قطعه چیست؟
«قِطعه» در لغت بهمعنی پاره و تکهای از هر چیزی است. طبق آنچه در دکتر منصور رستگار فسایی در کتاب «انواع شعر فارسی» نقل کردهاند، ایرانیان جمع آن، یعنی «قطع» را میگفتهاند و به همین دلیل، امروزه برخی به آن «قَطعه» میگویند. در اصطلاح ادبی، قطعه شعری که فقط مصراعهای زوج آن همقافیه باشند. در قیاس با سایر قالبهای شعر منظوم فارسی، قطعه از نظر وزن، قافیه تعداد ابیات، زبان و مضوع بیشترین آزادی عمل را در اختیار شاعر قرار میدهد و از این رو، امکان تقلید کردن در این قالب شعری کم میشود.
در کتاب فنون بلاغت و صناعات ادبی جلالالدین همایی، چنین بیان شده که قطعه شعری است با حداقل دو بیت و حداکثر شانزده بیت که البته گاهی، در صورت ضرورت، تا چهل بیت نیز میرسد.
#قالب_شعر
#قطعه
📜 @sheraneh_eitaa
قصیده چیست ؟
«قصیده» از ریشه «قصد» گرفته شده و معنی آن «مقصود» و «قصد شده» است. دلیل استفاده از این واژه نیز این است که شاعر قصد میکرده بزرگان را مدح و وعظ کند یا رخدادی را تهنیت و تسلیت بگوید.
غالبا تعداد بیتهای قالب قصیده بین ۱۴ تا ۶۰ بیت میتواند باشد. حتی در دیوان بعضی از شعرا قصیدههایی با تعداد بیتهایی بیشتر از ۱۷۰ تا ۲۰۰ هم دیده شده است. در قالب قصیده، قافیه مصراع نخست با قافیههای مصراعهای زوج یکسان است. از نکات دیگری که در قالب شعری قصیده میتوان دید وجود وحدت موضوع بین بیتهای قصیده است که البته با گذشت زمان این ویژگی کم رنگتر شده است.
#قالب_شعر
#قصیده
📜 @sheraneh_eitaa
شعر نو فارسی در برابر شعر کهن فارسی است، از آن جا که در وزن عروضی و قالب از شعر کهن سنتی پیروی نمیکند به همین علت آن را شعر نو می نامند. شعر نو شامل قالب های نیمایی و سپید و موج نو است و در قالب های دیگر بر اساس توجه شاعر به زبان و مفاهیم روز، عنوان «نو» به عنوان پسوند به نام قالب ها افزوده میشود. مانند غزل نو. منظومه افسانه اثر نیما یوشیج را سر آغاز شعر نو میدانند. نیما یوشیج یا علی اسفندیاری در قالب شعر کلاسیک تغییراتی ایجاد کرد و آن را به شکل شعر نو درآورد. در شعر نیمایی هجاها با هم یکسان نیست و مصرع ها کوتاه و بلند است. نیز در این نوع شعر قافیه ها می توانند متفاوت باشند و نیازی به نظم و هماهنگی در قافیهبندی نیست
#قالب_شعر
📜 @sheraneh_eitaa
دوبیتی چیست ؟
دوبیتی یکی از قالبهای شعری کوتاه است که دو بیت (یا چهار مصراع) دارد و مانند رباعی مصراع اول و دوم و چهارم آن قافیه دارد، اما وزن آن با وزن رباعی فرق دارد. سرودن دوبیتی سابقهای طولانی دارد و در کتابهای ادبیات از آن بهعنوان «فَهلوی» یا «فهلویات» نیز نام برده شده است. فهلوی در فرهنگ لغت برای آن چنین تعریفی بیان شده است: شعری که به یکی از زبانهای محلی ایران - جز زبان ادبی و رسمی - به وزنی از اوزان عروضی یا هجایی سروده شده و بخشی از آنها در قالب دوبیتی است.
دوبیتی رایجترین قالب شعری بین قشرهای مختلف مردم است. گوینده بسیاری از دوبیتیها که اغلب آنان از روستاییان و چوپانها بودهاند
#قالب_شعر
📜 @sheraneh_eitaa
ترجیع بند :
غزل هایی است هم وزن با قافیه های متفاوت که بیت یکسان مُصرَّعی آنها را به هم میپیوندند. به هر غزل یک «خانه» یا «رشته» و به بیت تکراری میان آنها «ترجیع» یا «برگردان» میگویند.
قالب ترجیع بند ویژهی شعر فارسی است. درون مایه های ترجیع بند عشق، مدح و عرفان است.
#قالب_شعر
📜 @sheraneh_eitaa
مُسَمَطْ
مُسَمَطْ شعري است كه از چند رشته تشكيل شده است.(رشته به شكل غزل) هر رشته داراي قافيهي مجزا مي باشد و معمولا 3 تا 6 مصراع دارد. ولي قافيهي مصراع آخر در يك رشته با قافيهي مصراع آخر در رشته هاي بعدي و قبلي يكسان است. مصرعي كه داراي قافيه مجزاست را بند گويند.
#قالب_شعر
📜 @sheraneh_eitaa