. 🔻

۵ پرسش حضرت آیت‌الله شريعتمداری (قدس‌سره) 

از حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (دامت‌برکاته)
و پاسخ‌های ایشان

تاریخ: ۱۳۸۴ هجری شمسی

🔽 پرسش ۱ اطلاق ارث بر مالی که قُبَیل وفات به ورثه اعطاء می‌شود عرفاً و لغةً شایع است و آن‌چه در خطبۀ فدکیه وارد شده است مبنی بر همین است و از قبیل تنزل از دعوی نحله به دعوی ارث نیست و بنده این معنی را در کتاب الزهراء [علیهاالسلام] و خطبة فدک تقدیم حضورتان نمودم بیان کرده‌ام (صفحات ۱۵۹-۱۶۱) و در روایت صحیحه در کلام حضرت زهراء و امیرالمؤمنین [علیهماالسلام] جمع بین نحله و ارث شده است: لِم َمَنَعتَ فاطمه میراثها من رسول الله [صلی‌الله‌علیه‌وآله] و قد ملکته فی حیاة رسول الله [صلی‌الله‌علیه‌وآله]؟ ⏏️ پاسخ ۱ اطلاق ارث بر مالی که قُبَیل وفات به ورثه داده می‌شود مجاز است، و جمله لم منعت فاطمه میراثها من رسول الله [صلی‌الله‌علیه‌وآله] و قد ملکته فی حیاة رسول الله [صلی‌الله‌علیه‌وآله] در روایت عثمان بن عیسی و حماد بن عثمان در تفسیر معروف به تفسیر قمی ج۱ ص۱۰۰ آمده است، ولی اعتبار این تفسیر محل اشکال است، و در علل‌الشرایع ج۱ ص۱۹۱ در مرسلۀ ابن ابی‌عمیر ـ که به نظر این‌جانب سنداً معتبر است ـ کلام امام [علیه‌السلام] این چنین نقل شده است: لم منعت فاطمه [علیهاالسلام] ما جعله رسول الله [صلی‌الله‌علیه‌وآله] لها و وکیلها فیه منذ سنتین، و ظاهراً این نقل صحیح است. 🔽 پرسش ۲ در باب جماعت در فصل به سبب یک نفر اگر از باب عدم صدق اجتماع، اشکال می‌فرمائید ظاهر این است که عرفاً این مقدار ضرر به صدق اجتماع ندارد و همینطور است فصل به ستون و اگر به روایت مالایتخطّی تمسک می‌فرمائید باز هم ضرر ندارد زیرا که صدق آن در صورتی است که حائل، امتداد داشته باشد و اگر دلیل دیگری در کار است بیان فرمائید. ⏏️ پاسخ ۲ در صدق (مالایتخطّی) امتداد عرضی زائد بر عرض یک انسان معتبر نیست. 🔽 پرسش ۳ در باب ربا اگر مُقرض به شخص ثالثی شرط نفع کند و او هم بپذیرد، آیا مصداق جرّ نفع نمی‌باشد؟ در قرض‌های گروهی این معنی صادق است؛ زیرا در گروه هر کس قرض دادن پول خود را مشروط به قرض دادن سایر افراد گروه می‌کند (ولو به قید قرعه)؛ حتی شرط می‌کنند که هر کس بخواهد از گروه خارج شود ملزم است یک نفر جای خود جایگزین کند. ⏏️ پاسخ ۳ در قرض‌های گروهی سایر افراد گروه طرف معامله بین مقرض و گیرنده قرض نمی‌باشند تا اشکال ربا پیش آید. 🔽 پرسش ۴ در نذر معلّق بر قضاء حاجت مثل شفاء مریض اگر ناذر قبل از حصول حاجت از نذر خود برگردد آیا می‌تواند نذر را ابطال کند؟ نظر مبارک را مرقوم فرمائید و اگر در کتاب فقه جایی را سراغ دارید که این مسئله مطرح شده باشد دلالت فرمائید. ⏏️ پاسخ ۴ رجوع از نذر قبل از تحقق معلقٌ علیه اثر ندارد به مقتضای اطلاقات ادله وجوب وفاء به نذر، و این معنی را شاید بتوان از کلمات فقهاء در مسئلۀ جواب تصرف در عین شخصیه که مورد نذر است استفاده نمود. زیرا متعرض توجیه جواز تصرف در آن از جهت امکان رجوع از نذر نشده‌اند. 🔽 پرسش ۵ کسی که واجباتی بر عهده‌اش می‌آید مثلاً از برادرش به کرّات قرض می‌کند اگر بر حفظ آن‌ها و ثبت آن‌ها اقدام نکند تا پس از مدتی شک حاصل شود و به اقلّ اکتفاء کند آیا گناهی مرتکب شده است؟ ⏏️ پاسخ ۵ در مورد جهل به مقدار ما فی الذمه، اگر طُروّ جهل از جهت تقصیر در ضبط باشد، اکتفاء به اقل از نظر این‌جانب محل اشکال است؛ همچنانکه در مسئلۀ ۱۲۰۶ ج۱ منهاج بیان نموده‌ام والله العالم. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. . . . . . @shariatmadari_marasem

. حاشیه حضرت آیت‌الله شريعتمداری(قدس‌سره) در باب مبطلات روزه جواهر الکلام، جلد ۱۶، ص ۲۱۷ . . . @shariatmadari_marasem .

. سخنرانی حضرت آیت‌الله شريعتمداری (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه): . 👈 جلسه احکام 👈 مورخ ۱۳۸۲/۰۵/۲۷ هجری شمسی . ‌. . @shariatmadari_marasem .

. سخنرانی حضرت آیت‌الله شريعتمداری (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه): . 👈 جلسه احکام 👈 مورخ ۱۳۸۲/۰۶/۱۰ هجری شمسی . ‌. . @shariatmadari_marasem .

. سخنرانی حضرت آیت‌الله شريعتمداری (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه): . 👈 جلسه احکام 👈 مورخ ۱۳۸۲/۰۶/۱۷ هجری شمسی . ‌. . @shariatmadari_marasem .

. سخنرانی حضرت آیت‌الله شريعتمداری (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه): . 👈 جلسه احکام 👈 مورخ ۱۳۸۲/۰۶/۲۴ هجری شمسی . ‌. . @shariatmadari_marasem .

. سخنرانی حضرت آیت‌الله شريعتمداری (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه): . 👈 جلسه احکام 👈 مورخ ۱۳۸۲/۰۶/۳۱ هجری شمسی . ‌. . @shariatmadari_marasem .

. سخنرانی حضرت آیت‌الله شريعتمداری (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه): . 👈 جلسه احکام 👈 مورخ ۱۳۸۲/۰۷/۰۷ هجری شمسی . ‌. . @shariatmadari_marasem .