حکمتهای نهج البلاغه: *⚜️#حکمت_462_نهج_البلاغه⚜️*  وَ قَالَ (عليه السلام): رُبَّ مَفْتُونٍ بِحُسْنِ الْقَوْلِ فِيه. پرهيز از غرور زدگى در ستايش (اخلاقى، اجتماعى): 📜و درود خدا بر او، فرمود: چه بسا كسانى كه با ستايش ديگران، فريب خوردند. *🔰شرح و تفسیر حکمت 462🔰* 👌🔆بى اعتنايى به تعريف و تمجيد: 📜 امام(عليه السلام) در اين گفتار كوتاه حكيمانه به كسانى كه مورد مدح و تمجيد از سوى اين و آن قرار مى گيرند هشدار مى دهد و مى فرمايد: 🔻 «بسيارند كسانى كه به سبب تعريف و تمجيد ديگران فريب مى خورند»; درست است كه بايد افراد نيكوكار را تشويق كرد و عالمانى را كه علم آن ها سبب پيشرفت جامعه انسانى اسلامى شده مورد تمجيد قرار داد ولى گاه اين تعريف و تمجيدها آفاتى را نيز به دنبال دارد كه بايد از آن پرهيز كرد. ✅ نخست اين كه در بسيارى از اوقات سبب كبر و غرور مى شود و شخصِ تمجيد و تعريف شده ، پيش خود فكر مى كند كه سرآمد افراد جامعه است همه بايد به او احترام بگذارند و دربرابر او سكوت كنند و گوش به فرمانش باشند، و مى دانيم كه غرور و خودبرتر بينى يكى از مهلكات است. ✅ ديگر اين كه گاه اين تعريف و تمجيدها سبب مى شود كه انسان در مسير تكامل متوقف گردد. شخصِ تعريف و تمجيدشده به خود مى گويد: حال كه همه پذيرفته اند من داراى صفات برجسته و فوق العاده اى هستم چه دليلى دارد كه بيش از اين به خود زحمت دهم؟ ✅مشكل ديگرى كه گاه از اين تعريف و تمجيدها ناشى مى شود اين است كه حسادت مخالفان را برمى انگيزد و به عداوت و دشمنى آن ها دامن مى زند و سبب مى شود كه آن شخص را به هر وسيله اى كه ممكن است ضعيف و ناتوان سازند و از اعتبار و حيثيتش بكاهند. به همين دليل بايد در هرچيز ازجمله مدح و ثناى ديگران اعتدال را رعايت كرد و افراد كم ظرفيت و پرظرفيت را به تناسب حالشان مورد مدح و تشويق قرار داد. 📍نكته: مدح و تمجيد در حد اعتدال: 🔰خداوند متعال در قرآن مجيد ياران پيشگام پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) و كسانى را كه بعداً به آن ها ملحق مى شوند و مسير صحيح آن ها را در پيش مى گيرند مورد تقدير قرار داده، مى فرمايد: «(وَالسَّابِقُونَ الاَْوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالاَْنصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَان رَّضِىَ اللهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّات تَجْرِى تَحْتَهَا الاَْنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَداً ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ); 📖پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و كسانى كه به نيكى از آن ها پيروى كردند، خداوند از آن ها خشنود شد و آن ها (نيز) از او خشنود شدند; و باغ هايى از بهشت براى آنان فراهم ساخته كه نهرها از زير درختانش جارى است; جاودانه در آن خواهند ماند و اين است پيروزى بزرگ!». 🔰اميرمؤمنان على(عليه السلام) نيز در عهدنامه معروف مالك اشتر به مالك چنين توصيه مى كند: «هرگز نبايد افراد نيكوكار و بدكار نزد تو يكسان باشند، زيرا اين كار سبب مى شود كه نيكوكاران در نيكى هايشان بى رغبت شوند و بدكاران در اعمال بدشان تشويق گردند». و اين امر دليل روشنى دارد: زيرا هنگامى كه نيكوكاران به سبب نيكى هايشان مدح و ثنا شوند و يا ـ آنگونه كه در دنياى امروز معمول است ـ جوايزى به آن ها داده شود، هم آن ها تشويق به ادامه راه مى شوند و هم ديگران به راه نيك دعوت خواهند شد. همين گونه است در مورد نكوهش بدكاران يا مجازات آن ها، كه هم سبب خوددارى آن ها از تكرار آن اعمال در آينده مى شود و هم ديگران عبرت مى گيرند. ولى اين كار ـ همانند هر كار ديگر ـ اگر از حد اعتدال بيرون رود آثار سوئى خواهد داشت. مدح و ثناى زياد، اسباب غرور و غفلت و عُجب و خودبرتر بينى و عوارض فاسد اين صفات رذيله مى گردد. 🔰امير مؤمنان على(عليه السلام) در همان عهدنامه مالك اشتر، قبل از ذكر جمله هايى كه پيش تر آمد به مالك خطاب كرده، مى فرمايد: « آنان را طورى تربيت كن كه ستايش بيهوده از تو نكنند و تو را براى اعمالى كه انجام نداده اى، تمجيد ننمايند! زيرا كثرت مدح و ثنا، خودپسندى و عُجب به بار مى آورد و انسان را به تكبّر و غرور نزديك مى سازد». 🔰در حديثى از رسول خدا(ص) مى خوانيم كه فرمود: « هرگاه كسى به ديگرى با شمشير تيز حمله كند بهتر از آن است كه او را در پيش رو مدح و ثنا گويد». 🔰 امير مؤمنان(عليه السلام) درباره صفات پرهيزكاران در خطبه همام مى فرمايد: «هرگاه يكى از آن ها را مدح و ستايش كنند از آنچه درباره او گفته شده به هراس مى افتد و مى گويد: من از ديگران به خود آگاه ترم و پروردگارم به اعمال من از من آگاه تر است. بارالها! مرا به سبب نيكى هايى كه به من نسبت مى دهند مؤاخذه مفرما! و مرا برتر از آنچه آن ها گمان مى كنند قرار ده و گناهانى را كه من دارم و نمى دانند ببخش». کانال شهدا و ایثارگران صفادشت eitaa.com/shohadasafadasht