جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/233628
شناسه حدیث : ۲۳۳۶۲۸
نشانی : بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ج ۲۴، ص ۷۶
فس، [تفسير القمي] ، :
🔻[فی قوله تعالی] : «وَ اَلنَّجْمِ إِذٰا هَوىٰ»
⚡ قَالَ اَلنَّجْمُ رَسُولُ اَللَّهِ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) إِذٰا هَوىٰ لَمَّا أُسْرِيَ بِهِ إِلَى اَلسَّمَاءِ وَ هُوَ فِي اَلْهَوَاءِ .
🔸
🔸 اهل البیت (علیهم السلام) حقیقت نورانیت مواقع نجم هستند.
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/233645
شناسه حدیث : ۲۳۳۶۴۵
نشانی : بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ج ۲۴، ص ۸۲
قب، [المناقب] ، لابن شهرآشوب أَبُو اَلْوَرْدِ
عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ :
🔻فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: «وَ عَلاٰمٰاتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ»
🔻قَالَ: نَحْنُ «اَلنَّجْمُ».
🔸
🔻به این معنا، «نجوم» در قرآن که قسم به آنها هم قسم بزرگی هست: «فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ» (الواقعه، ٧۵) میتواند به جهت ارتباط هرکدام با معصومین (علیهم السلام) باشد.
🔻لذا در روایاتی ذیل همین آیه میفرماید👇
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/411352
شناسه حدیث : ۴۱۱۳۵۲
نشانی : البرهان في تفسير القرآن ج ۵، ص ۲۷۱
معصوم : امام صادق (علیه السلام)
اِبْنُ بَابَوَيْهِ فِي ( اَلْفَقِيهِ ): بِإِسْنَادِهِ، عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ اَلْجُعْفِيِّ ، قَالَ:
🔻 سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) يَقُولُ: فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: « فَلاٰ أُقْسِمُ بِمَوٰاقِعِ اَلنُّجُومِ وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ» :
⚡ «يَعْنِي بِهِ اَلْيَمِينَ بِالْبَرَرَةِ مِنَ اَلْأَئِمَّةِ (عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ)، يَحْلِفُ بِهَا اَلرَّجُلُ، يَقُولُ: إِنَّ ذَلِكَ عِنْدِي (عِنْدَ اَللَّهِ) عَظِيمٌ».
✅ ترجمه:
🔻 مفضّلبنعمر گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که میفرمود: کلام خداوند عزّوجلّ: «فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِیمٌ» یعنی سوگند خوردن به نیکان (بِالْبَرَرَةِ) از ائمّهی هدی (علیهم السلام) است که شخص به آنها قسم میخورد، خداوند سبحان میفرماید: آن قسم نزد من امری عظیم است: «إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِیمٌ».
🔸
🔸 تطبیق تأویلی آسمان و نجوم با اهل البیت(علیهم السلام)
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/412277
شناسه حدیث : ۴۱۲۲۷۷
نشانی : البرهان في تفسير القرآن ج ۵، ص ۶۳۱
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ ، قَالَ: حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ ، عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُوسَى ، عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ أَبِي بَصِيرٍ ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) :
🔻فِي قَوْلِهِ: «وَ اَلسَّمٰاءِ وَ اَلطّٰارِقِ» ،
🔻 قَالَ: «اَلسَّمَاءُ فِي هَذَا اَلْمَوْضِعِ: أَمِيرُاَلْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) ، وَ اَلطَّارِقُ: اَلَّذِي يَطْرُقُ اَلْأَئِمَّةَ (عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ) مِنْ عِنْدِ رَبِّهِمْ مِمَّا يَحْدُثُ بِاللَّيْلِ وَ اَلنَّهَارِ، وَ هُوَ اَلرُّوحُ اَلَّذِي مَعَ اَلْأَئِمَّةِ (عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ) يُسَدِّدُهُمْ ».
🔻 قَالَ: «وَ اَلنَّجْمُ اَلثّٰاقِبُ» ؟
🔻 قَالَ: «ذَاكَ رَسُولُ اَللَّهِ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) ».
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/224475
شناسه حدیث : ۲۲۴۴۷۵
نشانی : بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ج ۷، ص ۱۰۸
فس، [تفسير القمي ] :
🔻[فی قوله تعالی] : «وَ اَلسَّمٰاءِ وَ اَلطّٰارِق»،
🔻قَالَ : اَلطَّارِقُ اَلنَّجْمُ اَلثَّاقِبُ وَ هُوَ نَجْمُ اَلْعَذَابِ وَ نَجْمُ اَلْقِيَامَةِ وَ هُوَ زُحَلُ فِي أَعْلَى اَلْمَنَازِلِ
🔻 «إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمّٰا عَلَيْهٰا حٰافِظٌ» قَالَ اَلْمَلاَئِكَةُ.
🔸
🔸بیان امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام) در دو استدلال نجومی و استدلال قرآنی بر اینکه روز قبل از شب خلق شده است
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/380115
شناسه حدیث : ۳۸۰۱۱۵
نشانی : المناقب ج ۴، ص ۳۵۳
🔻 اَلْأَشْعَثُ بْنُ حَاتِمٍ سُئِلَ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِمَرْوَ عَلَى مَائِدَةٍ عَلَيْهَا اَلْمَأْمُونُ وَ اَلْفَضْلُ:
⚡ اَلنَّهَارُ خُلِقَ قَبْلُ أَمِ اَللَّيْلُ؟
🔻قَالَ (عَلَيْهِ السَّلاَمُ) : أَ مِنَ اَلْقُرْآنِ أَمْ مِنَ اَلْحِسَابِ؟
⚡فَقَالَ : اَلْفَضْلُ مِنْ كِلَيْهِمَا.
🔻 فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : قَدْ عَلِمْتَ أَنَّ طَالِعَ اَلدُّنْيَا اَلسَّرَطَانُ وَ اَلْكَوَاكِبُ فِي مَوْضِعِ شَرَفِهَا فَزُحَلُ فِي اَلْمِيزَانِ وَ اَلْمُشْتَرِي فِي اَلسَّرَطَانِ وَ اَلشَّمْسُ فِي اَلْحَمَلِ وَ اَلْقَمَرُ فِي اَلثَّوْرِ فَذَلِكَ يَدُلُّ عَلَى كَيْنُونَةِ اَلشَّمْسِ فِي اَلْحَمَلِ فِي اَلْعَاشِرَةِ فِي وَسَطِ اَلسَّمَاءِ وَ يُوجِبُ ذَلِكَ أَنَّ اَلنَّهَارَ خُلِقَ قَبْلَ اَللَّيْلِ
🔻 وَ أَمَّا دَلِيلُ ذَلِكَ مِنَ اَلْقُرْآنِ فَقَوْلُهُ تَعَالَى «لاَ اَلشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهٰا أَنْ تُدْرِكَ اَلْقَمَرَ وَ لاَ اَللَّيْلُ سٰابِقُ اَلنَّهٰارِ».
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/304336
شناسه حدیث : ۳۰۴۳۳۶
نشانی : تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام ج ۱، ص ۴۴۷
وَ حَضَرَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَوْماً مَجْلِسَ اَلْمَأْمُونِ وَ ذُو اَلرِّئَاسَتَيْنِ حَاضِرٌ،
⚡ فَتَذَاكَرُوا اَللَّيْلَ وَ اَلنَّهَارَ وَ أَيُّهُمَا خُلِقَ قَبْلَ صَاحِبِهِ؟
فَسَأَلَ ذُو اَلرِّئَاسَتَيْنِ اَلرِّضَا (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) عَنْ ذَلِكَ.
🔻 فَقَالَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) لَهُ تُحِبُّ أَنْ أُعْطِيَكَ اَلْجَوَابَ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ أَمْ حِسَابِكَ؟
⚡فَقَالَ أُرِيدُهُ أَوَّلاً مِنَ اَلْحِسَابِ؟
🔻فَقَالَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) :
⚡ أَ لَيْسَ تَقُولُونَ إِنَّ طَالِعَ اَلدُّنْيَا اَلسَّرَطَانُ وَ إِنَّ اَلْكَوَاكِبَ كَانَتْ فِي أَشْرَافِهَا قَالَ نَعَمْ قَالَ فَزُحَلُ فِي اَلْمِيزَانِ وَ اَلْمُشْتَرِي فِي اَلسَّرَطَانِ وَ اَلْمِرِّيخُ فِي اَلْجَدْيِ وَ اَلزُّهَرَةُ فِي اَلْحُوتِ وَ اَلْقَمَرُ فِي اَلثَّوْرِ وَ اَلشَّمْسُ فِي وَسَطِ اَلسَّمَاءِ فِي اَلْحَمَلِ وَ هَذَا لاَ يَكُونُ إِلاَّ نَهَاراً
⚡ قَالَ نَعَمْ
⚡قَالَ فَمِنْ كِتَابِ اَللَّهِ؟
🔻قَالَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَوْلُهُ « لاَ اَلشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهٰا أَنْ تُدْرِكَ اَلْقَمَرَ وَ لاَ اَللَّيْلُ سٰابِقُ اَلنَّهٰارِ» أَيْ إِنَّ اَلنَّهَارَ سَبَقَهُ .
🔸
🔸بیان کره بودن ارض در اسفار، البته با مبنای زمین مرکزی بودن
🔸
📌*{الحكمة المتعالية ( با حاشيه علامه طباطبائى )، ج7، ص: 134و 135}
🔻*{الفصل (14) في عنايته تعالى في خلق الأرض و ما عليها لينتفع بها الإنسان}*
{قال سبحانه} {خَلَقَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً} فإذا عرفت العناية الإلهية في نفسك و بدنك فانظر إلى آثار رحمته عليك بما هو خارج عنك و أقرب الخارجيات إليك ما تستقر عليه فانظر إلى صورة الأرض التي هي مقر جسدك و أم بدنك الذي كان في بطنها أولا ثم تولد منها ثم يعود إلى بطنها تارة أخرى- كما قال تعالى{مِنْها خَلَقْناكُمْ وَ فِيها نُعِيدُكُمْ وَ مِنْها نُخْرِجُكُمْ تارَةً أُخْرى}،
ثم انظر إلى منافعها:
🔸 *{منها كونها فراشا و مهادا}*
لتسكن إليها و تنام عليها و بساطا لتسلك فيها كما قال تعالى{جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِراشاً} و قال{وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ بِساطاً لِتَسْلُكُوا مِنْها سُبُلًا فِجاجاً}
⚡ و ليس من ضروريات الافتراش أن يكون سطحا مستويا بل يسهل الافتراش على سطح الكره إذا عظم جرمها و تباعدت أطرافها و لكن لا يتم الافتراش و لا المشي عليها ما لم تكن ساكنه في حيزها الطبيعي و هو وسط الأفلاك و إليه الإشارة بقوله تعالى{اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَراراً} لأن الثقال بالطبع تميل إلى تحت كما أن الخفاف تميل بالطبع إلى فوق و الفوق من جميع الجوانب ما يلي السماء و التحت ما يلي المركز.
🔸
23 جامع الکلیات - کل بیان پنجم -در تحقق عالم ناسوت -حقیقت انسان کامل - تا ص٩۴ .mp3
49.83M
🔸 جلسه ٢٣
📌 شرح جامع الکلیات
🔻 کل بیان پنجم - در تحقق عالم ناسوت
- حقیقت انسان کامل
- محدوده درس: تا صفحه ٩۴
🔸
🔸مستندات مورد اشاره جلسه ٢٣👇
🌐 eitaa.com/shia_erfan/954
🔸
✅ کانال عرفان شیعی
🔸 @Shia_erfan
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/315877
شناسه حدیث : ۳۱۵۸۷۷
نشانی : الخصال ج ۱، ص ۲۰۹
https://hadith.inoor.ir/hadith/357063
شناسه حدیث : ۳۵۷۰۶۳
نشانی : کمال الدين و تمام النعمة ج ۱، ص ۲۹۶
معصوم : امام باقر (علیه السلام) ، امیرالمؤمنین (علیه السلام)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَمِّي مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي اَلْقَاسِمِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ اَلْبَرْقِيِّ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ اَلْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ
🔻 عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِاَلْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ) قَالَ:
🔻 إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَخْفَى أَرْبَعَةً فِي أَرْبَعَةٍ:
⚡١. أَخْفَى رِضَاهُ فِي طَاعَتِهِ فَلاَ تَسْتَصْغِرَنَّ شَيْئاً مِنْ طَاعَتِهِ فَرُبَّمَا وَافَقَ رِضَاهُ وَ أَنْتَ لاَ تَعْلَمُ
⚡٢. وَ أَخْفَى سَخَطَهُ فِي مَعْصِيَتِهِ فَلاَ تَسْتَصْغِرَنَّ شَيْئاً مِنْ مَعْصِيَتِهِ فَرُبَّمَا وَافَقَ سَخَطُهُ مَعْصِيَتَهُ وَ أَنْتَ لاَ تَعْلَمُ
⚡٣. وَ أَخْفَى إِجَابَتَهُ فِي دُعَائِهِ (دَعْوَتِهِ) فَلاَ تَسْتَصْغِرَنَّ شَيْئاً مِنْ دُعَائِهِ فَرُبَّمَا وَافَقَ إِجَابَتَهُ وَ أَنْتَ لاَ تَعْلَمُ
⚡۴. وَ أَخْفَى وَلِيَّهُ فِي عِبَادِهِ فَلاَ تَسْتَصْغِرَنَّ عَبْداً مِنْ عِبَادِهِ (عَبِيدِ اَللَّهِ) فَرُبَّمَا يَكُونُ وَلِيَّهُ وَ أَنْتَ لاَ تَعْلَمُ .
🔸
✅ ترجمه:
🔻امام محمد باقر (علیه السلام) نقل فرمودند از پدرشان امام علی بن حسین السجاد (علیه السلام) و ایشان از پدرشان امام حسین (علیه السلام) و ایشان از پدر خود امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (علیه السلام) که فرمودند:
🔻خدای تبارک و تعالی چهار چیز را در چهار چیز پنهان داشته است:
⚡١- رضای خود را در میان طاعتهایش پنهان کرد. پس هیچ طاعتی را کوچک مشمار که بسا رضایت خداوند در همان باشد و تو ندانی.
⚡٢- و خشم خود را در میان گناهانش پنهان کرده. پس هیچ گناهی را کوچک مپندار که شاید خشم خدا در همان باشد و تو ندانی.
⚡٣- و اجابت خویش را در میان دعاهایش پنهان نموده. پس هیچ دعائی را کوچک مدار که بسا همان دعای مستجاب باشد و تو ندانی.
⚡۴- و ولیّ خود را در میان بندگانش پنهان داشته پس به هیچ بندهای از بندگان خدا با چشم حقارت منگر که شاید همان ولیّ الهی باشد و تو ندانی.
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/255525
شناسه حدیث : ۲۵۵۵۲۵
نشانی : بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ج ۶۰، ص ۲۰۸
معصوم : امام باقر (علیه السلام)
تَفْسِیرُ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ، بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ [۶]:
فِی قِصَّةٍ طَوِیلَةٍ فِی حَجِّ إِبْرَاهِیمَ وَ ذَبْحِهِ ابْنَهُ إِلَی أَنْ قَالَ وَ سَلَّمَا لِأَمْرِ اللَّهِ وَ أَقْبَلَ شَیْخٌ فَقَالَ یَا إِبْرَاهِیمُ مَا تُرِیدُ مِنْ هَذَا الْغُلَامِ؟
قَالَ أُرِیدُ أَنْ أَذْبَحَهُ
فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَذْبَحُ غُلَاماً لَمْ یَعْصِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ طَرْفَةَ عَیْنٍ
فَقَالَ إِبْرَاهِیمُ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِی بِذَلِکَ
فَقَالَ رَبُّکَ یَنْهَاکَ عَنْ ذَلِکَ وَ إِنَّمَا أَمَرَکَ بِهَذَا الشَّیْطَانُ
فَقَالَ لَهُ إِبْرَاهِیمُ إِنَّ الَّذِی بَلَّغَنِی هَذَا الْمَبْلَغَ هُوَ الَّذِی أَمَرَنِی بِهِ وَ الْکَلَامُ الَّذِی وَقَعَ فِی أُذُنِی [۱]
فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ مَا أَمَرَکَ بِهَذَا إِلَّا الشَّیْطَانُ
فَقَالَ إِبْرَاهِیمُ لَا وَ اللَّهِ لَا أُکَلِّمُکَ
ثُمَّ عَزَمَ إِبْرَاهِیمُ عَلَی الذَّبْحِ
فَقَالَ یَا إِبْرَاهِیمُ إِنَّکَ إِمَامٌ یُقْتَدَی بِکَ وَ إِنَّکَ إِذَا ذَبَحْتَهُ ذَبَحَ النَّاسُ أَوْلَادَهُمْ فَلَمْ یُکَلِّمْهُ وَ أَقْبَلَ عَلَی الْغُلَامِ وَ اسْتَشَارَهُ فِی الذَّبْحِ وَ سَاقَ الْحَدِیثَ فِی الْفِدَاءِ
إِلَی قَوْلِهِ وَ لَحِقَ إِبْلِیسُ بِأُمِّ الْغُلَامِ حِینَ نَظَرَتْ إِلَی الْکَعْبَةِ فِی وَسَطِ الْوَادِی بِحِذَاءِ الْبَیْتِ فَقَالَ لَهَا مَا شَیْخٌ رَأَیْتُهُ قَالَتْ إِنَّ ذَلِکَ بَعْلِی قَالَ فَوَصِیفٌ رَأَیْتُهُ مَعَهُ قَالَتْ ذَلِکَ ابْنِی قَالَ فَإِنِّی رَأَیْتُهُ وَ قَدْ أَضْجَعَهُ وَ أَخَذَ الْمُدْیَةَ لِیَذْبَحَهُ فَقَالَتْ کَذَبْتَ إِنَّ إِبْرَاهِیمَ أَرْحَمُ النَّاسِ کَیْفَ یَذْبَحُ ابْنَهُ قَالَ فَوَ رَبِّ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ رَبِّ هَذَا الْبَیْتِ لَقَدْ رَأَیْتُهُ أَضْجَعَهُ وَ أَخَذَ الْمُدْیَةَ فَقَالَتْ وَ لِمَ قَالَ یَزْعُمُ أَنَّ رَبَّهُ أَمَرَهُ بِذَلِکَ قَالَتْ فَحَقٌّ لَهُ أَنْ یُطِیعَ رَبَّهُ فَوَقَعَ فِی نَفْسِهَا أَنَّهُ قَدْ أُمِرَ فِی ابْنِهَا بِأَمْرٍ فَلَمَّا قَضَتْ مَنَاسِکَهَا أَسْرَعَتْ فِی الْوَادِی رَاجِعَةً إِلَی مِنًی وَ هِیَ وَاضِعَةٌ یَدَهَا عَلَی رَأْسِهَا تَقُولُ رَبِّی لَا تُؤَاخِذْنِی بِمَا عَمِلْتُ بِأُمِّ إِسْمَاعِیلَ [۲] الْحَدِیثَ.
----------
[۶]: ۶. فیه وهم و الموجود فی المصدر: حدّثنی ابی عن فضالة بن أیّوب عن معاویة بن عمار عن أبی عبد اللّه علیه السّلام، و ذکره المصنّف صحیحا فی کتاب النبوّة.
[۱]: ۱. لعله معطوف علی الموصول المتقدم ای الکلام الذی وقع فی اذنی امرنی بهذا فیکون کالتفسیر لقوله: الذی بلغنی هذا المبلغ، او المراد بالأول الرب تعالی و بالثانی وحیه و یحتمل أن یکون خبرا لمبتدإ محذوف ای و هو الکلام الذی وقع فی اذنی، و فی الکافی: ویلک الکلام الذی سمعت هو الذی بلغ بی ما تری. قاله المصنّف.
[۲]: ۲. تفسیر القمّیّ: ۵۵۷- ۵۵۹ أورده المصنّف بتمامه فی کتاب النبوّة راجع ج ۱۲. ۱۲۷.
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/110629
شناسه حدیث : ۱۱۰۶۲۹
نشانی : الکافي ج ۴، ص ۲۰۷
معصوم : امام باقر (علیه السلام) ، امام صادق (علیه السلام) ، امام سجاد (علیه السلام)
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدَوَيْهِ بْنِ عَامِرٍ جَمِيعاً عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا جَعْفَرٍ وَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ يَذْكُرَانِ:
أَنَّهُ لَمَّا كَانَ يَوْمُ اَلتَّرْوِيَةِ قَالَ جَبْرَئِيلُ لِإِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ تَرَوَّهْ مِنَ اَلْمَاءِ فَسُمِّيَتِ اَلتَّرْوِيَةَ
🔻ثُمَّ أَتَى مِنًى فَأَبَاتَهُ بِهَا ثُمَّ غَدَا بِهِ إِلَى عَرَفَاتٍ فَضَرَبَ خِبَاهُ بِنَمِرَةَ دُونَ عَرَفَةَ فَبَنَى مَسْجِداً بِأَحْجَارٍ بِيضٍ وَ كَانَ يُعْرَفُ أَثَرُ مَسْجِدِ إِبْرَاهِيمَ حَتَّى أُدْخِلَ فِي هَذَا اَلْمَسْجِدِ اَلَّذِي بِنَمِرَةَ حَيْثُ يُصَلِّي اَلْإِمَامُ يَوْمَ عَرَفَةَ فَصَلَّى بِهَا اَلظُّهْرَ وَ اَلْعَصْرَ ثُمَّ عَمَدَ بِهِ إِلَى عَرَفَاتٍ فَقَالَ هَذِهِ عَرَفَاتٌ فَاعْرِفْ بِهَا مَنَاسِكَكَ وَ اِعْتَرِفْ بِذَنْبِكَ فَسُمِّيَ عَرَفَاتٍ
🔻ثُمَّ أَفَاضَ إِلَى اَلْمُزْدَلِفَةِ فَسُمِّيَتِ اَلْمُزْدَلِفَةَ لِأَنَّهُ اِزْدَلَفَ إِلَيْهَا ثُمَّ قَامَ عَلَى اَلْمَشْعَرِ اَلْحَرَامِ فَأَمَرَهُ اَللَّهُ أَنْ يَذْبَحَ اِبْنَهُ وَ قَدْ رَأَى فِيهِ شَمَائِلَهُ وَ خَلاَئِقَهُ وَ أَنِسَ مَا كَانَ إِلَيْهِ فَلَمَّا أَصْبَحَ أَفَاضَ مِنَ اَلْمَشْعَرِ إِلَى مِنًى، فَقَالَ لِأُمِّهِ زُورِي اَلْبَيْتَ أَنْتِ وَ اِحْتَبَسَ اَلْغُلاَمَ، فَقَالَ يَا بُنَيَّ هَاتِ اَلْحِمَارَ وَ اَلسِّكِّينَ حَتَّى أُقَرِّبَ اَلْقُرْبَانَ
🔻فَقَالَ أَبَانٌ فَقُلْتُ لِأَبِي بَصِيرٍ مَا أَرَادَ بِالْحِمَارِ وَ اَلسِّكِّينِ قَالَ أَرَادَ أَنْ يَذْبَحَهُ، ثُمَّ يَحْمِلَهُ فَيُجَهِّزَهُ وَ يَدْفِنَهُ قَالَ فَجَاءَ اَلْغُلاَمُ بِالْحِمَارِ وَ اَلسِّكِّينِ فَقَالَ: يَا أَبَتِ أَيْنَ اَلْقُرْبَانُ قَالَ رَبُّكَ يَعْلَمُ أَيْنَ هُوَ يَا بُنَيَّ أَنْتَ وَ اَللَّهِ هُوَ إِنَّ اَللَّهَ قَدْ أَمَرَنِي بِذَبْحِكَ «فَانْظُرْ مٰا ذٰا تَرىٰ؟ قٰالَ يٰا أَبَتِ اِفْعَلْ مٰا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شٰاءَ اَللّٰهُ مِنَ اَلصّٰابِرِينَ»
🔻قَالَ فَلَمَّا عَزَمَ عَلَى اَلذَّبْحِ قَالَ يَا أَبَتِ خَمِّرْ وَجْهِي وَ شُدَّ وَثَاقِي، قَالَ يَا بُنَيَّ اَلْوَثَاقُ مَعَ اَلذَّبْحِ وَ اَللَّهِ لاَ أَجْمَعُهُمَا عَلَيْكَ اَلْيَوْمَ
🔻قَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) فَطَرَحَ لَهُ قُرْطَانَ اَلْحِمَارِ ثُمَّ أَضْجَعَهُ عَلَيْهِ وَ أَخَذَ اَلْمُدْيَةَ فَوَضَعَهَا عَلَى حَلْقِهِ
🔻قَالَ فَأَقْبَلَ شَيْخٌ فَقَالَ مَا تُرِيدُ مِنْ هَذَا اَلْغُلاَمِ؟
قَالَ أُرِيدُ أَنْ أَذْبَحَهُ
فَقَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ غُلاَمٌ لَمْ يَعْصِ اَللَّهَ طَرْفَةَ عَيْنٍ تَذْبَحُهُ
فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ اَللَّهَ قَدْ أَمَرَنِي بِذَبْحِهِ
فَقَالَ بَلْ رَبُّكَ نَهَاكَ عَنْ ذَبْحِهِ وَ إِنَّمَا أَمَرَكَ بِهَذَا اَلشَّيْطَانُ فِي مَنَامِكَ
قَالَ وَيْلَكَ! اَلْكَلاَمُ اَلَّذِي سَمِعْتُ هُوَ اَلَّذِي بَلَغَ بِي مَا تَرَى، لاَ وَ اَللَّهِ لاَ أُكَلِّمُكَ
ثُمَّ عَزَمَ عَلَى اَلذَّبْحِ
فَقَالَ اَلشَّيْخُ يَا إِبْرَاهِيمُ إِنَّكَ إِمَامٌ يُقْتَدَى بِكَ فَإِنْ ذَبَحْتَ وَلَدَكَ ذَبَحَ اَلنَّاسُ أَوْلاَدَهُمْ فَمَهْلاً
فَأَبَى أَنْ يُكَلِّمَهُ
قَالَ أَبُو بَصِيرٍ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) يَقُولُ فَأَضْجَعَهُ عِنْدَ اَلْجَمْرَةِ اَلْوُسْطَى ثُمَّ أَخَذَ اَلْمُدْيَةَ فَوَضَعَهَا عَلَى حَلْقِهِ ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى اَلسَّمَاءِ ثُمَّ اِنْتَحَى عَلَيْهِ فَقَلَبَهَا جَبْرَئِيلُ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) عَنْ حَلْقِهِ فَنَظَرَ إِبْرَاهِيمُ فَإِذَا هِيَ مَقْلُوبَةٌ فَقَلَبَهَا إِبْرَاهِيمُ عَلَى خَدِّهَا وَ قَلَبَهَا جَبْرَئِيلُ عَلَى قَفَاهَا فَفَعَلَ ذَلِكَ مِرَاراً ثُمَّ نُودِيَ مِنْ مَيْسَرَةِ مَسْجِدِ اَلْخَيْفِ:
⚡ يَا إِبْرَاهِيمُ «قَدْ صَدَّقْتَ اَلرُّؤْيٰا» وَ اِجْتَرَّ اَلْغُلاَمَ مِنْ تَحْتِهِ وَ تَنَاوَلَ جَبْرَئِيلُ اَلْكَبْشَ مِنْ قُلَّةِ ثَبِيرٍ فَوَضَعَهُ تَحْتَهُ
🔻وَ خَرَجَ اَلشَّيْخُ اَلْخَبِيثُ حَتَّى لَحِقَ بِالْعَجُوزِ حِينَ نَظَرَتْ إِلَى اَلْبَيْتِ وَ اَلْبَيْتُ فِي وَسَطِ اَلْوَادِي، فَقَالَ مَا شَيْخٌ رَأَيْتُهُ بِمِنًى
فَنَعَتَ نَعْتَ إِبْرَاهِيمَ
قَالَتْ ذَاكَ بَعْلِي
قَالَ فَمَا وَصِيفٌ رَأَيْتُهُ مَعَهُ وَ نَعَتَ نَعْتَهُ
قَالَتْ ذَاكَ اِبْنِي
قَالَ فَإِنِّي رَأَيْتُهُ أَضْجَعَهُ وَ أَخَذَ اَلْمُدْيَةَ لِيَذْبَحَهُ
قَالَتْ كَلاَّ مَا رَأَيْتُ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ أَرْحَمَ اَلنَّاسِ وَ كَيْفَ رَأَيْتَهُ يَذْبَحُ اِبْنَهُ
قَالَ وَ رَبِّ اَلسَّمَاءِ وَ اَلْأَرْضِ وَ رَبِّ هَذِهِ اَلْبَنِيَّةِ لَقَدْ رَأَيْتُهُ أَضْجَعَهُ وَ أَخَذَ اَلْمُدْيَةَ لِيَذْبَحَهُ
قَالَتْ لِمَ؟
قَالَ زَعَمَ أَنَّ رَبَّهُ أَمَرَهُ بِذَبْحِهِ
🔻قَالَتْ فَحَقٌّ لَهُ أَنْ يُطِيعَ رَبَّهُ
قَالَ فَلَمَّا قَضَتْ مَنَاسِكَهَا فَرِقَتْ أَنْ يَكُونَ قَدْ نَزَلَ فِي اِبْنِهَا شَيْءٌ فَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهَا مُسْرِعَةً فِي اَلْوَادِي وَاضِعَةً يَدَهَا عَلَى رَأْسِهَا وَ هِيَ تَقُولُ:
- رَبِّ لاَ تُؤَاخِذْنِي بِمَا عَمِلْتُ بِأُمِّ إِسْمَاعِيلَ
قَالَ فَلَمَّا جَاءَتْ سَارَةُ فَأُخْبِرَتِ اَلْخَبَرَ قَامَتْ إِلَى اِبْنِهَا تَنْظُرُ فَإِذَا أَثَّرَ اَلسِّكِّينُ خُدُوشاً فِي حَلْقِهِ فَفَزِعَتْ وَ اِشْتَكَتْ وَ كَانَ بَدْءَ مَرَضِهَا اَلَّذِي هَلَكَتْ فِيهِ
وَ ذَكَرَ أَبَانٌ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) قَالَ أَرَادَ أَنْ يَذْبَحَهُ فِي اَلْمَوْضِعِ اَلَّذِي حَمَلَتْ أُمُّ رَسُولِ اَللَّهِ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) عِنْدَ اَلْجَمْرَةِ اَلْوُسْطَى فَلَمْ يَزَلْ مِضْرَبُهُمْ يَتَوَارَثُونَ بِهِ كَابِرٌ عَنْ كَابِرٍ حَتَّى كَانَ آخِرَ مَنِ اِرْتَحَلَ مِنْهُ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ (عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ) فِي شَيْءٍ كَانَ بَيْنَ بَنِي هَاشِمٍ وَ بَيْنَ بَنِي أُمَيَّةَ فَارْتَحَلَ فَضَرَبَ بِالْعَرِينِ .
🔸
شهبازم و شکار جهان نیست در خورم
ناگه بود که از کف ایام برپرم
چون میتوان ز دست شهان طعمه یافتن
از دست روزگار چرا غصه میخورم؟
بر فرق کاینات چرا پا نمینهم؟
آخر نه خاک پای عزیز پیمبرم؟
آن کاملی که رتبتش از غایت کمال
گوید: منم که عین کمال است منظرم
نورم که از ظهور من اشیا وجود یافت
ظاهر تراست هر نفس انفاس اظهرم
وصاف لایزال ز من آشکار شد
بنگر به من که آینهٔ ذات انورم
روشنتر است دم به دم انوار کاینات
از نور بینهایت روح منورم
روشنتر از وجود تجلی ذات حق
بنموده آنچه بود و بود جمله یکسرم
عالم بسوزد از سبحات جلال من
از روی لطف اگر به جهان باز ننگرم
روشنتر از وجود شود ظلمت عدم
گر پردهٔ جمال خود از هم فرو درم
آن دم که بود مدت غیبم شهود یافت
بنمود آنچه بود و بود جمله یکسرم
پیش از وجود خلق به هفتصد هزار سال
شد علم آخرین و نخستین مقررم
بر لوح ممکنات قلم آنچه ثبت کرد
حرفی بود همه ز حواشی دفترم
معنی حرف عالم و سرّ صفات حق
شد منکشف ز پرتو انوار جوهرم
فیالجمله ورد جملهٔ اشیاست ذات من
بل اسم اعظمم، نه که بل اسم مصدرم
زانجا که اسم عین مسماست میدهند
هر لحظه خلعت دگر و تاج دیگرم
سلطان منم که از سر میدان بدین صفت
گوی مراد از خم چوگان همی برم
هر نور کاشکار شد از مشرق شهود
عین من است جمله و زان نیز برترم
چون بنگرم در آینه عکس جمال خویش
گردد همه جهان به حقیقت مصورم
خورشید آسمان ظهورم، عجب مدار
ذرات کائنات اگر گشت مظهرم
حق را ندید آنکه رخ خوب من ندید
باری نظاره کن رخ انوار گسترم
انوار انبیا همه آثار روی من
انفاس اولیا ز نسیم مطهرم
ارواح قدس جمله نمودار معنیم
اشباه انس جمله نگهدار پیکرم
بحر محیط رشحهای از فیض فایضم
نور بسیط لمعهای از نور ازهرم
از من کمال یافت نبوت که خاتمم
بر من تمام گشت ولایت که سَروَرَم
عالیترین معارج ارواح کاملان
نازکترین مدارج والای منبرم
🔻بحر ظهور و بحر بطونِ قِدَم بهم
🔻در من ببین که مجمعِ بحرینِ اکبرم
⚡موسی و خضر در طلب مجمعی چنین
⚡لبتشنهاند بر لب دریای اَخضَرَم
⚡جسمِ رُخَم به صورتِ آدم پدید شد
⚡درحالْ، سجده کرد فرشته برابرم
⚡کشتیِ نوح از نظر من نجات یافت
⚡نارِ خلیل سوخت هم از تاب آذرم
⚡عیسی که مرده زنده همی کرد از نَفَس
⚡بود آن نَفَس هم از نَفَس روح پرورم
⚡امروز هر که سلطنت و جاه من بدید
⚡بیند چو آفتاب عیان روز محشرم
⚡بر تخت اختیار نشسته به عز و ناز
⚡گشته همه مراد ز دولت، میسرم
⚡بر درگه خلافتِ من صف زده رسل
⚡در سایهٔ لوایِ من آسوده لشکرم
⚡هم واصفان شرعم و هم حاملان عرش
⚡جمله به یک زبان شده آنجا ثناگرم
⚡در بحر بینهایت اوصاف مصطفی
⚡گفتم که آشنا کنم و غوطهای خورم
هم در شب فروز ازل آیدم به کف
هم گوهر حیات ابد زو برآورم
نارفته در میانه که موجیم در ربود
وافکند در میانه لی و گوهرم
میخواهم این زمان که برآرم دمی از آن
لیکن نمیتوان، که گشت آب از سرم
یک قطره نیست ز دریای نعت او
وصفی که گشته ظاهر ازین گفتهٔ ترم
سر صفات ظاهر بیمنتهای او
پیدا نمیکنم، که ندارند باورم
از من که میبرد بر آن رحمت خدای؟
آن کوست سوی جمله کمالات رهبرم
آنجا که اوست کیست که پیغام من برد؟
یا عرضه دارد این سخنان مبترم
هم لطف او مگر نظری سوی من کند
گیرد عنایتش ز کرم باز در برم
گوید قبول او که: عراقی از آن ماست
احسان او آند ز شفاعت توانگرم
بخشد نوالهای ز سر خوان خاص خود
و آبی دهد به کاس خود از حوض کوثرم
📌فخرالدین عراقی, دیوان اشعار, قصیده ١۶، در نعت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)
🌐 ganjoor.net/eraghi/divane/ghasidee/sh16
🔸
⚡در دایرهی وجود، بیگفت و شنود
⚡انسان خط شد میانِ قوسین نمود
⚡خطی واجب شمرد، و خطی ممکن
⚡او چون زمیان رفت، همان بود که بود
⚡اندر سرای لم یزل باشد ابد عین ازل
⚡سر در هم آرد دایره، از پیش برخیزد عدم
🔸
⚡ازل عینِ ابد افتاد با هم
⚡نزولِ عیسیِ و ایجادِ آدم
🔸
🔻 شیخ محمود شبستری » گلشن راز »
📌بخش ۸ - تمثیل در بیان ظهور خورشید حقیقت در آیینه کائنات:
اگر خواهی که بینی چشمهٔ خوُر
تو را حاجت فتد با جرمِ دیگر
چو چشمِ سر ندارد طاقتِ تاب
توانْ خورشیدِ تابان دید در آب
از او چون روشنی کمتر نماید
در ادراکِ تو حالی میفزاید
عدم آیینهٔ هستی است مطلق
کز او پیداست عکسِ تابشِ حق
عدم چون گشت هستی را مقابل
در او عکسی شد اندر حال حاصل
شد آن وحدت از این کثرت پدیدار
یکی را چون شمردی گشت بسیار
عدد گرچه یکی دارد بَدایت
ولیکن نبودش هرگز نهایت
عدم در ذاتِ خود چون بود صافی
از او با ظاهر آمد گنجِ مخفی
حدیثِ «کُنتُ کَنزا» را فرو خوان
که تا پیدا ببینی سرِّ پنهان
عدم آئینه، عالم عکس و انسان
چو چشمِ عکس، در وی شخص پنهان
تو چشمِ عکسی و او نورِ دیده است
به دیده، دیده را دیده که دیدهاست؟
جهان انسان شد و انسان جهانی
از این پاکیزهتر نبود بیانی
چو نیکو بنگری در اصلِ این کار
هم او بیننده، هم دیده است و دیدار
حدیثِ قدسی این معنی بیان کرد
و بی یَسمع و بی یَبصَر عیان کرد
جهان را سر به سر آئینهای دان
به هر یک ذره در صد مِهرِ تابان
اگر یک قطره را دل بر شکافی
برون آید از آن صد بحرِ صافی
به هر جزوی ز خاک ار بنگری راست
هزاران آدم اندر وی هویداست
به اعضا پشهای همچُند فیل است
در اسما قطرهای مانندِ نیل است
دلِ هر حبّهای صد خرمن آمد
جهانی در دلِ یک ارزن آمد
به پرِّ پشهای در جای جانی
درونِ نقطهٔ چشم آسمانی
بدان خُردی که آمد حبهٔ دل
خداوندِ دو عالم راست منزل
در او در جمع گشته هر دو عالم
گهی ابلیس گردد گاه آدم
ببین عالم بهم درهم سرشته
مَلِک در دیو و شیطان در فرشته
همه با هم به هم چون دانه و بَر
ز کافر مؤمن و مؤمن ز کافر
به هم جمع آمده در نقطهٔ حال
همه دورِ زمان روز و مه و سال
🔻ازل عینِ ابد افتاد با هم
🔻نزولِ عیسیِ و ایجادِ آدم
ز هر یک نقطه زین دوُرِ مسلسل
هزاران شکل میگردد مُشَکَّل
ز هر یک نقطه دوُری گشته دایر
هم او مرکز هم او در دوُرِ سایر
اگر یک ذره را برگیری از جای
خلل یابد همه عالم سراپای
همه سرگشته و یک جزو از ایشان
برون ننهاده پای از حدِّ امکان
تعَیُّن هر یکی را کرده محبوس
به جزویّت ز کلّی گشته مأیوس
تو گویی دائما در سیر و حبسند
که پیوسته میانِ خَلع و لُبساند
همه در جنبش و دائم در آرام
نه آغازِ یکی پیدا نه انجام
همه از ذاتِ خود پیوسته آگاه
وز آنجا راه برده تا به درگاه
به زیرِ پردهٔ هر ذره پنهان
جمالِ جانفزایِ روی جانان
📌گلشن راز شبستری » بخش ۸
🌐 ganjoor.net/shabestari/golshaneraz/sh8
🔸
⚡جامِ جهاننما دلِ «انسان کامل» است
⚡مرآتِ حقنما بحقیقت همین دل است
⚡دل مخزن خزائن سرّ الهی است
⚡مقصود هر دو کَوْن ز دلْ جو که حاصل است
⚡مهرِ جمالِ دوست ز هر ذرهای عیان
⚡بیند دلی که با مَهِ رویش مقابل است
⚡محروم شد ز دولت و از عمر برنخورد
⚡هرکس که او ز لذت دیدار غافل است
⚡جانا مجو ز خاطر من شادی و نشاط
⚡ما را چو پای دل به غم عشق در گل است
⚡زهّاد را به جنّت و حور است میل و دل
⚡جانهای عاشقان به جمالِ تو مایل است
⚡از قید هست و نیست «اسیری» چو وارهید
⚡زان دم مرا به کوی وصالِ تو منزلست
📌دیوان «اسیری لاهیجی»، ملحقات، شمارهٔ۳
🌐 ganjoor.net/asiri/divan/molhaghat/sh3
🔸
🔸 دلِ انسان کامل و عبد مؤمن محض، محل ظهور تمامنمای نـورِ خدای سبحان است
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/344507
شناسه حدیث : ۳۴۴۵۰۷
نشانی : عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية ج ۴، ص ۷
نشانی : بحار الأنوار، ج ۵۵، ص ۳۹
وَ فِي اَلْحَدِيثِ اَلْقُدْسِيِّ:
.
🔻يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ:
⚡ لاَ يَسَعُنِي أَرْضِي وَ لاَ سَمَائِي وَ لَكِنْ يَسَعُنِي قَلْبُ عَبْدِيَ اَلْمُؤْمِنِ.
🔸
جامع الأحادیث
https://hadith.inoor.ir/hadith/412090
شناسه حدیث : ۴۱۲۰۹۰
نشانی : البرهان في تفسير القرآن ج ۵، ص ۵۵۵
معصوم : امام هادی (علیه السلام)
سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ : عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلسَّيَّارِيِّ ، قَالَ: حَدَّثَنِي غَيْرُ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِنَا ، عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلثَّالِثِ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) ، قَالَ:
.
⚡إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى جَعَلَ قُلُوبَ اَلْأَئِمَّةِ (عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ) مَوَارِدَ لِإِرَادَتِهِ، وَ إِذَا شَاءَ شَيْئاً شَاءُوهُ، وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَى: « وَ مٰا تَشٰاؤُنَ إِلاّٰ أَنْ يَشٰاءَ اَللّٰهُ».
🔸
بسم الله
⚡ز احمد تا احد یک «میم» فرق است
⚡جهانی اندر آن یک «میم» غرق است
⚡احد در «میم» احمد گشت ظاهر
⚡در این دور اوّل آمد عین آخِر
(شبستری)
🔸
به نام آن که جان را فکرت آموخت
چراغ دل به نور جان برافروخت
ز فضلش هر دو عالَم گشت روشن
ز فیضش خاک آدم گشت گلشن
توانایی که در یک طرفةالعین
ز کاف و نون پدید آورد کَونین
چو قاف قدرتش دم بر قلم زد
هزاران نقش بر لوح عدم زد
از آن دم گشت پیدا هر دو عالَم
وز آن دم شد هویدا جان آدم
در آدم شد پدید این عقل و تمییز
که تا دانست از آن اصل همه چیز
چو خود را دید یک شخص معیّن
تفکّر کرد تا خود چیستم من
ز جزوی سوی کلّی یک سفر کرد
وز آنجا باز بر عالَم گذر کرد
جهان را دید امر اعتباری
چو واحد گشته در اعداد ساری
جهان خلق و امر از یک نفَس شد
که هم آن دم که آمد باز پس شد
ولی آن جایگه آمد شدن نیست
شدن چون بنگری جز آمدن نیست
به اصل خویش راجع گشت اشیا
همه یک چیز شد پنهان و پیدا
تعالی الله قدیمی کو به یک دم
کند آغاز و انجام دو عالَم
جهان خلق و امر اینجا یکی شد
یکی بسیار و بسیار اندکی شد
همه از وهم توست این صورت غیر
که نقطه دایره است از سرعت سیر
یکی خط است از اوّل تا به آخر
بر او خلق جهان گشته مسافر
در این ره انبیا چون ساربانند
دلیل و رهنمای کاروانند
وز ایشان سیّد ما گشته سالار
هم او اوّل هم او آخر در این کار
⚡ز احمد تا احد یک «میم» فرق است
⚡جهانی اندر آن یک «میم» غرق است
⚡احد در «میم» احمد گشت ظاهر
⚡در این دور اوّل آمد عین آخِر
⚡بر او ختم آمده پایان این راه
⚡در او منزل شده «اُدعوا اِلَی الله»
⚡مقام دلگشایش «جمعِ جمع» است
⚡جمال جانفزایش «شمعِ جمع» است
شده او پیش و دلها جمله از پی
گرفته دست دلها دامن وی
در این ره اولیاء باز از پس و پیش
نشانی دادهاند از منزل خویش
به حدّ خویش چون گشتند واقف
سخن گفتند در معروف و عارف
یکی از بحر وحدت گفت اَنَا الحق
یکی از قرب و بعد و سیر زورق
یکی را علم ظاهر بود حاصل
نشانی داد از خشکی ساحل
یکی گوهر برآورد و هدف شد
یکی بگذاشت آن نزد صدف شد
یکی در جزو و کل گفت این سخن باز
یکی کرد از قدیم و محدث آغاز
یکی از زلف و خال و خط بیان کرد
شراب و شمع و شاهد را عیان کرد
یکی از هستی خود گفت و پندار
یکی مستغرق بت گشت و زنار
سخنها چون به وفقِ منزل افتاد
در افهام خلایق مشکل افتاد
کسی را کاندر این معنی است حیران
ضرورت میشود دانستن آن
📌شیخ محمود شبستری » گلشن راز » بخش ۱ - دیباچه
🌐 ganjoor.net/shabestari/golshaneraz/sh1
🔸
⚡ای نسخهٔ نامهٔ الهی که تویی
⚡وی آینهٔ جمال شاهی که تویی
⚡بیرون ز تو نیست هرچه در عالم هست
⚡در خود بطلب هر آنچه خواهی که تویی
📌مولوی، دیوان شمس، رباعیات، ش۱۷۵۹
🌐 ganjoor.net/moulavi/shams/robaeesh/sh1759
🔸
⚡خورشید کز او جمله جهان است منور
⚡از لطف به سوراخ سطرلاب درآمد
🔸
🔻 شعر اصلی با کمی تفاوت از مولوی :
بار دگر آن آب به دولاب درآمد
وان چرخه گردنده در اشتاب درآمد
بار دگر آن جان پر از آتش و از آب
در لرزه چو خورشید و چو سیماب درآمد
بار دگر آن صورت پنهانی عالم
از روزن جان دوش چو مهتاب درآمد
⚡خورشید که میدرد از او مشرق و مغرب
⚡از لطف بود گر به سطرلاب درآمد
بار دگر آن صبح بخندید و بتابید
تا خفته صدساله هم از خواب درآمد
بار دگر آن قاضی حاجات ندا کرد
خیزید که آن فاتح ابواب درآمد
بار دگر از قبله روان گشت رسالت
در گوش محمد چو به محراب درآمد
چون رفت محمد به در خیبر ناسوت
نقبی بزد از نصرت و نقاب درآمد
از بیم ملک جمله فلک رخنه و در شد
وز بیم مسبب همه اسباب درآمد
آری لقبش بود سعادت بک عالم
زان پیش که اشخاص به القاب درآمد
بگشاد محمد در خمخانه غیبی
بسیار کسادی به می ناب درآمد
از بهر دل تشنه و تسکین چنین خون
آن جام می لعل چو عناب درآمد
خاموش کن امروز که این روز سخن نیست
زحمت مده آن ساقی اصحاب درآمد
📌مولوی، دیوان شمس، غزل ۶۴۵
🌐 ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh645
🔸
🔸بیان عارف باللّٰه سیدحیدر آملی (رحمة الله علیه) :
⚡قرآن، «صورتِ کتبیِ» انسان و عالَم است.
⚡عالَم، «صورتِ تکوینیِ» انسان و قرآن است.
⚡انسان، «صورتِ نفسیِ» عالَم و قرآن است.
🔸
🔸عارف باللّٰه سیّد حیدر آملی متوفای قرن۸ ه.ق (قدّس سرّه) در تفسیر قرآنِ «المحیط الأعظم» مینویسد:
🔸محتوى القرآن هو اللّه سبحانه و الإنسان :
🔻في القرآن كلمتان و لم يأت أكثر منهما، و هاتان الكلمتان هما عبارة عن اللّه سبحانه و تعالى و هو الحقّ الظاهر و الإنسان و هو المظهر، و أمّا سائر المعاني و المعارف و الحقائق و كلّ ما ورد فهي إمّا أنّها تتعلّق بالأسماء الحسنى للّٰه تعالى و مظاهرها، و صفاته و أفعاله تعالى، أو أنّها ترتبط بأفراد و مراتب الإنسان حول سيره التكاملي صعودا و نزولا أي إمّا أنّها درجات أو أنّها دركات للإنسان، أو أنّها واردة في شئون عوالم الإنسان، و الآيات المرتبطة بالأنبياء (علیهم السلام) و في أفراد الشياطين في قبال تلك الآيات، أيضا مرتبطة بتفسير الإنسان.
🔻و كذا الآيات المربوطة بالنبوّة و الولاية و المعاد و الأخلاق و الأحكام فهذه الآيات أيضا جميعها لأجل الإنسان و ترتبط به. هذا بما أنّ الإنسان هو مظهر اسم الجلال و الجمال الإلهيّ، و على هذا فالقرآن فيه كلمة واحدة و هو الحقّ سبحانه و تعالى و مظاهره: «هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ».
🔻و من هذه الجهة يصبح كلّ شيء جميلا، فالعالم هو نظام أحسن، و القرآن هو أحسن الحديث، و الإنسان هو أحسن المخلوقين كما أنّ اللّه سبحانه و تعالى هو أحسن الخالقين.
⚡ و هذه الثلاثة- الإنسان- العالم- القرآن، هي حقيقة واحدة لا أكثر و ذلك لأنّ القرآن هو الظهور الكتبيّ للعالم و الإنسان، و العالم هو الظهور التكويني للإنسان و القرآن، و الإنسان هو الظهور النفسي للعالم و القرآن. و على هذا لا يرى و لا يقرأ في العالم و الإنسان و القرآن إلّا هو، و لا يوجد إلّا هو، يا هو يا من لا هو إلّا هو.
📌 تفسير المُحیطُ الأعْظَم وَ الْبَحْرُ الخِضَمّ فی تَأویلِ کتابِ الله العَزیزِ المُحْکَم، ج ١ ص ۴١ (تحت عنوان: محتوی القرآن هو الله سبحانه و الانسان).
🌐 https://ablibrary.net/#/reading/booklist/5343/45
🔸
دگر کردی سؤال از من که «من» چیست
مرا از «من» خبر کن تا که «من» کیست
چو هست مطلق آید در اشارت
به لفظ «من» کنند از وی عبارت
حقیقت کز تعین شد معیّن
تو او را در عبارت گفتهای «من»
من و تو عارض ذاتِ وجودیم
مشبّکهای مشکاتِ وجودیم
همه یک نور دان اشباح و ارواح
گه از آئینه پیدا گه ز مصباح
تو گویی لفظ «من» در هر عبارت
به سوی روح میباشد اشارت
چو کردی پیشوای خود خرد را
نمیدانی ز جزو خویش خود را
برو ای خواجه خود را نیک بشناس
که نبود فربهی مانند آماس
من تو برتر از جان و تن آمد
که این هر دو ز اجزای «من» آمد
به لفظ «من» نه انسان است مخصوص
که تا گویی بدان جان است مخصوص
🔻 یکی ره برتر از کون و مکان شو
🔻 جهان بگذار و خود در خود جهان شو
ز خط وهمی «های» هویت
دو چشمی میشود در وقت رؤیت
نماند در میانه رهرو راه
چو «های هو» شود ملحق به «الله»
بود هستی بهشت، امکان چو دوزخ
من و تو در میان مانند برزخ
چو برخیزد تو را این پرده از پیش
نماند نیز حکم مذهب و کیش
همه حکم شریعت از «من» توست
که این بربستهٔ جان و تن توست
من تو چون نماند در میانه
چه کعبه چه کنشت چه دیرخانه
تعین نقطهٔ وهمی است بر عین
چو صافی گشت غین تو شود عین
دو خطوه بیش نبود راه سالک
اگر چه دارد آن چندین مهالک
یک از «های» هویت در گذشتن
دوم صحرای هستی در نوشتن
در این مشهد یکی شد جمع و افراد
چو واحد ساری اندر عین اعداد
تو آن جمعی که عین وحدت آمد
تو آن واحد که عین کثرت آمد
کسی این راه داند کو گذر کرد
ز جز وی سوی کلّی یک سفر کرد
📌شیخ محمود شبستری, گلشن راز، بخش١۵
🌐 ganjoor.net/shabestari/golshaneraz/sh15
🔸