🔸 مقاله‌ی «گونه‌شناسی، دلایل و شواهد کاربرد اسم خدا به‌معنای «اسم عینی» در احادیث اهل بیت (علیهم السلام)» 🔻 نویسنده: استاد حجت‌الاسلام دکتر محمد (کاوس) روحی 📌پژوهشنامه عرفان. ۱۳۹۷؛ سال دهم (شماره۱۸) : صفحات ۲۹ الی ۵۰ 🌐 erfanmag.ir/article-1-746-fa.html 🔸 ✅ کانال عرفان شیعی 🔸 @Shia_erfan

. 🔸 صوت جلسه ١٣ 👆

🔸 جلسه ١۴ 📌 شرح جامع الکلیات 🔻بیان دوم - در تحقق عالم جبروت - ابداع الهی - تجلی اول، علم اجمالی الهی به ذات خود - محدوده درس: تا صفحه ۵٧ 🔸 🔸مستندات مورد اشاره جلسه ١۴👇 🌐 eitaa.com/shia_erfan/424 🔸 ✅ کانال عرفان شیعی 🔸 @Shia_erfan

🔸 🔻قَال امیرالمؤمنین علیه السلام: الْحَمْدُ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْأَحَدِ الصَّمَدِ الْمُتَفَرِّدِ الَّذِي لَا مِنْ شَيْ‏ءٍ كَانَ وَ لَا مِنْ شَيْ‏ءٍ خَلَق‏ (كافي 1 / 134) خدا اشیاء را «لا من شیء» خلق کرده، نه «من شی» (از شئ دیگری) و نه «من لا شی» (که از عدم باشد)، بلکه «لا من شئ» خلق کرده که بیان ابداع و عدم سابقه است، چه سابقه وجودی و چه سابقه عدمی. البته در دعای جوشن کبیر داریم که «يَا مَنْ خَلَقَ الْأَشْيَاءَ مِنَ الْعَدَمِ» و این بیان با مطلب نقل شده از کافی نمیخواند ظاهرا!! 🔸بیان آیت الله جوادی آملی در معنای «لا من شيء» 👇میفرمایند نقیض «من شئ»، «لا من شئ» است، نه «من لا شيء»، فلذا اینکه می‌گوییم خلق اشیا نه «من شئ» است و نه «من لا شئ»، این ارتفاع نقیضین نیست (چون نقیض هم نیستند). اگر خلق «من شئ» نیست، پس نقیض «من شئ» صحیح است و خلق اشیا «لا من شئ» است 👇👇👇

🔸 آیت الله العظمی جوادی آملی در ادامه به بیان شبه مادیّین و پاسخ حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها به این شبهه پرداختند و بیان داشتند: مرحوم کلینی در جلد اول کافی، شبهه مادیّین را مطرح می‌کند و آن شبهه این است که خدا جهان را از چه چيزي آفريد؟ يا «من شيء» آفريد يا «من لا شيء», اگر خداي سبحان جهان را از يك سلسله موادّ ازلي خلق كرد پس آن ماده‌ها ازلي است و نيازمندي به خالق نيست, اگر «من لا شيء» خلق كرد «لا شيء» كه عدم است نمي‌تواند ماده براي چيزي باشد كه خدا از عدم, عالَم آفريده باشد پس اگر «من شيء» باشد لازمه‌اش ازليّت ماده است و بي‌نيازي از مبدأ, اگر «من لا شيء» باشد كه اين محال است چون «لا شيء» نمي‌تواند ماده باشد، انسان نمي‌تواند از عدم چيزي را به بار بياورد و اين شيء هم خالي از دو نقيض نيست هر دو نقيض, محذور دارد پس معاذ الله خلقتي در كار نيست! معظم له خاطر نشان ساختند: حضرت زهرا(سلام الله علیها) در خطبه فدکیه به این شبهه پاسخ می‌دهند، و می‌فرمایند: اينكه گفتيد اگر خدا جهان را «من شيء» خلق كرده باشد لازمه‌اش ازليّت ماده است (که باطل است). این مطلب درست است که خدا جهان را «من شيء» خلق نكرد, اما اينكه گفتيد اگر «من شيء» خلق نكرد «من لا شيء» خلق كرد كه اين محال است، اين شبهه و اشكال از شماست چون نقيض «من شيء», «من لا شيء» نيست، نقيض «من شيء», «لا من شيء» است چون «نقيض كلّ رفعه أو مرفوع» نقيض كلّ شيء رفعه, نقيض مِن ألف, من لا ألف نيست «لا من ألف» است اين خطبه نوراني صديقه كبرا به اين شبهه پاسخ داد و فرمود: «خلق الأشياء لا من شيء» نه «من لا شيء» اين «لا من شيء» يعني چيزي در عالم نبود و خدا «بديع السماوات و الأرض» است نوآور است. خداوند ماده را از چيزي خلق نكرد «لا من شيء» خلق كرد نه «من لا شيء»; زيرا نقيض موجبه محصّله, موجبه معدوله نيست، سالبه محصّله است، نقيض «من شيء», «من لا شيء» نيست اين «من لا شيء» موجبه معدوله است نقيض «من شيء», «لا من شيء» است. همین پاسخ و بیان نورانی را ۲۵ سال بعد در خطبه نهج البلاغه از قول حضرت هم نقل شده«خلق الاشیاء لا من شی،» یعنی ماده بدیع و نو ظهور است؛ 🌐 www.javadi.esra.ir/web/office/-/پاسخ-صدیقه-طاهره-سلام-الله-عليها-به-شبهه-مادیین-در-بیان-ایت-الله-العظمی-جوادی-املی 🔸

🔸 بیان صدرالمتألهين ملاصدرا که عالم امر را ابداع الهی می‌داند. 🔻ملاصدرا در اسفار ج٧ ص۶، عالم مجردات، یعنی عالم امر را ابداع خداوند می‌داند، که به امر «کُنْ» الهی موجود است و موجودات آن کلمات تامه خداوندند. (جامع الکلیات، پاورقی ص۵٣) 🔸 🔻 مثل إبداعه تعالى عالم أمره بكلمة «كُنْ» لا غير و هي كلمات الله التامات و الإنيات العقليات التي لا تبيد و لا تنقص و سنقيم البرهان على وجودها في مستأنف القول إن شاء الله و ليس الغرض من إنشائها منه تعالى سوى أمر الله... 📌الحكمة المتعالية (با حاشيه علامه طباطبائى)، ج‌7، ص6 🔸

ای مرغ آسمانی، آمد گه پریدن وی آهوی معانی، آمد گه چریدن ⚡ *ای عاشق جریده، بر عاشقان گزیده* ⚡ *بگذر ز آفریده، بنگر در آفریدن* آمد تو را فتوحی، روحی چگونه روحی کو چون خیال داند، در دیده‌ها دویدن این دم حِکَم بیاید، تعلیم نو نماید بی‌گوش سر شنیدن، بی‌دیده ماه دیدن ای عاشق موفق، وی صادق مصدق می‌بایدت چو گردون، بر قطب خود تنیدن در بیخودی تو خود را، می‌جوی تا بیابی زیرا فراق صعب است، خاصه ز حق بریدن (مولوی، دیوان شمس، غزل ٢٠٢٩) 🔸

جامع الأحادیث https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/274586/ نشانی : بحار الأنوار، جلد۸۱ ، صفحه۱۶۹ عنوان باب : الجزء الحادي و الثمانون [تتمة كتاب الصلاة] [تتمة أبواب مكان المصلي و ما يتبعه] باب 13 الأذان و الإقامة و فضلهما و تفسيرهما و أحكامهما و شرائطهما . قائل : امیرالمؤمنین (علیه السلام) ، امام صادق (علیه السلام) . كِتَابُ اَلْعِلَلِ ، لِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ: 🔻عِلَّةُ اَلْأَذَانِ أَنْ تُكَبِّرَ اَللَّهَ وَ تُعَظِّمَهُ وَ تُقِرَّ بِتَوْحِيدِ اَللَّهِ وَ بِالنُّبُوَّةِ وَ اَلرِّسَالَةِ وَ تَدْعُوَ إِلَى اَلصَّلاَةِ وَ تَحُثَّ عَلَى اَلزَّكَاةِ 🔻 وَ مَعْنَى اَلْأَذَانِ اَلْإِعْلاَمُ لِقَوْلِ اَللَّهِ تَعَالَى: «وَ أَذٰانٌ مِنَ اَللّٰهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى اَلنّٰاسِ» أَيْ إِعْلاَمٌ 🔻وَ قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ السَّلاَمُ) : ⚡كُنْتُ أَنَا اَلْأَذَانَ فِي اَلنَّاسِ بِالْحَجِّ وَ قَوْلُهُ: «وَ أَذِّنْ فِي اَلنّٰاسِ بِالْحَجِّ» أَيْ أَعْلِمْهُمْ وَ اُدْعُهُمْ 💥فَمَعْنَى «اَللَّهُ» أَنَّهُ يُخْرِجُ اَلشَّيْءَ مِنْ حَدِّ اَلْعَدَمِ إِلَى حَدِّ اَلْوُجُودِ، ⚡ وَ يَخْتَرِعُ اَلْأَشْيَاءَ لاَ مِنْ شَيْءٍ، ⚡ وَ كُلُّ مَخْلُوقٍ دُونَهُ يَخْتَرِعُ اَلْأَشْيَاءَ مِنْ شَيْءٍ إِلاَّ اَللَّهُ ⚡فَهَذَا مَعْنَى «اَللَّهُ» وَ ذَلِكَ فَرْقٌ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلْمُحْدَثِ ⚡وَ مَعْنَى «أَكْبَرُ»، أَيْ أَكْبَرُ مِنْ أَنْ يُوصَفَ فِي اَلْأَوَّلِ، وَ أَكْبَرُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ لَمَّا خَلَقَ اَلشَّيْءَ* . ⚡ وَ مَعْنَى قَوْلِهِ «أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ» إِقْرَارٌ بِالتَّوْحِيدِ وَ نَفْيُ اَلْأَنْدَادِ وَ خَلْعُهَا وَ كُلُّ مَا يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اَللَّهِ ⚡ وَ مَعْنَى «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اَللَّهِ» إِقْرَارٌ بِالرِّسَالَةِ وَ اَلنُّبُوَّةِ وَ تَعْظِيمٌ لِرَسُولِ اَللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) وَ ذَلِكَ قَوْلُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «وَ رَفَعْنٰا لَكَ ذِكْرَكَ» أَيْ تُذْكَرُ مَعِي إِذَا ذُكِرْتُ . ⚡ وَ مَعْنَى «حَيَّ عَلَى اَلصَّلاَةِ» أَيْ حَثٌّ عَلَى اَلصَّلاَةِ وَ مَعْنَى حَيَّ عَلَى اَلْفَلاَحِ أَيْ حَثٌّ عَلَى اَلزَّكَاةِ 💥وَ قَوْلِهِ حَيَّ عَلَى خَيْرِ اَلْعَمَلِ أَيْ حَثٌّ عَلَى اَلْوَلاَيَةِ 💥 وَ عِلَّةُ أَنَّهَا خَيْرُ اَلْعَمَلِ أَنَّ اَلْأَعْمَالَ كُلَّهَا بِهَا تُقْبَلُ . ⚡ اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُ أَكْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ . ⚡ فَأَلْقَى مُعَاوِيَةُ مِنْ آخِرِ اَلْأَذَانِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ ⚡ فَقَالَ: أَ مَا يَرْضَى مُحَمَّدٌ أَنْ يُذْكَرَ فِي أَوَّلِ اَلْأَذَانِ حَتَّى يُذْكَرَ فِي آخِرِهِ . 🔻وَ مَعْنَى اَلْإِقَامَةِ هِيَ اَلْإِجَابَةُ وَ اَلْوُجُوبُ وَ مَعْنَى كَلِمَاتِهَا فَهِيَ اَلَّتِي ذَكَرْنَاهَا فِي اَلْأَذَانِ . 🔻وَ مَعْنَى «قَدْ قَامَتِ اَلصَّلاَةُ» أَيْ قَدْ وَجَبَتِ اَلصَّلاَةُ وَ حَانَتْ وَ أُقِيمَتْ . 🔻وَ أَمَّا اَلْعِلَّةُ فِيهَا فَقَالَ اَلصَّادِقُ (عَلَيْهِ السَّلاَمُ): ⚡ إِذَا أَذَّنْتَ وَ صَلَّيْتَ صَلَّى خَلْفَكَ صَفٌّ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ ⚡ وَ إِذَا أَذَّنْتَ وَ أَقَمْتَ صَلَّى خَلْفَكَ صَفَّانِ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ ⚡ وَ لاَ يَجُوزُ تَرْكُ اَلْأَذَانِ إِلاَّ فِي صَلاَةِ اَلظُّهْرِ وَ اَلْعَصْرِ وَ اَلْعَتَمَةِ يَجُوزُ فِي هَذِهِ اَلثَّلاَثِ اَلصَّلَوَاتِ إِقَامَةٌ بِلاَ أَذَانٍ . ⚡ وَ اَلْأَذَانُ أَفْضَلُ وَ لاَ تَجْعَلْ ذَلِكَ عَادَةً . ⚡ وَ لاَ يَجُوزُ تَرْكُ اَلْأَذَانِ وَ اَلْإِقَامَةِ فِي صَلاَةِ اَلْمَغْرِبِ وَ صَلاَةِ اَلْفَجْرِ وَ اَلْعِلَّةُ فِي ذَلِكَ أَنَّ هَاتَيْنِ اَلصَّلاَتَيْنِ تَحْضُرُهُمَا مَلاَئِكَةُ اَللَّيْلِ وَ مَلاَئِكَةُ اَلنَّهَارِ. 🔸

ما بدین در نه پِیِ حشمت و جاه آمده‌ایم از بد حادثه این جا به پناه آمده‌ایم ⚡رهروِ منزلِ عشقیم و ز سرحدِّ عَدَم ⚡تا به اقلیمِ وجود این همه راه آمده‌ایم سبزهٔ خطِّ تو دیدیم و ز بُستانِ بهشت به طلبکاریِ این مهرگیاه آمده‌ایم با چُنین گنج که شد خازنِ او روحِ امین به گدایی به درِ خانهٔ شاه آمده‌ایم لنگرِ حِلمِ تو ای کِشتیِ توفیق کجاست؟ که در این بحرِ کَرَم غرقِ گناه آمده‌ایم آبرو می‌رود ای ابرِ خطاپوش ببار که به دیوانِ عمل نامه سیاه آمده‌ایم حافظ این خرقهٔ پشمینه بینداز که ما از پِیِ قافله با آتشِ آه آمده‌ایم (غزل شمارهٔ ۳۶۶ حافظ) 🌐 ganjoor.net/hafez/ghazal/sh366 🔸

جامع الأحادیث https://hadith.inoor.ir/hadith/104203 . شناسه حدیث : ۱۰۴۲۰۳ نشانی : الکافي ج ۱، ص ۱۱۰ عنوان باب : الجزء الأول > كِتَابُ اَلتَّوْحِيدِ > بَابُ اَلْإِرَادَةِ أَنَّهَا مِنْ صِفَاتِ اَلْفِعْلِ وَ سَائِرِ صِفَاتِ اَلْفِعْلِ نشانی : التوحيد ج ۱، ص ۱۴۷ عنوان باب : 11 باب صفات الذات و صفات الأفعال https://hadith.inoor.ir/hadith/310323 . معصوم : امام صادق (علیه السلام) . عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: . ⚡ خَلَقَ اَللَّهُ اَلْمَشِيَّةَ بِنَفْسِهَا ⚡ ثُمَّ خَلَقَ اَلْأَشْيَاءَ بِالْمَشِيَّةِ . 🔸

جامع الأحادیث https://hadith.inoor.ir/hadith/310538 . شناسه حدیث : ۳۱۰۵۳۸ نشانی : التوحيد ج ۱، ص ۳۳۹ عنوان باب : 55 باب المشيئة و الإرادة . معصوم : امام صادق (علیه السلام) . حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى اَلْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ اَلْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عُمَرَ عَنِ اِبْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْقَمَّاطِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : . ⚡ خَلَقَ اَللَّهُ اَلْمَشِيَّةَ قَبْلَ اَلْأَشْيَاءِ ⚡ ثُمَّ خَلَقَ اَلْأَشْيَاءَ بِالْمَشِيَّةِ . 🔸