حکمتهای نهج البلاغه:
*⚜️#حکمت_460_نهج_البلاغه⚜️*
وَ قَالَ (عليه السلام): الْحِلْمُ وَ الْأَنَاةُ تَوْأَمَانِ، يُنْتِجُهُمَا عُلُوُّ الْهِمَّة.
ارزش صبر و تحمّل (اخلاقى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: بردبارى و درنگ هم آهنگند و نتيجه آن بلند همّتى است.
*🔰شرح و تفسیر حکمت 460🔰*
👌🔆بردبارى و ترك شتاب:
📜 امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه خود به اهميت حلم و بردبارى و ترك شتاب در كارها و سرچشمه اين دو صفت برجسته اشاره كرده، مى فرمايد: 🔻«بردبارى و ترك شتاب، فرزندان دوقلويى هستند كه از همت بلند متولد مى شوند»;
«حلم» همان بردبارى در مقابل سفيهان و افراد بى منطق و همچنين در برابر متخلفان و گنهكارانى كه گناه سنگينى ندارند و ترك مجازات آن ها مى باشد.
«اناة» به معناى شتاب نكردن در انجام كارها پيش از دقت كافى در اطراف و جوانب آن و به تعبير ديگر صبر و حوصله تا روشن شدن تمام جوانب كار و همچنين شتاب نكردن در مجازات بدكاران.
✅ البته اين دو، قرابت و نزديكى با هم دارند و به همين دليل امام(عليه السلام) اين ها را به منزله فرزندان دو قلو ذكر كرده است كه در عين دوگانگى، داراى شباهت زيادى هستند.
اما علو همت به معناى شخصيت والا و برجسته، و بلندنظرى و سعه صدر است.
بديهى است كسى كه داراى چنين صفتى است هرگز دربرابر سفيهان واكنش نشان نمى دهد بلكه با تحمل و بردبارى، مى گذرد
🔰همان گونه كه قرآن درباره صفات مؤمنان فرموده است: (وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلاَماً).
نيز افرادى كه داراى علو همت و سعه صدرند در كارها شتاب نمى كنند بلكه تمام جوانب را در نظر مى گيرند تا اقدام نسنجيده اى كه موجب پشيمانى است صورت نگيرد.
🔰 قرآن مجيد درباره حضرت سليمان (عليه السلام) مى گويد: هنگامى كه سليمان پيام هدهد را درباره مردم سرزمين سبا شنيد، گفت:
«(سَنَنظُرُ أَصَدَقْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْكَاذِبِينَ);
ما تحقيق مى كنيم ببينيم راست گفتى يا از دروغ گويان هستى؟».
سپس نامه اى براى آن ها فرستاد و با آن ها اتمام حجت كرد و اين نشان مى دهد كه او در كارها هرگز شتاب نمى كرد.
🔰در حديثى از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) مى خوانيم: « ترك شتاب از سوى خداست و عجله از شيطان است».
البته اين دستور مربوط به مواردى است كه مسائل روشن نيست و نياز به تأمل و دقت و تدبير دارد.
اما هنگامى كه راه، روشن و برنامه معين باشد و ترديدى در صحت آن نباشد بايد فرصت را غنيمت شمرده و به بهانه هاى واهى زمان را از دست نداد.
🔰همانگونه كه در حديثى از امام صادق(ع) مى خوانيم: « هنگامى كه كسى از شما تصميم بر كار خير يا كمك به خويشاوند (يا غير خويشاوند) گرفت بايد عجله كند و آن را انجام دهد زيرا از طرف راست و چپ او دو شيطان حاضر مى شوند و او را وسوسه مى كنند».
🔰در حكمت 363 نيز آمده بود: « عجله كردن پيش از فراهم شدن امكانات و از دست دادن امكانات، بعد از فرصت، از نادانى است».
کانال شهدا و ایثارگران صفادشت
eitaa.com/shohadasafadasht