﷽ ▫️هشت▫️ «جانگوی رهاشده از بند» تا به حال سه بار فیلم «جانگوی رهاشده از بند» تارانتینو را ديده‌ام. چقدر این تلاش بردگان برای رهایی را دوست دارم. تلاش انسان برای آزادی... بردگی، شاید آشکارترین ظلمی است که انسان در حقّ همنوع خود کرده است. و عجیب است که اسلام که خود را دین عدالت و قسط نامیده نیز نظام بردگی داشته است. پیامبر خاتم (ص) وقتی مبعوث می‌شوند که برده‌داری و شکنجه و کشتن بردگان مرسوم است و به یک‌باره برداشتن این نظام برده‌داری با چند چالش جدّی روبرو است: یک. مردمی که نسل‌ها با این رویه بزرگ شده‌اند، به گمان قوی، قبول نخواهند کرد و نتیجتاً بکل، تمامیِ دین را پس می‌زنند. دو. در جنگ‌هایی که علیه اسلام صورت خواهد گرفت و دشمن اسرای جنگی را به بردگی می‌گیرد و حکومت اسلامی نوپای نبوی، امکان آزادسازی، کشتن، یا زندانی کردن همهٔ اسیران را ندارد چه راهی ممکن و درست خواهد بود؟ برای تبادل اسرای خودی آیا نباید چیزی در چنته داشت؟ سه. در صورت الغای یک‌باره، برای تربیت و نگه‌داری اسیران جنگی در شرایطی که حکومت امکان تربیت و تدارک معاش آن‌ها را ندارد چه طرحی معقولانه است؟ بنا بر این سه چالش، پیامبر اکرم (ص) طرح نظام برده‌داری اسلامی را اجرا می‌کنند. طرحی که در واقع «ساختار تربیت و نگه‌داری اسرای جنگی به طور موقّت» است و به تدریج برده‌داری را از بین خواهد برد (همانطور که طیّ چند دهه از بین برد). طرحی که با قرار دادن قواعد و چهارچوب‌هایی، ظلم حاکم بر برده‌داریِ ماقبل خود را حذف می‌کند. به اقتضای حوصلهٔ کمِ این سیاهه‌، به برخی از این قواعد اشاره می‌شود: . فقط و فقط در جنگ اعتقادی که ولیّ الله به آن حکم کرده است و اذنِ به اسارت گرفتن صادر کرده، می‌توان برده گرفت. . اگر به برده، ظلمی آشکار روا دارید، او خود به خود آزاد می‌شود و دیگر تحت ولایت شما نیست. . اگر برده مسلمان شود، آزاد است. . حق ندارید تحقیرش کنید و کاری مافوق طاقتش بر او تحمیل نمایید. . او حق پیشرفت و تحصیل و ازدواج دارد و شما بی‌دلیل نمی‌توانید مخالفت کنید. . فقط با کنیزِ بی همسر، با قبول مسئولیتِ فرزندِ منعقدشده می‌توانید همبستر شوید و زمانی که او فرزنددار شود آزاد است و مثل همسر آزاد شماست. . یکی از چیزهای ثابت در اغلب کفّارات گناهان، آزادسازی برده است. . دست خالی، بردگان را آزاد نکنید. . و... البته که گاهی این قواعد توسط مسلمانی اجرا نمی‌شده است ولی اسوه ها و حجّت های دین باید ملاک رفتار و سنجش دینداری باشند، نه هرکه شهادتین بگوید. پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) هیچ‌گاه خودشان اسیران را به بردگی نمی‌گرفتند. تمام غلامان و کنیزانی که شنیده‌ایم، کسانی بوده‌اند که خریده می‌شدند و بعد از مدّتی تربیت، آزاد می‌شدند. و بسیار است داستان‌های آزادسازی غلامان و کنیزان توسط معصومین علیهم السلام، با اندک بهانه‌ای، و گریستن و اصرار آن برده به ماندن در بردگی و نخواستن آزادیِ دور از ایشان را... و خوانده‌اید داستان ازدواج زید و زینب را که زید برده بود و زینب دختر عمّهٔ پیامبر قریشی (ص) و شنیده‌اید که اسامهٔ برده زاده، فرماندهٔ لشکر پیامبر (ص) بود و می‌شناسید مؤذّن اسلام، بلال را که بردگی کرده بود. تصوّر کنونی ما از بردگی، تصویری است که از بردگی در غرب به واسطهٔ فیلم‌هایی مثل «جانگوی رهاشده از بند» یا مستندها و کتاب‌هایی مثل «کلبهٔ عمو تام» و «ریشه‌ها»، شکل گرفته است و به قول گوستاو لوبون در کتاب «بردگی در مشرق»اش: «از جمله اشتباهاتی که ما می‌کنیم این است که بردگی در مشرق (اسلام) را با بردگی در غرب یکی می‌دانیم، در صورتی که تفاوت این دو، از زمین تا آسمان است.» بردگی در اسلام و بردگی در غیر آن، یک مشترک لفظی است که فقط اسماً یکی هستند نه رسماً. پیشنهادِ این قلم، برای حلّ ریشه‌ای این شبهه، به کاربردن لفظ «فرزندخواندگی» به جای بردگی است. شاید این گونه، بار اتّهامی از روی دوش اسلام برداشته شود. #روزنوشت #چلّهٔ_نوشتن #دویست_کلمه‌ای #بردگی_در_اسلام #آزادی @Siaahe