار، معاون برنامه ریزی و توسعه منابع انسانی شهرداری همدان، در نشست «ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه های شهری همدان: ضرورت ها و چالش ها»، اعلام کرد. شهرداری همدان با حمایت شورای اسلامی شهر، از دو سال گذشته ردیف بودجه مجزا برای مطالعات طرح های عمرانی، اقتصادی و فرهنگی اجتماعی در نظر گرفهت است و با جدیت این موضوع را دنبال میکند. وی با اشاره به تفاهم نامه همکاری با دکتر رضوان، ریاست دانشگاه بوعلی سینا، اعلام کرد شهرداری همدان از تعامل با دانشگاه استقبال میکند. ایشان در ادامه با اشاره به پیاده راه سازی 6 خیابان اصلی شهر، اعلام کردند، طرح مطالعاتی اتاف پیاده راه سازی این خیابان ها در حال واگذاری و مقدمات کار نیز انجام گرفته است. رستگار، برنامه راهبردی عملیاتی شهر همدان و سند چشم انداز شهر را نمونه هایی از تعامل شهرداری با دانشگاه و اهمیت مطالعات در برنامه ریزی شهر دانست. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

علی رضایی عضو شورای شهر و رئیس مرکز پژوهش های شورا، در نشست «ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه های شهری همدان: ضرورت ها و چالش ها»، ضمن اشاره به نشست های شهراندیشی که به همت مرکز پژوهش های شورا در دانشگاه های مختلف در حال برگزاری است. برقراری ارتباط مستمر با دانشگاه ها از طریق نمایندگان دانشکده های مختلف با مرکز پژوهش ها را در دو سال گذشته یکی دیگر از نشانه های تعامل موثر شورا و دانشگاه برشمردند. توقف پروژه پیاده راه سازی باباطاهر، یکی از مواهب این ارتباط بود. به طوری که در جلسه ای با حضور اساتید دانشگاه، این موضوع مطرح و با شروع مطالعه میدانی و نظرسنجی از مردم، عملیات عمرانی تا انجام مطالعات متوقف شد. ایشان در ادامه، برگزاری اولین همایش اتاف در سال جاری را نشانه خوبی برای راه اندازی این دست مطالعات در شهر همدان دانستند. ایشان ضمن اشاره به آیین نامه اتاف، حضور شهردار یا معاون ایشان، در شورای راهبری اتاف را ضامن اجرایی شدن این مصوبات دانست. از 4 هزار میلیارد بودجه سال جاری، 40 میلیارد تومان برای مطالعات و پژوهش های مورد نیاز شهر در نظر گرفته شده است که سرانه هر شهروند همدانی، حدود 80 هزار تومان خواهد بود. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی : اتاف چیست و چرا؟ ارزیابی تاثیرات اجتماعی چیست و به چه کار شهرمان می آید؟ نویسنده مهمان: سعید ملکی در این یادداشت ملکی با تعریف اتاف، و ذکر نمونه هایی از آن اهمیت آن را برای شهر همدان تشریح می‌کند. در بخشی از این یادداشت میخوانیم: «تاکنون مطالعات اتا و پیوست فرهنگی متعددی در کشور انجام گرفته است. برخی از آنها از آسیب های جدی و اعتراضات پس از بهره برداری پروژه های عمرانی پیش از بحران خبر داده اند. تصویر ابتدای یادداشت را بار دیگر نگاه کنید، آشنا نیست؟ شاید اگر پیاده راه اکباتان، اسکای مال، ثبت جهانی هگمتانه و بسیاری از پروژه های عمرانی همدان نیز اتاف داشتند چنین نمیشد!» متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی : اتاف چیست و چرا؟ ارزیابی تاثیرات اجتماعی چیست و به چه کار شهرمان می آید؟ نویسنده مهمان: سعید ملکی وضعیت ایده آل تعریف و طراحی یک پروژه عمرانی این است که به همه جنبه های اقتصادی، زیست محیطی، فنی و البته فرهنگی و اجتماعی در کنار هم توجه شده و آنگاه پروژه تعریف یا طراحی شود. طبیعی است در عمل، بسیاری از پروژه های عمرانی فاقد این جامعیت هستند. در چنین فضایی است که پیوست های مختلف موضوعیت پیدا میکنند. پیوست زیست محیطی، پیوست عدالت، پیوست اقتصادی و البته پیوست فرهنگی! نیای مسن پیوست فرهنگی، مطالعات ارزیابی تاثیرات اجتماعی (اتا) است. که پیشینه آن حدودا به دهه 70 میلادی برمیگردد. زمانی که عدم توجه به جنبه های فرهنگی، اجتماعی مشکلات بزرگی برای پروژه های عمرانی به وجود آورد. حالا اما موسسه جهانی ارزیابی تاثیرات IAIA سال هاست مطالعات این حوزه را به نظم در آورده و در قالب راهنماهای عملی مبتنی بر شواهد و تجارب جهانی، فرایند روشنی از مراحل انجام یک مطالعه اتا را ترسیم کرده است. در کشور ما هم پس از تاکید مقام معظم رهبری در سال 86، الزام به پیوست فرهنگی در برنامه توسعه پنجم (1387)، الزام به تهیه پیوست های اجتماعی در برنامه ششم توسعه (1396-1400) در طراحی کلیه برنامه های کلان توسعه ای، ملی و بومی و خیل عظیمی از اسناد بالادستی مورد تاکید قرار گرفته است. تفاوت هایی میان پیوست فرهنگی و اتا میتوان یافت اما به طور کلی در هدف و فرایند بسیار شبیه اند. با اغماض میتوان گفت هر پروژه اتاف شامل بخش های اساسی زیر است: - تعریف پروژه: مثلا خط بی ار تی که از محلات زیر میگذرد و مشخصات فنی خاصی را دارد. - شناسایی مخاطبان: ساکنین محلات مجاور، کسبه، مسافران خط، رانندگان تاکسی و اتوبوس مسیرهای مشابه - نظام ارزش ها: مثلا عدالت و ... - پیامد سنجی: مثلا کشیده شدن این خط چه تاثیری در کاهش درامد تاکسی ها دارد؟ یا در مثالی دیگر عبور این خط از محلات کم برخوردار چه تاثیری در کاهش هزینه های ساکنین دارد؟ یا مثلا قطع شدن تردد پیاده از دو طرف خیابان در اثر خط بی ار تی چه تاثیری بر درامد کسبه دو طرف دارد؟ نکته مهم این است که این مراحل با حضور و تعامل با اهالی انجام میگرد. در نهایت اتاف پیشنهادهایی خواهد داد برای کاهش آسیب ها یا تقویت محاسن پروژه، مثلا پیشنهاد برش های پیاده در طول مسیر، استفاده از رمپ معلولان برای سالمندان محله و ... و یا تغییر پروژه! تاکنون مطالعات اتا و پیوست فرهنگی متعددی در کشور انجام گرفته است. برخی از آنها از آسیب های جدی و اعتراضات پس از بهره برداری پروژه های عمرانی پیش از بحران خبر داده اند. تصویر ابتدای یادداشت را بار دیگر نگاه کنید، آشنا نیست؟ شاید اگر پیاده راه اکباتان، اسکای مال، ثبت جهانی هگمتانه و بسیاری از پروژه های عمرانی همدان نیز اتاف داشتند چنین نمیشد! @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی قاعده یا استثناء؟ چرا آیین نامه اتاف همدان مهم است؟ نویسنده مهمان: سید امیر حسینی در نشست اتا که هفته گذشته برگزار شد. مسئولان در پاسخ به عدم تشکیل شواری راهبری برای بررسی آیین نامه اتا، مصادیق مختلفی از پروژه های مطالعاتی ارجاع شده به افراد را شاهد توجه شهرداری به مطالعات معرفی کردند. اما مشکل چنین ارجاعاتی کجاست؟ تجربه تلخ مطالعات اتای پیشین در همدان نشان داده است. زمانی که بدون شرح خدمات مشخص، فرایند های ارزیابی صلاحیت مشاور و در نهایت ارزش یابی و تحویل کار، پروژه اتا به افراد واگذار میشود. در بهترین حالت رانت به یک متخصص خاص، و در بدترین و محتمل ترین حالت ارجاع به افراد فاقد صلاحیت و اتلاف بیت المال رخ میدهد. تجربه شهرهای موفق در مطالعات اتا نشان داده که رویه های مشخص و روشن میتواند در بهبود کیفیت مطالعات اتا، بسیار تاثیرگذار باشد. چنان که شهرداری تهران تاکنون بیش از 1000 اتاف انجام داده است. و شهرداری مشهد دو دهه پیوست فرهنگی! البته آیین نامه تنها قطعه پازل موفقیت شهرهای تهران و مشهد نیست. این شهرداری ها در کنار تدوین آیین نامه روشن، دوره های تربیت پیوست نگار و ایجاد شبکه ای از متخصصان و در مورد شهر مشهد گفتمان سازی و همراهی مردم و مدیران شهری را نیز در دستور کار خود داشته اند. قطعا مجموعه این اقدامات سبب خواهد شد. مطالعه اتای پروژه های عمرانی نه یک استثناء و ارجاع به افراد خاص که یک قاعده فراگیر در شهر باشد. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر همدان با همراهی دانشگاه بوعلی سینا، کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی و رسانه شهرداد برگزار میکند: نشست دوم از پرونده بافت تاریخی همدان بافت تاریخی: پیشگیری از جرم از طریق طراحی CPTED با ارائه پژوهش: شناسایی و طبقه بندی عوامل موثر بر شکل گیری مکان های جرم پذیر و ارائه راهکارهایی جهت کاهش جرم پذیری - نمونه موردی: بازار همدان توسط: مهندس معصومه افشاری دبیر علمی: دکتر صاحب محمدیان منصور، عضو هیئت علمی معماری دانشگاه بوعلی سینا اعضای پنل تخصصی: دکتر حسن سجاد زاده، عضو هیئت علمی شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا دکتر بیژن کاردوست، دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران زمان: چهارشنبه، 4 بهمن 10 تا 12 مکان: سالن سمینار دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی دانشگاه بوعلی سینای همدان #بافت_تاریخی #همدان #جرم #پیشگیری #شهرسازی #طراحی_شهری #نشست #ثبت_جهانی_همدان #ثبت_جهانی_هگمتانه #CPTED

#یادداشت_تخصصی رویکرد CPTED چیست؟ راهکارهای کاهش جرائم با طراحی شهری نویسنده: هدی مشکینی، دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری بر اساس تعریف انیستیتو ملی جرائم در آمریکا CPTED عبارت است از طراحی و استفاده مناسب از محیط ساخته شده، که میتواند باعث کاهش ترس و وحشت از جرم و بهبود کیفیت زندگی شود. در این یادداشت مشکینی با مرور مفهوم CPTED در طول سه نسل و تحول مفهومی آن، نمونه هایی عینی از توجه به طراحی و نقش آن در کاهش جرائم شهری را نمایش داده است. برای مطالعه کامل یادداشت، اینجا را بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی رویکرد CPTED چیست؟ راهکارهای کاهش جرائم با طراحی شهری نویسنده: هدی مشکینی، دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری بر اساس تعریف انیستیتو ملی جرائم در آمریکا CPTED عبارت است از طراحی و استفاده مناسب از محیط ساخته شده، که میتواند باعث کاهش ترس و وحشت از جرم و بهبود کیفیت زندگی شود. نسل اول نظریه پردازان این مفهوم، از 1960 تا 1970 بیشتر بر روی اصلاحات فیزیکی برای ارتقای امنیت تاکید داشتند. نسل دوم از 1977 و نقد نظریات نسل قبل توجه به جنبه های روانی و اجتماعی را در کنار عوامل فیزیکی و کالبدی مورد توجه قرار دادند. نظریه پردازان نسل سوم از سال 2000 به بعد مدلی چند جانبه از امنیت را مورد بررسی قرار داده اند. امروزه بر 6 عامل تاکید میشود: - با تعیین قلمرو مردم احساس تعلق بیشتری میکنند و از محیط حفاظت میکنند. بدین ترتیب غریبه ها کمتر حضور دارند. - با کنترل دسترسی میتوان از ورود افراد غیرمجاز جلوگیری کرد. - با افزایش نظارت طبیعی، موجب کاهش جرم میشود. مثل یک پنجره باز شده به معبر، یا کوتاه کردن بوته ها برای دیده شدن پیاده رو از خیابان - با نگهداری فیزیکی و زیبایی شناسانه فضاها، این پیام را به مجرمان میدهیم که اینجا تحت جای ارتکاب جرم نیست! - با جای دادن برخی فعالیت ها و کاربری های پشتیبان، میتوان تنوع و زندگی را به فضاها داد تا تنها در ساعاتی از روز کار نکنند و در باقی روز خالی از سکنه باشند. در ادامه به برخی مثال های عینی پرداخته ایم: 1- فضاهای کم نور، بستر مساعدی برای انواع جرائم و بزه های اجتماعی هستند. توجه به همین نکته ساده توسط مدیریت شهری باعث ارتقای امنیت در بافت شهر است. 2- فضاهای L یا U شکل اغلب از دید عابران معابر اصلی دور هستند. بافت های تاریخی به جهت تغییرات و مداخلات مملو از چنین کوچه ها و معابری هستند. جایی که بزه کار میداند در دیدرس عابران نیست. بنابراین میتواند به انواع جرائم اقدام کند. 3- دیوارنویسی، پنجره شکسته یک خانه، فضاهایی که از زباله انباشته شده اند و کلا هر فضای رها شده ای، به بزه کار، این پیام را میدهد که اینجا گوشه امنی برای جرم است! 4- بوته ها و درخچه های پاکوتاه، بستر مناسبی برای وقوع بزه های اجتماعی هستند. یکی از کارهایی که شهرداری ها میتوانند برای ارتقای امنیت فضاهای شهری، انجام دهند. کاشت بوته های پا بلند یا غرس کردن پایه سایر بوته ها برای از بین بردن گوشه های دنج است! 5- فقدان پنجره به معبر، باعث میشود چشم ناظر بر فضاهای عمومی وجود نداشته باشد. به این ترتیب در چنین معبری انواع بزه های اجتماعی ممکن است رخ دهد. 6- زمانی که به طور مثال یک راسته بازار در ساعاتی از روز به کلی تعطیل است، فضای خوبی برای بزه است. اختلاط کاربری ها بخصوص با کاربری هایی که در طول ساعات خلوت روز یا شب سرویس میدهند. (مثل رستوران، یا کافه ها و ...) میتواند امنیت فضا را بیشتر کند. 7- یک تیربرق، یک درخت، یا هر سازه شهری دیگری زمانی که در مجاورت دیوار کوتاه یک خانه قرارگرفته، پلکان دسترسی به داخل خانه و دزدی است! #منابع : 1: معینی، سیدمحمود و ساره بیگلری و معصومه روزبه، 1394، عوامل موثر در طراحی پارک ها با رویکرد کاهش جرم (با مطالعه پارک کوهسار ملایر)، کنفرانس بین المللی معماری و ... افق های آینده نگاه به گذشته 2: ایزدی، محمد سعید و حقی، محمدرضا، 1394، ارتقای احساس امنیت در فضاهای عمومی با بهره گیری از طراحی شهری، نمونه مطالعه: میدان امام شهر همدان، نشریه هنرهای زیبا، دوره 20، شماره 2، صص 12-5 @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان #جرم #شهرسازی #طراحی_شهری #معماری #CPTED #کاهش_جرائم_از_طریق_طراحی #بافت_تاریخی #بازار #همدان #ثبت_جهانی_همدان #ثبت_جهانی_هگمتانه