نشست دوم بافت تاریخی همدان با موضوع پیشگیری از جرم از طریق طراحی CPTED برگزار شد. در این ویدئو بخشی از صحبت های دکتر سعید حاجی بابایی را خواهیم دید. #همدان #ثبت_جهانی_همدان #ثبت_جهانی_هگمتانه #بافت_تاریخی #بازارتاریخی #شهرسازی #معماری #طراحی_شهری #برنامه_ریزی_شهری #مدیریت_شهری #CPTED #جرم #پیشگیری_ازجرم #امنیت #امنیت_محیطی @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی کدام بافت فرسوده: نگاهی به آمار پروانه های ساختمانی نویسنده: سید امیر حسینی با نگاهی به آمار پروانه های ساختمانی در بیش از دو دهه اخیر در همدان، خواهیم دید مناطقی که اکنون به عنوان بافت فرسوده همدان شناخته میشوند در حدود 65 درصد بازسازی شده اند. در حالی که بر طبق این آمار، محلات متعددی در همدان هستند که با وجود فرسودگی، در بهترین حالت حدود 37 درصد و در بسیاری محلات چیزی حدود 10 درصد بازسازی شده اند. حسینی در این گزارش با اشاره به تکلیف قانونی بازبینی محدوده ها به این نکته اشاره دارد که اگر قرار است مشوق هایی مثل حذف پارکینگ، طبقه اضافه و پروانه رایگان شامل بافت فرسوده باشد باید به محلات هدف برخورد کند و نه محلاتی که از رونق ساخت برخوردارند. متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی کدام بافت فرسوده: نگاهی به آمار پروانه های ساختمانی نویسنده: سید امیر حسینی با نگاهی به آمار پروانه های صادر شده ساختمانی از دهه 80 تاکنون، خواهیم دید در حدود 62 درصد از ساختمان های موجود در این مناطق، نوسازی شده اند! تعداد پروانه های صادر شده در این مدت نشان میدهد که ساخت و ساز در این محدوده ها از رونق خوبی برخوردار است. محدوده های بافت فرسوده، اکنون در صدور پروانه ساختمانی، عوارض ساختمانی و سطح اشغال از مزایای خوبی برخوردارند. یعنی سال هاست از جیب همه مردم شهر (حتی ساکنین حاشیه ها و محلات کم برخوردار) به مالکین محدوده های پررونق شهر یارانه می دهیم! سطح اشغال بیشتر مانع از رسیدن نور و باد به همسایه ها خواهد شد. طبقه اضافه یعنی افزایش تراکم جمعیتی، ترافیک و ... برای ساکنین محله! تخفیف در صدور پروانه، یعنی از تخفیف از جیب ساکنین باقی مناطق شهر! البته به یاد داشته باشیم، این مشوق ها و یارانه ها نوعی عدالت جبرانی هستند. جبران نابرابری های فضایی گذشته! و تشویق به نوسازی محلاتی که در برابر بلایای طبیعی، به شدت آسیب پذیرند! پس زمانی این تخفیف ها و مشوق ها مشروع خواهند بود که به محلات واقعا فرسوده اختصاص پیدا کنند و نه محدوده های پررونق! وزارت راه و شهرسازی بهمن سال گذشته، مصوبه 19 بندی به استان ها ابلاغ کرد. که در آن مشوق ها بیشتر هم شده اند! متاسفانه علی رغم تلاش های دستگاه های درگیر، نظیر راه و شهرسازی، شهرداری، شورای شهر و بدنه کارشناسی استانداری، برای تدقیق و بازتعریف محدوده های بافت فرسوده، شنیده ها حاکی از آن است که محدوده های بافت فرسوده ابقاء شدند! این در حالی است که تکلیف قانونی وزارت راه به استان، در خصوص بازتعریف محدوده های بازآفرینی از خرداد1400 روی زمین مانده است! @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#نقدسیاستی حکمرانی نرم شهری: نقد یکسان سازی هزینه پروانه ساختمانی در همدان نویسنده: سعید ملکی، کارشناس ارشد طراحی شهری «برای اولین بار در کشور هزینه عوارض صدور پروانه ساختمانی در سطح استان همدان به طور یکسان مبلغ 4 میلیون تومان تعیین شده که این مصوبه در تمام شهرهای استان در حال اجرا است.» (هگمتانه، 8/5/2) این متن خبری است که مرداد ماه سال جاری منتشر شده است. ملکی در یادداشت خود، به سه دلیل این تصمیم را در استان همدان، غلط و مخرب میداند. بی اثر کردن ابزار حکمرانی دولت، بی اثر کردن ابزار توزیع ثروت و در نهایت قانون نفرین میانگین و ظلم و لطف نامتوازن! متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#نقدسیاستی حکمرانی نرم شهری: نقد یکسان سازی هزینه پروانه ساختمانی در همدان نویسنده: سعید ملکی، کارشناس ارشد طراحی شهری «برای اولین بار در کشور هزینه عوارض صدور پروانه ساختمانی در سطح استان همدان به طور یکسان مبلغ 4 میلیون تومان تعیین شده که این مصوبه در تمام شهرهای استان در حال اجرا است.» (هگمتانه، 8/5/2) این متن خبری است که مرداد ماه سال جاری منتشر شده است. در این یادداشت میخواهم به ابعاد مختلف این سیاست بپردازیم. به سه دلیل تصور میکنیم این تصمیم غلط و به ضرر شهروندان خواهد بود. 1- بی اثر کردن ابزار حکمرانی دولت: عوارض، مالیات و هزینه های صدور پروانه علاوه بر منبع کسب درآمد دولت ابزارهای حکمرانی او هم هستند. مثلا دولت برای افزایش تولید یک کالا در داخل کشور، عوارض گمرکی را افزایش و مالیات واحدهای تولیدی آن کالا را کاهش میدهد. برای نوسازی بافت های فرسوده، هزینه صدور پروانه را کاهش داده و به این ترتیب برای بخش خصوصی انگیزه ایجاد می کند. 2-بی اثر کردن ابزار توزیع ثروت: عوارض، مالیات و هزینه هایی که دولت میگیرد. یکی از ابزارهای مالی برای توزیع ثروت هستند. دولت با مالیات گرفتن از ثروتمندان، شرایط اولیه زندگی برای طبقات پایین جامعه را بهبود می بخشد. بدیهی است شهرداری ها در گذشته هزینه های کلانی برای توسعه محلات مرفه شهر کرده اند. و حالا یک راه برای بهبود شرایط محلات کم برخوردار شهر، هزینه کردن درامد های بالاشهر در این محلات است. 3- نفرین میانگین و ظلم و لطف نامتوازن: زمانی که از اعضای یک مجموعه میانگین میگیریم. کیفیت و توزیع آن پدیده را نادیده گرفته ایم. به طور مثال دو مجموعه اعداد زیر، هزینه های شهرداری مناطق مختلف شهر می باشد، مثل هزینه آسفالت مجدد، تامین پیاده راه، خدمات عمومی به واحد مسکونی و ... الف: {2، 3، 5، 10، 30} ب: {10، 9، 11، 8، 12} در مجموعه اول هزینه های شهرداری در محله مرفه شهر برابر 30 میلیون تومان، و در محله فقیر 2 میلیون تومان است! با این حال میانگین هر دو سری از اعداد 10 است! حالا ببینیم با تصمیم یکسان سازی هزینه صدور پروانه آن هم نه در یک شهر که کل استان چه خواهد شد؟ مناطق مرفه در مجموعه الف، 20 میلیون تومان تخفیف و مناطق محروم 8 میلیون تومان هزینه مضاعف دارند! در تصمیم واقعی استان، هزینه 4 میلیون تومانی صدور پروانه، اگر بیشینه هزینه های استان باشد، ظلم به اغلب ساکنین استان، اگر کمینه هزینه ها باشد، افزایش چندین برابری هزینه ها و بارمالی روی دوش شهرداری ها و حتی اگر میانگین صدور پروانه باشد، ظلم و لطفی نامتوازن است. ضمن این که این تصمیم با نادیده گرفتن عدالت جبرانی، عملا دست دولت برای حکمرانی را هم بسته است. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی ضوابط غیرهوشمند: مدیریت انگیزه تجمیع با ضوابط شهری نویسنده: امیرحسین میرزایی در این یادداشت، میرزایی با مرور و تحلیل و تجمیع ضوابط طرح تفصیلی و توانمندسازی همدان، تجمیع را از منظر سود اقتصادی مورد بررسی قرار داده است. در محدوده 70 تا 220 متر، که حدود 70 درصد از پلاک های مسکونی محدوده های غیررسمی همدان را شامل میشود. تجمیع موجب کاهش مساحت واحدها و کاهش سود اقتصادی سازنده است. متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی ضوابط غیرهوشمند: مدیریت انگیزه تجمیع با ضوابط شهری نویسنده: امیرحسین میرزایی اغلب ریزدانگی(زیر 220 مترمربع)، نفودناپذیری و ناپایداری را سه شاخص بافت های فرسوده شهری دانسته اند. هرچند به این سه شاخص ایراداتی وارد است، همواره یکی از اهداف اغلب برنامه های نوسازی شهری، تجمیع در نظر گرفته می شود. با نگاهی به شهر همدان خوهیم دید، بیش از 70 درصد پلاک های مسکونی محدوده های غیررسمی شهر همدان در بازه مساحتی 70 تا 220 متر واقع شده اند. در حالی که ضوابط طرح تفصیلی شهر برای همه محدوده ها یکسان است. این ضوابط در برخی بازه های مساحتی مانع از تجمیع پلاک ها هستند. از طرفی دیگر، با تلفیق ضوابط طرح تفصیلی شهر همدان با ضوابط موسوم به محدوده های توانمندسازی و الحاقی به آن میتوان به جدولی از ضوابط رسید که در آن مساحت زمین، و عرض معبر دو عامل اثرگذار و سطح اشغال و ارتفاع ساختمان دو نتیجه آن هستند. همانطور که در جدول صفحه بعد مشاهده میکنید ضوابط ارتفاعی در این محدوده یکسان ولی سطح اشغال متفاوت است. در چنین شرایطی، فرض کنید دو زمین 70 متری داریم. این دو زمین در صورت تجمیع به یک زمین 140 متری تبدیل خواهند شد. مطابق ضوابط وضعیت قبل و بعد این پروژه را بررسی میکنیم. همانطور که در جدول زیر مشاهده میشود. تنها مزیت حالت تجمیع برای مالک، داشتن پارکینگ های غیر مزاحم است. البته انتظار میرود با تجمیع همواره شرایط تامین پارکینگ (با افزایش عرض زمین) بهتر شود. که نیازمند بررسی بیشتر میباشد. همانطور که در جدول صفحه قبل دیدیم. سطح اشغال با تجمیع کاهش می یابد. این بدین معنی است که با تجمیع واحدهای کوچک تر، و سود مشارکت کمتری خواهیم داشت. باید توجه داشت که علاوه بر این ها، تجمیع همواره مشکلات حقوقی و اجتماعی هم دارد. اقناع همسایه ها، فرایند ثبتی و ... میتواند موضوع را پیچیده تر کند. در چنین شرایطی به نظر میرسد باید ضوابط طوری طراحی شوند که تا حد امکان مشوق تجمیع باشند. مطابق نمودار صفحه قبل، این مشکل در همه مناطق شهر مشاهده میشود. به این ترتیب به نظر میرسد سطح اشغال یا نظام ارتفاعی در این محدوده مساحتی باید بازاندیشی شود. این یادداشت بخشی از مطالعه «ارزیابی تاثیر ضوابط 19 بندی وزارت راه و شهرسازی بر بافت فرسوده همدان» است. که به راهنمایی دکتر سعید حاجی بابایی، توسط سید امیر حسینی و امیرحسین میرزایی در مرداد ماه 1402 انجام گرفته است. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی راهی که آمدیم! تاریخچه ظهور مال ها در غرب و ایران نویسنده: محمدرضا عراقچیان، عضو هیئت علمی معماری دانشگاه بوعلی سینا در این یادداشت عراقچیان با مرور تاریخچه شکل گیری فروشگاه های بزرگ، مال ها و هایپرمارکت ها در غرب و ایران سعی دارد تا زمینه های شکل گیری و تحول و فراگیری این فضاهای شهری را مرور کند. این یادداشت بخش اول از یادداشتی از ایشان است که سعی دارد به بررسی مزایا و معایب مال ها و مگامال ها برای شهر همدان بپردازد. متن این یادداشت را اینجا بخوانید ... بخش دوم یادداشت @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان

#یادداشت_تخصصی راهی که آمدیم! تاریخچه ظهور مال ها در غرب و ایران این روزها در تابلوهای تبلیغاتی شهر و در گروه های خبری دیده می شود که قرار است یک فروشگاه بزرگ (هایپرمارکت) در همدان افتتاح گردد. در این خصوص و مزایا و معایب اینگونه فروشگاه ها دو سال قبل مطلبی را منتشر کردم که به لحاظ اهمیت مجددا منتشر میکنم. علاوه بر داستان اسکای مال که مسائل فراوانی در شهر همدان به وجود آورد، شنیده میشود متقاضی دیگری اخیرا پیگیر یک مال دیگر و کسب امتیازات می باشد. این نوشته تلاش دارد خطرات بررسی نشده این قبیل موارد را گوشزد نماید: فروشگاه زنجیره ای، مال ها و مگامال ها در دنیا سابقه دیرینه ای ندارند گفته می شود اولین فروشگاه زنجیره ای به معنای امروزی آن توسط انجمن خرده فروشان آمریکا راه اندازی شده است. در 1972 اولین فروشگاه بزرگ با مدیریت وارتون اسمیت در لندن راه اندازی شد. در 1852 فروشگاه بعدی و در 1859 برند A&P و 1879 برندی دیگر در نیویورک و همینطور این روند ادامه پیدا کرد: والمارت، کروگر، کارفور و ... از این دسته اند. در مقالات علمی آمده است حداقل 46 درصد از خریدها در دست هایپرها و دیلی ها است و الباقی در دست خرده فروشان و کسبه بازار و محله است. در ایران در سال 1328 تعاونی مصرف سپه، 1333 فروشگاه شهر و روستا با حمایت و نظارت آلمانی ها، 1338 فروشگاه فردوسی، 1340 توسط اخوان کاشان، فروشگاه ایران و در ادامه آن فروشگاه اتکا راه اندازی گردید. در سال 1348 فروشگاه کوروش (قدس) توسط برادران خیامی و ... تاسیس و راه اندازی شدند. در دوران انقلاب و پس از آن تا پایان جنگ این مدل فروشگاه ه سیرنزولی را طی کردند و سپس با تلاش شهرداری تهران تهران در دوران آقای کرباسچی، اولین آنها از نمونه های رفاه و شهروند راه اندازی گردید. از سال 1384 پای سرمایه گذاران خارجی در این زمیه به ایران باز شد و اولین نمونه آن در سال 88 با نام هایپراستار با سرمایه گذاری اماراتی ها و فرانسوی ها افتتاح گردید. هم اینک 11 شرکت خارجی در این زمینه فعال یا در حال اخذ مجوز هستند. در سال 81 اتحادیه سراسری فروشگاه های زنجیره ای در ایران راه اندازی و هم اینک بر اساس گزارش آن 128 برند با حداقل 4700 فروشگاه فعالند. آمارهای اقتصادی داخلی حکایت از نرخ حدود 50 درصدی معاملات در حوزه های مربوطه را داد. هم اینک در شهر همدان بر حسب آمار اتحادیه سراسری 13 برند با 46 شعبه وجود دارد. در یادداشت بعدی، ادله موافقان و مخالفان، تحولات مال ها و مگامال ها در غرب و در نهایت هشدارها و بایدهای برنامه ریزی شهری در این حوزه را مرور خواهیم کرد. @shahrdad_ir شهرداد: رسانه تخصصی شهرسازی و معماری همدان